Verzameld werk. Deel 3

[p. 675]

IX

Meneer en madam Venneman bezaten geen naaste familie, maar meneer Aamidé had er daarentegen veel: talrijke neven en nichten, waarmee hij in vroeger jaren geregeld omging, maar die, sinds hij bij de Vennemans inwoonde, van hem vervreemd waren geworden.

Zij namen het hem kwalijk, dat hij bij die onbekenden zijn intrek had genomen. Waarom, indien de eenzaamheid hem drukte, niet bij een van hen komen wonen? Zij hadden het gevoel, alsof zij toch wel enige rechten op hem hadden: de rechten van toekomstige erfgenamen. Zij waren werkelijk, een hele lange tijd, erg boos op hem geweest; doch met de jaren was dat afgesleten en getaand en sinds een tijd deden zij pogingen, om de oude familiebetrekkingen weer aan te knopen. Vooral één van de neven, die veel kinderen had en luttel fortuin, was van mening, dat men een vermogende oom als ‘oncle Amédée’ niet langer mocht verwaarlozen.

Zij kwamen vrij geregeld aanzetten, om de zoveel weken, in een open landauer, die zij met hun vier- of vijftal wel degelijk vulden. Neef Gaëtan was een knap uitziende man, lang en ietwat zwaar van gestalte, met een nobele volle baard en een monokel vóór het rechteroog. Hij hield zich heel recht, bijna achterover en zijn monokel-oog scheen alles heel nauwkeurig op te nemen en volgde vooral, met belangstellende aandacht, het doen en laten van zijn oom en van madam Venneman. Voor meneer Venneman had hij weinig interesse over. Hij scheen heel duidelijk het opvallend ‘quantité négligeable’ zijn in eigen huis van dit personage te beseffen. Doch als het erop aankwam, nam hij toch wel de nodige notitie van hem; in zulke gevallen dan, waar het naar zijn mening wenselijk was, dat het echte hoofd van het gezin zijn prestige liet voelen. Toen wendde hij zich alleen tot meneer Venneman,

[p. 676]

wel eens tot stille ergernis van Madam en meneer Aamidé, die dan het valse van hun verhouding moesten voelen.

Neef Gaëtans vrouw was ‘geëffaceerd’ en vriendelijk, zacht van karakter, weinig geschikt voor de subtiele rol, die haar echtgenoot haar daar had willen zien spelen. Madam Venneman, die een geheime, diepe angst had voor de geslepenheid van neef Gaëtan, in wie zij een tegenstrever haar waardig voelde, beheerste dan ook volkomen zijn schuchtere vrouw. Zij deed aldoor poeslief tegen haar, overdreven verrukt telkens zij haar terugzag, met warme handdrukken en zoenen op de beide wangen, als het ware om maar duidelijk genoeg te laten merken, welk soort van mensen en karakters zij het liefst in haar omgeving had.

De kinderen waren niet onaardig: de beide bleke meisjes nogal schuw en onbeduidend als hun moeder; de jongen, daarentegen, wakker en levendig, met vlugge bewegingen en donkere ogen vol geestdrift, die aldoor schenen te juichen en te jubelen. Hij wilde militair worden, officier, en hardde zich in allerlei fysieke oefeningen, wel ietwat tot stille ergernis van de Vennemans en van meneer Aamidé, die gaarne stemmige rust om zich heen hadden.

Typisch was de houding van meneer Aamidé gedurende deze niet verlangde, maar toch onafwendbare bezoeken. Men voelde hem voortdurend op zijn hoede en 't was of hij zelfs fysisch een ander voorkomen dan gewoonlijk had. Hij zat recht en stijf op zijn stoel, gereed als het ware om aanvallen af te weren; en zijn uilebrilogen waren voortdurend achterdochtig in beweging, nu eens op neef Gaëtan, dan weer op diens vrouw en kinderen gevestigd, in een aanhoudend speuren naar verdacht gevaar. Hij snapte heel goed de geheime bedoeling van Gaëtans herhaalde bezoeken, - 't was lokaas leggen naar zijn toekomstige erfenis; - en, hoezeer hem dat ook innig verontwaardigde en griefde, liet hij er niets van blijken, uit een soort duistere vrees voor men wist niet welke mogelijke verwikkelingen. Hij merkte hoe neef Gaëtans monokeloog ieder gebaar van hem en van Madam zat op te nemen en hoe hij met één oor luisterde naar wat zij tot elkander zeiden, ook wanneer hij in gesprek was met meneer Venneman; en dat maakte hem letterlijk ziek van onveiligheid en onge-

[p. 677]

mak. Met opvallende overdrijving wendde hij zich dan ook tot meneer Venneman en scheen de grootste belangstelling te hechten aan de schaarse woorden, die de oudeheer niet zonder inspanning uitte. Maar om het even welk gesprek met meneer Venneman putte zichzelf dadelijk uit; en ten slotte, terwijl Madam zich aan nicht Gaëtan wijdde, klampte hij zich vast aan de onbeduidende meisjes, of aan de rumoerige jongeling, aan wie hij een geheime, heftige hekel had, om toch maar van het onverdraaglijk, alles bespiedend, schitterend monokel-oog van neef Gaëtan verlost te zijn.

Zo was de toestand in en om 't ‘Kasteelken’; een toestand, die er uitzag om nog lang te kunnen duren.

Maar andere gebeurtenissen waren reeds in aantocht...