Non omnibvs, omnia.
XXI.
NEc satis clavus' nec satis est fraenũ, nisi adsit qui arte moderetur, nõ satis cythara, nisi qui scit è moduletur. omnia non pariter rerum sunt omnibus apta. Egregiè, vt caetera, Arist. tantum, inquit ad vnumquemq; foelicitatis pervenit, quantũ cuique virtutis ac prudentiae. priscis mortalibus ferae damno fuêre, vtpote identidem ab eis laesi; posteriores etiã in suum commodũ vertere coeperunt, carnibus vesci, pellibus vestiri, felle mederi. Nam quemadmodum vnius & ejusdem herbae apis florem sequitur, capra fruticẽ, sus radicẽ, bos foliũ, aves semẽ, ita quisq; pro ingenij modo vtilia aut futilia ex re quapiam colligit. Aqua maris inutilis est potui, sed alit pisces, ac servit navigãtibus. Ars vtentis rerum vsum distinguit, & sapiẽs, vt ait comicus, fingit fortunã sibi. longè aliter Penelopen Vlisses, aliter Eurimachus spectabat, aliter solẽ Pithagoras, aliter Anaxagoras; ille vt Deum, hic vt lapidem prospectabat, virtutẽ denique ipsam non eodẽ modo Socrates atque Epieurus, Socrates quidẽ tanquã beatitudinis, Epicurus tãquã voluptatis amator sequebatur. Quid tandẽ? Peregrinemur vt apes, non vt araneae, &, quod in quaq; re commodi
est, id excerpamus.
NOch het roer aen het schip, noch den toom aen het peert baten yet, sooder niemandt en is diese wel bestiere. Luyt ende Cyther zyn vergheefs, sonder goede meester dier op spele. Alle dinghen staen alle man niet even wel ter handt, maer yder een treckt soo veel voordeels uyt eenich dinck, als hy wijsheydt heeft. De wilde dieren zyn in oude tijden byde onervaren menschen schadelijck geacht geweest, midts sy-lieden telcken daer van ghequetst wierden: De naecomelinghen daerenteghen hebben uyt de selve groot voor-deel weten te trecken, als der selver vleysch tot spyse ghebruyckende, de vellen tot cleedinghe, de galle tot ghesontmakinghe: Want ghelijck aen een ende het selve cruyt de Bië na de bloeme tracht, de geyte na de spruyte, het vercken nae de wortels, den os naer het blat, den vogel na het zaet: alsoo plach een yegelijck, nae den inval van zyn vernuft, uyt een en de selve sake den eenen nutte dingen, den anderen niet dan beuselinghen te trecken. Een purperen cleedt sal den mensche verheugen ende tot vreuchde verwecken, ende den stier doen woeden. Het Zee-water en deucht niet tot dranck, is evenwel bequaem totte vischerie, eñ de schipvaert. De conste des gebruyckers onderscheyt de dingen, ende een vernuftich mensche can sijn eygen geluck smeden. De deucht selfs en wert niet op eene wyse by Socrates en by Epicurus betracht, want den eenen volgt dese om der ghelucksalicheyt, den anderẽ om der wellust wille, Voor besluyt, laer ons handelen eñ wandelen als byen ende niet als spinnen, op dat wy uyt alle dingen het beste verkiesen.
Theodoret.
NEque ensis caedium causa est, sed is qui ense malè vsus est, neque divitiae & paupertas, aliaeque vitae prosperitates & adversitates reprehendi & accusari merentur, sed qui vnoquoque eorum praeter leges vtuntur.
Auteursrechtvrij