Verzameld werk. Deel 3

[p. 334]

XXXVII

De zondag verliep, zeldzaam en buitengewoon stil. De rust als iets doods, alsof het ganse dorp was leeggelopen. Meneer Triphon, die tegen vijf uur thuiskwam, berichtte dat hij, tot zijn grote verbazing, Berzeel in 't dorp ontmoet had en dat hij niet dronken was.

- Was hij nie zat! riep Sefietje, eveneens ten diepste verwonderd en bijna, als door iets abnormaals, verontrust en teleurgesteld.

- Nien hij, absoluut nie zat. Zue nuchter of da 'k zelve ben, bevestigde meneer Triphon.

- Ha moar jongens toch! riep Sefietje met een soort van consternatie. En de rode agitatie-vlammen kwamen op haar konen.

- Scheelt er iets? vroeg madam De Beule op 't geluid van de stemmen uit haar kamer komend.

- O, ba nien 't, memá. Anders nie of da Berzeel in 't dorp luept en dat hij nog nie zat 'n es, herhaalde meneer Triphon. - Zue! Ha, dat es wel! meende madam De Beule.

Meneer De Beule, die in zijn bureau aan 't schrijven was, kwam insgelijks, op 't geluid van de stemmen, vragen wat er gaande was. Madam De Beule deelde hem de abnormale tijding mede, eraan toevoegend, dat het haar een bijzonder gunstig teken scheen.

- Was hij alliene? vroeg meneer De Beule aan zijn vrouw, als naar wrokkige gewoonte systematisch vermijdend rechtstreeks tot zijn zoon het woord te richten.

- Was hij alliene, Triphon? bracht bedeesd madam De Beule de vraag over.

- Huel alliene, antwoordde meneer Triphon op matte toon, van zijn kant ook vermijdend om zijn vader aan te kijken.

- 't Kan nog komen. 't 'n Es nog niet te loat om zat te lue-

[p. 335]

pen, meende meneer De Beule smalend. Toch was hij niet bepaald uit zijn humeur, die middag. Integendeel. Hij had bijna iets opgewekts, in zover althans als zulks bij hem mogelijk was. Hij stak een kort eindje sigaar op, wat doorgaans een goed teken was en ging terug naar zijn bureau. Kaboel en Mussche, die elkaar even als vreemden oversnuffeld hadden, volgden elk zijn meester.

Toen het op de kerktoren zes uur geslagen had, kwam meneer De Beule weer uit zijn bureau en ging, door Mussche vergezeld, zijn ronde doen om de fabriek. Bij de paardestal gekomen zag hij, op korte afstand, drie mannen met elkaar in druk gesprek. Hij herkende Stien de Leugenoare, zijn knecht Komijl en, tot zijn niet geringe emotie... het Koud Kieken!

Het bloed golfde in meneer De Beule op en hij had een machinale bevlieging om de paardeknecht, die de vorige zondag zijn dieren zo schandelijk en zo moedwillig had verwaarloosd, weg te jagen. Een even vlugge, werktuiglijke bezinning, weerhield hem. Het drietal stond met de rug naar hem toe en had hem niet zien komen; hij wenkte Mussche, trok zich terug, bleef daar even staan, achter een muur verscholen. Het zeer geanimeerd gesprek klonk tot hem door, zonder dat hij er eigenlijk de zin van kon opvangen; maar hij zag 't Koud Kieken met de haverzeef naar buiten komen en hoorde hem de korrels heen en weer schudden, terwijl het lichte kaf, met stof gemengd, als ijle rook over de binnenplaats wegwoei. 't Koud Kieken had dus ongevraagd zijn taak hervat! 't Koud Kieken althans staakte niet langer.

Meneer De Beule keerde zich voorzichtig om en stapte weer naar huis toe. Madam De Beule zag hem in agitatie komen en vroeg, zodra hij binnen was:

- Wa scheelt er dan? Ge ziet er zue gealtreerd uit!

- Wat dat er scheelt! hijgde meneer De Beule: - Da 'k mij moe inhouen of da 'k er doar ienen van 't hof zoe sehuppen! - Och Hiere toch! Wie datte? schrikte madam De Beule. - 't Koud Kieken! Hij es bezig mee de peirden te geven!

- O! ge'n meugt niet! Ge'n meugt niet! angstigde madam De Beule met smekend uitgestrekte handen.

- Zoe 't hij meschien nie verdienen? raasde meneer De

[p. 336]

Beule.

- Joaj! Joaj! Moar ge'n meugt toch niet!

- Dat 't nie 'n woare...! bromde meneer De Beule dreigend. - Nie, nie; os 't ou b'lieft 'n doe 't niet! smeekte madam De Beule.

Meneer De Beule deed of hij slechts met de grootste moeite tot bedaren was te brengen, maar gaf toch eindelijk met weerzin toe. Alleen zwoer hij dat hij het Koud Kieken weg zou schoppen, als er voortaan ook maar het minste aan zijn dienst ontbrak.

- Doar 'n zal veurtaan wel niets mier aan ontbreken. Z' hên nou ne kier 'n lesse g'had! meende verzoenend madam De Beule. En zij troonde hem zachtjes mee naar de eetkamer, waar Eleken het avondmaal kwam opdienen.

Er was kip met sla, waar meneer De Beule buitengewoon veel van hield; en hij at met graagte en overvloedig, alsof hij een vijand verslond.

Na het eten droop meneer Triphon stil af en ging in de schemering naar Siednie toe.

- Och Hiere! zuchtte madam De Beule tot Sefietje, die in het geheim was, - Och Hiere! Hoad hij da nou toch veur dezen oavend geloaten!

- Joa joa, medám, past op os g'in d'handen van 't slecht vreiwevolk zit! antwoordde Sefietje alarmistisch.

Madam De Beule drong niet aan, ging weer in de huiskamer om haar man daar bezig te houden.

Gelukkig kwam meneer Triphon heel vroeg terug. Hij was daar reeds om halftien en bracht een eigenaardig bericht mee, dat hen allen zeer verbaasde: Pierken liep nu zat in 't dorp; Pierken, die anders nooit dronk en nu met Fikandoes-Fikandoes de herbergen afliep en overal wilde ruzie maken. Berzeel was bij hem, absoluut nuchter, en heel bezadigd, zich inspannend om Pierken te bedaren en hem met zich mee naar hun logement te krijgen. Zij waren juist uit de Ope van Vrede gekomen en trokken nu naar 't Kloefken toe.

- Ha moar jongens toch! riep madam De Beule met in elkaar geslagen handen.

Meneer De Beule slaakte een korte, nijdige grijnslach.

- 't Es den omgekierde weireld! schimpte hij.

[p. 337]

Meneer Triphon ging met een bewust gevoel van zelfvoldaanheid naar de keuken toe. Hij vond er Sefietje met roodgevlamde konen in grote agitatie, terwijl Eleken gejaagd heen en weer liep.

- Bruun de stoker hee doar geweest, fluisterde Sefietje.

- Bruun de stoker! Woarómme! riep meneer Triphon verbaasd.

- Om de sleuders!

- De sleuders van de fabrieke?

Sefietje knikte zwijgend.

- En hè-je z'hem gegeven?

- Hij hee ze gepakt! zei Sefietje.

- Hè-je 't aan pepá gezeid?

- Moar nien nien ik! hijgde Sefietje.

Meneer Triphon zette, zijn pet op, holde in de duisternis naar de fabriek toe. Hij rukte aan al de deuren, vond alles dichtgesloten. Boven de deur van de paardestal zag hij licht op het slaapkamertje schemeren. Hij begreep dat het Koud Kieken daar op zijn post was en sloop stilletjes weg. Met een gevoel van onrust en onzekerheid werd de nacht ingegaan.