Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Zwanen op de Theems (1988)

Informatie terzijde

Titelpagina van Zwanen op de Theems
Afbeelding van Zwanen op de TheemsToon afbeelding van titelpagina van Zwanen op de Theems

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.17 MB)

Scans (16.50 MB)

ebook (2.97 MB)

XML (0.44 MB)

tekstbestand






Genre

proza
jeugdliteratuur

Subgenre

roman


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Zwanen op de Theems

(1988)–Nanne Bosma–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige
[pagina 217]
[p. 217]

Iets is pas geschiedenis als je het kunt navertellen...

Geschiedenis is een verhaal, een verhaal gebaseerd op feiten. We vertellen dat verhaal zo eerlijk mogelijk, maar er zit altijd een heleboel van ons zelf in, we verzinnen wat we niet weten en presenteren dat als feiten. Dat gaat vaak onbewust. Niemand kan echt objectief geschiedenis navertellen, de verteller is zelf teveel betrokken bij zijn verhaal.

 

Dat geldt dubbel bij een verhaal als het voorgaande.

Het is fantasie, gebaseerd op geschiedenis.

De hoofdpersoon is bedacht; wie in Gouda in het archief naar Neeltje Nooten gaat zoeken vindt die naam daar niet. Wat Neeltje meemaakt is bedacht door de schrijver, het is een fantasie op basis van historische gegevens. Het had zo kunnen gebeuren.

Over de periode oktober tot en met december 1688 is echter veel bekend. Er zijn pamfletten uit die tijd, er is het dagboek van secretaris Huygens, er zijn veel boeken over geschreven.

Huygens geeft aardige bijzonderheden, onder andere over het weer. In zijn dagboek lees je dat er bij Honiton soldaten van Jacobus zaten te wachten op betaling voor ze verder wilden terugtrekken. Ook de poging tot vergiftiging bij Parnham House staat in een zeventiende-eeuws geschrift.

George Cary heeft echt bestaan en hij woonde in het huis aan Torbay. Zijn reis naar koning Jacobus ii is echter fantasie, het enige wat klopt is de waarneming vanaf het dak als de priester de vloot binnen ziet varen en denkt dat het de Fransen zijn.

De fantasie rond George Cary is in dit verhaal gebracht om duidelijk te maken dat in 1688 niet iedereen stond te juichen in Engeland. Er waren ook mensen die niets met prins Willem iii te maken wilden hebben.

Over vrouwen die als man verkleed reisden is enkele jaren geleden het aardige boek Daar was laatst een meisje loos van Rudolf Dekker en Lotte van der Pol verschenen. Het ‘vonnis’ van Huy-

[pagina 218]
[p. 218]

gens is gebaseerd op een voorbeeld uit dit boek.

Dat Huygens zo reageerde op zijn hulpje Nelis/Neeltje Nooten is fantasie, maar gelet op de traditie van liefdadigheid in ons land is het niet onmogelijk dat hij een arm kind de kans zou geven om te studeren. Zo duur was dat nu ook weer niet. Als we dan bovendien bedenken dat de zestigjarige Huygens een zoon had waar hij weinig vreugde aan beleefde, dan is het niet zo gek dat hij de intelligente, ijverige ‘Nelis’ aardig vond.

De reactie van Huygens op het eerzuchtige type hoveling waarvoor in dit verhaal de - gefantaseerde - figuur Reinier van Swaenswijck model staat, is uit zijn dagboek bekend.

De in het boek beschreven intocht in Exeter, diverse bijzonderheden bij de landing in Brixham en tijdens de opmars berusten op gegevens uit een of meer van de vele studies die over deze tijd verschenen zijn. Ook de vlucht van koning Jacobus is op die wijze naverteld en in het verhaal ingepast.

Over roversbenden in de zeventiende eeuw is veel gepubliceerd. De ‘Cowdraybende’ van dit verhaal is gefantaseerd, op basis van gegevens uit die boeken.

Veel gegevens betreffende het landschap en historische gebouwen zijn verzameld tijdens een studiereis in het voorjaar van 1987.

 

Het verhaal van Neeltje Nooten is een mengeling van fantasie en echte geschiedenis - misschien wel de ideale manier om onze geschiedenis levend te houden.

Je vraagt je misschien wel eens af: moet dat dan? Al die oude verhalen?

Ik denk het wel, want als niemand het meer navertelt, is er geen geschiedenis meer...

 

Nanne Bosma.

Gouda, juni 1987


Vorige

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken