Groot lied-boeck

(1975-1983)–G.A. Bredero– rechtenstatus

LXXXIV Amoureus-Liedtjen

I: 299-300

Liefdeslied, bewerkt naar een frans origineel. Het staat in de veertiende Historie als een lied van Seigneur Gonsague voor Marguerite, zijn geliefde, de dochter van een niets vermoedende goudsmid. Voor de franse tekst zie men Vertaalde Gedichten (ed. Keersmaekers; 's-Gravenhage 1981), blz. 204-208.

Beginregel: Ay schoone Dochter Blont, die 'tHulzel en Paruycken,

Publikaties: Tragische Historien IV, wschl. 1612, maar alleen overgeleverd in drukken uit 1646 en 1650; Groot Lied-boeck II: 5-6; Kalff 1890: 372-373; Knuttel 1929: 248-249; Van Rijnbach 1944: 160-161.

Omvang: 32 verzen, acht strofen van 4 regels.

Versvorm: alexandrijnen met regelmatige cesuur en betrekkelijk veel ritmische afwijkingen: zie de vzn. 3, 7, 9, 10, 13, 17, 19, 20, 21, 23, en 24.

Rijmschema: a b a b.

Melodie: Matter 1979, blz. 214-222.

Varianten
Groot Lied-boeck 1622	Tragische Historien
3 den	de
4 Van	Voor
5 Margariete	Margeriete
uytgelesen	uytgelese
11 hert	hart
12 het lustgierich	't lustgierighe
13 Cust mijn	Cust my
15 Hert	hart
17 Ick swym	Ick swijn
18 ontsinget	ontsuyget
20 't Coraal Rijcke Hooft	'tCourael rijcke hof
21 Paeyt doch	Paeyet

7 Dat de Sonne beschaemt verwondert is en hoe me: Afgezien van het gedurfde enjambement valt dit vs. ook syntactisch uit de toon. Het voegwoord en staat tussen twee bijzinnen die men echter niet gelijkwaardig kan doen aansluiten bij de hoofdzin (vs. 6). Er zijn meer problemen: is Dat een voegwoord, of een betr. vnw. terugwijzende naar Haer (vs. 5)? Is beschaemt een vervoegd ww. of een deelwoord, dat dan een achtergeplaatste bijv. bep. is bij Sonne? De bijzin met hoe kan alleen steun vinden in een voorgaand verwondert is, en dit laatste kan geen ánder onderwerp hebben dan de Sonne. Daaruit volgt dat de Sonne ook onderwerp zal moeten zijn in de eerste vershelft, en verder dat er voor Dat geen plaats is als betr. vnw., maar enkel als voegwoord. De enige mogelijkheid bestaat nu hierin dat men zowel beschaemt als verwonden beide met is verbindt, en wel door is en iets naar voren op te schuiven: Dat de Sonne beschaemt is en verwondert hoe me. De verzwakking van de cesuur lijkt in een versregel met zo'n sterk enjambement geen groot bezwaar. (+)

8 Marmelt: Ongewone vorm van het ww. dat normaal marmeren luidt; zie WNT IX, kolom 258, waar dit vs. van Bredero wordt aangehaald.

20 Van 't Corael Rijcke Hooft: Gezien de onmiddellijk volgende beeldspraak van het Roosen velt verdient de variant Hof uit de Tragische Historien stellig de voorkeur.

26 Belamphert: omsluier, bedek; zie WNT II, kolom 1666, waar dit vs. van Bredero wordt aangehaald.

27 O Vriendelijcke Mont: aanduiding van het vriendelijke meisje; pars pro toto.

29 laet my troost verwerven: Dit woordgebruik impliceert een duidelijk seksueel verlangen.

Vorige Volgende