Des wereldts proef-steen ofte de ydelheydt door de waerheyd beschuldight ende overtuyght van valsheydt
(1643)–Anton van Bourgoingne, Petrus Gheschier–
Auteursrechtvrij
[pagina 121]
| |
Waerheydt.
| |
[pagina 122]
| |
VVaerheydt.
Mopse, wat zijn dit voor dinghen,
VVilt ghy oock in't water springhen,
En alsoo te gronde gaen,
Als Narcissus heeft ghedaen?
Soo my dunckt ghy wordt ghedreven,
Om u in den stroom te gheven;
VVant ghy buyght u naer het riet
Daer het water doore schiet.
Neen, ick wil in't water schrijven,
En mijn naem daer laten drijven,
Om te wesen hier-ontrent
Door mijn letter-werck bekent.
Mopse, laet die sotte trecken,
En gaet speelt naer andere plecken;
Vwen drift, ghelijck ick merck,
Is maer enckel kinder-werck.
Niemandt heeft dit oyt gheploghen,
Oft hy vondt sic hstracks bedroghen:
Mopse, magh ick u wat raen,
Laet die beusel-merckten staen.
'T water door sijn snelle vloeden
Dat en can gheen woorden voeden,
Eer de tweede letter is,
Vloeyt de eerste in het lis.
| |
[pagina 123]
| |
En 'ten is maer tijdt verloren;
'T woordt is doodt eer't is gheboren,
En soo haest als dit gheschiedt
Staet den Schrijver slecht en siet.
Over-sulcks die willen schrijven
Dicht in't water om te blijven,
Zijn, ghelijck-se blijcken doen,
Sotten sonder sots-capproen.
Al wordt dit ons overstreden
Van natuer en van de reden,
Dit en is niet dat ick meen,
'K hebben ander by het been.
Ick wil op den hekel bringhen
Die soo dorsten naer het singhen,
En soo mallen met 't gheluyt,
Dat de stemmen gheven uyt:
Ick wil dese vise Griecken
Hier wat naerder laten riecken,
Dat musieck en soeten sanck
Is een vriende-vijandt-clanck.
Iae, noch hoogher wil ic krijsen,
En met redenen bewijsen,
Nochtans sonder haet oft nijdt,
Dat ghy Mopse wijser zijt.
Dese quisten groote schatten,
Om een ydel stem te vatten;
| |
[pagina 124]
| |
Ghy speelt bly, en wel-ghemoet
Sonder kost ontrent den vloet.
Ghy schrijft in de water-stroomen,
En 'ten zijn maer enckel droomen,
Sonder datter iemandt quaet
Hier af krijght in sijnen staet.
Maer die ander stemme-ghecken
Spelen al veel dulder trecken;
VVant sy door een soeten mondt
Vallen in den helschen grondt.
Letters in den vloet gheschreven
VVorden wel seer haest verdreven;
Maer de voys in d'open locht
VVordt noch eer te niet ghebrocht.
Over-sulcks 't zijn ydel saken,
Met musieck sich te vermaken,
En die door haer wordt verleydt,
Is een kindt van Ydelheydt.
Neempt dat eertijdts door ghedichten
Orpheus heeft den mensch gaen stichten,
En de beesten on-verschroomt
Door den sanck wel inghetoomt.
En dat al de Zee-zirenen
Door 't gheluyt soo aerdigh schenen,
Dat se door haer soeten sanck
Hielen menschen in bedwanck.
| |
[pagina 125]
| |
Iae, dat oock de Cither-snaren
Alexander jonck van jaren
Als een Leeuw door crijghs-gheweldt
Deden briesschen in het veldt;
En dat Saül als beseten
Heeft sijn quaedt met sanck vergheten;
Iae dat oock de gansche hel
Moeste vluchten voor het spel.
Dit en kan my niet beweghen
Om in sanck te soecken seghen,
Oft in sanck te soecken baet
Die de waerheydt soo versmaet.
Al die musicale kelen
Konnen lijf en siele stelen,
En dat door een soet ghedicht,
Op een lichte voys ghesticht.
En met al die lichte noten
VVordt 'tverghif ons inghegoten,
Eer men't kent, oft eer men't weet,
Door een soete keel bereet.
En dan light de siel ghevanghen
Met een quade lust bevanghen
Midden in vrouw-Venus schoot
Sieck en suchtigh totter doodt.
Ydelheydt compt dit besteken,
En magh worden vergheleken
| |
[pagina 126]
| |
Met een, die in't lichaem snijdt,
Maer doet slapen eer hy bijt:
Oft met die de voghels vanghen,
Die met netten zijn behanghen,
En door tacken dicht beset,
Met een roer-vinck in het net:
Oft met onbelompe boeren
Die de koeye sachtjens roeren,
En gaen streelen metter handt,
Eer sy meclk schiet in de stand'.
Soo doen die gheslepe kelen,
Die soo soete deuntjes quelen:
'T meysken prijst het soet accoordt;
Maer het wordt door sanck vermoordt.
VVegh met sulcke soete sanghers,
VVegh met sulcke siele-vanghers;
Dit en dient gansch niet gheleên
Maer ghebannen uyt de steên.
Let nu voorts en wilt bemercken,
VVat dat d'ydel stemmen wercken,
En dat 't singhen henen gaet,
Eer het vast ghewortelt staet.
Siet op de sotte grillen
Die in de musiecke drillen,
D'eene vooren, d'ander naer,
Altijdt t'samen, noyt een-paer.
| |
[pagina 127]
| |
Nu moeten onse kele beven
Op de noten Semi-breven;
Nu is't op een ooghenblick
Fente, b mol, tripla, snick.
Dan veel maten, dan veel posen,
Dan weer ander cromme losen;
Nu, maer ick en weet niet wat,
Op een halve snick ghevat.
Longe, fuse, semifuse
Doen den Sangher groote ruse,
En noch soo veel ander goedt,
Dat ick daer van swijghen moet.
Somma al die lichte noten,
Die soo worden uyt-ghegoten,
Baren maer een ydel schijn,
VVant-se wegh zijn, eer-se zijn.
Hoe can dan te samen blijven
Dat soo vluchtigh wegh gaet drijven?
D'eene not' en compt niet veur,
Oft de ander is al deur.
Laet dan al de stemmen paren
Dieder nu, en eertijdts waren;
Laet verschijnen al 'tgherel
Luyte, Cither, Orghelspel;
Laet Apollo comen spelen,
En met Pan een lietjen quelen;
| |
[pagina 128]
| |
Laet al comen watter leeft,
En in sanck verheughen heeft:
Ieder moet met my belijden
Dan den sanck op alle tijden,
Eer hy vast staet, henen drijft
Als het woordt dat Mopsus schrijft.
|
|
