Des wereldts proef-steen ofte de ydelheydt door de waerheyd beschuldight ende overtuyght van valsheydt
(1643)–Anton van Bourgoingne, Petrus Gheschier–
Auteursrechtvrij
[pagina 175]
| |
Waerheydt.
| |
[pagina 176]
| |
VVaerheydt.
Die dit wil verstaen ter deghen,
Moet dit beeldt wat over-weghen,
En een weynigh stille staen,
Eer hy dieper in magh gaen;
En dan sal hy konnen sluyten,
VVat ick door mijn dicht wil uyten,
Dat veel knechten in het huys
Voor den Ionckher zijn een cruys.
Siet ghy wel die slechte wormen,
Hoe sy d'appels hier bestormen,
En met knaghen, soo ghy siet,
Bringhen by-kans tot op niet.
Sy bevechten die hen spijsen,
Sy verdrucken die hen wijsen;
Somma van het fruyt ghevoedt,
Gheven 't fruyt al quaet voor goedt:
Dit is dat ick aen wil segghen,
En den Ionckher vooren legghen,
Om te toonen d'Ydelheydt,
Die door knechten hem verleydt.
Ionckher met het huys vol knechten,
Laet u doch wat onder-rechten,
Ghy meynt hierom groot te zijn,
Maer ghy wordt ghewieght door schijn.
| |
[pagina 177]
| |
Siet ghy wel hen iet uyt-rechten
Dan hun eyghen huys bevechten?
Ghy voorsiet hen tot u leet,
Van hun kosten, van hun kleedt:
Ghy voorsiet hen als een Coningh,
Van een fraeye schoone wooningh,
En voor hen tot u bederf,
Quist ghy landen, renten, erf.
Maer wat compter aen u-lieden
Door de knechten te gheschieden,
Die ghy koestert met u goedt,
Kleeren, spijse, dranck, en bloedt:
Hoordt, ick moet het u bewijsen;
Sy bevechten die hen spijsen,
Als de wormen d'appels doen,
Die haer koesteren en voen.
Laet ons dit wat over-mercken
In hun daden, in hun wercken,
En wy sullen claer verstaen,
Dat sy dus te wercke gaen.
Soo veel pagien, en lackeyen,
Als in uwe keucken weyen;
Soo veel dienaers alsser zijn,
Die u schencken bier oft wijn;
Soo veel zijnder quade tonghen,
Die seer vry en onbedwonghen,
| |
[pagina 178]
| |
Clappen op de wijde straet,
VVatter t'uwent omme-gaet.
Soo veel zijnder open ooghen
Die als spleten claer vertooghen,
En de wereldt maken kondt
Vwen handel, uwen grondt;
Die u feylen t'samen garen,
En de bueren openbaeren,
Soo dat ieder naeckt bevroet,
VVat ghy t'huys oft spreeckt oft doet;
En daer mede niet te vreden,
Gaen in't quaedt noch voorder treden,
En verslinden als een vraet
VVatter in de keucken staet.
Iae, sy quisten daer beneven
Dat soo noodigh is voor 't leven,
En wanneer-se van u vliên,
Moet ghy op de tonghe riên.
Ionckhers ghy meught dit wel weten,
Dat de knechten ons op eten,
En de knechten achter 't gat,
Zijn als vijandt voor de stadt.
Iae, noch ergher ons bevechten,
Als den vijandt met sijn knechten;
VVant den vijandt met gheweldt,
Compt voor alle man in't veldt.
| |
[pagina 179]
| |
En hy laet sich vijandt noemen,
Als hy voor de stadt wilt coemen;
Maer den knecht die noemt sich vriendt,
Daer hy als een vijandt dient.
Hy bespiedt seer nauw de weghen
Over al in't huys gheleghen,
En al wat in't doncker lagh,
Bringht hy aen den claren dagh.
Hy weet nachten ende daghen
Sijne vinghers krom te draghen:
Hoe! en spijst ghy desen noch,
Die soo wandelt met bedrogh?
Dit zijn immers slechte kuren;
En noch siet-men staegh gheburen,
Dat den Ionckher t'eten geeft
Die hem sterck beleghert heeft.
Niemandt laet dan sich bedrieghen,
VVant 't is seker, knechten lieghen;
Sy beloven seere licht,
Gauw te wesen in hun plicht;
Maer wanneer-se wat gheleden,
Hunnen dienst zijn inghetreden,
Vindt-men met seer groote pijn,
Dat-se nerghens nut toe zijn.
In hun daden seer lichtveerdigh,
In hun herten seer hooveerdigh,
| |
[pagina 180]
| |
In hun leden luy en traegh,
Maer seer lecker in de maegh.
Vechten, kijven, teghen-spreken,
Achten-se voor gheen ghebreken,
En sy quisten hunnen tijdt
Met bedrogh, en haet, en nijdt.
En wy dul als sonder sinnen,
Laten ons noch soo verwinnen,
Dat wy goedt en geldt verdoen,
Om de knechten op te voen.
Iae ons selven gansch bederven
Om de knechten niet te derven;
Op dat wy door enckel schijn
Souden hoogh in wapens zijn.
Edeldom, magh ik u raden,
Ghy sult dese waen versmaden,
En die onbeleefde schaer
Van de knechten laten daer.
VVant de schare van de knechten
Connen hunnen Heer bevechten,
Als de wormen d'appels doen,
Die haer koesteren en voen.
|
|
