Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Alle de werken. Deel 1 (1862)

Informatie terzijde

Titelpagina van Alle de werken. Deel 1
Afbeelding van Alle de werken. Deel 1Toon afbeelding van titelpagina van Alle de werken. Deel 1

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (28.12 MB)

Scans (56.30 MB)

XML (4.35 MB)

tekstbestand






Editeur

J. van Vloten

Illustrator

Johan Wilhelm Kaiser



Genre

poëzie

Subgenre

verzameld werk


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Alle de werken. Deel 1

(1862)–Jacob Cats–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 901]
[p. 901]


illustratie

Met een benepen kat is quaet te vechten.

 
Een man met een katte vechtende spreeckt:
 
Mijn wijf heeft menigmael van dese kat geklaeght,
 
Vermits sy even-staegh haer wonder qualick draeght;
 
Sy is te lijdigh slim om alle dingh te snoepen,
 
Sy neemt al datse wil, en laet de meysens roepen;
 
Sy raeckt ontrent den heert, al is de keucken toe,
 
Sy krijght 't vleys uytten pot, en niemant weet'er hoe,
 
En na te zijn voldaen in al haer grage lusten,
 
Soo sluyptse soetjens wech, en gaet dan liggen rusten,
 
Niet in den turrif-hoeck, maer op het beste bedt,
 
Dat leyt dan even soo gelijck een vuyle slet.
 
Om dit en ander quaet, soo is het woort gesproken,
 
Dat haer oock heden selfs de kop moet zijn gebroken;
 
Maer als ick nu het beest in dit vertreck besluyt,
 
Soo puylen meer als oyt haer quade parten uyt:
 
Sy brult gelijck een leeuw, in plaetse van te maeuwen,
 
Sy vyer-ooght als een wolf, en toont haer felle klaeuwen,
 
Sy schuym-beckt als een stier, en laet haer tanden sien,
 
Getroost, gelijck het blijckt, my d'oorlogh aen te biên.
 
Soo haest ick haer genaeck, sy schijnt te sullen rasen,
 
Sy geeft haer in de lucht tot boven aen de glasen,
 
Nu wijcktse voor een tijt, dan komtse weder aen,
 
Noch glas, noch porceleyn en kander blijven staen.
 
Indiense met gewelt in engte wort gedrongen,
 
Soo koomtse wonder fel my in het licht gesprongen,
 
En of ick aen het beest den blooten degen toon,
 
Sy vlieght'er tegen aen, en acht'et niet een boon.
 
Sy bleef my rechtevoort, sy bleef my aen de wangen,
 
Sy bleef my in den baert met hare klaeuwen hangen,
 
Dies ben ick vuyl, begaet, bekrabbelt over al,
 
En sta vast in beraet hoe ick het maken sal:
 
Mijns oordeels is'et best de kat te laten loopen,
 
Want sy wil al te dier haer snoode vacht verkoopen;
 
Wel kome wieder wil, voor my ick scheyder uyt:
 
De noot, ô lieve vrient, de noot is bitter kruyt.
 
Nederl.
 
Uyt noot Roert de kat haer poot.
 
De beten van stervende gedierten zijn doodelick.
 
In engte sijnen vyant dringen,
 
Dat doet hem menigmael ontspringen.
 
Als uw vyant gaet te rugh,
 
Maeck hem vry een gulden brugh.
 
Noot stoot.
 
De noot doet oock vertsaegde knechten,
 
Met groote kracht en yver vechten.
 
Die het harnas aentreckt en sal hem niet beroemen, gelijck een die het harnas afleyt. 1 Reg. 20. 11.
 
De vreeselicke leeu, wanneer hy wort besloten
[pagina 902]
[p. 902]
 
Van jaghers in het velt, of in het lijf geschoten,
 
Dan roert hy eerst den steert, den oorspronck van sijn kracht,
 
Is stercker als te voor en samelt al sijn kracht;
 
Sijn mane rijst omhoogh, het schuym loopt van sijn tanden,
 
Sijn ooghen sijn vol viers en schijnen hem te branden.
 
Hoe dat men hem besluyt, hoe dat men hem bespiet
 
En treft aen alle kant, sijn hert en bevet niet. D. Heinsius, p. 122.
 
Lat.
 
Furor sit laesa saepius patientia. P. Syrus.
 
Acerrima virtus est, quam ultima necessitas excutit.
 
Gravissimi morsus sunt irritatae necessitatis.
 
Spaens.
 
Al enemigo la puente de plata. id est:
 
Frans.
 
A l'ennemy un pont d'argent.
 
Lat.
 
Cum desperato hoste non pugnandum.
 
Una salus victis nullam sperare salutem. Virg. 2. AEn.
 
Quondam etiam victis redit in praecordia virtus. ibid.
 
Ital.
 
Il bisogno fa far di grand cose.
 
Frans.
 
Besoing sait vieille trotter: Et l'endomi resveiller.
 
Seneca.
 
Nullus perniciosior hostis, quam quem audacem angustiae saciunt.
 
Idem.
 
Longè violentius ex necessitate, quàm ex virtute pugnatur.
 
Lips.
 
Ostendunt esse sibi adhuc vires, si de iberant, ambiguas: si desperaverint, acres.
 
Curt. 5.
 
Ignaviam quoque necessitas acuit, & saepe desperatio spei causa est.
 
Tacit. 3. Hist.
 
Multi desperatione in audaciam accinguntur.
 
Flor. 11. c. 15.
 
Quàm maximè mortiseri morsus esse solent morientium bestiarum.
 
Silius. 1.
 
Et fractis rebus violentior ultima virtus.
 
Curt.
 
Fortuna belli artem victos quoque docet.
 
Ligurinus.
 
Urgent quippe metus, saciuntque pericula sortes.
 
Heins. Herode:
 
- - Consumpto metu
 
Postrema miseris ipsa sormido perit,
 
Audetque quidvis veile, qui sperat nihil.
 
Plato:
 
Πρὸ τῆς νίϰης τὸ ἐγϰώμιον ἄδεις. id est:
 
Ante victoriam encomium canis.

De noot die doet een oudt wijf draven, oock over slooten, over graven.
Neede maketh the old wife trot.

Het beelt diende te wesen een oud wijf die voorloopt, verschrickt van een beyr of ander wilt dier, dat, van sijn banden los zijnde geworden, haer nae loopt.

 
Siet, wat de noot ons leert: Sy, die met kromme leden
 
Quam, traegh gelijck een sleck, allenxkens aengetreden,
 
Die loopt nu sonder stock, die maeckt nu grooten spoet,
 
Ja, trippelt op het velt gelijck een kievit doet.
 
Noot is een harde school: sy kan de menschen leeren
 
Haer aengeboren aert, haer swackheyt over-heeren;
 
Noot is een bitter kruyt, dat dickmael heeft gewracht,
 
Dat niemant heeft gedaen, dat niemant heeft gedacht,
 
Nederl.
 
Als iemant 't water in den mont loopt, dan leert hy eerst swemmen.
 
Als iemant moet, Siet wat hy doet.
 
Geen beter meesters, als armoe en noot.
 
De noot leert wonder doen:
 
Sy maeckt de bloode koen.
 
Naeu ondersoecken komt van arme luyden.
 
Geen gout en is soo root,
 
Of 't moet noch uyt om broot.
 
Hooghd.
 
Wann einem das wasser ins maul geht, so wird er wol lemen schwimmen.
 
Spaens.
 
No ay mejor maestra, que necessida y pobreza. id est:
 
Frans.
 
Il n'y a meilleure maidtresfe, que la necessité & pauvreté.
 
Liv. 4.
 
Durum telum necessitas.
 
Hooghd.
 
Musz ist ein bitter krant.
 
Die noth machet auch ein alt weib traben.
 
Griecx.
 
Ανάγϰῃ οὐδὲ θεοὶ μάχονται. id est:
 
Lat.
 
Necessitati ne quidem Dii resistunt. Vid. Erasm.
 
Ital.
 
Il bisogno sa sare di grand cose.
 
Hooghd.
 
Wär armut nicht, so wär keine kunst.
 
P. Syrus.
 
Hominem experiri multa paupertas jubet.
 
Curt.
 
Efficacior omni arte imminens necessitas.
 
Aristoph.
 
Πενία γάρ ἐςιν ἥ τρόπων διδάσϰαλος. id est.
 
Inopia fit magistra morum aptissima.
 
Plant. Sticho.
 
Paupertas omnes artes perdocet.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken