Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Groot lied-boeck (1975-1983)

Informatie terzijde

Titelpagina van Groot lied-boeck
Afbeelding van Groot lied-boeckToon afbeelding van titelpagina van Groot lied-boeck

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (13.95 MB)

XML (3.28 MB)

tekstbestand






Editeurs

A.A. Keersmaekers

F.H. Matter

Garmt Stuiveling

C.F.P. Stutterheim

P.J.J. van Thiel

F. Veenstra

C.A. Zaalberg



Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel
liederen/liedjes


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Groot lied-boeck

(1975-1983)–G.A. Bredero–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

CLXXVII

I: 560-562

Deels polemisch, deels vroom lied over de theologische allesweters die zich ten onrechte gedragen of ze Gods geheimenis doorgronden, terwijl de eerste eis moet zijn in deemoed de eigen tekortkomingen te erkennen en zich te bekeren. Het lied heeft geen titel.

Beginregel: Wat raestu dolle mensch verwoet?

Vindplaatsen: Groot Lied-boeck 1622 III: 27; Liedt-boeck 1644: 51-52; Kalff 1890: 532-534; Knuttel 1929: 264-265; Van Rijnbach 1644: 304-305.

Omvang: 60 verzen, vijf strofen van 12 regels.

Versvorm: jambisch metrum met vier heffingen in de vzn. 1, 2, 4, 5, 7, 8, 10 en 11, drie in de vzn. 3, 6, 9 en 12. Omzettingen in de vzn. 29, 44, 49 en 50; voorts talrijke overbetoningen.

Rijmschema: a a b c c b d d e f f e.

Melodie: Matter 1979, blz. 228-230.

[pagina 461]
[p. 461]

1 Wat raestu: Bredero gebruikt in dit lied veelvuldig het middelned. pers. vnw. voor de tweede persoon enkelv. du, bijna steeds enclitisch: raestu (vs. 1), klampstu (vs. 2), derfstu (vs. 13), wilstu (vs. 19), maar eveneens du bist (vs. 23). Ook ten aanzien van God gebruikt hij in vs. 37 dy. Zie Verdenius 1946, blz. 224-228.

7 Want de erf-leer: Volgens WNT III, derde stuk, kolom 4223, is erfleer enkel: leer die men van zijn ouders heeft overgenomen. Maar bij de voorbeelden van Vondel, Van Effen en Stijl ontbreekt dit vs. van Bredero; in hoeverre deze bij dit woord ook aan de leer van de erfzonde heeft gedacht, kan uiteraard niet worden uitgemaakt. Spiegel gebruikt het wél zo.

12 Veel nickers woest getuymel: De eenvoudigste verklaring zou zijn, nickers te zien als bijw. bepaling, maar WNT IX, kolom 2014, geeft van nickersch maar éen voorbeeld. Misschien moet men Veel nickers zien als bijv. bepaling bij woest getuymel, dus: het woeste gewoel van veel duiveltjes.

13 schim: schaduw die gij zijt, kleinerende aanduiding van de mens in het algemeen. (+)

14 ten ladder op: Toespeling op Gen. 28: 12-13: Ende hem droomde, ende siet, een leeder stondt op der aerden, die met den oppersten aen den Hemel raeckte, ende siet, de Engelen Gods clommen daer aen op ende neder. Ende de Heere stont bouen daer op, ende sprack: Ick ben de Heere Abrahams ws vaders Godt, ende Isaacx Godt, het Landt daer ghy op ligghet, wil ick v ende uwen zade gheuen.

28 En zijn verwende: van de infinitief verwennen; vgl. tegen-wenst en ontwennen (vs. 30). De betekenis is dan: een verkeerde gewenning gekregen hebbende. (+)

37 O Schep-Heer: quasi-etymologische vorm van Schepper.

38 Ick bid dat ghy mijn bidden leert: Toespeling op Luk. 11: 1: Heere, leert ons bidden.

59 Gods segen hier, en nae geniet: Het onderwerp bij geniet kan wel geen ander zijn dan die (vs. 55). De tegenstelling tussen hier en nae duidt op het aardse leven en het hiernamaals. Dus: Wel hem die op aarde Gods zegen geniet, en hierna door Gods genade de hemel.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken