Des wereldts proef-steen ofte de ydelheydt door de waerheyd beschuldight ende overtuyght van valsheydt
(1643)–Anton van Bourgoingne, Petrus Gheschier–
Auteursrechtvrij
[pagina 276]
| |
Waerheydt.
| |
[pagina 277]
| |
VVaerheydt.
Ryck van dochter hier te wesen
Heeft den ydel schijn ghepresen,
Maer de waerheydt heeft gheseydt,
Dat in dochters moeyte leyt.
VVant een dochter in haer leven
Oock ten houwelijck ghegheven
Niet en baert dan onghemack,
En is Vaders cruys, en pack.
VVilt ghy dit met rijpe reden
Onder-graven en ontleden,
Compt besiet de koper-plaet
Die hier voor u ooghen staet:
Daer een dochter blij van wesen
Meyndt de vratten af te lesen,
En alsoo met korte pijn
Altijdt vratte-vry te zijn;
Maer sy mist de rechte leere,
En verdoolt al wat te seere;
VVatse krauwt, oft wat se doet,
'T is maer vratten aenghevoet.
VVant het bloet dat vratten gheven,
Doet meer ander vratten leven;
Vratte-bloet is vratte-saet,
En vermenighvuldight 'tquaet
| |
[pagina 278]
| |
Soo oock die meent vry te raken
Met sijn dochter sich t'ontmaken,
Alsse kiest den echten staet,
Saeyt, en maeyt sijn eyghen quaet.
Desen staet die steeckt vol sorghen,
Van den avont tot den morghen,
En by daegh en is noyt vry
Van ghestaeghe slaverny.
Vader, al die onghemacken
Zijn voor u ghewisse packen;
Soo ghy twijffelt aen't vermaen,
Hoort ick sal't u doen verstaen.
Neemt, ghy hebt u kint ghegheve
Om met eenen man te leven,
Die in blijdschap en in pijn
Magh haer leif gheselschap zijn:
Maer wie heeft u dit gheraeden
Dat ghy dus u houdt ontlaeden?
VVas't om datse buyten schreef
Naer haer sin u saken dreef,
En in't huys meestersse maeckte,
Soo dat ieder wiese naeckte
Vreesde van haer meer oft min,
Als van een duyvelin?
Seker dits de rechte reden,
VVaerom ick haer ghinck besteden;
| |
[pagina 279]
| |
Maer ick bidde, spreeckt eens claer,
Sal't nu beter gaen met haer?
Sal-se beter van manieren
VVeten haer ghemael te vieren?
Vader voor ghewis ghy faelt,
Ian sal ergher zijn onthaelt.
Griete sal den haene scheeren
En den Bloet wel dorven smeeren;
Iae in plaetse van den doeck
Sal-se grijpen naer de broeck.
Vader wacht hier droeve lessen,
VVacht gheschillen, wacht processen,
VVacht veel schande, wacht een kruys,
VVacht u dochter weder t'huys.
Hebdt ghy haer bestaen te paren
Om haer schoonheydt te bewaren;
Ghy verdoolt: een schoone spruyt
Slaet al stil van achter uyt.
Compt dan haeren vriendt te weten,
Dat sijn vrouw haer heeft vergheten,
Lieve Godt! hoe sal den man
Sulck-een vrouwe lijden dan!
Hy en sal dit niet verdraghen,
Maer haer uyt den huyse iaghen,
En door gramschap aenghevat
Stooten haer een voet in't gat.
| |
[pagina 280]
| |
Vader dit zijn nieuwe sorghen
Die by naest u sullen worghen,
Nieuwe costen, nieuw ghevaer,
Nieuwe schand' in't openbaer.
Oft ist datse blijft ghetrouwe
En den man bemint in rauwe,
Sal' hy daerom altijdt vry
Zijn van helsche ialousy?
'T Soude moghen eens gheschieden,
Dat hy haer verboot de lieden
Toe te spreken op de straet,
Als sy naer de Kercke gaet;
Sult ghy Vader hier in spreken
En dit straffen voor ghebreken?
Vader vat ghy wel den sin?
Hier zijn groote vreesen in.
Isser niet met haer ghegheven,
Maer belooft, en veel gheschreven,
Blijft u beurs, 'ken weet niet hoe,
Altijdt vast ghesloten toe:
Man en vrouwe sullen kijven
Om de langh beloofde schijven;
Iae gheduerigh zijn ontstelt
Om het onghetelde ghelt.
Vwen schoon-soon sal't gaen claghen
Aen de vrinden, aen de maghen
| |
[pagina 281]
| |
En wel dorven overluydt
Maken tot u last besluyt,
Dat hy sal in vremde landen
Sich aen ander gaen verpanden,
En haer, met u kinders kint,
Laeten sitten onghesint.
Vader, dit zijn weder suchten;
VVant u dochter met haer vruchten
VVordt om vreckheyt onverdiendt
Dus verlaten van haer vriendt.
Is haer rijckdom toegheworpen,
Landen, tenten, schoone dorpen,
VVacht al weder swaer verdriet
Om dat sy haer goedt gheniet.
VVant s'en sal niet willen wijcken
En meer man als vrouw ghelijcken;
'T is haer penningh die der klapt,
En den man met voeten trapt.
Hy als man en magh de slaghen
Noyt met eere stil verdraghen,
Maer hy moet en voor, en naer,
Meester wesen boven haer.
Vader, wat hier uyt kan rijsen,
Laet ick uwe iaeren wijsen,
Al haer vechten, en ghekijf
Kranckt u eer, u ziel, u lijf.
| |
[pagina 282]
| |
Hebdt ghy weynigh uytghegheven
Dat's en doo-neep voor het leven,
Man een vrouwe door den noodt
Bidden om een corte doodt.
Maer ghy seght; Sy connen't houden,
En hun kinders onder-houden.
Vader als ghy dit insiet,
Vindt ghy weder nieuw verdriet.
Dickwils rijcke coope-waren
Smilten in de dulle baren,
'T los gheluck verkeert hem wat,
En sy worden achter nat.
VVie sal dan hun kinders queecken,
Hen besorghen, kuysschen, smeecken?
Vader ghy zijt weer den bloet
Die de wonden heelen moet.
Om in't cort den grondt te mercken
Laet hier op u sinnen wercken;
Man en vrouwe door de doodt
Moet naer Gharons swarten boot.
Is de dochter overleden,
Vader moet in't last gaen treden,
Oft wordt eerst den man gherooft,
Vader blijft het opperhooft
Somma watter magh gheschieden
Tusschen twee ghetrouwde lieden,
| |
[pagina 283]
| |
Vader ghy moet in d epijn
Sorghe, troost, en hulpe zijn.
Soo dan met bequaeme reden
Heeft de waerheydt ons beleden.
Dat een kint in echten staet,
Vrat, op vrat is quaet op quaet.
|
|
