Lekenspiegel

9 De zon en de maan

De zon is de eerste onder de planeten. Begrijp goed wat ik bedoel: ze is de mooiste en de beste en de planeet waar wij het meeste aan hebben. Als haar hitte en kracht er niet zouden zijn, zouden er geen vruchten of andere dingen uit de aarde voortkomen. Maar door de warmte die de zon de aarde geeft, ontspruiten bomen en gewassen die ons voorzien van koren en fruit. De zon is van nature droog en heet; de hele wereld zou verbranden als er geen kou zou bestaan. Daarom is de maan gemaakt. Zij is koud en nat en zorgt voor een juiste afstemming tussen hitte en vocht. Daardoor kan de aarde vruchten voortbrengen en kunnen gewassen en bomen op gezette tijden ontluiken op aarde. De stand van de zon is veel hoger dan die van de maan. De zon beweegt niet in een vaste baan, maar neemt een hogere en een lagere stand in volgens Gods plan. Zij doorloopt haar baan in een jaar.

De maan houdt zich evenmin aan een bepaalde baan. Zij neemt een hogere en een lagere stand in, neemt toe en af en dit doet ze elke maand. Nu komt het dikwijls voor bij deze verschillende omlopen van zon en maan, dat de maan komt te staan tussen ons en de zon. Dan houdt zij de zonneschijn tegen, zodat die ons niet kan bereiken. Daardoor wordt het snel donker, zodat het net lijkt alsof de zon is vergaan. Maar ook al mist men een

[p. 21]

deel van de helderheid, toch blijft de zon bestaan en is zij net zo helder als altijd. Het enige mankement dat zij krijgt is dat wij haar licht moeten missen, doordat de maan haar bedekt. Als de maan naar voren gaat en de een over de ander heen gaat, keert de helderheid terug zoals men die tevoren had. Dit gebeurt als de maan zonder licht is, dat wil zeggen als zij begint.

De maan ontvangt haar licht geheel van de zon, want zij geeft van zichzelf geen licht. Wie op de maan zou staan, zou de zon kunnen zien, want tussen de zon en de maan is niets. De maan zou haar schijnsel verliezen als er iets tussen hen beide in zou komen te staan. Als het dus eens gebeurt dat de zon zo'n baan draait dat er een berg of een hoog landschap tussen de zon en de maan in komt en dat de zonneschijn niet bij de maan kan komen, wordt de maan haar licht ontnomen en is zij niet meer helder. De berg die ertussen staat, houdt het licht tegen. Dan zeggen wij: de maan vergaat. Dat is slechts een grap, want de maan kan niet vergaan. Zij blijft dik en breed, maar haar licht komt en gaat. Als de zon achter de berg wegtrekt, vangt de maan haar licht weer op, net als daarvoor. Hoe meer de zon achter de berg vandaan komt, hoe meer het licht van de maan toeneemt. Dit zijn de verklaringen van gebeurtenissen waarbij de mensen denken dat de zon en de maan soms vergaan.