Des wereldts proef-steen ofte de ydelheydt door de waerheyd beschuldight ende overtuyght van valsheydt
(1643)–Anton van Bourgoingne, Petrus Gheschier–
Auteursrechtvrij
[pagina 284]
| |
Waerheydt.
| |
[pagina 285]
| |
VVaerheydt.
Och wat heb ick nu al pijnen
Onderstaen, en medecijnen!
Och wat heb ick al ghedaen
Om van sieckte vry te gaen!
Maer al wat ick heb gheploghen
'T is al te vergheefs vervloghen;
Al de costen zijn voor niet,
En ick ben noch in't verdriet.
Kortsen, hoeft, en ander qualen
Blijven my gheduerigh malen,
Hooft-sweer, tandt-pijn, flerecijn
Blijven mijn gheselschap zijn.
Ick moet ander raedt gaen soecken
Om mijn lichaem te vercloecken,
En tot troost van mijn ghemoet
VVercken op een ander voet.
VVel dan om ghesondt te wesen
Heb ick eertijts eens ghelesen
Dat een fistel in het vel
Vrijdt den mensche van ghequel.
Sulck-een sal ick my doen branden,
En versekeren met banden;
VVant sy sal my in de pijn
Seker medecijne zijn.
| |
[pagina 286]
| |
Vriendt waer loopen uwe sinnen
Dat ghy wilt dit stuck beghinnen?
Meynt ghy, die een fistel heeft
Dat hy in ghesontheydt leeft?
Neen, ghy zijt al seer bedroghen,
En den boeck heeft u gheloghen;
VVant dat sulcks wel waer ghegrondt
Niemandt waerder onghesondt.
Maer dit heb ick ondervonden
Dat de vuyle fistel-wonden
Bringhen aen een lustigh hert
Sorghe, moeyte, pijn en smert.
D'its een lommer van die menschen
Die ghestaegh om neven wenschen
En in hunnen rijpen tijdt
Met veel neven zijn verblijdt
VVant de fistels en de neven
Niet dan moeyt en smerte gheven,
En ghelijck-men heden siet,
Saeyen, maeyen veel verdriet.
Die op neven sich berommen,
Groote pijn voor troost becommen,
Seker last, onseker vreught,
Om de broosheydt van de jeught.
Seker, dierghelijcke lieden
Sal de losse waen ghebieden,
| |
[pagina 287]
| |
En 't its seker dat-se lieght,
En den goeden Oom bedrieght.
VVant een hoop van vele neven
Sullen noyt gherustheydt gheven:
Neven, met een woordt gheseydt,
Baren staghen aerbeydt.
Oom is altijdt vol van sorghen,
Heden, morghen, over-morghen,
En ghedurigh dagh op dagh,
over-last met groot beslagh.
Nu sal hy de pockskens vreesen
In sijn teere pimpel-meesen,
Dan besorght zijn, dat de pest
In haer lichaem niet en vest:
Nu voor hen doen cleeren maken, In haer lichaem niet en vest:
Nu voor hen doen cleeren maken, Dan van sijde, dan van laken,
Dan van meester hen voorsien,
En van noodt-druft boven dien:
Dan van ander beusel-saken,
Die hem seer onlustigh maken,
Dan van eenigh poppe-goedt,
Dat den Franschen cramer doedt.
En dit moet ghestaegh gheschieden,
Op ghelijcke voet hen-lieden,
Oft den helschen haet en nijdt
Sal verwecken swaren strijdt.
| |
[pagina 288]
| |
Maeckt ghy d'eene moye cleeren,
Ghy moet d'ander oock ver-eeren,
Oft met paen, oft met satijn;
Daer en magh gheen Ioseph zijn.
VVilt ghy desen gaen besteden
Om te leeren goede zeden,
Ghy moet soecken eenen man
Die dit ampt bedienen kan;
Die Godt-vruchtigh weet te leven
Om te leeren uwe neven,
Dat sy moeten eeren Godt,
En beleven sijn ghebodt.
En by dit noch voorder mercken,
VVat u neven doen en wercken,
Oft hen wachten met manier
Van het water, van het vier.
Duysent dierghelijcke saken
Sullen Oom bedwellemt maken,
En by daghe sonder lust,
En by nachte sonder rust.
Hier uyt kont ghy wat bevroeden
Dat veel neven sorghen voeden,
En dat groote moeyte wast,
Als ghy neven crijght te gast.
VVilt ghy dit wat weder-legghen,
En met reden daer op segghen,
| |
[pagina 289]
| |
Dat u neef u troosten kan
Als hy wesen sal een man.
Vriendt dit soud' ick met veel menschen
Tot u troost wel willen venschen;
Maer dit al wel overdocht
Hanght onseker in de locht.
Salomon soo wijs van Reden,
Heeft in't openbaer beleden,
Dat hy niet en kost verstaen,
Hoe de jonghe jaren gaen.
En 't is wel van hem gheschreven;
VVant een Ionghman in sijn leven
Is van alle kant voorwaer
Onderworpen veel ghevaer.
Sal dan iemant seker dencken,
Dat sijn neef hem troost sal schencken?
Seker hy heeft't qualick veur,
En hy mist de rechte deur.
Maer mijn neef sal Coopman wesen,
Oft in't legher zijn ghepresen,
Oft den Coningh voor den staet
Dienen voor een wijsen Raet:
Oft hy sal in't Hof verkeeren
Met verscheyden edel Heeren,
Oft wel wesen aen-ghevat
Tot het Bisdom van een stadt.
| |
[pagina 290]
| |
Dit zijn oock al ydel gronden
Van den ydel schijn ghevonden;
VVant een Coop-man oock hoe groot,
Is een bobbel in de sloot.
En al schijnt hy wat verheven,
Hy wordt haest te grond ghedreven;
Als de winste die hy vindt,
Hanght aen eenen fellen windt.
Mars sal eer sijn dienaer pletten,
Dan hy hem in staet sal setten:
Die-men staegh ten hove siet,
VVeynigh deughen, ofte niet.
Ghy vindt al meer botte-muylen,
Die in pane-cleeren schuylen,
Als besette cloecke mans,
Die door wijsheydt gheven glans.
En den staf hoe schoon ghedreven,
Kan meer last, dan eere gheven;
Siet de Staeten in Godts Huys,
Hoe meer staeten, hoe meer kruys.
Neven wel ondeughdigh leefden,
Die oock by een Bisschop sweefden:
Landelinus leert ons dat,
Die voor Oom een Bisschop had.
Niet te-min sijn lusten sochte,
En niet eene sier en dochte,
| |
[pagina 291]
| |
Iae, ghelijck men oock ghelooft,
VVas der Roovers opperhooft.
VVacht ghy beter van u neven,
Ghy wordt van een droom ghedreven;
VVant ons ingheboren aert
Niemant van het quaet en spaert.
En 't gheselschap doet ons vallen,
En de meyskens doen ons mallen,
Die eer minnen Bacchus gast
Als een die op deughden past.
Soo dan veel-der-hande neven
Sorghen, moeyten, smerten gheven,
Even als de fistel doet
Aen den meester die-se voet.
|
|
