Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Groot lied-boeck (1975-1983)

Informatie terzijde

Titelpagina van Groot lied-boeck
Afbeelding van Groot lied-boeckToon afbeelding van titelpagina van Groot lied-boeck

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (13.95 MB)

XML (3.28 MB)

tekstbestand






Editeurs

A.A. Keersmaekers

F.H. Matter

Garmt Stuiveling

C.F.P. Stutterheim

P.J.J. van Thiel

F. Veenstra

C.A. Zaalberg



Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel
liederen/liedjes


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Groot lied-boeck

(1975-1983)–G.A. Bredero–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

CXXXV Sonnet

I: 444

Liefdesklacht gericht tot een meisje dat openlijk een ander ontvangt en zich voor de klagende minnaar schaamt vanwege zijn afkomst.

Beginregel: Hoe wondert u mijn smart, en moeyelijcke vlaghen,

Vindplaatsen: Groot Lied-boeck 1622 II: 68; Kalff 1890: 458; Knuttel 1929: 235; Van Rijnbach 1944: 234.

Omvang: 14 verzen.

Versvorm: sonnet in alexandrijnen met regelmatige cesuur; omzettingen in de vzn. 12 en 14.

Rijmschema: a b b a a b b a c c d c c d.

 

7 O druck: Behalve de gewone betekenis van verdriet, zorg, kan in dit geval ook de notie vernedering meespelen; mijn geringheyt: het motief dat er een rijkere

[pagina 402]
[p. 402]

pretendent is die de voorkeur geniet, komt in Bredero's liederen vaker voor, maar de vermelding van de eigen geringheyt is uitzonderlijk.

8 u minne: Uit deze woorden volgt dat het meisje wel degelijk liefde voor de jonkman heeft opgevat, al verzwijgt zij dit feit voor haar familieleden.

11 En vat een Mooker swaar van droefheyt en van trueren: Al is de bedoeling van dit vs. wel duidelijk, de verklaring is minder eenvoudig. Er zijn tenminste vier problemen:

bij welk onderwerp behoort vat als gezegde, bij Dit (vs. 9) of bij Ick (vs. 10)?

is een moker vatten een vaste uitdrukking geweest, en zo niet, hoe is dan deze beeldspraak verklaarbaar?

moet swaar van droefheyt en van trueren worden gezien als éen bepaling, of zijn het er twee?

waarmee moet men deze bepaling(en) verbinden, met Mooker, met vat of met ick?

Indien ‘een moker vatten’ een vaste uitdrukking was, zou ick als onderwerp het meest in aanmerking komen. Maar dat is niet het geval. Volgens WNT IX, kolom 1012, betekent moker in algemene niet-technische taal iets dat zeer zwaar is. ‘Vandaar gewoon, vooral bij dichters, als het werktuig om deuren en afsluitingen te vernielen.’ Dat vs. 11 de woordschikking van een hoofdzin heeft, en niet zoals vs. 10 die van een bijzin, maakt samentrekking van het onderwerp ick wel niet onmogelijk, maar toch bezwaarlijk. Mede daarom gaat de voorkeur uit naar samentrekking met de hoofdzin, vs. 9, dus met het onderwerp Dit, dat terugwijst naar de vzn. 5-8. Met Dit als onderwerp van vat een Mooker wordt de ik-figuur stilzwijgend het doelwit van de moker.

Ofschoon de verbinding swaar van niet ongebruikelijk is, heeft die in dit geval geen zin: een moker is zwaar als zodanig, en niet door droefheid en getreur. Derhalve moet swaar op zichzelf een achtergeplaatste bijv. bep. zijn bij Mooker; de tweede bepaling met van kan het beste ook bij Mooker worden gevoegd, en geeft dan aan waar die zware moker het beeld van is, waar zij uit bestaat, dus evenals ‘een berg van bezwaren’ of ‘een zee van moeilijkheden.’ De volledige verklaring wordt dan: En dit alles is als een tot mijn vernietiging gegrepen zware moker van droefheid en getreur; of anders gezegd: dit alles betekent zoveel droefheid en getreur dat het mij als een zware moker zal vernielen. Deze verklaring vindt nog weer steun in vs. 14 waar het, precies zoals Dit (vs. 9), samenvattend terugwijst naar de vzn. 5-8. Van de beide mogelijkheden, op I: 444 gegeven, dient de tweede te vervallen. (+)

14 myn Ziel: Het uitroepteken na Ziel suggereert dat het om een aangesproken persoon gaat, dus de geliefde; het wijst terug op Hart (vs. 13);

verstueren: intransitief ww., verstoord raken; zie MNl. Wb. IX, kolom 69.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken