Des wereldts proef-steen ofte de ydelheydt door de waerheyd beschuldight ende overtuyght van valsheydt
(1643)–Anton van Bourgoingne, Petrus Gheschier–
Auteursrechtvrij
[pagina 47]
| |
Waerheydt.
| |
[pagina 48]
| |
VVaerheydt.Wel ghy dwase lichte schuyte,
Speelt ghy noch al op de fluyte?
Onbeschaemde derft ghy noch
Roeren van u slim bedrogh?
Iae, sy wil noch hoogher vlieghen,
En noch ergher ons bedrieghen;
Hoort in't corte met een woordt,
Hoe sy ons hier clamt aen boordt.
VVijdt-vermaerde clare steden
Seer doorluchtigh in haer leden
Dienen my voor edeldom,
En daer over dragh' ic krom.
VVant die daer is uyt gheboren,
Is uyt duysent uyt-vercoren,
Achtbaer oock voor alle man
Als een rustigh Edelman.
Ionckher wilt een weynigh beyden,
End' en laet u niet verleyden;
Denckt eerst dat een cleyn bescheydt
Dese woorden heeft gheseydt.
Denckt dat sy u soeckt te paeyen
Met bedrieghelijcke raeyen,
DAer af niemandt oyt ter deegh
licht, oft ware luyster creegh.
| |
[pagina 49]
| |
Meent ghy (spreeckt) wy zijn alleen,e
Datter iemandt groot oft cleene
Opghevoedt in eenigh landt,
Seer doorluchtigh in sijn standt,
Daerom is in lijf oft seden,
Oft doorluchtigh in sijn reden,
En veel claerder van verstandt,
Dan een ander van sijn landt?
Niemandt wie't oock soude wesen,
Vyt een clare stadt gheresen,
Treckt van haer voor sijne kans
Oock den alderminsten glans.
VVat sal't iemandt moghen baten,
Dat de stadt heeft fraeye straten;
Dat de locht en haren gront
Aen de borghers is ghesondt?
Datter zijn veel rijcke vlieten,
Daer uyt oock fonteyne schieten;
Dat-se light ontrent de zee
Op een wel bequaeme ree?
Datter goudt en silver-mijnen
Vyt haer diepten staegh verschijnen;
Datter groote schatten zijn
En den stapel van den wijn?
Dat sy sterck is door haer wallen,
En bevrijdt met diepe dallen;
| |
[pagina 50]
| |
Datter menigh hoogh ghehucht
Schiet den cop tot in de lucht?
Somma dat-se wel gheleghen
Heeft een grooten naem ghecreghen,
Kan dat iemandt daer ghebaert
Gheven eenen claren aert?
Neen, den lof hier van ghecommen,
Daer af magh hem niemand trommen,
In't bysonder, oft ghemeen;
VVant die Stadt heeft die alleen.
Iae, noch claerder moet ick spreken,
Comt ghy in haer uyt te steken,
Al den lof behaelt met pijn,
Sal oock aen haer eyghen zijn.
Dat my ware keur ghegheven
Om te kiesen voor mijn leven
Eene claer oft duyster stadt,
Ick verkoos een duyster gat.
VVaerom? Om aldaer te schuylen
En mijn siel niet te vervuylen;
VVant een al te groote licht
Hindert grootelijcks 'tghesicht.
En oock om aldaer te schijnen,
En soo licht niet te verdwijnen;
VVant al waer de Sonne schijnt
Alle sterre-licht verdwijnt.
| |
[pagina 51]
| |
Zijt ghy quaedt en boos van leven,
Sulck' een Stadt can u niet gheven,
Anders als dat al u quaet
Loopen sal daer achte rstraet.
Dat doorluchtigh clare wesen
Van den shcijn soos eer ghepresen
Sal gaen bringhen aen den man
VVat u boosheydt magh oft can.
Al wat ghy bestaet te drijven,
Sal-men daer als fabels schrijven,
En ghy sult met spijt en pijn
Vingher-wijs mis-presen zijn.
Sulck' een Stadt met soo veel ooghen
Sal u boosheydt noyt ghedooghen:
Daer en is gheen duysternis,
Daer soo groote claerheydt is.
Gaet veel liever by de boeren
Van u claer gheborte roeren,
Dit sal in een duyster stal
Hebben eenen claerder val.
En ghy sult daer slechte lieden
Sterck bevelen, en ghebieden;
VVant een klunten uyt het riet
Dese claerheydt niet en siet.
Daer en is niet aen-gheleghen
VVat een Stadt ghy hebt ghecreghen,
| |
[pagina 52]
| |
Daer ghy in gheboren zijt,
Is't dat ghy de sonde mijt?
Zijt gy van Parijs ghesproten,
Oft tot Brussel uyt-ghegoten,
Oft tot Brugghe voort-ghebrocht,
Oft te Napels uyt ghesocht;
Oft wel zijt ghy eerst verschenen
In die wijse stadt Athenen,
Dit en brenght niet aen den dijck,
Light ghy met den neus in't slijck.
Alle clare groote steden,
Noch hier voormaels, noch op heden
brenghen aen't gheboren kindt
Niet dan waen en enckel windt.
Maer wy moeten wel besorghen
In ons jonckheydt met den morghen,
Dat wy deught en eere doen
Aen de steden die ons voen.
Dit en magh ick niet vergheten,
VVant het dient oock mé gheweten,
Dat oock wel een groote sté
Brenght veel sware lasten mé.
Ghy zijt verre van de kercken,
Van de winckels, van de wercken;
Ghy en kondt van uwen vriendt
Niet soo lichte zijn ghedient.
| |
[pagina 53]
| |
Moet ghy uyt den huyse trecken
Door de stadt naer vremde plecken,
Ghy moet alles legghen aen,
Oft ghy wilde reysen gaen
Eyndelingh ghy zijt vol sorghen
'sMorghens met den lichten morghen,
Om den aldernaesten wegh
Dienende tot u belegh.
Dan soo gaet ghy desen kiesen,
Nu soo moet ghy hem verliesen,
Dan alhier, en dan aldaer,
Dickwils ick en weet niet waer.
Dit zijn die vermaerde rotsen,
Die ons in de steden trotsen,
Door de welcke sonder cruys
Niemandt vindt sijn eyghen huys.
Siet eens wat al onghemacken
Op ons teere leden sacken,
Als wy woonen in een stadt
Soo doorluchtigh aenghevat.
Stelt u lacchen dan besijden,
End' en wilt u niet verblijden
Dat u Vader-landt ghewist
Claer en heel doorluchtigh is.
Twijfelt iemandt aen mijn segghen,
Siet hy kan het selfs uytlegghen,
| |
[pagina 54]
| |
Is't dat hem niet en verveldt
Eens te sien dit Sinne-beldt.
Dese Stadt hier uyt-ghetrocken
Gheest veel duyster groote vloecken.
VVaerom is't ? Doorluchtigheydt
Baert maer groot duysterheydt.
|
|
