De tweede vijftigh lustige historien ofte nieuwigheden Johannis Boccatii

[De Jode Melchisedech...]

De Jode Melchisedech, den Grooten Soudaen Saladijn een avonture van drie Ringhen vertellende, ontgaet het over groote perijckel dat voor hem bereyt was. Waer door de Autheur (het Christelijcke Gheloove mede stemmende) verthoont hoe profijtelijck dat een haestighe ghee-

[fol. C3r]

stighe antwoorde is, alsmen hem selven in eenich merckelijck perijckel vindt.

SAladijn was een ende so grooten kloeckmoedighen man, dat hem zijn vromicheyt niet alleen tot eenen Soudaen van Babilonien verhief, maer dede hem veelderleye Victorien op de Heydense ende Christen Coninghen verwerven: de selve in verscheyden Oorloghen ende in andere magnificentien, al zijnen schat verdaen hebbende, ende om een accident dat hem overcomen was, een groote somme van Penninghen van doen hebbende, ende niet siende van waer hyse soo veerdichlijcken als zijnen noot vereyste, becomen conde, viel hem in van een rijcken Jode Melchisedech gheheeten, die inde Stadt van Alexandryen op woecker leende: ende docht wel dat dese middelen ghenoech hadde om hem te ontsetten, soo hy het maer doen wilde: dan hy kende dien soo vreck, dat hijt noyt met vryen wille doen soude. Nochtans en wilde hem de Soudaen gheen gheweldt aen doen. Ten laetsten door noodt ghedwonghen, ende in zijnen sin genomen hebbende eenigen wech te vinden, dat hijt hem leende, docht hem met eenen ghemaeckten dwanck door eenighe schijn-reden wel te hebben. Ende eens op een dach den selven ontboden, ende familiaerlicken in zijn camer ontfanghen hebbende, dede hy hem by hem sitten, waer nae hy hem gheseydt heeft: Goede man ick heb van veel goede luyden ghehoordt dat ghy een seer Wijs Man zijt, ende in Goddelijcke saken heel wel ervaren: Daerom soude ick gaerne van u weten, welcke der drie Wetten u de waerachtichste dunckt, ofte de Joodtsche, oft de Heydensche, oft de Kerstene: De Jode die metter waerheyt wijs was, ghevoelde seer wel, dat hem de Soudaen socht by de tonghe te vatten, om hem daer na daer uyt yewers mede te beswaren, ende docht wel dat hy gheen van dees drie d'een meer als d'andere mocht prijsen, oft Saladin en raeckte het wit daer hy op mickte. Daerom als een die wel ghevoelde dat hy sulcke antwoorde van doen hadde, door de welcke hy niet en conde behaelt worden, sijnen Geest ghescherpt hebbende, is hem stracx inden mont ghevallen wat hy moeste segghen, ende sprack aldus: Mijn Heere de vraghe die ghy my doet is schoon: ende om u te seggen dat icker van weete, moet ick u een verhael doen, dat ghy hooren sult soo het u belieft. Het ghedenckt my menichmaels te hebben hooren seggen, datter eens een machtich rijck man was, die onder zijn costelijckste Juweelen eenen seer schoonen rinck van grooten prijse hadde: den welcken om zijn weerde ende schoonte begheerich zijnde te vereeren ende eeuwichlijcken aen zijnen nacomelingen te laten, heeft hy gheordonneert, dat, by den welcken van zijn mannelijcke Kinderen, desen rinck (als van den Vader ghelaten) nae zijn doot gevonden soude worden, deselve voor zijn Erfghenaem ghehouden ende geacht, ende van alle d'anderen, als d'eerst gheboren moeste gheeert ende in weerden ghehouden worden. De ghene dien desen rinck door hem ghelaten wiert, hiel de selve ordonnantie met zijnen nacomelinghen: ende dede soo als zijn voorvader ghedaen hadde. Ende in corter tijdt is desen rinck van handt te handt aen veele naecomelinghen ghecomen. Ten laetsten is hy in handen van eenen gheraeckt die drie

[fol. C3v]

sonen hadde, altsamen schoon deuchdelijck, ende haren Vader grootelijck ghehoorsaem zijnde diese om dier oorsaken alle drie ghelijckelijck even lief hadde, de welcke de ghewoonte van desen rinck wetende, was elck een van dien als gretich om onder de sijne de hoochwaerdichste te wesen, den vader (nae zijn beste vermoghen) die alree out was, biddende dat hy als hy quam te sterven, hem desen rinc soude laten, de goede man, die d'een soo lief hadde als d'ander, en wist selver geener keur wien hy liever dien achterlaten wilde, ende docht (den selven elck een van hun belooft hebbende) die alle drie te vernoeghen, weshalven hyer secretelijcken aen eenen excelenten Goudtsmidt twee andere dede maken, dien den eersten so gelijck waren, dat hy selfs desen hadde laten maken, niet en kende welck den rechten was: ende comende te sterven gaf hy eenen rinck aen elck een der voorseyde kinderen, de welcken nae haer vaders doot d'erffenisse ende de eere aentasten willende, ende d'een d'ander sulcx weygherende: heeft elck een om te toonen dat hy met reden mocht aennemen, zijnen rinc voortgebrocht, ende de ringen werden so d'een d'ander gelijck bevonden, datment niet kennen en konde welcke den rechten was: uyt welcke reden het proces om te weten wie des Vaders erfgenaem was, aende haeck quamen, daer het noch hanght. Ende also seg ick u mijn Heere vanden drie wetten aende drie volckeren door God den Vader ghegeven, waer van ghy de vraghe voorghestelt hebt, elck eene meynt Gods erffenisse met zijn waerachtighe wel te hebben, ende ghehouden te zijn zijne gheboden te volghen: maer wie het onder hun heeft, is het proces als vanden ringen oock noch hangende. Saladin mercte wel dat dese seer wel uyt het nette dat hy hem voor de voeten ghespannen hadde geraect was: daerom docht hy hem zijnen noodt te ontdecken ende te sien oft hy hem de vrientschappe doen wilde. Als hy oock dede, hem verclarende met eenen wat hy in zijn sin hadde te doen, soo hy soo wijselijck niet gheantwoort hadde als gheschiet was, de Jode leende hem mildelijcken de somme van Penninghen die hy begheerde. Ende Saladijn heeftse hem oock trouwelijck weder ghegheven: daerenboven heeft hy hem groote giften ghedaen, ende altoos voor zijnen vriendt ghehouden: Den selven daer nae ontrent zijnen Persoone in grooter eeren ende Heerlijcken staet onderhoudende.