Verzameld werk. Deel 1

[p. 433]

XVII

Zij schreef opnieuw: brieven vol vertwijfeling, waar, in onstuimige opwellingen, al haar smarten van verlaten minnares en rampzalige moeder terug in ontwaakten.

Hij bleef volharden: hij dempte de aanvallen van tederheid en medelijden, die opnieuw zijn hart dreigden te overweldigen en vooral verjoeg hij het schrikkelijk kwellend denkbeeld van het kind uit zijn geest. Maar teneinde, indien zulks mogelijk was, de voortduring van deze uitputtende en vruchteloze strijd te vermijden, wendde hij zich terug tot zijn notaris, met het verzoek zich nogmaals bij zijn oude minnares te begeven om haar, door zachtheid en rede, het onmogelijke van haar verlangens te doen begrijpen.

De goede man liep er heen, doch kwam zo neerslachtig terug als de eerste maal. Thans had zij niet gezucht, geweend, gesnikt; hij had haar in een staat van sombere teruggetrokkenheid, bijna van zwijgende onverschilligheid gevonden. Zij had als verstrooid naar zijn woorden geluisterd en hij had geen bepaald antwoord van haar kunnen verkrijgen: hij wist niet, of zij, ja dan neen, zijn raad zou volgen. Hij kon het maar hopen.

Enige dagen verliepen, treurig-kalme herfstdagen, alle gelijk eentonig nu, in de stilte van de verkwijnende natuur, in die atmosfeer van latente droefheid, die over het kasteel scheen te hangen. De velden lagen naakt, de nachten werden koud, de reeds verdunde lovermassa's van het park schakeerden zich met hun prachtige najaarstinten. Wat waren ze lang en ver verdwenen, de eerste, zonnige, volzalige dagen van hun huwelijk!

Op een morgen eindelijk ontving hij nog een brief van haar, een brief van enkele woorden slechts, maar die hem consterneerden:

[p. 434]

- Vanavond, om tien uur, zo schreef zij hem, - zal ik met Cécile aan het poortje van het park terug zijn. Kom er bij mij, ik moet u volstrekt nog eens zien.

Hij het nu aan zijn vrouw haar brieven niet meer lezen, hij,íj vermeed integendeel zorgvuldig alles wat haar het pijnlijk verleden kon herinneren. Ook verslond hij gans alleen zijn angst gedurende die schrikkelijke dag. Nog eens versterkte hij zich in het vast voornemen niets dan zijn plicht meer te kennen en zich formeel te onthouden aan het verzoek zijn oude minnares voldoening te geven. Toen hij na de vreselijke gebeurtenis in het park en zijn nachtelijke vlucht naar Gent op het kasteel terugkwam, was zijn eerste zorg geweest een nieuw slot aan het poortje in de haag te laten maken; en, om nooit meer getenteerd te zijn het nog te openen, had hij de sleutel in de vijver gegooid. Sinds die dag had hij ook een afkeer om daar nog voorbij te gaan. Hij had zelfs besloten met de winter de grote eik te doen neervellen en de haag te verplanten, opdat aldaar niets meer zou blijven bestaan, dat aan het treurige voorval herinnerde.

Die avond, onmiddellijk na het diner, sloot hij zich met zijn vrouw in haar kamer op, vastbesloten, die van gans de nacht, niet te verlaten. Hij bleef met haar kouten; hij poogde zelfs te lezen en te schrijven, en niets op zijn gelaat noch in zijn manieren verried de gevoelens, die hem kwelden. Alleen de onbedwingbare halsstarrigheid, waarmee hij, van tijd tot tijd, het uur op de pendule gadesloeg, getuigde van zijn angstige gejaagdheid.

Onweerstaanbaar, gelijk op zo menige andere avonden, volgde hij in verbeelding het rijtuig, dat haar naar het kasteel voerde. Hij zag en hoorde ze ratelend over de steenweg rollen, de oude, gesloten huurkoets, over diezelfde, zo welbekende steenweg die hij ook, enkele weken geleden, te voet gevolgd had, in de stilte en de eenzaamheid van de nacht, het hart van een zo wrede slag doorkloofd. Hij zag ze voorbij de duistere hoeven rijden, door de ingesluimerde gehuchten, langsheen het naakt, verlaten veld, tussen het zwart van de stille dennenwouden. En het kwam hem voor als zag hij ook de angstige, naar buiten starende ogen van zijn oude minnares glinsteren, terwijl hij de ongeduldige stem van het

[p. 435]

kleintje vernam, dat vroeg of men welhaast zou aankomen. En dan, wanneer de pendule op de schouwplaat tien uur sloeg, scheen het hem als voelde hij het rijtuig stilhouden, dáár, naast de haag, en als zag hij de vrouw en het kleintje er uitstappen en tot het houten poortje naderen...

Hij zag haar duwen aan dat poortje, dat weerstand bood. Zij stond daar een ogenblik, roerloos en verwonderd, en duwde dan opnieuw. Toen begreep zij dat het poortje toegegrendeld was, dat hij het niet had willen openen, dat hij weigerde haar terug te zien. En stom bleef ze daar staan, lang en mager in haar zwarte kleren, met haar kleintje aan de hand, vóór die wreedaardig gesloten deur.

Hoe lang, huiverend in de sombere, reeds killige najaarsnacht, zou ze dáár gestaan, dáár gewacht hebben...