Verzameld werk. Deel 3

[p. 1266]

XI

Weldra rezen beslommeringen op van allerlei aard, iets wat de gedachten enigszins aftrok.

Toen de winterzon een schuine straal door een spleet in het kelderkamertje wierp, als een nieuwsgierig kijkend oog, lag mijnheer Verpoest gelijk een marmerbeeld in eeuwige, onverstoorbare rust.

Hij had een sneeuwwit hemd en een sierlijk gestrikte witte das aan. Hij zelf was heel wit, met de serene uitdrukking van berusting, schier van genot, die de dood op sommige aangezichten drukt. De majesteit van het grote geheim ging van hem uit. Hij was een oprecht schone dode, zelfs zijn mond was met de laatste stuiptrekking in de gewenste vorm gekomen.

- Zoede nie zegge, dat hij sloapt? zei de weduwe, het lijk met vochtige ogen strelend.

De ‘knape’ van de buurt was ontboden geweest en reeds weg met de boodschap, aan alle huizen van de straat bellend:

- De complimenten van madame Verpoest, als da meneer Verpoest dezen morgen overleden is om half zeven uur.

Reeds was het nieuws gekend door alle belanghebbenden, vóór het middag werd: aanbevelingsadressen werden afgegeven voor het bestellen van rouwkransen, voor het leveren van de kist, het in rouw draperen van de gang en de salons; en de vrouw van de naaste stalhouder dreef de indringerigheid zo ver, dat ze weigerde te vertrekken, zolang madame in persoon niet bij haar verscheen om haar te woord te staan.

Met onverholen tegenzin kwam deze bij de bezoekster.

- Wat es er van uwen dienst, madame? 'k ben 'n beetsen hoastig, ge zie da van hier op azu 'n moment.

- Madame, 't es veur de voiture, we zijn de noastweunende van al de louageurs. 'k Hope, da ge ons toch de pennijnk zult

[p. 1267]

jonne; w' hên toch uuk onz' kinders te kwieke, en schune voiteuren hên we, op wiele mee caoutchouc, noar believe, en volgens da ge wil betoale; crêpen overtrekken op de lanteires, enfin iet dat chic es. Ze kome van den andere kant van de stad bij ons om goed en goekuup gediend te zijn; en mijnen boas voert zelve d'ieste koetse.

- 'k Geluve dat allemoal, antwoordde madame Verpoest, zelf dadelijk op praktisch terrein, - moar we moete wij uuk zien, wat da we doen, w' hên wij uuk onz' kalante en d'ien liefde-n es d'ander weerd.

Maar ziende dat de vrouw draalde en haar aanprijzingen vernieuwde, daar zij vastbesloten scheen zich niet zo spoedig uit het veld te laten slaan, zei madame Verpoest:

- 'k Zal er ne kier mee mijn zeuns over spreke, en we zullen doen wat da we keune.

Hiermee geraakte ze de bezoekster kwijt.

Och, wat was er toch al te bedenken en te beredderen!

De dokter had twee briefjes afgegeven met ‘constatation de décès’ voor de aangifte van het overlijden op het Stadhuis, en een ‘permis d'inhumer’ voor het regelen van de begrafenis. Ook met de pastoor van de parochie van 't Heilig Hert moest onderhandeld worden voor het bepalen van de lijkdienst en het vaststellen van dag en uur.

Florimond had een lijstje opgemaakt van de naaste familieledenen vrienden, die bij monde verwittigd moesten zijn, en daarmee was de ‘knape’ nu weer heen.

- Klek, klek, klek, ging het in de brievenbus reeds: kaartjes van de buren, rouwbeklag. Heel de namiddag waren de dames bezig geweest met het kiezen van stalen voor rouwklederen en het zorgen voor rouwhoeden.

Reeds waren enige kransen aangebracht. In de vooravond, zodra het licht brandde, zaten allen verenigd voor het opstellen van de rouwbrief.

Florimond schreef neer:

Madame Verpoest, née Van der Wieten,

Monsieur Julien Verpoest,

Mademoiselle Marina Verpoest,

Monsieur Florimond Verpoest,

Mademoiselle Paula Verpoest,

[p. 1268]

ont l'honneur de vous faire part...

Marina keek over zijn schouder naar het opstel:

- M'ma, hij zet: l'honneur, vinde gij da goed?

- Bah nien ik, woarom nie: la profonde douleur? want 't es toch wel azu, zeker?

En Florimond schreef:

la profonde douleur...

Maar Marina, steeds kijkend, onderbrak hem opnieuw:

- Woarom moe 'k ik veur u doarop stoan?

- Eh, dat es 'n goeje! omda ge ouwer zijt.

- Es da nie gelijk, de jonges iest.

- Nien, 't 'n es nie gelijk, da goat volgens rang van ouwerdom, zei Julien.

- Moet dat aan de grute klokke-n hange, da 'k ik d'ouwste ben?

- Allo toe, doe vuurt, beval de moeder.

- Wach ne kier, hoe moet da nu, wie es er den ouwste van papa's broers? En van u famielde 'n weet ik het uuk nie goed, m'ma? zei Florimond, tot haar zich wendend.

- Toe, toe, da zoe te verre lien, en uuk 'k 'n zoek ekik da niede; want er zijn erbij, die te weinig gefortuneerd zijn, zei madame Verpoest, met onbewimpelde oprechtheid.

...ont la profonde douleur de vous faire part de la perte cruelle et irréparable qu'ils viennent d'éprouver en la personne de monsieur Jean-Baptiste Verpoest, président d'honneur du...

- Ha joamoar, hoe zulle we da nu zette, den Eetmans-Club, dat 'n kan er toch nie op, zei Florimond, de pen neerleggend. Beteuterd keken allen elkander aan:

- Joa, zeg ne kier, hoe doen we datte? vroeg hij opnieuw. Niemand kon een antwoord geven.

- Allo, toe, kom gij ne kier uit u kot, gij die den ouwste zijt, beval hij aan Julien.

En deze, alsof hij op de aanprikkeling alleen had gewacht om zijn woord in 't midden te brengen, bromde binnensmonds:

- Club Culinaire.

- Goed, goed! het stond er al.

- Wa es da veur 'n woord? vroeg madame Verpoest.

- Hawèl, de vertoalijnge.

[p. 1269]

...leur époux et père, né à Gand et décédé à Mont St-Amand le 26 décembre 190..., après une courte maladie, à l'âge de 67 ans, muni des secours de notre Mère la Sainte-Eglise.

- O, dát 'n keune we toch nie zegge, courte maladie! Pa zat al vier joar lam, opperde Paulke de bedenking.

- Lam zijn 'n es gien ziekte, weerlegde madame Verpoest.

- En hij was al duud, als hij d' heilig olie kreeg, voegde Paulke eraan toe.

- Zwijg gij ne kier 'n beetse, gebood haar moeder als afdoend argument.

...Les funérailles auront lieu, schreef Florimond, steeds hardop lezend.

- Ça est si court en zu koele, zei Marina.

- 't Es nuunt nie wel bij u, riep Florimond ongeduldig, - doar, doe het zelve, en hij stak haar de pen toe, die ze niet aannam.

- Al die tantelaffaires 'n zijn hier nie nudig, wist madame Verpoest wijselijk in 't midden te brengen, - wete watte, hoal ne kier wat dubrieve, er liggen er ginter nog in 't schoof van de toafel, om de messe mee af te wrijve, we zulle zien, hoe dat 't elders stoat.

Paulke haalde ze uit de keuken.

Nu ging het vlot:

...Les funérailles, auxquelles vous êtes prié d'assister, auront lieu le mardi 29 courant, en l'Eglise du Sacré Coeur à 10 ½ du matin.

Les messes pour dames seront dites le même jour de 10 h. à midi.

L'inhumation se fera dans le caveau de familie au cimetière Communal de la porte de Bruges à Gand.

On se réunira à la maison mortuaire à 10 heures.

- Oef! zei Florimond met hartsverlichting.

Een belklank weergalmde, als een heiligschendende stoornis in dit huis van rouw; en kort daarop bracht Palmyre, met een triomfant gelaat, een prachtige gerbe van natuurlijke bloemen aan: mimosa's, lila's en anjelieren.

Een vermenging van zoete, sterke geuren, verspreidde zich in de lage kelderkamer.

- Superbe! zei Marina, door een bewonderend: - Ho! van

[p. 1270]

allen na-geëchood.

Dadelijk keek ze naar het kaartje, dat er los aan bengelde: Monsieur et Madame C. Carbonnelle.

- Onze pa was toch zu geerne gezien, zei Paulke met tranen in de stem.

- Comme ça un coeur d'or! ging het bij Marina.

Het zicht van de mooie, exotische, dure bloemen, en de vriendschap, die ze omzweefde, hadden allen, reeds zo diep geschokt, sinds de morgen, plots weer week gestemd:

- 'k Ben twieëndertig joar getrouwd geweest, schreide madame Verpoest, - en 't ieste woord zoe nog te geve zijn tusschen ons.

De kinderen herinnerden zich op dit ogenblik niet, of enkel onvolkomen, hoe hun vader, helemaal overvleugeld, soms, hoewel zelden, in een heftige scène van opstand uitbarstte, en vloekte en op de tafel sloeg, tot hij weer gedwee het huiselijk juk der verdraagzaamheid aanvaardde:

- Dát of ruzie, zuchtte hij bij gelegenheid.

- Nuunt 'n hè 'k van mijne pere nen tik gekrege, zei Florimond.

- Wij uuk nie, riepen de meisjes op een toon, als deed de jongste broeder hen te kort door snoeverij van voorliefde.

- Hij 'n heet hij de kinders nuunt gestraft, hernam madame Verpoest, - dat 'n deed hij niet, al konde gulder uuk al ne kier misdoen lijk 'n ander.

Julien was nochtans dikwijls bij zijn oor getrokken geweest voor zijn koppigheid, en madame Verpoest had eens Florimond uit de handen van zijn vader moeten rukken, en hem naar de pomp leiden met een bloedende neus voor een nietige schoolstraf.

Maar zulks was allemaal opgelost en gelouterd in de aureool van volmaaktheid, die de liefde doet glanzen om het hoofd dergenen, die voor eeuwig heen zijn uit de familiekring.