Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Oost- en West-Indische Warande (1694)

Informatie terzijde

Titelpagina van Oost- en West-Indische Warande
Afbeelding van Oost- en West-Indische WarandeToon afbeelding van titelpagina van Oost- en West-Indische Warande

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.21 MB)

ebook (3.28 MB)

XML (0.48 MB)

tekstbestand






Editeurs

George Marggrav

Willem Piso



Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/natuurwetenschappen/geneeskunde


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Oost- en West-Indische Warande

(1694)–Jac. Bontius–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vervattende aldaar de leef- en genees-konst. Met een verhaal van de speceryen, boom- en aard-gewassen, dieren &c. in Oost- en West Indien voorvallende


Vorige Volgende
[pagina 123]
[p. 123]

Aenteykeningen Op de Historie der Speceryen, Aerd-en-Boom gewassen, Dieren, ende der andere Indiaense vremdigheden Van Garcias ab Orta, Voor desen Medicijn-meester van den Vice-Roy van Goä.

Historie van de Asse Foëtida, dewelcke by de Javanen ende Malaccers Hin genoemt werdt.

ALSO de twee voorgaende Capittelen wijt-loopigh ende genoegsaem van den Amber ende Aloë gehandelt hebben, isser voor my niet overgebleven om daer van yetwes nieuws te seggen: Doch alsoo den Autheur in dit Capittel niet alleen en ontkent dit kruyt oyt gesien te hebben, maer oock aengaende des selviges fatsoen niet sekers by en brenght, soo levere ick hier klaerder ende naeckter 't gene my van de Assa Foëtida bekent is. Die plante, uyt wiens wortel de Assa uytgeperst wert, wast in groote minighte in het PersiaenscheRijck, tusschen de Steden Lara en-

[pagina 124]
[p. 124]

de Gamaren, welcker eerste niet verre van de Zee gelegen is, ende somwijlen van onse Koop-lieden, als oock van de Engelschen besocht werdt. Van dese planten vint men tweederley soorten, de eerste is rijsachtigh, even bykants als de Water-wilgen, uyt welckers bladeren ende open-gesnedene stelen de Asse Foëtida met de Persse uyt-gedruckt werdt, de welcke, even gelijck de andere Sappen, in de Sonne hart wert, ende een Consistentie bekomt, even gelijck den Aloë.

Maer de tweede soorte van Assa is veel vruchtbaerder, de welcke een uyt-geperst sap is, uyt de Wortelen van dese Plante, wiens Wortelen de grootste Radijsen wel zijn gelijckende, ende wiens Bladeren met de bladeren van Tithymalus over een komen. Van dese Wortelen hebbe ick eenige tot mijnen huyse gehadt: die mijn vereert waren van een Koop-man van Armenien, mijnen goeden Vrient, die de selvige uyt Persien hier gebracht hadde, de welcke, al hoewel die nu al verdrooght waren, nochtans soo stercken reuck van haer gaven, dat sy het geheele Huys met stanck vervulden, also dat die nauwelijcks, voor die het niet gewoon en waren, te verdragen was, ja de Javanen ende Malackers, ende andere Inwoonderen van Indien, sullen seggen, dat sy noyt yetwes geroken hebben dat sterker van geure was. Dit sap wert by haer-lieden Hin genoemt, ende is by haer in seer groot gebruyck, om de spijsen daer mede te bereyden, alsoo dat oversulcks dese Asse ende den Opium van de voornaemste Koopmanschappen zijn, die door Indien meest gevend' ende getrocken werden: Waer

[pagina 125]
[p. 125]

over de Compagnie altijdt een groote menigte van dit sap in hare Magasijnen houdt, dat sy aen de Inwoonderen van Java, tegen andere Waren of Gelt, vermangelen. In Europa is het van groot gebruyck omtrent de moeder qualen, soo geroken als ingegeven.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken