Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Oost- en West-Indische Warande (1694)

Informatie terzijde

Titelpagina van Oost- en West-Indische Warande
Afbeelding van Oost- en West-Indische WarandeToon afbeelding van titelpagina van Oost- en West-Indische Warande

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.21 MB)

ebook (3.28 MB)

XML (0.48 MB)

tekstbestand






Editeurs

George Marggrav

Willem Piso



Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/natuurwetenschappen/geneeskunde


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Oost- en West-Indische Warande

(1694)–Jac. Bontius–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vervattende aldaar de leef- en genees-konst. Met een verhaal van de speceryen, boom- en aard-gewassen, dieren &c. in Oost- en West Indien voorvallende


Vorige Volgende

Het VII. Capittel. Van 't neersacken des sweertachtigen krakebeens.

Doctor. Ick hebbe wel verstaen dat men daer een sieckte heeft, ende seer gemeen, dat het sweertachtige Krakebeen, dat onder aen het Borstbeen vast is, dickmaels komt neder te sacken, men seght oock dat de Portugijsen die sieckte Spinola noemen.

Magister. Dat is waer ende seer gemeen, ende maeckt een flauwhertigheyt over het gan-

[pagina 202]
[p. 202]

sche lichaem, met Maeg-pijn, ende somtijdts braken, als mede groote moeyelijckheyt in 't Ademen, komende door verkouwinge der Borst-spieren, en 't neersacken des sweertgelijcken Krakebeens en der selver druckinge. Den appetijt dan nu benomen zijnde, volght daer op een grote swackigheyt van krachten, en werden met een Teringh gedreyght. Dit is een koude ende langhduyrige sieckte, echter niet doodelijck, ten sy door geval; Sy komt allenskens aen, ende is in 't begin beswaert te kennen.

Doctor. Daer sullen echter door langheyt van tijdt wel eenige goede teyckenen sijn.

Magister. Ja, de Spaense Quacksalvers achten het voornaemste teycken te sijn het besien en het bevoelen van den Arm des Patients, in welcke soo sy knoopen vinden op de wijse als klap-vliesen, soo seggen sy dat die sieckte daer is. Sy wert onderscheyden van een verstoppende Cachexie, dat de geene welcke met dese Borst-quale gequollen zijn, ende al-hoewel sy neerslachtigh van aensicht sijn ende droevigh, soo sijn sy evenwel niet wanckoleurigh noch lood-verwigh, noch hebben in beyde Hypochondrien geen swaerte ofte hardigheydt, oock hebben sy geen treck tot eten, en d' eerste wegen der Concoctie sijn swack.

Doctor. Wat gebruycken sy voor innerlijcke middelen daer toe?

Magister. Sy gebruycken eenige Maeg-pillen, de Tabella Diachodon abbatis. Aromat ende diergelijcke een goede Wijn en eenige droppe-

[pagina 203]
[p. 203]

len gedissolveerde Balsami de Cobaiba. Decoctien van Salsa Parilla, Sassaphras, met Semen Anisii ende Kaneel, en een handvol van het Poeder Nhamby. Oock gebruycktmen Boillou, met aerd Saffraen Urucu, Hof, en wilde Brasilische Peper, ende soo daer niets in de weege sy, Ajuyn en Loock daer onder.

Doctor. Sy sullen, buyten alle twijffel mede oock uyterlijcke dingen in 't gebruyck hebben?

Magister. d' Uyterlijcke sijn drooge koppen, die sy ettelijcke reysen harhalen, settende die op de Mammen. Dan bestrycken sy de Maeg ende Borst met Olye van Arangien, van Artemisia en Mentostrum. Dan leggen sy een Borst pleyster op de Maeg die versterckende is, welcke sy maecken uyt die vermaerde Gomme Icicariba, Doyren van Eyeren, Saffraen, Oleum de Cobaiba en Balum Cabureiba.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken