Sinne- en minnebeelden. Deel 3. Apparaat

[p. 458]

3 Register van namen en titels

In dit register van namen en titels staan achter de cijfers 1: 2: en 3: respectievelijk de verwijzingen naar de pagina's in deel 1, 2 en 3. Opgenomen zijn namen van personen, personen en hun werken, titels, verwijzingen naar God en de klassieke goden. Alleen de door Cats genoemde personen zijn kort toegelicht. Variante spellingen staan achter de namen. Niet opgenomen zijn de afzonderlijke uitgaven van de Sinne- en minnebeelden; zij worden ter sprake gebracht in hoofdstuk 2.3.

Abed-Nego 2: 423

Abraham, aartsvader, gehuwd met Sara 1: 39; 2: 159-160

Absalom, derde zoon van David 1: 148; 2: 373

Abstemius (Laurentius) 2: 558

Achilles 2: 63 254 261; 3: 399

Acht-en-dertig konstige zinnebeelden 2: 273

Acis, herder, beminde de nereïde Galatea 1: 211; 2: 497 502

Acrisius 2: 390

Acteon, jager uit Boeotië, bespiedde de badende Diana 1: 199; 2: 474

Adam, eerste mens zoals beschreven in Genesis 2: 30 152 157 162 250

Addison 2: 192

Adonis, jongeling, bemind door Venus 1: 16; 2: 38; 3: 392

Aegistus (of Aegisthus), naam bij Ovidius 1: 253; 2: 575 580

Aelianus (Claudius), Grieks schrijvende Romein (ca. 175-235) 2: 545; 3: 359 De natura animalium; 2: 237 750 De natura animalium, i, 32; 2: 343 De natura animalium, i, 45; 2: 240 De natura animalium, iii, 11; 2: 550 De natura animalium, iii, 16; 2: 550 De natura animalium, iv, 10; 2: 124 535-536 De natura animalium, vi, 57; 2: 607 De natura animalium, vii, 44; 2: 124 535-536 De natura animalium, viii, 25; 2: 550 De natura animalium, ix, 58; 2: 691 De natura animalium, xi, 19; 2: 755 De natura animalium, xii, 15; 2: 550 De natura animalium, xiii, 18; 2: 312 De natura animalium, xvi, 2; 2: 312 De natura animalium, xvii, 6; 2: 691 Varia historia, viii, 15; 2: 469 Varia historia, xiii, 33; 2: 740

Aelius Lampridius, Latijns geschiedschrijver (4e eeuw) 1: 122-123; 2: 325-326 328 Scriptores historiae Augustae (‘Severus Alexander’), lii, 3; 2: 331

Aelius Seianus 2: 248

Aelius Spartianus 2: 45 Scriptores historiae Augustae, v, 11; 2: 215

Aelius Verus 2: 215

Aemilius (Paulus Aemilius Veronensis), historicus uit Verona (?-1529) 2: 378; 3: 362 De rebus gestis francorum, viii; 2: 372

Aeneas, Trojaanse held, zoon van Anchises en Venus

[p. 459]

1: 93 325; 2: 266 272 342 401 494 524 720

Aeolus 2: 404

Aerssens (C.) 2: 108 111; 3: 15 19

Aertsen (Pieter) ‘De kannekijker’; 2: 260 ‘Keukenstilleven met Christus en de overspelige vrouw’; 2: 480

Aeschines (van Athene), politicus Contra Ctesiphontem, iii, 158; 2: 355

Aeschylus 2: 211 De vuurdragende Prometheus; 2: 210

Aesculapius 2: 457

Aesopus, fabeldichter (6e eeuw v.Chr.) 1: 332; 2: 61 200 203 217 329 333 434 523 550 599 635 638-639 702 714 733 740

Afranius 2: 407 412

Africanus, naam bij Martialis 1: 266; 2: 594

Agamemnon, legendarische koning van Mycene 2: 293 580

Agathias 3: 362

Agathius, bijgenaamd Scholasticus 2: 565 Historiarum libri quinque; 2: 571 Historiarum libri quinque, iii, 12-13; 2: 572

Agathocles, tiran van Syracuse (360/361-289 v.Chr.) 1: 248-249; 2: 565 571; 3: 362

Agrippa (Postumus) 2: 307

Albertinus (Aegidius) 2: 199 Hirnschleiffer; 2: 180 203 636 642

Albertus Magnus De animalibus libri xxvi; 2: 768

Alceus 2: 602

Alciato (Andrea), Italiaans rechtsgeleerde, humanist en emblematicus (1492-1550) 1: 23 128 158; 2: 48 68 70 140-141 273 280 331 340-341 395 402 444 492 590 612 757; 3: 357 362 364 376 380 395 397 Emblematum liber; 2: 60 80 120 125 290 398 653 697 715 741; 3: 333 Emblemata, xi; 2: 403 Emblemata, xxxvii; 2: 613 Emblemata, cvi; 2: 334 Emblemata, cxvii; 2: 168 704

Alcibiades 2: 60 89 122-123 164; 3: 388

Alcippe (of Archippe), echtgenote van Sophocles 1: 313; 2: 697 704

Alcmene 3: 400

Aldrovandi (Ulyssis) 2: 771 De animalibus insectis libri vii; 2: 765 De piscibus libri iv; 2: 343

Alemán (Mateo) Guzmán de Alfarache; 2: 579 583 Guzmán de Alfarache, i, 2, 4; 2: 584 Guzmán de Alfarache, ii, 1, 8; 2: 579 Ortografiá Castellana; 2: 579

Alessandro vi, zie Alexander

Alexander, Alessandro vi, Rodrigo Borgia (1431-1503); bisschop en paus van 1492-1503 1: 218-219; 2: 509-510 514-515; 3: 360

Alexander de Grote, koning van Macedonië (336?-323 v.Chr.) 1: 297; 2: 658 666; 3: 360 Bucephalus, het paard van Alexander; 1: 345; 2: 760

Allart (Johannes) 3: 54-55

Alphaeus, riviergod 2: 421

Alsted (Johannes Heinrich) Encyclopaedia septem tomis distincta; 3: 366

Amantius (Bartholomaeus) Flores celebriorum sententiarum; 3: 361

Ambrosius, Latijns kerkvader en bisschop (340-397)

[p. 460]

1: 64-65 118-119 245; 2: 54 58 61 208-210 215 314-315 398 402 425 490 495 556-558 561 627-628 744; 3: 362-363 De Ioseph, iv, 5, 20; 2: 320 De sacramento regenerationis vel de philosophia; 2: 215 De virginitate; i: 157 172 De virginitate, xi, 66; 2: 394 De virginitate, xvii, 108; 2: 419 Expositio Psalmi cxviii, xx, 31; 2: 454

Amman (Jost) 2: 573

Ammianus Marcellinus 2: 545 Rerum gestarum libri qui supersunt, xxii, 15, 19; 2: 550 Rerum gestarum libri qui supersunt, xxv, 4, 2; 2: 166

Ammon, zie Amnon

Amnon (Ammon), zoon van David en Ahinoam, halfbroer van Thamar 1: 129 139; 2: 336 342 359 365; 3: 357

Amor, zie Cupido

Amoris divini et humani antipathia 2: 71 189 200 211 224-225 248 259 263 270 292 303-304 317 329 352 376 399-400 434-435 492 502 580 598-599 601 610 649 727

Amoris divini et humani effectus 2: 71

Amphiaraos, legendarische ziener 2: 558

Amphitryo 2: 145; 3: 400

Amyot (Jacques) 2: 366 424 547

Amythaon 2: 753

Anacharsis 2: 609

Anacreon 2: 135; 3: 410

Ananias 2: 350

Anaxagoras (van Clazomenae), Grieks wijsgeer, astronoom en mathematicus (ca. 500-428 v.Chr.) 1: 165; 2: 388 408 413-414

Anchises, vader van Aeneas 2: 524

Andromache 2: 675 680

Aneau (Barthélemy) 2: 60 80 126 204 211; 3: 359 376-377 381 Imagination poetique (Picta poesis); 2: 210 217 636 642 752

Anthologia Graeca (Anthologia Palatina) 2: 80 270 341 380 403 449 622; 3: 357

Anthologia Latina 2: 165

Antigonus van Carystus Historiarum mirabilium collectanea; 2: 550

Antiochus 2: 282

Antiochus viii (Grypus) 2: 536

Antiochus Cyzicenus 2: 536

Antiphilos 2: 449

Antisthenes 2: 190 328 331

Antonides van der Goes (Johannes) De Ystroom; 3: 364

Antonii (Johannes) 3: 350

Antonius (Marcus), Romeins staatsman en veldheer (83-30 v.Chr.) 1: 129; 2: 336 342 469

Apame 3: 422

Aphrodite, zie Venus

Apollo (Phoebus Apollo), Griekse (zonne)god en god van de muzische kunsten 1: 79 127 187 343; 2: 84 141 144 243 248 334 340 451 758; 3: 46 49 204 398 400

Apollo of Ghesangh der Musen 2: 137

Apollodorus 2: 493

Apuleius (Lucius), Latijns schrijver en redenaar (125-175) 1: 153 163 272-273; 2: 385 407 605 Apologia, viii; 2: 550

[p. 461]

Apologia, xii; 2: 412 Apologia, xix; 2: 447 612 Apologia, lv, 1; 2: 202 457 Florida, ii; 2: 625 Metamorphosen, iv, 28 - vi, 24; 2: 771 Metamorphosen, v, 18; 2: 232 Metamorphosen, ix, 1, 19; 2: 391

Aratus Phaenomena; 2: 213

Arcerius (Joannes) 1: 26; 2: 27-28 144; 3: 25 400

Arcerius (Joannes), zoon van Johannes

Arcerius Theodoretus 2: 144-145

Arcerius (Joannes), zoon van Paulus

Arcerius 2: 144

Arcerius (Johannes), zoon van Joannes

Arcerius 2: 145

Arcerius (Paulus) 2: 145

Arcerius Theodoretus (Johannes) 2: 144

Archilochus 2: 558 562

Arentsen (Egbert), zie Arnoldus

Arentsz. (Pieter) 3: 370

Aresi (Paolo) Imprese sacre con triplicati discorsi; 2: 584 695 Liber de SS. papis, episcopis, religionum fundatoribus; 2: 580 689

Arethusa 2: 421

Arienszoon (Jacob) 3: 356

Arion 2: 141; 3: 398

Ariosto 2: 538

Aristides 2: 753

Aristodemus 2: 391

Aristophanes 2: 753

Aristoteles, Grieks filosoof (384-322 v.Chr.) 1: 164 232 338; 2: 45 54 66 216 224 282 388 408-409 411 482 529 535 545 718 747-748 766 770; 3: 355 359 De caelo, ii, 3 (286 a); 2: 388 De caelo, ii, 9; 2: 654 Ethica Eudemia, i, 5, 14; 2: 413 Ethica Nicomachea, i; 1: 55 Ethica Nicomachea, i, 8 (1098 b); 2: 413 Ethica Nicomachea, i, 8, 10 (1099 a); 2: 194 Ethica Nicomachea, i, 10, 4-5 (1100 a); 2: 201 Ethica Nicomachea, viii, 3, 1-3 (1156 a); 2: 754 Ethica Nicomachea, viii, 9 (1160 a); 2: 536 Ethica Nicomachea, x, 8 (1178 a - 1179 a); 2: 413 De generatione animalium, ii, 7, 35 (746 b); 2: 550 De historia animalium; 2: 237 340 579 765 De historia animalium, ii, 11 (503); 2: 305 De historia animalium, v, 19 (551 a - 551 b); 2: 771 De historia animalium, v, 27 (555 a-b); 2: 607 De historia animalium, v, 30 (556 b); 2: 305 De historia animalium, v, 33 (558 a); 2: 691 De historia animalium, vi, 23 (577 a-b); 2: 692 De historia animalium, viii, 2 (591 b 1); 2: 345 De historia animalium, viii, 3, 4; 2: 343 De historia animalium, viii, 12 (597 b); 2: 319 De historia animalium, viii, 19 (602 a 12); 2: 345 De historia animalium, ix, 6 (612 a); 2: 550 561 De historia animalium, ix, 8 (613 b); 2: 550

[p. 462]

De historia animalium, ix, 13 (cxliii-cxlvii); 2: 241 De historia animalium, ix, 37 (620 b); 2: 448 De historia animalium, ix, 39 (622 b); 2: 583 Metaphysica, xii; 2: 388 Metaphysica, xii, 7; 2: 392 De mirabilibus auscultationibus, vii; 2: 550 Physica, vii (242 a); 2: 392 Politica, i, 3, 22 (1258a36); 2: 201 Problemata, xxx, 1 (954 a); 3: 417 Rhetorica, i, 9, 13; 2: 413 Rhetorica, ii; 1: 200 Rhetorica, ii, 12, 3-4; 2: 476

Pseudo-Aristoteles De mundo, 400 b; 2: 623

Pet. Armil. lib. 8 1: 146

Arnisaeus (Henning) 3: 363 De iure connubiorum; 2: 65 De iure connubiorum, i, 7, 67; 2: 624-625 De iure connubiorum, ii, 4, 1; 2: 534 De iure connubiorum, iii, 7, 11; 2: 481 De iure connubiorum, vi, 5, 5; 2: 707 De iure connubiorum, vi, 5, 23; 2: 715

Arnoldus (Egbertus Arnoldus van Nunspeet, of Egbert Arentsen) 2: 16; 3: 45 414

Arsaces 2: 320

Artemis 2: 421; 3: 398

Atalante, legendarische dochter van koning Schoeneus 1: 286-287; 2: 633 638

Atropos 2: 167

Attalus 2: 597

Augurellus (Giovanni Aurelio Augurello), alchemist en Italiaans dichter (ca. 1440-1537) 1: 225; 2: 519-520 Chrysopoeia libri iii; 2: 523

Augustinus, Latijns kerkvader en bisschop (354-430) 1: 82-83 118 190 221 227 244-245 334-335 348; 2: 54 58 120 175 180 192 215 246 257-258 320 331 380 391 400-401 452-453 458-459 490 496 510-512 521 529 557 736 743 754 770; 3: 264 363 De civitate dei; 2: 512 De civitate dei, i, 8; 2: 511 662 De civitate dei, iv; 1: 124 De civitate dei, iv, 3; 2: 326 De civitate dei, iv, 4, 25; 2: 666 De civitate dei, v, 8; 2: 390 De civitate dei, xxi, 5 en 7; 2: 670 De civitate dei, xli, 8; 1: 220 Confessiones; 1: 178; 2: 433 684 Confessiones, i, 1; 2: 494 691 Confessiones, vi, 11, 19; 2: 431 Confessiones, viii, 6, 15; 2: 431 Contra Julianum pelagianum, ii, 7, 20; 2: 215 De ecclesiasticis dogmatibus liber gennadio tributus, xlviii (al. 81); 2: 561 Enchiridion, xxiii, 91; 2: 763 Ennarationes in Psalmos, xxi; 1: 88 Ennarationes in Psalmos, xxi, 2, 4; 2: 257 Ennarationes in Psalmum cxviii, iv; 2: 495 Epistulae, cxviii, 3, 22; 2: 250 In epistulam Joannis ad Parthos, ix, 4, 2; 3: 422 In epistulam Joannis ad Parthos, ix, 4, 4; 2: 524 Homiliae quinquaginta; 2: 612 Homiliae quinquaginta, 3; 1: 274; 2: 606 In Iohannis evangelium tractatus cxxiv; 2: 342 In Iohannis evangelium tractatus cxxiv, xxi, 9; 3: 395 In Matthaeum 27; 1: 148; 2: 373 Meditationes, xxix; 1: 154; 2: 387 De natura et gratia; 1: 340; 2: 749 De ordine, ii; 3: 265 De ordine, ii, 16 (44); 2: 406; 3: 422 Quaestiones evangeloricum; 2: 380 Sermo, viii, 2; 2: 180 Sermo, xiii, 3; 2: 180 Sermo, xlvi, 27; 2: 735 Sermo, cxxviii, 3, 5; 2: 314

[p. 463]

Sermo, clxix (xi, 13); 2: 179 Sermo, cclxiii; 2: 294 De sermone domini in monte libros duos, ii, 2, 5; 2: 744 Sermones (‘De verbis apostoli’, 15); 1: 47; 2: 174 Tractatus in Iohannis, cvi; 1: 130 Tractatus in Iohannis, cvi, 6; 2: 337

Pseudo-Augustinus 2: 380 De obedientia et humilitate sermo; 2: 612

Augustus (Gaius Julius Caesar Octavianus), Romeins keizer (63 v.Chr.-14 n.Chr.), zie ook Octavianus 1: 188-189; 2: 319 452-453 620

Ausonius (Decimus Magnus), Latijns dichter en docent in de welsprekendheid (ca. 310-ca. 395) 1: 207 217 307; 2: 488 513 538 651 691 715; 3: 363 Epigrammata, xxii; 2: 508 Epigrammata, xl; 2: 684 Epigrammata, lvi; 2: 508 Sententiae septem sapientum, iii, 65-66; 2: 494 Sententiae septem sapientum, x, 215-216; 2: 494

Babrius 2: 638

Bacchus, god van de wijn 1: 244; 2: 530 556 753

Baerle (Suzanne van) 2: 653

Baïf 1: 43; 2: 171

Baïf (Jean Antoine de), Frans dichter (1532-1589) 2: 178 227 230 585

Baïf (Lazare de), Frans dichter (1496?-1547) 2: 178 446

Bailliu (Pieter), of Bailleu ‘Allemode school’; 2: 466

Balbinus, naam bij Horatius 1: 55; 2: 194

Baldini (Bernardino) 2: 727

Balthasar 1: 238; 2: 543

Baptista, zie Johannes de Doper

Bargagli (Scipione) 2: 60 329 351 539; 3: 359 Dell' imprese; 2: 291 316 333

Barlaeus (Caspar) 2: 366-367 545-546

Bartas (Guillaume Salluste du) 1: 28; 2: 146-147 547 552 622 730

Bartholomaeus (Heilige) 2: 169 375

Bartiens (A.) 3: 35

Bartius (Petrus) 2: 492

Basilius van Caesarea, Grieks kerkvader (ca. 330-379) 1: 124-125 161; 2: 54 327 344 404 Adversus Eunomium, v, 2; 2: 397 Homilia in divites, 58 c; 2: 332 Homiliae ix in Hexaemeron; 2: 764 Homiliae ix in Hexaemeron, viii, 8; 2: 770 Sermo (‘De peccato’), vii, 511 c; 2: 332

Bast (Pieter) 2: 493

Bastingius 2: 215

Batseba 2: 273

Baudartius (Willem) Apophthegmata christiana; 2: 62 166 470 515 666-667; 3: 360 394

Baudius (Dominicus), of Dominique

Bauldier (1561-1613), pseudoniem: Latinus Pacatus 2: 54 580 Dissertatiuncula super induciis belli Belgici; 1: 254; 2: 575

Baudoin (J.) 2: 60

Becon (Thomas) The sicke mannes salve; 2: 472

Beek (firma Van de) 3: 415

Bellarmino (Roberto) 2: 191

[p. 464]

Bellay (Joachim du) 2: 50 192 414 L'Olive, x; 2: 573

Bellona, godin van de oorlog 1: 296; 2: 140 203 658 664

Belon (Pierre) 2: 736 La nature & diversité des poissons; 2: 344 552

Beque der schrijfkonste, zie Van Overbeke

Berchorius (Petrus) Reductorium morale; 2: 128

Bergbo (Skogekär) 2: 563

Bergh (Herman van den) 3: 342

Bernardus van Clairvaux, Frans kerkleraar en kloosterstichter (1090-1153) 1: 52 112 256-257; 2: 54 58 189 308 356 362 421 577-578 589-592 645 652; 3: 362-363 Ad clericos de conversione, xxi, 37; 2: 423 De consideratione ad Eugeniam papam, ii, 13, 22; 2: 582 Epistulae, cxiii, 5; 1: 116; 2: 313 Epistulae, cxiv, 1; 2: 653 Meditationes devotissimae ad humanae conditionis cognitionem, iii, 7 (322); 2: 729 Meditationes devotissimae ad humanae conditionis cognitionem, ix; 2: 582 In navitate sancti Ioannis Baptistae, ii; 3: 395 De septem donis spiritus sancti, 5; 2: 356 Sermones; 1: 142 169; 2: 417 622 Sermones, vii; 1: 136 Sermones in Psalmum ‘Qui habitat’, 9, 5; 2: 349 Sermones in Psalmum ‘Qui habitat’, 17, 3-4; 2: 367 Sermones in quadragesima, 4, 4; 2: 186 Sermones super cantica canticorum; 1: 262 291-292; 2: 367 588 Sermones super cantica canticorum, 15, 3, 6; 2: 645 Sermones super cantica canticorum, 37, 6 (1403); 2: 592 Sermones super cantica canticorum, 49; 1: 290 Sermones super cantica canticorum, 49, 3, 7; 2: 644-645

Beroaldus (Philippus), humanist uit

Bologna (1453-1505) 1: 277 290 343; 2: 651 767 Carmen de duobus amantibus; 2: 643 Oratio habita in principio enarrationis Propertii continens laudes amoris; 2: 617 759

Besold(e) (Christophe), of Besoldus, rechtsgeleerde en Duits historicus (1577-1638) 2: 54 178 Axiomata philosophiae christianae; 1: 44; 2: 171

Beuckelaer (Joachim) 2: 231 ‘Groentemarkt’; 2: 225

Beust (Joachim von), Duits jurist en professor in de rechten te Wittemberg (1522-1597) 2: 54 678 Tractatus de iure connubiorum et dotium; 2: 678 Tractatus de sponsalibus et matrimoniis, lxvi; 1: 302; 2: 672 678

Beverwijck (Johan van) 2: 216 271 301 342 344 718 Heelconste; 2: 567 Schat der gesontheyt; 2: 27 114 219 309 348 449 471; 3: 341 421 424 Schat der ongesontheyt; 2: 117 250-251 567 Van de uitnemendheydt des vrouwelijcken geslachts; 2: 713

Beyle (Pauline) 2: 62

Beza (Theodore) 2: 25 57 Icones; 3: 339 344

Bias 2: 331-332

Bilderdijk (Willem) 3: 373 416

Billy de Prunay (Jacobus de), of Billius Prunaeus, abt van St. Michel in l'Hermitage (1535-1581) Anthologia sacra; 1: 115; 2: 312 318

Bion van Borysthenes, leerling van

[p. 465]

Theophrastus en Xenocrates, filosoof en humoristisch schrijver (ca. 300 v.Chr) 1: 76-77; 2: 236-237 240-241

Blaeu, zie Jansz (Willem Jansz Blaeu)

Bles (David Joseph) 2: 617 623 ‘Verzint eer ge bemint’; 2: 212

Bloemaert (Abraham) 2: 225 344 756

Bloemaert (Hendrick) 2: 231

Blom (Johannes) 3: 342

Boccaccio (Giovanni) 2: 655 Decamerone, v, 1; 2: 767 Teseida, vii, 50, 1; 2: 656

Bocchi (Achille) Symbolicarum quaestionum de universo genere; 2: 737 745

Bodecheer Benningh (Johan) ‘Verschil tusschen Galathea en Cupido’; 2: 738 Leydsche oorlofdaghen; 2: 745

Boeckhorst (Jan) 2: 376 382; 3: 367

Boethius (Anicius Manlius Torquatus Severinus), Romeins staatsman, wijsgeer en dichter (ca. 480-524) 1: 80; 2: 308 650 731; 3: 360 362 De consolatione philosophiae, ii; 1: 308 De consolatione philosophiae, ii, prosa iv, 10-11; 2: 685 De consolatione philosophiae, ii, prosa iv, 53; 3: 419 De consolatione philosophiae, ii, v, 44; 2: 300 De consolatione philosophiae, iii, v; 2: 249 De consolatione philosophiae, iii, ix; 2: 392 De consolatione philosophiae, iv, ii, 1 en 4-5; 2: 244

Boëthius à Bolswert 2: 730-731

Boitet (Reinier) 2: 629

Bol 3: 31

Bol (Cornelis) 3: 410

Bol (Jan) 3: 410

Bol (Quirijn) 3: 410

Bolte (Johannes) 2: 188

Bolton 2: 215

Bonaventura 2: 651

Bonhomme (M.) 3: 376

Bonifacius viii Liber sectus decretalium, v, 12, 5, regula 8; 2: 355

Boom (Jacob Reyerszoon) 2: 375

Booth van Wesel (Dominicus) 2: 148

Borch (Gerard ter) 2: 592

Borch (Gesina ter) 2: 548

Borcht (Johannes van der), zie a Castro

Borcht (Pieter van der) 2: 466

Boreel (Anna) 2: 151

Boreel (Johan) 2: 139

Borgia (Cesare), hertog van Valentinois, kardinaal van Valenza, genaamd ‘Il Valentino’ (1475-1507) 1: 218-219; 2: 510 514-515

Boria (Juan de) 2: 60 737; 3: 359 Empresas morales; 2: 505 546 551 610 745

Bormeester (A.) Infidelitas, ofte ontrouwe dienstmaagt; 2: 380

Bosch (J.) 2: 19 101; 3: 58

Bosch (Jeroen) ‘De verloren zoon’; 2: 755

Bosch (Wilhelmus)

[p. 466]

2: 16

Bosio (A.) 2: 16

Both (Maerten de), of Bot 2: 16; 3: 43 334

Both (Adriaen Jansz de) 2: 16

Bourgoingne (Antoon van), of Antonius a Burgundia 2: 316; 3: 369 Ghebrecken der tonghe (Linguae vitia & remedia); 2: 72 189 225 232 238 321 547

Boutatts (G.) 2: 459

Bradford (John), Engels protestants martelaar (1515?-1555) 1: 226; 2: 520 524 Een dialogue, oft t'samensprekinghe vanden staet van een christen mensche; 2: 524

Brandt (M.Jz.) 3: 331

Brant (Sebastian) 2: 120 199 Narrenschiff; 2: 695

Braun 2: 368

Bredero (Gerbrand Adriaensz.) 1: 20; 2: 107 135 137 139 260 370 477 491 602 622; 3: 204 397 410 Alle de spelen; 2: 107 ‘Boerengezelschap’; 3: 343 Griane; 2: 137 Groot lied-boeck; 2: 21 434 Klucht van de molenaer; 2: 294 Lucelle; 2: 287 Moortje; 2: 140 335 394 730 755 Voor-reden vande Sotheyt; 2: 147 ‘Wat dat de wereld is’; 2: 722

Brekelenkam (Quiringh of Quirijn Gerritsz van) ‘De aderlating’; 2: 322 ‘De linnennaaisters’; 2: 589 ‘De muizeval’; 2: 296 ‘De visschrapper’; 2: 416

Bremden (Daniël van) 3: 347

Brest van Kempen 3: 415

Brey (Jacobus Adriani), zie Cats

Brisson 2: 241

Brouërius van Nidek (Mattheus) Zederyke zinnebeelden der tonge; 2: 221 255

Bruck (Jacobus à) Emblemata moralia & bellica; 2: 252 355

Brueghel (Jan), de Oude (of Bruegel) 2: 26 35

Brueghel (Pieter), de Oude (of Bruegel) 2: 260 330 636 641; 3: 342 ‘De alchemist’; 2: 501 ‘Gula’; 2: 635 ‘De konijnejacht’; 2: 506 ‘Strijd van vasten en vastenavond’; 2: 164 ‘Triomf van de Dood’; 2: 689 ‘De volkstelling van Bethlehem’; 2: 260 ‘De wijze en de dwaze maagden’; 2: 260

Brueghel (Pieter), de Jonge (of Bruegel) 3: 348

Brugghen (Gerard ter) Verlichtery kunst-boeck; 2: 41

Brune (Jan de), de Jonge 3: 374 Wetsteen der vernuften; 2: 74 285

Brune (Johan de), de Oude 2: 86 116 216 302 371 622; 3: 381 Bancket-werck van goede gedagten; 2: 64 309 447 499 605; 3: 333 Emblemata of zinne-werck; 2: 21 40 99 122 176 209 248 295 309 513 544 628 652 766; 3: 348 360 377 384 Nieuwe wyn in oude le'er-zacken; 2: 64 361 455 Proverbia, of, de spreucken van Salomon; 3: 356

Brunellus (Gregorius) 2: 169

Bruno (Giordano) Dialoghi metafisici, v; 3: 388

Bry (Theodor de) Emblemata secularia; 2: 279 295 459 501 609 682

Bucephalus, zie Alexander de Grote

Buchanan (George), Schots humanist en

[p. 467]

toneelschrijver (1506-1582) 1: 154; 2: 391 Psalmorum Davidis paraphrasis, ciii; 2: 387

Budé (Guillaume) 3: 389

Buffon 2: 241

Bullinger 3: 356

Burg (Hermanus van den) Verzameling van uitgekorene zin-spreuken; 2: 73

Burgundia, zie Van Bourgoingne

Burmania (Georgius a) 2: 153

Busken Huet (Conrad) 3: 373

Buys (J.) 3: 55

Buys (Willem) 3: 53 386

Buysero (D.) De bruiloft van Kloris en Roosje; 2: 679

Buytewech (Willem) 2: 592 ‘Deftige vrijage’; 2: 610

C. Maiores de Baptis. 1: 18 260; 2: 134 586; 3: 395

Caesar (Gaius Julius), Romeins veldheer en staatsman (ca. 100-44 v.Chr.) 1: 45 146-147; 2: 172 175 179 372; 3: 354 De bello Alexandrino, 25, 4; 2: 379

Calderón 2: 380

Callimachus 3: 420

Calliope 3: 398

Calraet (Abraham van) 2: 382

Calvo (Francesco) 2: 70

Calvijn (Johannes) 2: 16 58 187 210 215 299 414 465 582 626 713 718 751 765; 3: 363 Institutio christianae religionis; 2: 65 621 Institutio christianae religionis, i, xv, 3; 2: 723 Institutio christianae religionis, ii, ii, 11; 2: 250 Institutio christianae religionis, ii, ii, 27; 2: 179 Institutio christianae religionis, ii, viii, 41; 2: 168 Institutio christianae religionis, ii, viii, 43; 2: 215 626 Institutio christianae religionis, ii, xvi, 1; 2: 652 Institutio christianae religionis, iii; 2: 130 Institutio christianae religionis, iii, ix, 4; 2: 723 Institutio christianae religionis, iii, ix, 5; 2: 469 Institutio christianae religionis, iv, xii, 28; 2: 627 Institutio christianae religionis, iv, xiii, 3; 2: 168 Institutio christianae religionis, iv, xix, 34; 2: 168

Camden (William) Remains concerning Britain; 2: 231

Camena 2: 144

Camerarius (Joachim) 2: 60-62 68 82 199 339-340 551 563 695 737 745 770; 3: 362 366 373 Symbolorum & emblematum ex animalibus quadrupedibus; 2: 203 269 328 500 546 552 714 Symbolorum & emblematum ex aquatilibus et reptilibus; 2: 343 345 444 449 689 Symbolorum & emblematum ex re herbaria; 2: 250 539 751 Symbolorum & emblematum ex volatilibus et insectis; 2: 238 316 609 764

Camerarius (Juan Philippus) Operae horum subcisivarum; 2: 505

Camilli (Camillo) Imprese illustri di diversi; 2: 250 648 654 726

Campagne (H.C.A.) 2: 19; 3: 56

Campen (Jacob van)

[p. 468]

‘Portret van Constantijn Huygens en Suzanne van Baerle’; 2: 653

Canens 2: 237

Canova ‘Amor en Psyche’; 2: 771

Capaccio (Giulio Cesare) 2: 60 Delle imprese trattato; 2: 203 322 333 449 517 538 546

Capellanus (Andreas) De amore, i, iii, 1; 2: 365

Caraffa (Giampetro) 2: 120

Cardanus (Hieronymus), Italiaans medicus, wiskundige en wijsgeer (1501-1576) 2: 54 61 68 82 250 252-253 646 650; 3: 359 De subtilitate; 2: 247; 3: 362 De subtilitate, ii; 1: 277; 2: 616 622 De subtilitate, viii; 1: 289 De subtilitate, xviii; 2: 643

Cartari (Vincenzo) Imagini delli dei de gl'antichi; 2: 280 284 423 426 671

Casado del Alisal 2: 667

Cassandra 2: 580

Cassiodorus (Flavius Magnus Aurelius Senator), Romeins staatsman en schrijver (ca. 480-ca. 575) 1: 293; 2: 472 588 592; 3: 362 Expositio psalmorum; 1: 196; 2: 463 De institutione divinarum litterarum; 2: 653

Cassius Dio Cocceianus, Grieks geschiedschrijver (ca. 155-235) 1: 147 183 309; 2: 372 379 441 686; 3: 360 Historia Romana; 2: 447 Historia Romana, xxxvi, xxxv, 1; 2: 692 Historia Romana, xlviii, xxiv, 27; 2: 342 Historia Romana, xlix, 32; 2: 342 Historia Romana, l, 5; 2: 342 Historia Romana, lii, xxxv, 4; 2: 447

Castalius 2: 572

Castelein (Matthijs de) Diversche liedekens; 2: 230

Castiglione (Baldassar) Het boek van de hoveling; 2: 455 Het boek van de hoveling, ii, 1-3; 2: 299 Het boek van de hoveling, iv, 6; 2: 667 Het boek van de hoveling, iv, 46; 2: 458 Het boek van de hoveling, iv, 49; 2: 168

Castor 2: 446

Castro (Johannes à), of Jean van der Borcht De on-ghemaskerde liefde des hemels; 2: 456 Zedighe sinne-beelden; 2: 72 248

Catechismus romanus 3: 395

Cato, Marcus Porcius Cato Uticensis, maior (234-149) 1: 25 325; 2: 142 271 343; 3: 360 399 Dicta Catonis; 2: 42 [Ethica Ludulphi]; 3: 396

Cats (Jacob), ook als I.F. (= Iacobus Felinus), Jacobus Felisius en Jacobus Adriani Brey passim Aenmerckinghe op de tegenwoordige steert-sterre; 2: 436 686 761; 3: 354 357 Alle de wercken (1655); 2: 16-17 19 40 79 93-94 610 681; 3: 38 193 335 ‘Argumentum Phyllis & Anna’; 2: 110; 3: 26 Disputatio de actionibus; 3: 399 Emblemata moralia et aeconomica; 2: 70 95 110 124 352 475 626 642; 3: 26-29 48 347 380 ‘Galathee ofte harder minne-klachte’; 2: 110; 3: 26-27 41 49-50 52-53 334 347 Hof-gedachten; 2: 85 284 629; 3: 378 Houwelyck (1625); 2: 17 20 37-38 48 61 89 109-111 167 180 182 230 259 318 386 424 467 532 619 622 628 675-676 680 714; 3: 30-31 55 334-335 344 347 351 376 380 386 409 Invallende gedachten; 2: 85; 3: 378 Klagende maeghden (1633); 2: 7 102 177 211 292 364 376 400 533 599 738; 3: 49-

[p. 469]

50 52-53 286 Maechden-plicht / Maeghden-plicht / Officium puellarum (1618); 2: 8-9 15-17 26 28 65 68 73 86 95 108 138 146 148-149 151 169 259 357 444-445 449 482 531-532 585 614 620-621 626 628 665 680 683 730; 3: 14 17 19 21 23 34-35 37-38 41-43 45 331-333 335 346 360 364 372 380 384 Proteus ofte minne-beelden verandert in sinne-beelden (1627); passim Self-stryt (1620); 2: 9 16-17 40 110 147 150; 3: 17 19 21 23 26-28 30-31 33-35 37 41-43 45 49-50 52-53 334 364 384 Silenus Alcibiadis sive Proteus (1618); passim Sinne-beeld ... des christelijcken self-stryts; 3: 23 27 34 45 Sinne- en minnebeelden; passim Sinnreiche Wercke und Gedichte; 2: 19 Slaapeloose nachten; 3: 51 ‘Het Spaens heydinnetje’; 2: 232 248 350 404 516 527 597 Spiegel van den ouden ende nieuwen tijdt (1632); 2: 17 27 37-38 40 45 62 85 87 89 116-117 121 152 159 167-168 176 193 195 201 203 212 227 232 239 249 252 256 272 280-282 284 295 301 306 331 360 366 370 377 389 399 401-402 432 434 437 451 464 467 477 482-483 502 517 533-535 538 548 563-564 570 573 576 582 611 614 617 623-624 653 665 695 706 716 753 767; 3: 48 58 334 341 343-345 347 349 360-361 363 375-376 379-382 Tachtig-jarighe bedenckingen; 2: 407 466 Tooneel van de mannelijcke achtbaerheyt (1622); 2: 9 17 110; 3: 17 19 21 23 26-27 30-31 33-35 37 41-43 45 49-50 52-53 55 334 Twee en tachtig-jarig leeven; 2: 8 118 516 629; 3: 51 355 399 ('s Werelts begin, midden, eynde, besloten in den) Trou-ringh (1637); 2: 17 248 343 740 746; 3: 51 347 363 393 740 746

Cats (Elisabeth Cats-van Valckenburgh), zie Van Valckenburgh

Cats (Salome) 2: 153

Catullus, Romeins dichter (1e eeuw v.Chr.) 1: 24 289; 2: 49 74 142 402-403 532 643 651; 3: 350 Carmina; 3: 398 Carmina, ii, 1-6; 2: 446 Carmina, l, 14-15; 2: 741 Carmina, lxi; 2: 680 Carmina, lxii, 39-48; 2: 531 Carmina, lxvi, 125-128; 2: 446 Carmina, lxxxvi; 2: 740 Carmina, lxxxvi, 4; 2: 715

Caures (Jean des) OEuvres morales; 3: 361

Caussin (Nicolas) De symbolica Aegyptiorum sapientia; 2: 735

Cebes 2: 463

Ceres 3: 48

Cham, zoon van Noach 3: 339

Chariclea, naam bij Heliodorus 1: 140; 2: 359 366

Charon 2: 283; 3: 258

Chaucer (Geoffrey) Canterbury tales; 2: 506

Cheiron (Chiron), wijze centaur, onderwezen door Apollo en Artemis 1: 79; 2: 243

Chimon 2: 767

Chion 2: 588

Christus (Jezus, Heere Jezus, Servator, de Zaligmaker, de Waarheid) 1: 12-14 17 40-41 59 70 100-101 130-131 136-137 143 196 203 250 262 293 298-299 305 310 328-329 340 346-348; 2: 54 115 123 128-130 133 161 198 222-223 228-229 262 276 278 294 320 322 326 336-338 342 349 351 355-356 362 402 419 458 463 471 478-479 490 513 520 566 572 582 588-589 595 640 645 659-660 663 670 680 687 694 720 723-

[p. 470]

724 729 749-751 757 762-763 765; 3: 257 259 389 395 420 422

Chrysostomus, Grieks kerkvader en patriarch van Constantinopel (ca. ca. 344-407) 1: 40 50 253 280-281 322; 2: 54 167 572 620-621 712 717 742; 3: 363 Commentariorum in evangelium Matthaei; 1: 100 Commentariorum in evangelium Matthaei (‘Ex cap. xix, homilia xxxii’); 2: 627 Commentariorum in evangelium Matthaei (‘Ex cap. xxi, homilia xl’); 2: 574 De compunctione; 1: 190 De compunctione, i, 10; 2: 454 Homiliae de inventione crucis; 2: 627 In epistolam Pauli ad Corinthos posteriorem, homiliae xxx, xii; 2: 160 In Matthaeum homiliae, iv, 9; 2: 273 In Matthaeum homiliae, xxv, ex cap. 10, 28; 2: 277 In Matthaeum homiliae, xlii, ex cap. 22, 32; 2: 184 De verbis Essaiae vidi Dominum sedentem in throno excelso; 2: 197

Cicero (Marcus Tullius Cicero), Romeins staatsman, redenaar en schrijver (106-43 v.Chr.) 1: 99 123 199 205 207 219 242-243 266-267 278-279; 2: 45 51-52 54 61 276 278-280 325-326 328 332 475 479 488 509 523 547 555 560 595 618; 3: 354-355 360 364 Academica; ii, xxix, 95; 2: 664 In M. Antonium oratio philippica, ii, xxvii, 65; 2: 740 De amicitia, xvii, 64; 2: 483 Pro M. Caelio oratio; 1: 109 241 Pro M. Caelio oratio, xviii (42); 2: 554 Pro M. Caelio oratio, xix (44); 2: 297 In L. Calpurnium Pisonem oratio, i, 1; 2: 625 De divinatione, ii, xiv, 33; 2: 654 Epistulae ad familiares, iv, ix, 2; 2: 494 Epistulae ad familiares, vi, xi, 2; 2: 600 Epistulae ad Quintum fratrem, i, i, v (15); 2: 560 727 Epistulae ad Atticum, vii, vii, 7; 2: 435 De finibus bonorum et malorum, ii, xxviii, 91; 2: 308 De finibus bonorum et malorum, iv, vii (18); 2: 482 De finibus bonorum et malorum, iv, 72; 2: 282 De finibus bonorum et malorum, v, 89; 2: 282 De legibus, i, vi (19); 3: 339 De natura deorum; 2: 613 De natura deorum, i, 35; 2: 194 De officiis, i, v (15); 3: 339 De officiis, i, xiii (41); 2: 560 De oratore; 2: 66 De oratore, i, x, 40; 2: 743 De oratore, i, liii, 227-228; 2: 743 De oratore, iii; 1: 224 De oratore, iii, ii (7); 2: 519 De oratore, iii, xlii (167); 3: 364 Paradoxa stoicorum, 8; 2: 331 Paradoxa stoicorum, 35-36; 2: 486 Paradoxa stoicorum, 51-52; 2: 332 De republica, iii, xiv (24); 2: 666 De republica, iii, 40; 2: 308 De senectute; 1: 98; 2: 283 De senectute, xiv, 47; 2: 166 De senectute, xix, 71; 2: 276 282 Pro Sexto Roscio Amerino, xl, 116; 2: 515 Pro Sulla, xxviii, 79; 2: 766 Tusculanae disputationes, i, xxxiv-xxxv (83-85); 2: 470 Tusculanae disputationes, i, xxxviii (91); 2: 470 Tusculanae disputationes, iii, xi, 25; 2: 613 Tusculanae disputationes, iv, 16; 2: 652 Tusculanae disputationes, iv, xxxiii (70); 2: 482 Tusculanae disputationes, iv, xxxv (75); 2: 193 Tusculanae disputationes, v, (61); 2: 249 Tusculanae disputationes, v, xxii (63); 3: 339

Cipelli Egnazio (Giovanni Battista) De exemplis illustrium virorum Venetae civitatis, vii, ii; 2: 505

Circe

[p. 471]

2: 237

Claudianus (Claudius), Latijns dichter (4e-5e eeuw n.Chr.) 1: 265 344; 2: 54 366 453 599 768; 3: 360 Carmina, i, 40-41; 2: 425 Carmina, i, 42-43a en 48-49a; 2: 741 In Eutropium, i, 111; 2: 166 In Eutropium, i, 181; 2: 760 De nuptiis Honori Augusti; 1: 140 De nuptiis Honori Augusti, iv, 7-10; 2: 359 Panegyricus de quarto consulatu Honorii Augusti, 248, 250-251a en 252b-254; 2: 594 Panegyricus de quarto consulatu Honorii Augusti, 300-301; 2: 458

Clemens van Alexandrië Paedagogus, ii, x; 2: 771

Clenell (Luke) 2: 473

Cleon 2: 692

Cleopatra, Egyptische koningin, minnares van Caesar en Antonius (?-30 v.Chr.) 1: 129; 2: 336 342 536 639

Clotho 2: 167

Clutius (Theodorus) Van de byen; 2: 242

Clytaemnestra 2: 446 580

Cock (Hieronymus) 2: 641

Codde (Pieter) 2: 303 ‘Jonge man met een pijp’; 2: 311 ‘De terugkeer der jagers’; 2: 551

Cohen (Gebroeders E. en M.) 3: 415

Collings (A.) 3: 336

Columbus (Samuel) Orde-Skötsel; 2: 297 394

Columella (Lucius Iunius Moderatus) De re rustica, i, vi, 3; 2: 320 De re rustica, iv, xiv, 3; 2: 539 De re rustica, xi, iii, 63; 2: 766

Comes (Natalis), of Natale Conti Mythologiae sive explicationis fabularum; 2: 126

Comicorum Graecorum sententiae 2: 366

Comicorum Latinorum sententiae 2: 215; 3: 366

Coninckx (S.M.) 2: 638

Conscience (Hendrik) 3: 373

Cool (P.) 2: 507

Coomans (Johanna) 3: 40 42 44-45 378

Coornhert (Dirck Volckertsz) 2: 66 370 591 ‘De dwaasheid van twist’ (naar Thibaut); 2: 436 ‘De dwaasheid van zinnelijke begeerte’ (naar Thibaut); 2: 436 Recht ghebruyck ende misbruyck van tydlycke have; 2: 655; 3: 358 Zedekunst dat is wellevenskunste; 2: 215 578 732; 3: 381

Cornelis (Geertruidt) 2: 150

Cornelisdr (Cathalina) 2: 146

Corpus iuris civilis, zie Justinianus

Corrozet (Gillis) 2: 60 178; 3: 359 Hecatongraphie; 2: 411 559 598 663; 3: 367

Cosmo 2: 546

Costalius (Petrus), of Pierre Coustau 2: 60 210; 3: 359 Pegma (Le pegme); 2: 211 218 609 614 648 662 665 670

Coster (Samuel) 2: 331 Isabella; 2: 137

Cotton (J.) Salomons prophetie; 2: 150

Coustau, zie Costalius

Covarrubias Orozco (Sebastián de) 2: 199 738; 3: 338 359

[p. 472]

Emblemas morales; 2: 60 123 175 203 210 217 241 316 329 459 492 745; 3: 390

Cramer (Daniel) Octoginta emblemata moralia nova; 2: 335 405 459

Cranach (Lucas), de Jongere ‘Caritas’; 2: 280

Crescenzi (Piero de) In commodum ruralium; 2: 294

Croesus, laatste koning van Lydië 1: 148; 2: 373 591

Cupido (Amor, de gevleugelde god, het (minne)wicht, de lecker, Venus kint, Venus wicht, Venus zoon, wrede jongen) 1: 3 10-11 15-16 19-22 43 55 62 79 109 115 193 205 217 241 283 325 337 343; 2: 12 23 26-27 38-39 41 59 71 78-81 83 107-108 114-115 119-120 125 132 135 137-138 140 142 148 152 170-171 178 180 193 205 230 234 247 253 258-259 263-264 268-270 273-274 278 280 291 295-297 303 310 329 341 350 381 383 389 428 433-434 446 455-456 459 467 486 490 507-508 512-513 532 553 574 580 582-583 611 614 626 630 647 671 676-677 682 719 726 746 758 763 767 771; 3: 9 11 20 28 32 36 39 51 202-204 245-246 340-341 345 347 358 392 412

Curtius (Quintus Curtius Rufus), Latijns schrijver (waarschijnlijk 1e eeuw n.Chr.) 1: 255 333 345; 2: 54 576 734 760 Historiarum Alexandri magni Macedonis, vii, viii, 15; 2: 581 Historiarum Alexandri magni Macedonis, viii, iv, 24; 2: 768 Historiarum Alexandri magni Macedonis, x, i, 6; 2: 742

Custos (Raphael) 2: 731

Cypraeus (Paulus), of Coppersmit, Deens geleerde en diplomaat (1536-1609) 2: 54 62 365-366 469 534 651 674 704; 3: 360 De connubiorum iure, i: 140; 2: 65 190 513 673; 3: 362 De connubiorum iure, v; 1: 302; 2: 678 De connubiorum iure, v, § 3, 12; 2: 691 De connubiorum iure, v, § 10, 6; 2: 359 De connubiorum iure, v, § 12, 3; 2: 678 De connubiorum iure, vii; 1: 289 De connubiorum iure, vii, § 7, 2; 2: 643 De connubiorum iure, ix; 1: 313 De connubiorum iure, ix, § 8, 6-7; 2: 696 De connubiorum iure, xiii, § 75, 5; 2: 624

Cyprianus (Thasius Caecilius Cyprianus) De bono pudicitiae, 11; 2: 537 Epistulae, lxxiiii, 9; 2: 435 De habitu virginum, 12; 2: 537

Cyrus 3: 420

Daamen (D.A.) 3: 58

Dale (Jan van den) 3: 334

Dalen (Cornelis van), de Oude 3: 401

Dalen (Daniel van den) 3: 48

Dalida (Dalila / Delila), Filistijnse vrouw, minnares van Samson (Simson) 1: 129; 2: 265 336 342

Damme (Andries van) 3: 48

Damocles, hoveling van Dionysius van Syracuse (4e eeuw v.Chr.) 1: 81; 2: 244 249

Danaë, moeder van Perseus bij Zeus 1: 151; 2: 384 390

Daniël, profeet 1: 13

Dans (Johan van) 2: 448

Dante Alighieri La divina commedia, x, 124-126; 2: 762

Daphne, nimf, dochter van de riviergod Peneus 1: 187; 2: 451

Darius 3: 249

Datheen (Petrus) 3: 357

Davent (L.) 2: 280

David, koning van Israël, opvolger van

[p. 473]

Saul 1: 94-95 310 340-341; 2: 268 273 342 686-687 693 749 755

David (Johannes) 2: 69 Christeliicken waerseggher; 2: 188 203 272 559 Duodecim specula deum; 2: 203

De la Perrière, zie Perrière

Decker (Paulus Geleynssen) 3: 46

Delff (Willem Jacobsz) 3: 50 414

Delila, zie Dalida

Delrio (Martinus Antonius), of Del Rio /

Debrio, jurist en historicus, jezuïet (1551-1608) 2: 54 502; 3: 363 Disquisitionum magicarum, i, v; 1: 212; 2: 498 Disquisitionum magicarum, i, v, 4; 2: 523

Demetrias 2: 693

Demetrius, zeerover 2: 666

Demetrius, zilversmid 1: 236; 2: 541 548

Democritus, natuurfilosoof en moralist uit Abdera (ca. 460-ca. 370) 1: 43 317; 2: 170 176-177 182 700 706

Demosthenes 1: 17; 2: 54 66 133

Dene (Eduard de) 2; 635-636; 3: 358 377 De warachtighe fabulen der dieren; 2: 60 122 199 217 307 381 444 562-563 569 599 634 697; 3: 387

Dentatus (M. Curius) 2: 308

Derudder (G.) 2: 50

Despèches 2: 280

Deus, zie God

Deyster (Hendrik van der) 3: 54 386

Deyster (Jacobus van den) 3: 342

Deyster (Jan van der) 3: 52 386

Deyster (Wed. en zoon van Jan van der) 3: 386

Diana (Artemis), godin van de jacht; zij veranderde Acteon in een hert 1: 199; 2: 474-475

Diana van Efeze 2: 541 548

Dido, legendarische stichteres en koningin van Carthago, verliefd op Aeneas 1: 93 128-129 325; 2: 249 266 272 336 342 720

Didymus van Alexandrië 2: 404

Diederichs (Gebroeders) 3: 55

Diepenbeek (A. van) 2: 72

Dietrich (F.) 2: 329

Digesta, deel van het Corpus iuris civilis.

Zie ook Justinianus 1: 303; 2: 65 354 673 675 Digesta, i, 2, 1; 2: 214 Digesta, i, 3, 24; 2: 586 Digesta, ii, 14, 27, 2; 2: 347 Digesta, xlvi, 3, 80; 2: 742 Digesta, xlviii, 2, 7, 3; 2: 355 Digesta, l, 17, 35; 2: 742 Digesta, lxi, 1, 26, 1; 2: 679

Dillherr (Johann Michael) Himmel und Erden, 2: 72 200 225 248 270 304 580

Dinothius (R.) De rebus et factis memorabilius loci communis historici; 3: 361 365

Dio, zie Cassius Dio

Diodorus Siculus Bibliotheca, i, lxiii, 3; 2: 734 Bibliotheca, i, lxiv, 14; 2: 740

Diogenes van Sinope, cynisch filosoof (ca. 404-ca. 323 v.Chr.) 1: 253 274-275; 2: 575 607 613

Diogenes Laertius, biograaf (eind 2e, begin 3e eeuw n.Chr.) 1: 122 218; 2: 45 509 514; 3: 360 De vitis philosophorum; 2: 61 609

[p. 474]

De vitis philosophorum, i, 58; 2: 615 De vitis philosophorum, i, 59; 2: 665 De vitis philosophorum, i, 79-80; 3: 420 De vitis philosophorum, i, 88; 2: 331 De vitis philosophorum, ii, 8; 2: 414 De vitis philosophorum, ii, 15; 2: 414 De vitis philosophorum, ii, 69; 2: 611 De vitis philosophorum, ii, 86; 2: 470 De vitis philosophorum, ii, 115; 2: 331 De vitis philosophorum, iv, 7; 1: 76; 2: 236 De vitis philosophorum, iv, 50; 2: 240 De vitis philosophorum, vi; 1: 253 De vitis philosophorum, vi, 6; 2: 325 De vitis philosophorum, vi, 23; 2: 613 De vitis philosophorum, vi, 51; 2: 575 De vitis philosophorum, vii, 5; 2: 179 De vitis philosophorum, viii, 27; 2: 414 De vitis philosophorum, x, 6; 2: 414 De vitis philosophorum, x, 11; 2: 414 De vitis philosophorum, x, 136 en 139-154; 2: 414

Dion 3: 420

Dione, moeder van Venus (soms aan haar gelijkgesteld) 2: 142 423 664 766; 3: 399

Dionysius, tiran van Syracuse (405-367 v.Chr.), of diens zoon die in 367 zijn vader opvolgde 1: 81; 2: 244 249

Dionysius van Halicarnassus, zie Halicarnassus

Pseudo-Dionysius de Areopagiet 2: 436

Dionysus 3: 388

Dodonaeus (R.) 2: 119 422-423 Cruydt-boeck; 2: 224 307 415 423 479 484 522

Dolce, zie Pittoni

Dolet (Stephan) Phrases et formulae linguae latinae elegantiores; 3: 361

Doomer (Lambert) ‘Herder en herderin’; 2: 225

Donne (John) 2: 427 ‘The extasie’; 2: 676

Doreslaer (Abraham a) 3: 357

Doricha, courtisane 2: 739

Doris 2: 335 419 425

Dorp (Martin) 3: 389

Dou (Gerard) ‘Jonge vrouw aan de kaptafel met kamenierster’; 2: 317 ‘Keukeninterieur met meisje en kind’; 2: 481 ‘Meisje dat uien hakt’; 2: 481 ‘Meisje met muizeval’; 2: 296 ‘Meisje met papegaai’; 2: 317

Douza (Janus), of Dousa 3: 410 Halcedonia; 2: 192

Drexelius (J.) 2: 16

Drummond of Hawthorden (William) 2: 654

Drusius 2: 61

Drusus (Marcus Livius Drusus) 2: 338 343

Dryden 2: 74

Dürer (Albrecht) 2: 641

Duikerius (Joannes) 2: 536

Echo, bergnimf uit Boeotië 1: 49-52; 2: 182-184 186-191 237 435; 3: 365

Eembd (G. van der) 2: 218

Elger (Willem den) 2: 71 570 573 580 599 610 649; 3: 369 Ongemaskerde liefde des hemels; 3: 369 Zinne-beelden der liefde; 2: 200 211 225 248 259 292 304 352 376 435 459 492 502

Elias (Elia), de profeet

[p. 475]

1 136-137; 2: 349-350

Elisa (Elisaeus), leerling van de profeet

Elias 1: 136-137; 2: 349-350

Ellemeet, zie De Jonge van Ellemeet

Elymas (Bar-Jezus), profeet 1: 136-137; 2: 349-350

Elzevier (Daniel) 3: 337

Emanuel (A.) 3: 415

Empedocles 3: 394

Engelbert ii van Nassau (Graaf) 2: 750

Engelgrave (H.) 2: 764; 3: 370 Caeleste Pantheon, sive caelum novum; 2: 225 539 Caelum empyreum in festa et gesta sanctorum; 2: 72 259 738 Lux evangelica; 2: 189 376 765; 3: 377

Ennius 2: 194 483

Eos, godin van de dageraad 2: 581

Epictetus, Grieks stoïcijns filosoof (55-ca. 135 n.Chr.) 1: 45 98-99 152-153 267; 2: 45 53 61 123 129 172 174 182 276 278 280 282-283 385 468 595 Diatribae, ii, i, 14-17; 2: 463 Diatribae, iv, viii, 35-40; 2: 282 Encheiridion, 39; 2: 600 Encheiridion, 43; 2: 178 Le manuel d'Epictète; 1: 98 152-153; 2: 385

Epicurus, Grieks filosoof (341-270 v.Chr.) 1: 165; 2: 283 308 408 414 706

Erasmus (Desiderius), Nederlands humanist (1469-1536) 1: 49 64; 2: 45 89 122 190 192 208 251 306 398 414 552 571 603 638 741; 3: 354 356 358 363 390-391 397 Adagia; 2: 42 61-62 66 112 123 126 194 201 203 207 214 287 301 309 331 403 424 446 468 483 515 582 588 590 610 635 637 640 718 740 747 753 756; 3: 349 364 388 394 418 Apophthegmata; 1: 158; 2: 61 66 165 240 395 615 625 706 720; 3: 360 364-365 Apophthegmata, v; 1: 325 De civilitate morum puerilium; 2: 61 Colloquia familiaria; 2: 61 377 524 705 Concio de puero Jesu; 2: 459 Dialogus Ciceronianus; 2: 355 Ecclesiastes libri i-ii (= De ratione concionandi); 3: 394 Enchiridion militis christiani; 3: 389 Institutio christiani matrimonii; 2: 61 183 216 Institutio principis christiani; 2: 631 Lingua, sive de linguae usu atque abusu; 2: 666 Moriae encomium, id est Stultitiae laus (Lof der zotheid); 2: 123; 3: 389 De on-ervaren krijghsman; 3: 389 Parabolae; 2: 52 66-67 179 187 193 210 213-214 216 229 239-240 247 249 265 272 293 352 355 379 413 424 448 458 468 494 514 534 549 564 572 600-601 612 663 692 699 716 740 752-753; 3: 364-365 423 De rerum copia libro ii; 2: 203; 3: 364 Sileni Alcibiadis, of schijn bedriegt; 2: 123; 3: 388-390

Erinyen, wraakgodinnen uit de onderwereld 1: 296; 2: 664

Ernstiger Raisebuch; 2: 368

Eros 2: 168

Erpenius (Thomas) Proverbiorum Arabicorum centuriae duae; 3: 376

Erven (Gilles van der) 2: 56

Erynië 2: 658

Es (G.A. van) 2: 101

Esaias, de profeet Jesaja 1: 131; 2: 337-338

[p. 476]

Estius (Wilhelmus) 2: 202; 3: 357

Euridice 2: 390

Eurimachus (Eurymachus), dong naar de hand van Penelope 1: 165; 2: 408 413

Euripides, Grieks tragediedichter (ca. 485-406 v.Chr.) 1: 43 56-57; 2: 196 678 Andromache, 619-623; 2: 195 Fragmenta (‘Danae’); 3: 265 Fragmenta (‘Danae’), 317 (411); 3: 423 Hécube; 2: 178 446 Medea, 627-631; 2: 170

Eva, door God aan Adam geschonken vrouw 1: 244; 2: 30 152 157 162 250

Everdingen (Cesar van) 2: 231

Eyb (Albertus) Preciosa haec grammatica; 3: 361

Ezau (Edom), zoon van Izaäk en Rebekka, broer van Jakob 1: 286; 2: 632

Ezechiel, profeet 1: 13 347; 2: 762

F. (I.), zie Cats

Fabri (A.) Diversarum nationum ornatus; 3: 344

Fabritius Luscinus (Gaius) 2: 271

Faërnius Centum fabulae ex antiquis auctoribus selectae; 2: 638

Fanden (Halvor Andersen) 2: 70 376

Farlie (Robert) 2: 20

Farnaby (Thomas) Index poeticus; 2: 87

Faunus, getrouwd met de nimf Symaethis; vader van de herder Acis 1: 211; 2: 497

Feith (Rhijnvis) 2: 17-18; 3: 54-55

Felinus (Jacobus), zie Cats

Felisius (Jacobus), zie Cats

Fernand (F.J.) 3: 54

Festus (Sextus Pompeius) 2: 45 De verborum significatione quae supersunt cum Pauli epitome; 2: 522

Feuille (Daniel de la) 2: 72

Ficino (Marsilio) 2: 392

Flamen (A.) Devises et emblesmes d'amour, moralisez; 2: 200 703

Flaubert (Gustave) 2: 382

Flavius Josephus, zie Josephus

Flinck (Govert) ‘Landschap met een obelisk’; 2: 739

Fockens (M.) Klucht van Dronkken Hansje; 2: 428

Fontaine (Jean de la) 2: 638

Fracastoro Syphilis sive Morbus Gallicus; 2: 377

Fraet (Frans) 2: 608 768

Francq van Berkhey (J. Le) Natuurlyke historie van Holland; 2: 69 376; 3: 344

Franssoon (J.) Giertje Wouters; 2: 437 637

Fraunce (Abraham) 2: 67-68

Fregoso (Ottaviano) 2: 455

Freitag (Arnoldus) Mythologica ethica; 2: 129

Freytag (H.) 2: 70

Friedrich (Caspar David) ‘Melancholie’; 2: 584

Frisch 2: 241

Fuhrmann (G.L.) Testudo Gallo-Germanica; 2: 181

Furmer (Bernard) De rerum usu et abusu; 2: 655

[p. 477]

Furnius (Petrus) 2: 592 ‘Cornelia, moeder der Gracchen’; 2: 260

Galatea, nereïde, werd bemind door de herder Acis 1: 211; 2: 497 502

Galba, de redenaar en consul Servius Sulpicius Galba (144 v.Chr.); óf Servius Sulpicius Galba, opvolger van Nero en in 68-69 Romeins keizer 1: 334; 2: 735 743

Galle (Jan) ‘Arachne’; 2: 260

Galle (Cornelis), 2: 295 369 449 772

Galle (Cornelis), de Jonge 2: 502

Galle (Philips), naar Brueghel ‘De alchemist’; 2: 501 ‘De wijze en de dwaze maagden’; 2: 260

Gallus (Gaius Cornelius), Latijns dichter en politicus (ca. 70-ca 28 v.Chr.) 1: 38 62; 2: 164-165 Elegiarum libellus, i; 2: 158-159 Elegiarum libellus, ii; 2: 206

Pseudo-Gallus Pseudo-Gallus, i, 104; 2: 165

Garzia di Toledo (Don) 2: 726

Gatty (Margaret) 2: 73 317 492 522

Geber, alchemist (vóór 800); inspireerde zich op arabische bronnen 1: 212-213 225; 2: 498 503 519 Summa perfectionis, vi, 61va-62ra; 2: 503 Summa perfectionis, vi, 61vb; 2: 503 523

Gellius (Aulus) Noctium Atticarum; 2: 241; 3: 361 Noctium Atticarum, i, ix, 8; 2: 214 Noctium Atticarum, xiii, xviii; 2: 523 Noctium Atticarum, xvii, v; 2: 214

Georgius van Trebizonde 2: 404

Gersdorff (Hans von) Feldtbuch der Wundartznei; 2: 567

Geryon 2: 145; 3: 400

Geschier (Petrus), of Gheschier 2: 552; 3: 369

Gesner (Conrad) 2: 35 124 241 415 Historia animalium libri iii; 2: 237 320 445 550; 3: 359 Nomenclator aquatilium animantium: 3: 359 Thierbuch; 2: 193 505 550 562 689 Volkommenes Fisch-buch; 2: 339 410

Gesta Romanorum 2: 61 249 613

Geuzen-liedboek 2: 360

Gezelle (Guido) 2: 367; 3: 381

Gheyn (Catharina de), of Catarina van Gein 1: 4; 2: 109 111

Gheyn (Jacob de) 2: 111 691 ‘Allegorie van de vanitas’; 2: 756

Gheyn (Jacob Jansz de) 2: 111

Gideon, één van de Richteren 1: 185; 2: 443 448

Gilbert (William) De magnete; 2: 724-725 730

Gillis (Marcus Antonius) 2: 29 116

Gillis (Pieter) 2: 66

Giovio (Paolo) 1: 12; 2: 37 59 127; 3: 348 Dialogo dell' imprese militari et amorose; 2: 42 126 726

Giraldus (L.G.), of Gyraldus De deis gentium; 2: 273 280

Glauber (Johann Rudolf) 2: 72

Glossa corp. Gallic. 1: 229

Goch, (J. van) 1: 4; 2: 111; 3: 387

God (Deus, (Godt de) Heer(e), Vader,

[p. 478]

Schepper, Jahweh) 1: 58-17 21 37 40-41 46-47 51-53 64-65 69-71 77 81-83 86-89 100-101 112-113 118 129-131 136 141-143 151-155 159-161 165-167 172-173 178 184-185 197 203 206-209 215 219-221 225-227 238-239 248-251 256-257 261-262 267-269 274-275 277 280-281 283 286 292-293 299 304-305 311 315-316 322-323 326-329 334-335 340-341 343 347-348; 2: 25 36-37 49 57-58 71 77 85 88-89 125-127 129-131 133 142 146 152 157 161-162 168 173-175 180 185-186 208 216 222 224 228-229 245-247 255 257-258 279 300 302 313-314 316 320 335-337 339 348-349 351 355-356 362 366 385-389 392 397-398 400-401 404 408-410 415 419-420 431 442-444 448 456 465 471 478 480 482 488-489 491 493 510-511 520 557 565 567 569 578 587-589 596 607 620 629-630 633-634 645-647 660 662 670 675 680 686 688 693-694 698 700 707 712 720-726 729 735-736 745 749 755 759 762-763 765; 3: 258-259 379 389 412 422

Goeree (J.) 3: 48

Goltzius (Hendrick) 2: 344; 3: 411 ‘Annunciatie’; 2: 260

Gomarus 2: 355

Goodwin (George) 2: 147 Automachi, or the self-conflict of a Christian; 2: 147

Gorka (John) 2: 1

Goropius Becanus (Joannes) 2: 744

Goulart (Simon) 2: 648

Gracián 2: 380

Greaves (John) De Pyramidographia; 2: 736

Gregoras (Nikephoros) Byzantinae historiae, v, 132; 2: 379

Gregorius i (Gregorius de Grote), Latijns kerkvader en paus (ca. 549-604) 1: 262; 2: 54 58 556 558 572 588 592 595 626 669; 3: 362 Homiliae in Hiezechihelem prophetam, ii, vii, 19; 2: 595 In librum primum regum, v, 12; 2: 707 Moralia in Iob; 1: 250 266 292 Moralia in Iob, v, i, 1; 2: 567 Moralia in Iob, v, xvi, 33; 2: 591 Moralia in Iob, xiv; 1: 298 Moralia in Iob, xiv, xiii; 2: 561 Moralia in Iob, xxiv, vi, 10; 2: 646 Moralia in Iob, xxiv, xi, 27; 2: 660 Moralia in Iob, xxvi; 1: 280 Moralia in Iob, xxix; 1: 244 Moralia in Iob, xxix, xxii, 45; 2: 557 Regulae pastoralis, iii, xxvii (81); 2: 619

Gregorius ix Decretalen (Corpus iuris canonici), iii; 3: 395 Decretalen (Corpus iuris canonici), v, xli, 1; 2: 742

Gregorius van Nyssa, Grieks kerkvader (ca. 335-394) 2: 635 De professione christiana; 2: 640

Grenier (Pasquier) 2: 502

Groenenbergh (I.I.) 3: 46

Groot (Wed. van Gysbert de) 3: 48

Groot (Hugo de), of Hugo Grotius 2: 138 148; 3: 397 Apologie; 2: 107

Gruterus (Johannes), of Jan de Gruytere, Nederlands humanist en jurist (1560-1627) 2: 120 165 330 378 457 497 733; 3: 421 Enchiridion; 2: 523 Florilegium ethico-politicum; 1: 37 Florilegium ethico-politicum, iii, 5; 1: 37; 2: 64 158 164; 3: 361 Polyanthea; 2: 17 68

Gryphius (Andreas) Cardenio und Celinde; 2: 538

[p. 479]

Dissertationes funebres; 3: 338

Guarini (Battista) 2: 218 Il pastor fido; 2: 211

Guédron (Pierre) 2: 570

Gueroult (Guillaume) Le premier livre des emblemes; 2: 609

Guicciardini (Francesco), Italiaans politicus en geschiedschrijver (1521-1589) 1: 183 218 237 242-243; 2: 181 441 509-510 521 542 555 Storia d'Italia, i, xvi; 2: 549 Storia d'Italia, iv; 1: 224 Storia d'Italia, iv, ii; 2: 519 Storia d'Italia, iv, vi; 2: 447 Storia d'Italia, vi, iii; 2: 514 Storia d'Italia, vi, vi; 2: 560

Gunne (A. ter) 3: 55

Haechtanus (Laurentius) Parvus mundi (Mikrokósmos); 2: 121 151; 3: 377

Haemstede (Françoise van) 3: 350

Hagna, naam bij Horatius 1: 55; 2: 194

Halicarnassus (Dionysius van), Grieks geschiedschrijver en retor (werkzaam 30-8 v.Chr), Cats noemt hem ook Dion 1: 248-249 254-255; 2: 565 571 576; 3: 360

Hall (Joseph) Occassional meditations; 2: 573-574 614

Halma (François) 3: 48

Halvor Søn (Samuel) 2: 269-270 376 580

Hamerste (Rombout) 3: 331

Hannibal, Carthaags staatsman en veldheer (247-183 v.Chr.) 1: 116; 2: 271 313

Harduwijn (Justus de) 2: 723; 3: 352 De weerliicke liefden tot Roose-mond; 2: 187 192 223 356 405 491 568 585 608

Harms (W.) 2: 70

Harpocrates van Pharos 2: 395 403

Harsdörffer (G.P.) Frauenzimmer Gesprächspiele; 2: 400

Harvey (Christopher) Schola cordis; 2: 691

Hasebroek (Anthony) 3: 48

Heckscher (W.S.) 2: 42

Heekeren (Jan van) 3: 48

Heekeren (Wed. van Jan van) 3: 51

Heemskerck (Maerten van) 2: 737 ‘Portret van een vrouw aan het spinnewiel’; 3: 343 ‘De scholier’; 2: 459

d'Heere (Lucas) 3: 387 Den hof en boomgaerd der poësien; 2: 193 ‘De kunsten in oorlogstijd’; 2: 135

Heerman (Franciscus) Guldene annotatiën; 2: 320 379 391 470 494 515 572 666

Hegesias van Cyrene (Peisithanatus), hoofd van de wijsgerige school der cyrenaici (begin 3e eeuw v.Chr.) 1: 196-197; 2: 464 470

Heinsius (Daniel), Nederlands filoloog en dichter (1580-1655) 1: 20 23 109 151 176 201 331; 2: 27-28 46 54 69 71 82-83 136 138-141 146 148 258 269 292 295 316 433 477 483 677 738; 3: 8 11 16-18 22 24 29 203 350 352 358 364 370 397-398 400-401 410 Het ambacht van Cupido; 2: 136 141 512 Dissertatio epistolica, an viro literato ducenda sit uxor, et qualis?; 2: 482-483 Elegiarum libri iii, iii, viii; 2: 297 Elegiarum libri iii, iv, iii; 2: 429 Elegiarum libri iii, iv, iv; 2: 732 Elegiarum libri iii, iv, xi; 1: 295; 2: 384 657

[p. 480]

Emblemata amatoria; 2: 23 59 138 141 273 297 Lof-sanck van Christus; 3: 398 Monobiblos, ii; 1: 85 Monobiblos, xi; 2: 254 Nederduytsche poemata; 2: 9 136 138 143 148 258 263 298 306 321 437 616 677 682 745; 3: 347 Quaeris quid sit amor?; 2: 59 136 138 141 291 294 315 321 676 682 704 745 752 757; 3: 378 410

Heinsius (Nicolaas) 2: 66

Hekabe 2: 680

Hektor (Hector), aanvoerder van de Trojanen 1: 304-305; 2: 674-675 680

Helena 2: 446

Heliodorus van Emessa (3e of 4e eeuw n.Chr.) 1: 140; 2: 74 359 366 Aethiopica, vi, viii, 6; 2: 365

Hellen (Hans van der) 2: 9-11 108-110 150; 3: 7 14-15 19 23 332 384

Helmes (Henry) 2: 225 230

Helst (Bartholomeus van der) 2: 649 751 ‘Portret van Abraham del Court en Maria Keerssegieter’; 2: 513

Hendrik (W.A.E.), prins der Nederlanden 3: 335

Henoch (Enoch), een van de voorvaderen in Genesis 1: 148; 2: 373

Hera 2: 187

Heraclitus 2: 176

Hercules, held, zoon van Zeus en Alcmene 1: 175; 2: 261 600 767; 3: 17 400

Hermaphroditus 2: 677

Hermes 2: 515 677

Hermes Trismegistus (Thoth), (gefingeerde) godsdienstige schrijver uit Egypte (1e eeuw n.Chr.) 1: 154-155 166-167; 2: 45 388 391-392 410 Corpus Hermeticum, ii; 1: 154 Corpus Hermeticum, ii, 3; 2: 387 Corpus Hermeticum, v, 2-5; 2: 392 Corpus Hermeticum, x, 4; 2: 392 Corpus Hermeticum, xiv, 7; 2: 415

Herodes 2: 752

Herodianus 2: 504

Herodotus, Grieks geschiedschrijver (5e eeuw v.Chr.) 1: 199; 2: 168 475 479 545 690 736-737 740; 3: 362 Historiae; i: 199 Historiae, i, 8; 2: 475 Historiae, i, 10; 2: 481 Historiae, i, 32; 2: 591 Historiae, i, 105; 2: 152 Historiae, i, 131; 2: 152 Historiae, ii, 8; 2: 739 Historiae, ii, 68; 2: 550 691 Historiae, ii, 78; 2: 470 Historiae, ii, 124; 2: 739 744 Historiae, ii, 128; 2: 739 Historiae, ii, 134-135; 2: 733 Historiae, vii, 50; 2: 367

Herteln (Zacharias) 3: 337

Hesiodus, dichter uit Boeotië (waarschijnlijk ná Homerus) 1: 61 Opera et dies, 265; 2: 293 Opera et dies, 700-701; 2: 205 Theogonie, 188-207; 2: 151

Hesius (Guillaume), of Willem van Hees 3: 370 Emblemata sacra de fide, spe, charitate; 2: 72 351-352 399-400

Heuvel (Dirck van) 2: 15; 3: 38

Heijden (Jean van der)

[p. 481]

3: 335

Heijden-Rogier (P.E. van de) 2: 39

Heyblocq (Jacob) 2: 389

Heyns (Zacharias) 2: 547 573 647 Deuchden-schole; 3: 334 397 Emblemata; 2: 13 40 107 309 328 339 392 610 727 Voorbeelsels der oude wyse; 2: 536 715

Heywood (T.) The hierarchie of the blessed angels; 2: 73 177 189 389 400 435 467 559 663 766; 3: 372 Pleasant dialogues and dramma's; 3: 372

Hieronymus, Latijns kerkvader, bijbelexegeet en bijbelvertaler (ca. 347-419) 1: 59 235 239 279 349; 2: 54 57 188 198 209 215 332 398 421 544-545 601 618-619 693 763 Adversus Iovinianum, i, 30; 1: 64 Adversus Iovinianum, i, 49 (318); 2: 207 541 Commentariorum in Ezechielem, iii, viii, 7 (85); 2: 625 Epistula ad Demetrias; 1: 310 Epistula ad matrem et filiam in Gallia commorantes, cxvii, 6; 2: 423 Epistula ad Salvinam; 1: 157 Epistula ad Salvinam, lxxix, 5; 2: 423 Epistula ad Salvinam, lxxix, 8; 2: 394 Epistula ad Simplicianum; 1: 124; 2: 327 Epistulae, iii, 5; 1: 169; 2: 417 Epistulae, xxxix (179); 2: 470 Epistulae, liv, 13 (290); 2: 202 Epistulae, lxix, 9 (423); 2: 550 Epistulae, cxxv, 11 (939); 2: 577 Pelagii ad Demetriadem epistola, i, xxvii; 2: 687 Sermones; 1: 256

Hilarius van Poitiers, exegeet en dogmaticus (ca. 315-367) 1: 155; 2: 54 387-388 404 490 495 De trinitate; i: 161 De trinitate, vii, 39; 2: 392 De trinitate, ix, 72; 2: 392 397

Hippocrates van Cos, Grieks arts, grondlegger van de wetenschappelijke geneeskunde (ca. 460-370 v.Chr.) 1: 146-147; 2: 372 379; 3: 365 Epistula ad Damegetum; 2: 378

Hippomenes, zoon van Macareus en Merope, getrouwd met Atalante 1: 286-287; 2: 633 638

Hiskia, koning van Juda 1: 310; 2: 686-687

Hobius (Jacob), of Hobickse 1: 33; 2: 28 151-152; 3: 8 16 18 22 25 34 36 40 42 44 50 53 397 402 ‘Visscher-praetie’; 2: 153

Hoefnagel (Joris) 2: 624 764

Hofdijk (W.J.) 2: 19; 3: 56 415

Hoffer (Adriaen), of Adrianus Hofferus 1: 25; 2: 27-28 30 49 141 143 150-151 153 625; 3: 24 332 353 398-400 Nederduytsche poemata; 3: 342 Proteus, sive disticha synonyma; 2: 143; 3: 390

Hoffer (Rochus Adriaensz) 2: 143

Hollenboom (Lijsbeth Jans) 2: 153

Holofernes, Assyrisch veldheer, onthoofd door Judith 1: 93 129; 2: 266 336 342

Holtzwart (Mathias) Emblematum Tyrocinia; 2: 316 470 513

Homburg (E.C.) 2: 297 Schimpff- und Ernsthaffte Clio; 2: 72 177 189 211 304-305 445 456 727

Homerus, Grieks dichter (8e eeuw v.Chr.) 1: 304-305 343; 2: 342 457 482 674; 3: 363 390 Ilias; 2: 63 675 Ilias, v, 370; 2: 766 Ilias, vi, 208; 2: 202 Ilias, vi, 429-430; 2: 680 Ilias, vi, 450-455; 2: 680 Ilias, x, 482; 2: 767 Ilias, xv, 262; 2: 767 Odyssee; 3: 392

[p. 482]

Odyssee, i, 399; 2: 413 Odyssee, iv, 364; 2: 126 Odyssee, viii, 261-366; 2: 136 Odyssee, viii, 363; 2: 637 Odyssee, ix, 82-104; 2: 341 Odyssee, xii, 39; 2: 613 Odyssee, xix, 232-234; 2: 481 Odyssee, xxii, 88; 2: 413

Hondius (Hendrik) 2: 18

Hondius (Petrus) 2: 184

Hondius (Willem) 3: 347

Honorius Gemma animae, i, cxliv; 2: 495

Hooch (Pieter de) ‘Paar bij een papegaaiekooi’; 2: 404

Hooft (Pieter Cornelisz.) 1: 20; 2: 27 48 83 138 316 320 357 365 510 545-546 551 622 725; 3: 203 352 359 370 396 410 Emblemata amatoria; 2: 9 23 59 80 137 219 285 292 315 334 351 383 388 512 573 628 653 726 758; 3: 358 Geeraerdt van Velsen; 2: 423 Granida; 2: 137 Rampzaeligheden der verheffinge van den huize Medicis; 2: 515 Schijnheiligh; 2: 305

Hoogstraten (Frans van) De schoole der wereld, geopent in cxl vliegende bedenkingen; 2: 570 614

Horapollo 2: 203 344 647; 3: 357 359 Hieroglyphica; 2: 42 550

Horatius (Quintus Horatius Flaccus), Latijns dichter (65-8 v.Chr.) 1: 24 55 69 230 284 314 320; 2: 45 54 120 142 201 213 228 244 288 318-319 341 362 380 424 534 610 631 637 678 691 712; 3: 350 355 399 Ars poetica; 1: 116 Ars poetica, 4; 2: 274 Ars poetica, 40a-39b; 3: 353 Ars poetica, 138; 2: 239 Ars poetica, 139; 2: 240 Ars poetica, 161-165; 2: 293 Ars poetica, 304-305; 2: 455 Ars poetica, 343; 2: 112; 3: 398 Ars poetica, 412-415; 2: 312 Ars poetica, 445-449; 3: 398 Epistulae, i, x, 24; 2: 354 Epistulae, i, x, 24-25; 2: 631 Epistulae, i, x, 39-41; 2: 293 Epistulae, i, x, 41; 3: 419 Epistulae, i, xi, 27; 2: 330 Epistulae, i, xiv, 43; 2: 249; 3: 418 Epistulae, i, xvi; 1: 62 Epistulae, i, xvi, 50-51; 2: 206 Epistulae, i, xviii, 29; 2: 768 Epistulae, i, xviii, 69-70; 2: 190 Epistulae, i, xviii, 89-90; 2: 710 Epistulae, ii, ii, 8; 2: 232 Epistulae, ii, ii, 175-178; 2: 698 Epoden, iv; 2: 632 Epoden, iv, 6; 2: 637 Epoden, xvii, 5; 2: 436 Ode, i, i, 25-26; 2: 367 Ode, i, iv, 13; 2: 277 684 Ode, i, xiii; 1: 301 Ode, i, xiii, 17-20; 2: 671 Ode, i, xx, 10; 2: 319 Ode, i, xxxvi; 2: 704 Ode, i, xxxvi, 14; 2: 402 Ode, i, xxxvii; 2: 704 Ode, i, xxxvii, 5-6; 2: 504 Ode, ii, v; 1: 97 Ode, ii, v, 9-10, 13, 15-16; 2: 275 Ode, ii, vi, 19; 2: 319 Ode, ii, xiv; 1: 314 Ode, ii, xiv, 25-28; 2: 697 Ode, iii, i, 17; 2: 249 Ode, iii, i, 43; 2: 319 Ode, iii, iii, 7-8; 2: 717 Ode, iii, xxiv; 1: 308 Ode, iii, xxiv, 62-64; 2: 685 Ode, iii, xxiv, 64; 3: 351 Ode, iii, xxx; 3: 399 Ode, iv, i, 3; 3: 414 Ode, iv, i, 4-8; 2: 527 Ode, iv, vii, 16; 2: 391 Ode, iv, xii, 27; 2: 130 Saturae, i, i; 1: 170 Saturae, i, i, 23-27; 2: 116 Saturae, i, i, 86-87; 2: 418

[p. 483]

Saturae, i, iii; 1: 188 Saturae, i, iii, 25-27; 2: 452 Saturae, i, iii, 39-40; 2: 194 Saturae, i, vi, 22; 2: 560 Saturae, ii, iii, 186; 2: 560 Saturae, ii, iii, 265-267; 2: 690 Saturae, ii, vi, 114; 2: 523

Horozco y Covarrubias (Juan) 2: 60 Emblemas morales; 2: 210 269 305

Horst (J. (van)) ‘Broker Vrou’; 2: 480

Horst (Nicolaes van der) 2: 502

Houbraken (Arnold) Stichtelyke zinnebeelden; 2: 515 615

Hout (Van den) 3: 336

Houwaert (Jan Baptist) 2: 285 3: 367 Pegasides pleyn; 2: 107 190 204

Hubrechtse (Hobick) 2: 153

Hugo (Herman) Pia desideria; 2: 71 321 399 405 723 726

Hugo van St. Viktor 2: 490 495

Hulsius (Bartholomaeus) 2: 168 Emblemata sacra; 2: 252

Husson (Pieter) 3: 51

Huygens (Constantijn) 2: 10 48-50 148-149 398 458 495 582 611 625 653 745; 3: 352-353 362 Kostelick mal; 2: 64; 3: 19 ‘Lijck-troost’; 2: 228 ‘De vervoering’; 2: 676 Voor-hout; 3: 19

Huys (Frans) 3: 342

Huyssen van Cattendijck (Johannes) 2: 40

Hymenaeus (Hymen), Griekse huwelijksgod 1: 304; 2: 280 673-674 680

Hyrrhadius 3: 420

Iadmon 2: 733

Idomene 2: 753

Ifigenia 2: 767

The Illustrated London News 2: 344

Inachus 2: 217

Incogniti scriptoris nova poemata 2: 180 481; 3: 334

Innocentius iii, Lotario di Segni, paus (1160-1216) 1: 238; 2: 549 De contemptu mundi, ii, xviii; 2: 543

Iolaüs 2: 600

Ion van Chius 2: 558 562

Iopas 2: 700 705

Isabella, aartshertogin 3: 358

Isidorus Hispalensis (Isidorus van Sevilla), theoloog, aartsbisschop en encyclopedist (ca. 560-636) 1: 280-281 Etymologiarum sive originum libri xx; 2: 662; 3: 419 Etymologiarum sive originum libri xx, iv, ix, 7; 2: 250 Etymologiarum sive originum libri xx, x; 2: 365 Etymologiarum sive originum libri xx, xiii, 13, 10; 2: 670 De summo bono; 2: 401 De summo bono, i, xv; 2: 406 De summo bono, ii, 40; 2: 627 De summo bono, iii; 1: 202 De summo bono, iii, 29; 2: 478

Iunius (Hadrianus) 2: 379 737; 3: 366 Batavia; 3: 399 Emblemata; 2: 414 713 745 Nomenclator; 3: 399

Iunius (Francisus) 2: 57; 3: 357

[p. 484]

Iustinus (Marcus Iunianus), geschiedschrijver 2: 536

Iuventius Celsus (P.) 2: 591

Jabir ibn Haiyan 2: 503

Jacobi (Heymen) Gheneuchelijcke, eerlijcke ende profijtelijcke propoosten exempelen ende fabulen; 2: 505; 3: 387

Jacobsz (Anthoni), zie Lootsman

Jacobsz (Theunis) 2: 16; 3: 45 335

Jacobusevangelie 2: 168

Jafeth, zoon van Noach 3: 339

Jager (A. de) 3: 56

Jagger (Mick) 2: 392

Jakob (Jacob, Israël), zoon van Izaäk en Rebekka, aartsvader 1: 88 115; 2: 257 263 312

Jansdr (Jacomijntje) 2: 151

Janssen, A. De leermeester der zeden; 2: 73 304 399-400 599

Jansz (Broer Jansz) 2: 16; 3: 335

Jansz, of Janssen (Willem Jansz Blaeu, of Blaeuw) 2: 9-11 108-109 113 364; 3: 13-17 19 21 23 332-333 338 358 386 Tweevoudigh onderwijs; 2: 719

Jesaja, zie Esaias

Jeucht-spieghel 2: 78

Jezus, zie Christus

Job, hoofdpersoon van het gelijknamige oudtestamentische boek 1: 131 203; 2: 337 343 478 480; 3: 338

Jode (Gerardt) 2: 151

Johannes, evangelist 1: 13 329; 2: 399 723

Johannes de Doper 1: 238 299; 2: 543 660 669

Jolinck (Jan Dirrecksen) 2: 729

Jona, profeet 1: 69; 2: 221 228

Jonathan, zoon van koning Saul, vriend van David 1: 185; 2: 118 443 448

Jong (D. de) 3: 329

Jonge (Magdalena de) 2: 143

Jonge van Ellemeet (W.C.M. de) 3: 27 35 38 56 332 409

Jonston (J.), of Johnstone 2: 16

Jordaens (Jacob) ‘Een jonge vrouw met een oude man en een papegaai’; 2: 323 ‘Zelfportret met echtgenote en dochter Elizabeth’; 2: 323

Joseph (Jozef), zoon van aartsvader Jacob 1: 88-89; 2: 257 423

Josephus (Flavius), Joods historicus (37/38-100 n.Chr.) 1: 51 100 248; 2: 185 278 565 Bellum Iudaicum, i, 77; 2: 191 Bellum Iudaicum, i, 374; 2: 572 Bellum Iudaicum, iii, 365; 2: 283

Jozef, zie Joseph

Jozef, echtgenoot van Maria 2: 589

Jozua (zoon van Nun), opvolger van Mozes 1: 310; 2: 686-687

Judith, zij onthoofdt Holofernes 1: 93 129; 2: 266 272 336 342

Juliana (L.E.M.W.), koningin der Nederlanden 3: 335

Jupiter (Zeus), opperste der Griekse goden 1: 151 296; 2: 187 200 329 384 390 446 515 657 661 663-664 670 714 766; 3: 400

[p. 485]

Justinianus (Flavius Petrus Sabbatius Iustinianus), Byzantijns keizer (van 527-565), de Grote genoemd (482-565). Het Corpus iuris civilis staat ook bekend als Codex Iustinianus. Institutiones. Zie verder Digesta 3: 338 Institutiones; 2: 721; 3: 404 Corpus iuris civilis (‘Voorrede’); 2: 24 Corpus iuris civilis, ii, iv, pr.; 2: 394 Corpus iuris civilis, v, xxxvii, 28; 2: 591 Corpus iuris civilis, vi, lviii, 12; 2: 704 Corpus iuris civilis (‘Ad legem Iuliam Maiestatis’); 1: 327 Corpus iuris civilis (‘Ad legem Iuliam Maiestatis’), viii, 6, 2; 2: 728

Juvenalis (Decimus Iunius Iuvenalis), zijn werk werd rond 110-130 n.Chr. uitgegeven 1: 86 134; 2: 45 54 61 224 228 258 326 328 331 351 354 465 Saturae; 2: 228 Saturae, i, 73-74; 2: 366 Saturae, ii, 8; 2: 742 Saturae, iii, 173-178; 2: 473 Saturae, iv; 1: 56 Saturae, vi; 1: 254 Saturae, vi, 292-293; 2: 575 Saturae, vi, 471-473; 2: 255 Saturae, x, 22; 2: 331 Saturae, x, 52-56; 2: 182 Saturae, x, 53; 2: 469 Saturae, xiii, 219-221; 2: 728 Saturae, xiii, 221-222; 2: 728 Saturae, xiii, 239-240; 2: 347 Saturae, xiv; 1: 69 Saturae, xiv, 4-5; 2: 195 Saturae, xiv, 31; 2: 195 Saturae, xiv, 44-45; 2: 221 Saturae, xiv, 47-48; 2: 221 Saturae, xiv, 109; 2: 215

Kaiser (Johan Wilhelm) 2: 19 343 456 690; 3: 56-58 336-337

Kate (J.J.L. ten) 2: 532

Kempe (Liele) 2: 153

Keuning (J.) 2: 729

Keijns (Jacob) 3: 342

Kiechel 2: 368

Kiliaen (Cornelis) 2: 598 602 Etymologicum teutonicae linguae; 3: 399

Kircher (Athanasius) Musurgia universalis; 2: 189 Sphinx mystagoga; 2: 735

Kok (J.H.) 3: 58

Krul (Jan Harmensz.) 2: 74 285; 3: 342

Kruseman (A.C.) 3: 336

Kruijff (Jan de) 3: 55

L. 24. ff. de ll. 1: 260

Lachesis 2: 167

Lactantius (Lucius Caecilius Firmanus), christelijk schrijver (ca. 250-ca. 320 v.Chr.) 1: 260-261; 2: 586-587 Divinae institutiones, ii, iv; 3: 417 De iustitia, v, 1; 2: 591

Laen (Galenus van der) 3: 350

Laërtes 2: 664

Laertius, zie Diogenes Laertius

Lalage, naam bij Horatius 1: 97; 2: 275 281

Lamsvelt (Johannes van) 3: 49 342

Lancel (Hendrick) Gedichten van verscheijde poëten; 2: 150 228

Landriano (Franceso Conte) 2: 422

Langius (Josephus) 2: 68; 3: 362 365 Polyanthea nova; 2: 61 63-64 67 164-165 178 190-191 201-202 213-216 228-229

[p. 486]

240 249-251 262 270-271 282-283 293 306-308 318 332 341-342 353-355 366-367 378-379 390-391 402-403 406 412-413 424-425 435-436 446-448 457-458 468-470 481-483 494 504-505 514-515 523-524 534 536-537 548-550 552 560-561 571-572 580-582 590-592 599-601 612 623 625-627 637-638 651-653 664-667 669 678 691-692 698 705-706 717 727-729 740 752-754 767-770; 3: 354 362-363 365 394 417-420 423

Lansman (Jacob) 3: 342

Laodamia, echtgenote van Protesilaüs 2: 353

La Perrière, zie Perrière

Latini (Bruno) 2: 124

Laurensz (Hendrick) 2: 20; 3: 26

Lebey de Batilly (Denis), of Dionysius Lebeus Batillius 2: 60 282 466; 3: 359 366 Emblemata; 2: 269 279 317 422 474

Lebeus Batillius, zie Lebey de Battily

Leda, bemind door Zeus 1: 181; 2: 446

Lefèvre d'Etaples (Jacques) 2: 392

Leighton (John) 2: 20; 3: 337 339

Lennep (Jacques van) 2: 72

Leotychidas, zoon van Menares, Leotychidas ii, koning van Sparta 1: 206; 2: 487

Lepidus 2: 666

Ley (Jan Hendrick Jarichs) 3: 348

Ley (M.F.H. van der), inkleurder 2: 34 41-42; 3: 27 342

Leyden (Lucas van) 2: 649

Libanius 2: 652

Libavius (Andreas), of Libau, Duits arts en scheikundige (ca. 1550-1616) 1: 291; 2: 644 652 Poemata; 2: 652

Lier (Joost van), of Justus Lyraeus / Liraeus 1: 27; 2: 27-28 145-146; 3: 8 16 18 22 25 353 400

Liere (Joost van) 2: 146

Liesvelt (Jacob) 2: 207; 3: 356

Linden (Jan van der) 2: 152

Linnaeus 2: 241

Lipsius (Justus), of Joost Lips, Nederlands humanist en wijsgeer (1547-1606) 2: 38 54 62 65 68 82 86 89 176 178 271 306-307 437 535 De constantia; 2: 65 426 490 De constantia, i; 1: 236 De constantia, i, 2; 2: 332 De constantia, i, 6; 2: 421 De constantia, i, 8; 2: 541 De constantia, i, 9; 2: 433 652 De constantia, i, 13; 2: 623 De constantia, i, 14; 2: 389 De constantia, i, 16; 3: 418-419 De constantia, ii, 5; 2: 366 De constantia, ii, 8; 2: 331 De constantia, ii, 14; 2: 246 261 De constantia, ii, 16; 2: 591 De constantia, ii, 24; 2: 743 Epistulae; 2: 62 Epistularum selectarum centuria prima ad Belgas; 2: 181; 3: 264 Politicorum, sive civilis doctrinae libri sex; 2: 62 64 Politicorum, sive civilis doctrinae libri sex, i, 10: 2: 241 Politicorum, sive civilis doctrinae libri sex, iii; 1: 110 Politicorum, sive civilis doctrinae libri sex, iii, xi; 2: 298 Politicorum, sive civilis doctrinae libri sex, iii, xi, 97; 2: 425 Politicorum, sive civilis doctrinae libri sex, iv, ix; 2: 528 Politicorum, sive civilis doctrinae libri sex,

[p. 487]

v, xvi; 1: 92; 2: 266 Politicorum, sive civilis doctrinae libri sex, v, xviii; 2: 378 Politicorum, sive civilis doctrinae libri sex, vi; 1: 230

Livia Augusta (Livia Drusilla), vrouw van Augustus Octavianus, die haar verhief tot Iulia Augusta (58 v.Chr.-29 n.Chr.) 1: 277; 2: 616 620-621 623-624 627

Livius Andronicus 3: 400

Livius (Titus), Romeins historicus (ca. 59 v.Chr.-ca. 17 n.Chr.) 1: 92 183 224 242 255 279; 2: 45 54 441 519 560 576 618 625; 3: 360 Ab urbe condita, i, l, 3; 2: 251 Ab urbe condita, i, lvii-lviii; 2: 342 Ab urbe condita, ii, xliii, 10; 2: 447 Ab urbe condita, iv, xliv, 11; 2: 537 625 Ab urbe condita, xxi, xliii, 11; 2: 581 Ab urbe condita, xxii, iii, 14; 2: 523 Ab urbe condita, xxv, xviii, 3; 2: 266 Ab urbe condita, xxviii, xlii, 7; 2: 555 Ab urbe condita, xxxvi, vii, 20-21; 2: 319

Lohenstein (Daniel Casper von) 2: 211

Lomazzo (G.P.) Trattato dell' arte de la pittura; 2: 229

Lombardus (Petrus) Liber sententiarum; 3: 361

Longman Green Longman and Roberts 3: 337

Lootsman (Anthoni Jacobsz) 3: 35

Lorenzetti (Pietro) ‘Triomf van de Dood’; 2: 689

Lot, neef van Abraham, vlucht uit Sodom 1: 46; 2: 25 173; 3: 36

Lot van wiisheyd 2: 212 330

Loyens (Hubert) 3: 367

Lucanus (Marcus Annaeus), Latijns dichter (39-65). Zijn De bello civili wordt ook aangeduid als Pharsalia 1: 231 338; 2: 45 53 462 De bello civili, iv, 373-374; 2: 549 De bello civili, vii, 104-105; 2: 468 De bello civili, viii; 1: 230; 2: 531 De bello civili, viii, 485-487; 2: 535 De bello civili, viii, 486-487; 2: 528 De bello civili, viii, 493; 2: 307 De bello civili, viii, 503b-505; 2: 536 De bello civili, viii, 535; 2: 536 747

Lucarini (Alcibiade) 2: 648 654

Lucianus van Samosata, Grieks schrijver (120-180) 2: 61 66 241 635 Apologia, 5; 2: 639 Piscator, 36; 2: 639

Lucilius (Gaius) Saturae, xix, 2 (557 m); 2: 166

Lucretia, vrouw van Tarquinius Collatinus 1: 129; 2: 336 342

Lucretius (Titus Lucretius Carus), Romeins dichter (94-55 v.Chr.) 1: 278 331; 2: 25 54 247 338 341 353 356 433 622 727; 3: 46 361 De rerum natura; 2; 119 432 661 De rerum natura, i; 1: 127 De rerum natura, i, 1; 2: 715 De rerum natura, i, 1-23; 2: 27; 3: 414 De rerum natura, i, 2-5; 2: 334 De rerum natura, i, 17; 2: 334 De rerum natura, i, 19-20; 2: 334 De rerum natura, i, 935-941; 3: 393 De rerum natura, i, 937-938; 3: 393 De rerum natura, iii, 55; 2: 548 De rerum natura, iv; 1: 145 223 325; 2: 523; 3: 265 De rerum natura, iv, 1061-1062; 2: 720 De rerum natura, iv, 1063-1064; 2: 346 De rerum natura, iv, 1073-1075; 3: 423 De rerum natura, iv, 1076-1077; 2: 518 De rerum natura, iv, 1097-1099; 2: 617 De rerum natura, iv, 1131-1134; 2: 370 De rerum natura, iv, 1278-1282; 2: 732 De rerum natura, v, 1137; 2: 535 De rerum natura, v, 1198-1203; 3: 339 De rerum natura, vi; 1: 133 De rerum natura, vi, 229-232; 2: 252

[p. 488]

De rerum natura, vi, 879-905; 2: 669

Luiken (Jan), of Luyken Beschouwing der wereld; 2: 427 Spiegel van het menselyk bedryf; 2: 259

Lullus (Raymundus), of Ramon Llull, Spaans schrijver en missionaris (ca. 1232/1235-1316) 1: 213; 2: 280 498 504

Lupset (Thomas) The waye of dyenge well; 2: 472

Luther (Maarten) 2: 120 380

Luyt (Jacob of Jacques Frederiksz) 1: 30; 2: 27-28 77 149; 3: 9 17-18 22 25 40 42 44 50 53 401

Lycosthenes (Conradus), eigenlijke naam: Conrad Wolffhart 2: 61 67 379 514; 3: 360 365

Lycurgus 2: 224-226 228

Lydus, naam bij Plautus 1: 189; 2: 453 458

Lyraeus, zie Van Lier

Maarten (Sint) 2: 238

Macedo 2: 241

Machiavelli (Niccolò), Italiaans politicus en schrijver (1469-1527) 1: 219 333; 2: 54 509-510 734 Discorsi sopra la prima deca di Tito Livio, ii, xxx (14); 2: 742 Il principe; 2: 631 Il principe, viii; 2: 514 Il principe, xviii (1 en 3); 2: 515 Il principe, xxiii; 2: 307

Macrobius (Ambrosius Theodosius), Latijns geleerde en schrijver (begin 5e eeuw n.Chr.) 2: 673; 3: 357 363 Commentarii Ciceronis Somnium Scipionis, i, 10, 16; 2: 249 Commentarii Ciceronis Somnium Scipionis, ii, 3; 2: 654 Saturnalia; 2: 678 Saturnalia, i, xv; 1: 302-303 Saturnalia, i, xv, 22; 2: 672 Saturnalia, i, xxiv, 12; 2: 214 Saturnalia, ii, iv, 29; 2: 319 Saturnalia, iii, xv, 7; 2: 340

Maes (G.) 2: 459

Maes (Nicolaes) ‘Meisje, bezig met haar naaiwerk’; 2: 589

Mallone (Edmund) 2: 74

Mander (Karel van) 2: 66 231 730 737 ‘Cartouche met narrenkovel’; 2: 436 Uitbeeldinge der figueren; 2: 309 312 516 532 628 717 Uitlegging over de Metamorphosis; 2: 126; 3: 390

Manilius Astronomica, iv, 16; 3: 421

Mannich (Johann) Sacra emblemata; 2: 654

Mantuanus (Baptista Spagnoli Mantuanus), Italiaans Neolatijns dichter van Spaanse afkomst (1447-1516) 1: 91; 2: 270 Adolescentia seu bucolica, Ecloga i; 2: 265

Maria, echtgenote van Jozef 2: 589

Marot (Clément) 2: 50 330

Mars, god van de oorlog 1: 20 75; 2: 136 235 238; 3: 392 396

Martialis (Marcus Valerius), Romeins epigrammendichter (40-104 n.Chr.) 1: 127 158; 2: 45 48 61 82 255 301 306 334 338-339 341 402 457 465 600; 3: 359 361 Epigrammata, i, 32; 2: 651 Epigrammata, i, 112; 2: 395 Epigrammata, ii, 12, 4; 2: 261 Epigrammata, iii, 44, 6; 2: 638 Epigrammata, iii, 95; 2: 319 Epigrammata, iv, 5, 7; 2: 309 Epigrammata, xi, 56, 16; 2: 167 Epigrammata, xii; 1: 266 Epigrammata, xii, 10; 2: 594 Epigrammata, xiii, 80; 2: 340 Epigrammata, xiv, 73; 2: 319

[p. 489]

Epigrammata, xiv, 176; 2: 472

Massys, zie Metsijs

Matham (Adriaen Jacobsz.) 3: 347

Matham (Jacob) 2: 480

Matham (Theodor) 3: 347

Mattheus, evangelist 2: 634 677

Matthieu (Pierre), Frans historicus en dichter (1563-1621) 1: 297; 2: 658; 3: 361 Histoire de France; 2: 664

Maurer (Christoph) xl emblemata miscella nova; 2: 610

Maurits, prins van Oranje en stadhouder 2: 40

Maximiliaan i, aartshertog van Oostenrijk, Duits keizer (1459-1519) 1: 143; 2: 362 368

Maximus, zie Valerius Maximus

May-gift van de verscheyde vogelen, zie Schoenmaker

May-vogel (Jacob Coenraedsz) 2: 74 Vermaekelijcke bruylofts-kroon; 3: 378

Medici (Piero de), zoon van Lorenzo il Magnifico, na vernederend accoord met Karel viii uit Florence verjaagd (1471-1503) 1: 218-219; 2: 509 514-515

Meek'ren (Job van) 2: 389 393

Meerman (Willem) Comoedia vetus of bootsmans praatje; 2: 719

Meertens (P.J.) 2: 87

Meisner (Daniel) 2: 60 Politica; 2: 169 310 Thesaurus philo-politicus; 2: 163 303 310

Melampus, legendarische zoon van Amythaon en Idomene, ziener en wonderarts 1: 338-339; 2: 747-748 753-754

Meleager van Gadara 2: 622

Meliboeus 2: 700 705

Melia 2: 217

Memling (Hans) ‘Johannesretabel’; 3: 338

Menander, Attisch comedieschrijver (342/341-292 v.Chr.) 1: 284 Gnomai monostichoi; 2: 631

Menedemus van Eretria (ca. 340-ca. 265) 1: 74-75; 2: 235 240

Mercerus (Johann) 2: 572; 3: 357

Mercurius 3: 46 51

Mesach 2: 423

Mesigerus (Hieronymus) Paroemiologia polyglottos; 3: 361

Metius (A.) Astronomische ende geographische onderwysinghe; 2: 729

Metsu (Gabriel) ‘Het geschenk van de jager’; 2: 551

Metsijs (Quinten), of Massys ‘Allegorie van de dwaasheid’; 2: 436

Meulman (I.S.) 3: 332

Meurier (Gabriel), of Meurerius Grand dictionaire François-Flamen; 2: 103 Trésor des sentences dorees, et argentees; 2: 44; 3: 349

Mexia (Pero) Silva de varia lección; 3: 361

Michaelius (Johannes) 3: 39

Michault (Pierre) La danse des aveugles; 2: 689 695

Michelangelo 2: 473

Michelspracher (Steffan) Cabala, Spiegel der Kunst und Natur; 2: 501

Mieden (A.V.D. of A. v.d.) 3: 54 386

Miereveld (Michiel van)

[p. 490]

3: 50 57 414

Mieris (Frans van), de Oude 2: 400 649 ‘De ontsnappende vogel’; 2: 398

Mieris (Willem van) 3: 367 ‘De dode muis’; 2: 296 ‘De ontsnappende vogel’; 2: 398

Mignault (Claude) 2: 120 280 341

Minerva, godin van de wijsheid en kennis, beschermster van kunsten, wetenschappen en handwerken 1: 141 218; 2: 366 509

Mirabellius (Nannus) 3: 362

Mithridates vi Eupater Dionysus (111-63 v.Chr.) 1: 117; 2: 313 320

Moerman (Jan) 3: 377 De cleyn werelt 2: 121 151

Moiren, schikgodinnen 2: 167

Molinaeus (Carolus) 2: 516

Molinaeus (Petrus), of Pierre du Moulin, Frans calvinistisch geleerde en predikant (1568-1658) 1: 220-221; 2: 54 511-512 516

Molradus De matrimonio; 2: 678

Monicks (C.) 3: 45

Montaigne (Michel Eyquem de), Frans schrijver (1533-1592) 1: 236; 2: 53-55 65 89 414 590 611; 3: 355 361 363 Essais; 2: 62; 3: 360 Essais, i, iii; 2: 201 Essais, i, xi; 2: 548 Essais, i, xiv; 2: 378 447 Essais, i, xx; 2: 65 470 472 542 755 Essais, i, xxv; 2: 241; 3: 363 Essais, i, xxvi; 2: 706; 3: 355 363 Essais, i, xxx; 2: 216 Essais, i, xlviii; 2: 768 Essais, i, lv; 2: 261 Essais, ii, ii; 3: 417 Essais, ii, iii; 2: 167 Essais, ii, v; 2: 293 Essais, ii, x; 3: 355 Essais, ii, xii; 2: 320 535 547 567; 3: 355 Essais, ii, xxv; 2: 435 Essais, ii, xxxiii; 2: 342 Essais, iii, i; 2: 413 Essais, iii, ii; 2: 167 343; 3: 379 Essais, iii, iv; 2: 202 471 664; 3: 394 Essais, iii, v; 1: 259 271; 2: 65 116 164-165 196 585 604; 3: 341 364 391-392 Essais, iii, viii; 3: 418 420 Essais, iii, ix; 2: 249 743 Essais, iii, xii; 3: 363 382 Essais, iii, xiii; 2: 282

Montanus (Arias) 2: 57 743; 3: 357

Montenay (Georgette de) Emblemes, ou devises chretiennes (Monumenta emblematum christianorum); 2: 148 351 389; 3: 358

Moreelse (Paulus) ‘Portret van een meisje’; 3: 343

Moryson (Fynes) An itinerary; 3: 344

Moschus, Grieks dichter (2e eeuw v.Chr.) 3: 246 416 Idylle, viii, 4-5; 2: 425

Mostart (David) 2: 403

Mosyn (M.) 3: 45

Moucheron (Balthazar de) 2: 8

Mouffet (Thomas) Insectorum sive minimorum animalium theatrum; 2: 765 771-772

Mozes, leider bij de uittocht uit Egypte 1: 136-137 334-335; 2: 349 735-736

Muller (Frederik) 2: 623; 3: 332

Muret (Marc-Antoine), of Muretus Variarum lectionum libri xv; 3: 421

Musaeus

[p. 491]

2: 264

Mutsaers (Charlotte) Circus van de geest 2: 117

Muylwijck (Catharina van) 3: 331

Mylius (W.) De veldgesangen van Thyrsis; 2: 495-496

Nabuzardam of Nabuzardan, overste van de lijfwachten en knecht van koning Nebukadnezar ii 1: 238; 2: 543 549

Narcissus 2: 187 435

Naso, zie Ovidius

Nathan 2: 273

Nautes 2: 494

Nebukadnezar ii 2: 423 549

Neckham (Alexander) 2: 199

Neefs (J.) 2: 72

Neer (Eglon Hendrik van der) ‘Twee jongens met een vogelkooi’; 2: 400

Neiloxenus 2: 702

Nepos (Cornelius) Liber de excellentibus ducibus exterarum gentium, viii, ii, 3; 2: 581

Neptunus 2: 417

Netscher (Caspar) ‘Meisje met papagaai’; 2: 317

Nicander 2: 293

Nieuwen ieucht spieghel 2: 78

Den nieuwen lust-hof 3: 397

Nieuwhoff (Walraad) 3: 415

Nilus van Ancyra, oudchristelijk Grieks auteur (?-na 426) 1: 83; 2: 246 Capita Paraenetica; 2: 251 272 Capita Paraenetica, 44 en 68; 2: 267 Epistolae, ii, 203; 2: 251 Sententiae; i: 94; 2: 251 272

Noach, zoon van Lamech, ontkomt aan de zondvloed door middel van een ark 2: 25; 3: 36 339

Nolpe (Pieter) 2: 751

Nonius Marcellus 2: 166 666 De compendiosa doctrina libri xx; 2: 239

Noorderwiel (Hendrik) ‘De huwelijksfuik’; 2: 681

Noort (Pieter van) ‘De tamme spreeuw’; 2: 404

Noot (Jan van der) 2: 152 488; 3: 333 352 Het bosken; 2: 585

Nijhoff (M.) 3: 27 332

Nyenborch (Jan van) 2: 74 De weeck-wercken der ghedenckwaerdighe historien; 2: 179; 3: 254 Variarum lectionum selecta; 2: 652

O. (E. van) 2: 19; 3: 58

Oceanus 2: 420-421

Ochtervelt (Jacob) ‘De oestermaaltijd’; 2: 448

Ockerss. (Joost) 2: 14 108-109 247 681; 3: 28 33 334 386 409

Octavianus, cognomen van de latere keizer Augustus; zie ook Augustus 1: 148; 2: 342 373

Odysseus, legendarische Griekse held, getrouwd met Penelope 1: 164; 2: 341 408 413 664

Offelen, H. van Devises et emblemes anciennes et modernes; 2: 72 200 218 225 492 727

Offermans (Josua) 3: 39

Ogier (G.)

[p. 492]

De seven hooft-sonden; 2: 639

Oorloge (J.) 2: 40

Oosaen (Aert Dircksz) 3: 342

Oostsanen (Jacob Corneliszoon van) 2: 381

Openhertighe herten 2: 72 291 295 364 445 448

Oppianus Halieutica, ii, 253-389; 2: 343

Ormizd (Ahura Mazda) 2: 561

Orpheus 2: 141 248; 3: 398

Ostade (Adriaen van) ‘De visvrouw’; 2: 416

Oudin (César) Refranos o proverbios Españoles; 3: 361

Overbeke (Abraham van) Beque der schrijfkonste; 2: 40; 3: 332

Overbeke (Aernout van) Anecdota sive historiae jocosae; 2: 295

Ovidius (Publius Ovidius Naso), Romeins dichter (43 v.Chr.-17 n.Chr.) 1: 24 44 103 121 133 175 182 205 223 247 253 259 279 331 337; 2: 45 49 54 74 84 142 165 268 270 292 316 327 356 362 390 404 412 457 474 493 570 578 580 618 623 637 663; 3: 265 338 350 355 358 361 363 Amores, xix; 1: 217 Amores, i, ii, 10; 2: 171 320 Amores, i, ix, 4b; 2: 534 Amores, i, xi, 18; 2: 625 Amores, i, xv, 34; 2: 742 Amores, ii, vi, 23; 2: 318 Amores, ii, xiv, 24-25; 2: 282 Amores, ii, xiv, 25; 2: 281 Amores, ii, xix; 1: 151 Amores, ii, xix, 3; 2: 508 Amores, ii, xix, 27-28; 2: 384 Amores, ii, xix, 36; 2: 508 Amores, iii, vii, 15; 2: 766 Amores, iii, ix, 8; 2: 670 Ars amatoria; 2: 54 84; 3: 398 Ars amatoria, i; 1: 49 163 271 Ars amatoria, i, 3-4; 2: 407 Ars amatoria, i, 160; 2: 281 Ars amatoria, i, 277-278; 2: 190 Ars amatoria, i, 387-389; 2: 604 Ars amatoria, i, 459; 3: 378 Ars amatoria, i, 669-670; 2: 365 Ars amatoria, i, 707-708; 2: 183 Ars amatoria, i, 709; 2: 190 Ars amatoria, ii, 1-8; 2: 239 Ars amatoria, ii, 13-14; 2: 441 Ars amatoria, ii, 107-108; 2: 732 Ars amatoria, ii, 107b; 2: 767 Ars amatoria, ii, 155b; 2: 482 Ars amatoria, ii, 202; 2: 487 Ars amatoria, ii, 229; 2: 333 Ars amatoria, ii, 233-234; 2: 611 Ars amatoria, ii, 271-272; 2: 696 Ars amatoria, ii, 272; 2: 165 Ars amatoria, ii, 495; 3: 378 Ars amatoria, ii, 515; 2: 377 Ars amatoria, ii, 607; 2: 467 Ars amatoria, ii, 733; 3: 378 Ars amatoria, iii; 1: 74 Ars amatoria, iii, 77; 2: 769 Ars amatoria, iii, 674; 2: 234 Epistulae ex Ponto, iv, ii, 35; 2: 191 Epistulae ex Ponto, iv, iii; 1: 146 Epistulae ex Ponto, iv, iii, 57-58; 2: 372 Epistulae ex Ponto, iv, xv, 31; 2: 599 Fasti, i, 74; 2: 190 Fasti, ii, 761-852; 2: 342 Heroides; 2: 398 Heroides, iii, 51; 2: 680 Heroides, iii, 114; 2: 166 Heroides, iv, 13-14; 2: 239 Heroides, v, 21-30; 2: 230 Heroides, v, 149; 3: 423 Heroides, viii, 94; 2: 678 Heroides, xi, 33-34; 2: 404 Heroides, xi, 113; 2: 678 Heroides, xvii, 234; 2: 518 Heroides, xx, 183; 2: 369 Metamorphosen; 2: 237 Metamorphosen, i; 1: 187 Metamorphosen, i, 85; 3: 418 Metamorphosen, i, 273; 2: 705 Metamorphosen, i, 468-471; 2: 178 Metamorphosen, i, 468-474; 2: 451 Metamorphosen, i, 530; 2: 451

[p. 493]

Metamorphosen, ii, 11; 2: 341 Metamorphosen, ii, 251; 2: 742 Metamorphosen, ii, 269; 2: 341 Metamorphosen, ii, 778; 2: 652 Metamorphosen, ii, 781-782a; 2: 286 Metamorphosen, ii, 846-847; 2: 265 Metamorphosen, iii; 1: 91 175 Metamorphosen, iii, 143-252; 2: 474 Metamorphosen, iii, 339-510; 2: 187 Metamorphosen, iii, 368-369; 2: 191 Metamorphosen, iii, 395-397; 2: 428 Metamorphosen, iii, 462; 2: 745 Metamorphosen, iv, 68; 2: 651 Metamorphosen, iv, 167-189; 2: 136 Metamorphosen, iv, 373-379; 2: 677 Metamorphosen, v, 359-384; 2: 583 Metamorphosen, v, 365-372a; 3: 341 Metamorphosen, v, 572-641; 2: 421 Metamorphosen, vi, 472; 3: 418 Metamorphosen, viii, 731-737; 2; 126 Metamorphosen, x; 1: 307 Metamorphosen, x, 252; 3: 394 Metamorphosen, x, 264; 2: 353 Metamorphosen, x, 377; 2: 684 Metamorphosen, x, 560-680; 2: 638 Metamorphosen, xi, 353-354; 2: 229 Metamorphosen, xi, 596; 2: 229 Metamorphosen, xiii; 1: 211 Metamorphosen, xiii, 750-752; 2: 497 Metamorphosen, xiii, 755-758; 2: 497 Metamorphosen, xiii, 803b; 2: 769 Metamorphosen, xiv, 321-397; 2: 241 Metamorphosen, xiv, 442; 2: 401 Metamorphosen, xv, 183-185; 3: 419 Remedia amoris; 2: 84 258 350 352; 3: 398 Remedia amoris, i; 1: 85 235 Remedia amoris, ii; 1: 200 283 Remedia amoris, 17-19; 2: 548 Remedia amoris, 19-20; 2: 541 Remedia amoris, 23-24; 2: 541 Remedia amoris, 43-44; 2: 254 Remedia amoris, 47-48; 2: 254 Remedia amoris, 91-92; 2: 272 Remedia amoris, 131; 3: 419 Remedia amoris, 136-140; 2: 582 Remedia amoris, 144; 2: 752 Remedia amoris, 161-162; 2: 575 Remedia amoris, 213-214; 2: 323 Remedia amoris, 233; 2: 585 Remedia amoris, 659; 2: 476 Remedia amoris, 663-668; 2: 630 Remedia amoris, 713; 2: 196 Remedia amoris, 723-734; 2: 353 Remedia amoris, 733-734; 2: 346 Remedia amoris, 749; 2: 746 Remedia amoris, 753; 2: 656 Remedia amoris, 785-787; 2: 429 Remedia amoris, 797-800; 2: 484 Tristia, ii, 279-280; 2: 227 Tristia, iii, iv, 25-26; 2: 705 Tristia, iv, i, 33-34; 2: 564

P. (I.) 3: 29

Pacuvius 2: 236 241

Pallades 2: 341 380

Pallas Athene 2: 141; 3: 46 48 204 398

Pallavicini (M.), of Parravicini 3: 370 Devises & emblemes d'amour, anciennes & modernes; 2: 72 340 422 445 522 559 690

Pan, veld- bos- en herdersgod, zoon van Hermes 1: 61-63; 2: 30 61 191 204-207 217 527 662; 3: 49 251 286 365

Panchatantra 2: 714

Panneels (Josijntje) 2: 150

Paradin (Claude) Devises heroïques (Princeliicke deviisen); 2: 203 357 615 670 744 751

Paris 2: 561

Parmenides 2: 388

Parmentier (P.) 3: 415

Le Parnasse des poëtes français 2: 178

Parravicini, zie Pallavicini

Passchier van Wesbusch (C.)

[p. 494]

Haerlemsche duyn-vreucht; 2: 533

Passe (Chrispijn de), de Oude 2: 269 295 364 738 742 ‘Aqua’; 2: 411 ‘Concordia’; 2: 654 Liber Genesis; 3: 339

Passe (Chrispijn de Passe), de Jonge 2: 707

Passe (Magdalena de) 2: 738

Passe (Willem de) 2: 513

Paulinus van Nola 2: 216

Paulus (Iulius), Romeins jurist (3e eeuw n.Chr.); zie ook Digesta 1: 134 Gesta; 2: 45 354

Paulus van Tarsus, apostel (ca. 10-67 n.Chr.) 1: 5 12 17 65 88-89 100-101 131 136-137 220-221 245 256-257 274-275 280-281 293 317; 2: 56 126 133 179 209 257 263 278 338 349-350 397 495 511-512 548 561 578 582 589 607 612 620-621 646-647 701 713 764

Pausanias, Grieks geograaf, historicus en archeoloog (2e eeuw n.Chr.) 1: 153; 2: 385 391; 3: 357 Descriptio Graeciae, vi, xxv, 1; 2: 717 Descriptio Graeciae, ix, 6; 2: 390

Pauwels (A.) 2: 72

Pedersen (C.) 2: 716

Pelagius 2: 693

Peleus 3: 399

Pels (Eduardo) 3: 335

Penelope, echtgenote van Odysseus 1: 164 295; 2: 264 408 413 656 664

Peneus, riviergod, vader van de nimf Daphne 1: 187; 2: 451

Peppijn 2: 504

Periander, tiran van Corinthe (ca. 627-587, of ca. 590-550 v.Chr.) 1: 207; 2: 488 494

Perkins (William), Engels protestants theoloog (1558-1602) 2: 54 215 A golden chain, or the description of theology; 2: 263 Declaratio quarundam spiritualium desertionum; 1: 88; 2: 257 Opera theologica; 2: 262

Perrière (Guillaume de la) 2: 60 168 199 768; 3: 357-359 La morosophie; 2: 357 533 682 751; 3: 388 Le theatre des bons engins (Tpalays der gheleerden ingienen); 2: 203 317 608-609 614 677 751-752

Pers (Dirck Pietersz) 2: 60 121 151 309 545; 3: 338 379 Bacchus wonder-werken; 2: 302 Bellerophon, of lust tot wysheyd; 2: 59 78 117 306 709 718; 3: 363 390

Persius (Aulus Persius Flaccus), Latijns satirisch dichter (34-62 n.Chr.) 2: 45 560 Saturae, i, 1; 2: 504 Saturae, i, 121; 3: 417 Saturae, ii, 61; 2: 638 Saturae, iii, 40; 2: 249 Saturae, v; 1: 242 Saturae, v, 116-117; 2: 555

Persijn (R.) 2: 367

Peter de Grote 2: 73

Petrarca (Francesco), Italiaans dichter en humanist (1304-1374) 2: 270 357 422 495 585; 3: 358 De remediis utriusque Fortunae, i; 1: 61 De remediis utriusque Fortunae, i, 69; 2: 205 Rime, 266; 2: 321 Trionfi; 2: 17 689

Petronius (Gaius Petronius (Arbiter)), Latijns schrijver (eerste eeuw n.Chr.) 1: 236; 2: 45 374 412; 3: 361 410 Satyricon, 80; 2: 380 548

[p. 495]

Satyricon, 128; 2: 164

Petrus, apostel 1: 12 136-137 262; 2: 126 349-350 412 490 587-588

Peutemans (Leonard) 1: 32; 2: 28 150-153; 3: 8 16 18 22 25 34 36 40 42 44 49 53 397 400-402

Phaedrus Fabels, i, 27, 10; 2: 402 Fabels, ii, 5, 1; 2: 240

Phidias 2: 713 717

Philieil (Vasquin) 2: 127

Philippus van Macedonië, vader van Alexander de Grote (382-336 v.Chr.), of Philips ii 1: 196-197; 2: 463-464 469; 3: 360

Philo De animalibus; 2: 613

Philo van Alexandrië (Philo Iudaeus), filosoof en theoloog (ca. 25/20 v.Chr.-ca. 45/50 n.Chr.) 1: 256-257; 2: 577-578 De opificio mundi, 73; 2: 581

Philostratus (Flavius) Het leven van Apollonius van Tyana, i, 13; 2: 166 Het leven van Apollonius van Tyana, ii, 14; 2: 639 Imagines, i, 6; 2: 280 Imagines, ii, 14; 2: 423

Philotheus (pseudoniem van Karl Ludwig von der Pfalz) Symbola christiana; 2: 422

Philoxenus 2: 458

Phoebus, zie Apollo

Phoedrus, persoon in Plato's Symposium 1: 343

Phoenix, opvoeder en raadsman van Achilles 3: 399

Phoroneus 2: 217

Photinus, voorzitter van de ministerraad aan het hof van Ptolemaeus xii, of Pothinus 1: 231; 2: 528 535 Physiologus (Physiologus Graecus) 2: 237-238 241 316 556; 3: 357 359

Picinelli (Filippo) Mundus symbolicus; 3: 366-367 737

Pico della Mirandola (Giovanni) 2: 126; 3: 389

Picus 2: 237

Pierides 2: 142 354

Pieros 2: 354; 3: 399

Pietersz. (Pieter) ‘Visverkoopster’; 2: 416

Pighius 2: 368

Pigot (Richard) 2: 20; 3: 337

Piscator (Johannes) 2: 57; 3: 357 Aphorismi doctrinae christianae; 2: 187; 3: 363

Pistoclerus 2: 458

Pittacus (van Lesbos) 2: 214; 3: 420

Pittoni (Battista) en Lodovico Dolce Imprese nobili et ingeniose di diversi principi; 2: 563 731 745

Plantijn (Christoffel) 2: 116

Plasse (Cornelis van der) 2: 434

Plato, Grieks filosoof (427 of 429-347 v.Chr.) 1: 142-143 170 207 219 260-261 343; 2: 54 122-123 129 190 282 284 362 380 388 391 400-401 418 469 488 509-510 586-587 651 705 767; 3: 338 388 Alcibiades i, 126 c - 127 d; 2: 515 Apologia Socratis, 21 c - 22 a; 2: 240 Apologia Socratis, 19 b; 2: 406 Georgias, 524 e; 2: 249 Nomoi (‘Leges’), v, 728 c; 2: 293 Nomoi (‘Leges’), v, 731 e; 2: 273 Nomoi (‘Leges’), vi: 1: 289 Nomoi (‘Leges’), vi, 751 e; 2: 360

[p. 496]

Nomoi (‘Leges’), vi, 757 a; 2: 643 Nomoi (‘Leges’), x, 895 b; 2: 392 Nomoi (‘Leges’), xii, 966 e; 2: 392 Phaedo, 77 e; 2: 463 Phaedo, 111-114 (60-62); 2: 524 Phaedrus, 237 c; 2: 591 Politeia (‘Respublica’); 2: 515 Politeia (‘Respublica’), i, iii, 329 c; 2: 166 Politeia (‘Respublica’), ii, 365 c; 2: 367 Politeia (‘Respublica’), v, 462 c; 2: 424 Politeia (‘Respublica’), vi, 497 d; 2: 367 Politeia (‘Respublica’), x; 2: 654 Politeia (‘Respublica’), x, 604 c; 2: 494 Protagoras, 322 c; 2: 515 Symposium; 2: 89 122 Symposium, 179 a-b (vi); 2: 758 Symposium, 192 d - 193 d (xv-xvi); 2: 168 Symposium, 215 a-b (xxxii); 3: 388 Symposium, 221 d - 222 a (xxxvii); 3: 388 Timaeus, xiii; 1: 316; 2: 700 705

Plautinus, naam bij Beroaldus 1: 343; 2: 759

Plautus (Titus Maccius), Latijns blijspeldichter (ca. 250-184 v.Chr.) 1: 43 140 188-189; 2: 54 345 409 444 447 452 457 740 767; 3: 10 338, 361 Bacchides, 193; 2: 622 Bacchides, 408-410; 2: 458 Bacchides, 1088; 2: 366 Cistellaria, 69; 2: 170 Curculio, 53; 2: 352 Curculio, 55; 2: 360 Mostellaria, 273; 2: 261 Poenulus; 1: 332 Poenulus, 332; 2: 503 Poenulus, 844; 2: 733 Rudens, 402; 3: 418 Trinummus; 1: 69 103 181 241; 2: 560 Trinummus, 30-31; 2: 221 Trinummus, 236-239; 2: 286 Trinummus, 240; 2: 554 Trinummus, 244-247; 2: 440 Trinummus, 253; 2: 440 Trinummus, 363; 2: 413 Trinummus, 843-844; 2: 202 Truculentus; 1: 188 Truculentus, 159; 2: 452

Plemp (Cornelis) Emblemata; 2: 414

Plinius (Gaius Plinius Secundus) maior, Romeins geleerde en schrijver (ca. 23-79) 1: 189 229 285; 2: 61 67 82 89 191 229 238 241 247 250 265 351 371 410 452-453 500 526 530 545-547 550 579 615 627 631-632 662 683 689 698 702-703 737 740 746 765 770; 3: 354 357 359 Naturalis historia; 2: 38 52 54 66 68 237 269 661 750 Naturalis historia, ii, lii (137); 2: 252 Naturalis historia, ii, cvi (225); 2: 426 Naturalis historia, ii, cvi (228); 2: 669 Naturalis historia, ii, cxi (239); 2: 357 Naturalis historia, iii, v (67); 2: 251 Naturalis historia, iv, xii (80); 2: 457 Naturalis historia, vi, xiv (33-34); 2: 457 Naturalis historia, viii, ii (5); 2: 320 Naturalis historia, viii, v; 1: 235 Naturalis historia, viii, xi (54); 2: 273 Naturalis historia, viii, xxv; 1: 235 307; 2: 540 684 Naturalis historia, viii, xxv (66); 2: 638 Naturalis historia, viii, xxxvii (89); 2: 690 Naturalis historia, viii, xxxvii (90); 2: 540 Naturalis historia, viii, xxxviii (94); 2: 690 Naturalis historia, viii, xlii (103); 2: 755 Naturalis historia, viii, lxiv (154); 2: 768 Naturalis historia, viii, lxviii (168); 2: 692 Naturalis historia, viii, lxxx (216); 2: 193; 3: 377 Naturalis historia, viii, lxxxi (218); 2: 505 Naturalis historia, ix, xii (37); 2: 711 Naturalis historia, ix, xxi (54); 2: 443 Naturalis historia, ix, xxii (35); 2: 343 Naturalis historia, ix, xxviii (79-85); 2:

[p. 497]

608 Naturalis historia, ix, xxx (65); 2: 704 Naturalis historia, ix, xxxix (76); 2: 340 Naturalis historia, ix, lxvii (144); 2: 448 Naturalis historia, ix, lxx (155); 2: 415 Naturalis historia, ix, lxxix (169); 2: 344 Naturalis historia, x, xx (40-41); 2: 241 Naturalis historia, x, li (102); 2: 550 Naturalis historia, x, lviii (117); 2: 319 Naturalis historia, x, lx (121); 2: 319 Naturalis historia, x, lxxvi (154); 2: 621 Naturalis historia, x, xciii (199); 3: 377 Naturalis historia, x, xcv (206); 2: 583 Naturalis historia, xi, viii (18); 2: 526 534 Naturalis historia, xi, xxiii (70); 2: 611 Naturalis historia, xi, xxviii (79-85); 2: 583 Naturalis historia, xi, xxxii (93-94); 2: 305 Naturalis historia, xi, xxxvii (112); 2: 766 771 Naturalis historia, xi, xxxix (114); 2: 757 Naturalis historia, xi, xli (117-118); 2: 759 Naturalis historia, xi, lxxii (118); 2: 718 Naturalis historia, xi, lxxii (188); 2: 305 Naturalis historia, xi, lxxxvii (215); 2: 708 Naturalis historia, xi, lxxxix (220); 2: 718 Naturalis historia, xiii, xxvii (88); 2: 251 Naturalis historia, xvi, lxvi (172); 2: 708 Naturalis historia, xvii, xxxvii (229); 2: 766 Naturalis historia, xviii, lxxxi (354); 2: 457 Naturalis historia, xviii, lxxxiv (357); 2: 213 Naturalis historia, xviii, lxxxvii (362-364); 2: 214 Naturalis historia, xviii, lxxxviii (364); 2: 213 Naturalis historia, xix, xix (50); 2: 251 Naturalis historia, xix, xxxii (101); 2: 483 Naturalis historia, xix, liii (169); 2: 251 Naturalis historia, xix, lvii (177); 2: 766 Naturalis historia, xxvii, xxviii (49); 3: 393 Naturalis historia, xxix, xxvii (84 en 87); 2: 583 Naturalis historia, xxxi; 2: 514 Naturalis historia, xxxi, ii; 1: 218; 2: 509 Naturalis historia, xxxi, xix (27-28); 2: 514 Naturalis historia, xxxi, xxx (55); 2: 426 Naturalis historia, xxxii, xxi (64-65); 2: 449 Naturalis historia, xxxiii, xxi (66); 2: 742 Naturalis historia, xxxiv, xiii (29); 2: 251 Naturalis historia, xxxv, v (15); 2: 229 Naturalis historia, xxxv, xi (29); 2: 229 Naturalis historia, xxxvi, xvi (76); 2: 739 745 Naturalis historia, xxxvi, xvii (82); 2: 733 Naturalis historia, xxxvi, xxv (126-127); 2: 730 Naturalis historia, xxxvi, xxxiii (99); 2: 187

Plinius (Gaius Plinius Secundus), minor, Romeins consul en procurator (ca. 61/62-ca. 113) 1: 285; 3: 365 Panegyricus, 88, 2; 2: 637

Plotinus Enneaden, vi, 8, 15, 1; 2: 767

Plutarchus van Chaeronea, Grieks biograaf en essayist (ca. 46-na 120 n.Chr.) 1: 67 92-93 105 133 193 235 241 279

[p. 498]

338; 2: 54 61 63 67-68 82 89 211 227 240 266 288 290 293 354 371 413 424 467 540 545-547 550 558 610 618 622 625 702 713; 3: 265 354-356 359 361 364 Moralia; 1: 193-194; 2: 52 54 61 66 210; 3: 365 Moralia (‘De Alexandri magni fortuna aut virtute’), 330 b; 2: 716 Moralia (‘De Alexandri magni fortuna aut virtute’), 337 c; 2: 612 Moralia (‘De amicorum multitudine’), 94 a-b; 2: 747 Moralia (‘Apophthegmata Laconica’); 1: 206 Moralia (‘Apophthegmata Laconica’), 1, 224 d; 2: 487 Moralia (‘Bellone an pace clariores fuerint Atheniensis’), 346 f; 2: 116 Moralia (‘De capienda ex inimicis utilitate’), 86 d; 2: 413 Moralia (‘De capienda ex inimicis utilitate’), 86 f; 2: 216 Moralia (‘De capienda ex inimicis utilitate’), 87 a; 2: 179 Moralia (‘Coniugalia praecepta’); 1: 170; 2: 421 Moralia (‘Coniugalia praecepta’), 138 d; 2: 285 Moralia (‘Coniugalia praecepta’), 138 e-f; 2: 271 Moralia (‘Coniugalia praecepta’), 141 a; 2: 249 Moralia (‘Coniugalia praecepta’), 142 d; 2: 717 Moralia (‘Coniugalia praecepta’), 142 f; 2: 418 Moralia (‘Coniugalia praecepta’), 144 d; 2: 539 Moralia (‘Consolatio ad Apollonium’), 112 e-f; 2: 494 Moralia (‘Consolatio ad uxorem’), 611 f; 2: 352 Moralia (‘De exilio’), 600 e; 2: 460 Moralia (‘De exilio’), 603 d; 2: 179 Moralia (‘Fragmenta. De amore’), 137; 2: 220 346 Moralia (‘Fragmenta. De amore’), 138; 2: 177 216 554 Moralia (‘De garrulitate’), 502 e; 2: 239 Moralia (‘Isis et Osiris’), 352 c-d; 2: 744 Moralia (‘Isis et Osiris’), 362 f; 2: 708 Moralia (‘Isis et Osiris’), 378 c; 2: 403 Moralia (‘Isis et Osiris’), 381 e; 2: 717 Moralia (‘De liberis educandis’); 1: 104; 2: 150 Moralia (‘De liberis educandis’), 3 b; 2: 224 Moralia (‘De liberis educandis’), 6 f; 2: 355 Moralia (‘De liberis educandis’), 10 f; 2: 403 Moralia (‘De liberis educandis’), 12 e-13 a; 2: 514 Moralia (‘De liberis educandis’), 19 f; 2: 287 Moralia (‘Non posse suaviter vivi secundum Epicurum’), 1090 c; 2: 379 Moralia (‘Praecepta gerendae reipublicae’), 800 f; 2: 343 Moralia (‘Quaestiones convivales’), 682 e; 2: 379 Moralia (‘Quaestiones naturales’), 36; 2: 539 Moralia (‘Quaestiones Romanea’), 279 f; 2: 285 Moralia (‘Quomodo adolenscens poetas audire debeat’), 18 a; 2: 116 Moralia (‘Quomodo adolenscens poetas audire debeat’), 30 d; 2: 413 Moralia (‘Quomodo adulator ab amico internoscatur’), 49 c-d; 2: 752 Moralia (‘Quomodo adulator ab amico internoscatur’), 73 d; 2: 564 Moralia (‘Quomodo quis suos in virtute sentiat profectus’), 81 f; 2: 240; 3: 423 Moralia (‘De recta ratione audiendi’); 1: 55 Moralia (‘De recta ratione audiendi’), 37 d-e; 2: 293 Moralia (‘De recta ratione audiendi’), 41 f; 2: 179 Moralia (‘De recta ratione audiendi’), 45 a; 2: 194 Moralia (‘Regum et imperatorum

[p. 499]

apophthegmata’), 185 (13); 2: 572 Moralia (‘Regum et imperatorum apophthegmata’), 195 a; 2: 271 Moralia (‘De se ipsum citra invidiam laudando’), 541 e; 2: 572 Moralia (‘Septem sapientium convivium’), 150 e-f; 2: 708 Moralia (‘De sera numinis vindicta’), 553 f; 2: 293 Moralia (‘De sollertia animalium’), 962 e (4); 2: 547 Moralia (‘De sollertia animalium’), 966 f-967 a; 2: 607-608 Moralia (‘De sollertia animalium’), 971 e-f; 2: 562 Moralia (‘De sollertia animalium’), 972 b; 2: 124 Moralia (‘De sollertia animalium’), 973 b-c; 2: 320 Moralia (‘De sollertia animalium’), 980 d-e (31); 2: 550 Moralia (‘De tranquillitate animi’), 467 a; 2: 494 Moralia (‘De tranquillitate animi’), 467 c; 2: 179 Moralia (‘De tranquillitate animi’), 467 d; 2: 179 Moralia (‘De tranquillitate animi’), 469 d; 2: 600 Moralia (‘De tranquillitate animi’), 470 b; 2: 600 Moralia (‘Vitae decem oratorum, viii’), 848 a-b; 3: 394 Vitae; 2: 54 61 74 Vitae, 121 a (18); 2: 572 Vitae (‘Aemilius Paulus’), v, 1-2; 2: 249 Vitae (‘Antonius’), lxvi (946), 2: 164 Vitae (‘Antonius’), x-lxxxvii; 2: 342 Vitae (‘Antonius’), xxix; 2: 342 Vitae (‘Caius Marius’), xvi, 2 (414); 2: 461 Vitae (‘Cato Maior’), ix, 5 (341); 2: 164 727 Vitae (‘Numa’), x, 1-2 (67); 2: 625 Vitae (‘Solon’), v (81); 2: 614 Vitae (‘Solon’), xvii; 2: 591 Vitae (‘Solon’), xx, 3; 2: 285 Vitae (‘Sulla’), xxxvi; 2: 757

Poirters (Adriaen) 2; 74 195 499 760; 3: 367 Af-beeldinghe van d'eerste eeuwe der Societeyt Iesu; 2: 765 Het masker vande wereldt afgetrocken; 2: 121-122 485; 3: 369 373

De politycke kuyper onses tijdts 2: 124

Poliziano 2: 538

Pollux 2: 446

Polus (Matthaeus), of Matthew Poole Synopsis criticorum aliorumque Sacrae Scripturae interpretum et commentatorum; 2: 57

Polybius, Grieks geschiedschrijver (ca. 200-ca. 120 v.Chr.) 1: 225 297; 2: 519-520 658-659 663 668 Historiae, v, 26, 12-13; 2: 665 Historiae, x; 1: 73 Historiae, x, 47, 11; 2: 233

Polydeuces 2: 446

Polyphemus, cycloop 2: 502

Pompeius (Cnaeus Pompeius Magnus), Romeins legeraanvoerder en politicus (106-48 v.Chr.) 1: 231; 2: 528 535

Pompeius Trogus, Romeins historicus ten tijde van keizer Augustus (ca. tweede helft 1e eeuw v.Chr.-ca. eerste helft 1e n.Chr.) 1: 231; 2: 528 Epitoma historiarum Philippicarum, v, i, 11; 2: 536

Pomponius Gauricus 2: 165

Pomponius (Sextus) 2: 742

Pomponius Mela De chorographia libri tres; 2: 662 De chorographia libri tres, ii, iii, 43; 2: 670 De chorographia libri tres, iii, viii, 72; 2: 306

[p. 500]

Poppaeus Sabinus, zie Sabinus

Porphyrius De abstinentia, iv, 20; 2: 179

Posthumia (Postumia), een Vestaalse maagd 1: 278-279; 2: 537 618 625; 3: 363

Pot (Hendrick) ‘Vanitas’; 2: 181

Potgieter 3: 373

Potifar 2: 423

Potter (Dirc) 3: 367

Potter (Paulus) ‘Portret van een witte stier’; 2: 381

Potter (David de) 2: 211

De Pours (Elisabeth van de Venne-de Pours) 2: 225; 3: 345

Priamus, laatste koning van Troje 1: 305; 2: 674 680

Primaticcio 2: 280

Prince (Adriaan) 3: 415

Prins (Han) 3: 58

Priscianus Periegesis; 2: 662 670

Procopius 3: 361 750

Prometheus, titan, zoon van Iapetus 1: 61; 2: 204 210 212

Propertius (Sextus), Romeins elegieën-dichter (ca. 54/47-ca. 16 v.Chr.) 2: 270 412 Elegiae, i, xi, 23; 2: 680 Elegiae, i, xviii, 2; 2: 230 Elegiae, i, xxx; 1: 121 Elegiae, ii; 2: 330 Elegiae, ii, viii, 7; 3: 408 Elegiae, ii, xxx, 1-2 en 7-8; 2: 324 Elegiae, iii, ix, 7; 2: 413

Proteus 2: 89 108 125-126; 3: 390

Prudentius (Aurelius) 2: 490 Carmina, i, 234-244; 2: 495

Psyche 2: 232 771

Ptolemaeus vii 2: 536

Ptolomaeus xii of xiii, Dionysos i Auletes, koning van Egypte (80-58 en 55-51 v.Chr.) 1: 231; 2: 528 535

Publilius Syrus (1e eeuw v.Chr.). Sommige sententies stonden in de zeventiende eeuw nog op naam van Seneca, afkomstig uit De moribus 2: 45 483 768 Sententiae; 2: 202 239 Sententiae, 29; 2: 526 Sententiae, 51; 2: 504 Sententiae, 198; 2: 447 Sententiae, 203; 2: 760 Sententiae, 219; 2: 378; 3: 418 Sententiae, 294; 2: 581 Sententiae, a 23; 3: 418 Sententiae, t 5; 3: 418

Puget de la Serre (J.) De spiegel, die niet vleid (Le miroir qui ne flate point); 2: 470 502

Putte (Isaak van der) 3: 51

Pygmalion 2: 353

Pyrrhus 2: 271

Pythagoras van Samos, Grieks filosoof (ca. 582-na 500 v.Chr.) 1: 165 316-317; 2: 408 413 647 654 700 705-706

Queboren (Chrispijn van den), of Queborn 3: 347

Quintilianus (Marcus Fabius Quintilianus), Romeins redenaar en leraar der welsprekendheid (2e helft, 1e eeuw n.Chr.) 1: 159; 2: 45 52 Institutio oratoria; 2: 647 Institutio oratoria, i, x, 12; 2: 654 Institutio oratoria, xi, iii, 31; 2: 396

[p. 501]

Pseudo-Quintilianus Declamationes; 2: 272

Quintijn (G.J.) De Hollandsche Lys; 3: 409

Les quinze joies de mariage 2: 294

Rabelais (François), Frans schrijver (ca. 1494-1553) 2: 121-122 124 414; 3: 338 Cinquième-livre; 2: 741 Gargantua; 2: 123; 3: 390 Tiers-livre; 2: 741

Rachel, dochter van Laban, vrouw van Jakob 1: 115; 2: 312

Raderus (Matthaeus) 2: 48

Rafaël ‘School van Athene’; 3: 388

Ramirus (koning Ramiro ii) van Aragon (?-1154) 1: 297; 2: 658 666-667; 3: 360

Rammaseyn (Pieter Jansz), of Petrus

Rammazenius 2: 15-16; 3: 41-43

Rastamutha 2: 714

Ratelband (Johannes) 3: 48 51

Ravesteyn (A. van) 3: 55

Ravesteijn (J. van) 2: 364

Reusner (Nicolas) 2: 199 603 Emblemata; 2: 203 214 742

Reve (Gerard) Het Boek Van Violet En Dood; 2: 76

Revers (J.P.) 3: 57

Revius (Jacobus) 2: 645 ‘Scheppinge’; 2: 648 Over-ysselsche sangen en dichten; 3: 396

Reynolds (Sir Josuah) 2: 74; 3: 15

Rhodiginus (Caelius) Lectiones antiquae; 3: 361

Rhodopis (Rodophis), uit Thracië afkomstige courtisane 1: 331-332; 2: 732-733 737 739-740; 3: 365

Ricciardi (Antonio) Commentaria symbolica; 2: 707 744

Richter (Gregorius) Axiomata historia eaque politica; 2: 62 Axiomata oeconomica; 2: 62

Ridderus (Franciscus) Nuttige tiidkorter voor reizende en andere luiden; 2: 769

Riebeek (Jan van) Daghregister; 2: 152

Ripa (Cesare) Iconologia; 2: 21 60 124-125 127 129 135 151 167-168 180 185 189 192 197 202 217 246 264 271 277 289 307-308 312 331 341 344-345 361 363 391-392 396 416 420 423 431-432 488 496-497 506 519 521-522 529 541 544-545 555 578 588 590 595 601 606 610 614 621 633 645 647 653 695 698-699 711 714 718 722 724 727 736 743 750 759; 3: 338-340 359 378 414

Robert (Annaeus), 16de-eeuws advocaat voor het parlement te Parijs 2: 54 398 402 479 481 516; 3: 363 Rerum iudicatarum libri iiii; 2: 65 Rerum iudicatarum libri iiii, ii, xii; 1: 157; 2: 394 Rerum iudicatarum libri iiii, iv, x; 1: 199; 2: 215 474-475

Robert (Johannes) 2: 54

Roda (Anthonis de), of De Rode 1: 4; 2: 111; 3: 386

Rodenburgh (Th.) 2: 192 Trouwen Batavier; 2: 218 Eglentiers poëtens borst-weringh; 2: 230 241-242

Rodophis, zie Rhodopis

Roelands (David) 2: 40

Roelants (H.A.M.) 2: 19; 3: 57 415

[p. 502]

Roemer Visscher, zie Visscher

Roemers (Anna), zie Visscher

Roghman (Roghmans) 2: 592

Rollenhagen (Gabriel) 2: 310 328 653 738 745; 3: 359 Nucleus emblematum selectissimorum; 2: 214 242 328 573 647 681 695 756; 3: 375 Selectorum emblematum, centuria secunda; 2: 252 332 352 424 599

Rollin 2: 63

Roman (Zacharias) 2: 9

Romulus 3: 420

Rondelet (Guillaume) L'histoire entiere des poissons; 2: 339 410 412 415 547; 3: 359

Ronsard (Pierre de) 2: 50 62 178 315 380; 3: 361

Roovere (Anthonis de) 2: 715

Roubergen (Frederik van) 2: 534; 3: 331

Roville (Guillaume) 2: 80; 3: 333 375 395

Ruellius 2: 231

Ruscelli (Girolamo) Le imprese illustri; 2: 422 726

Rutland-psalter 2: 635

Ruyssaert (Huybert) 2: 111

Rijssele (Colijn van) 2: 603

Saavedra Fajardo (Diego de) 2: 247 252 726

Sabidius 2: 651

Sabinus (Poppaeus) 2: 548-549

Sadrach 2: 423

Saenredam (Jan) 2: 756

Saffira, echtgenote van Ananias 2: 350

Saint-Gelais (Mellin de), Frans dichter (1491-1558) 1: 121 Oeuvres poétiques (‘Alliance de pere’); 2: 324

Saladinus of Saladin (Yousouf Salah al-Dîn), sultan van Egypte en van Syrië (1138-1193) 1: 214-215; 2: 499 502 504

Salisbury (Johannes van) Policraticus; 2: 380

Sallieth (B.M. de) 3: 415

Sallieth (M. (de)) 2: 329; 3: 55

Sallustius (Gaius Sallustius Crispus), Romeins geschiedschrijver (86-36 v.Chr.) 1: 81; 2: 63 244 307 561 Bellum Iugurthinum; 1: 296 Bellum Iugurthinum, cxiii, 1; 2: 658 Epistula ad Caesarem, i, 7, 1; 2: 249 Epistula ad Caesarem, ii, 10, 4; 2: 250 Epistula ad Caesarem, ii, 13, 5; 2: 250 Historiarum reliquae, iv, 69, 4; 2: 320

Salmacis 2: 677

Salomo (Salomon), koning over Juda en Israel, opvolger van David. Ook aangeduid als Sapiens, Sapiens Hebraeus, en de (Hebreeuwse) wijze 1: 13 39 59 141 148 159 184-185 215 250-251 256-257 267 315 323 339 345; 2: 54 66 159-160 167 198 202 360 373 396 443-444 448 500 567-568 577-578 582 595 699 712 748; 3: 356

Sambucus (Joannes) 2: 116 321 563; 3: 358 Emblemata; 2: 29 316 725 743 768

Samson (Simson), rechter in Israël, bemint Dalila (Delila) 1: 91 129 148; 2: 265 336 342 373

Sand (George) 2: 382

Sandrart (Joachim von) 2: 367

[p. 503]

‘Februari’; 2: 551

Sannazaro 2: 126 202

Sappho 2: 739

Sara, de vrouw van aartsvader Abraham 1: 39; 2: 159-160 166

Sarragon (Johannes) 3: 400-401

Sartorius (Joannes) 2: 360 Adagia; 2: 158 453 542; 3: 349

Saturnus 2: 237

Saul 2: 118

Saverij (Salomon) 2: 309; 3: 335

Savery (Roelant) 2: 26; 3: 344

Savry (Jacobus) 2: 18; 3: 47 382

Saxe (J.G.) 2: 192

Saxo Grammaticus, Deens geschiedschrijver (ca. 1150-1206) Gesta Danorum; 2: 716 Gesta Danorum, i; 1: 319 Gesta Danorum, i, viii, 24-25; 2: 709

Scaevola 2: 62

Scaliger (Julius Caesar) 2: 403 Poetices libri septem; 2: 47

Scaliger (Josephus Justus), Frans humanist van Italiaanse afkomst (1540-1609) 1: 161; 2: 146 Iambi gnomici, 21; 2: 397

Scève (Maurice) 2: 50 622 Délie, object de plus haut vertu; 2: 295 491 614

Schaep (Jan) 2: 74

Schalcken (Godfried) 3: 367 ‘De nutteloze les’; 2: 398 ‘De bedreigde maagdelijkheid’; 2: 398

Schelf (Joh.) 3: 31

Schellinks (W.) 2: 533; 3: 331

Schillemans / Schellemans (François), of

Schelemans / Schilemans 2: 22 25 40 112; 3: 8 ‘Allegorie op het einde van het Bestand’; 2: 40 ‘Gezicht op Middelburg’; 2: 493 ‘Het schip van staat’; 2: 40

Schipper (Jan Jacobsz) 2: 16-18 67 93; 3: 45-47 335 342 373 382 394 Ariane; 3: 335

Schlegel (H.) Natuurlijke historie van Nederland; 2: 410

Schöne (A.) 2: 43

Schoeneus 2: 638

Schoenmaker (Hendrick Albertsz) 3: 417 May-gift van de verscheyde vogelen; 2: 322; 3: 254

Scholz (B.F.) 2: 36-37

Schonaeus (Cornelis), of Cornelis van Schoon, Nederlands Neolatijns toneelschrijver en humanist (1541-1611) 1: 349 Lucubrationum liber (‘Liber epigrammatum’), iii; 2: 763

Schongauer (Martin) 2: 26

Schoonenburg (Antoni) 3: 49

Schoonhovius (Florentius) 2: 701-702; 3: 366 Emblemata, partim moralia, partim etiam civilia; 2: 200 203-204 506 614 639 707; 3: 376

Schotte (Apollonius) 2: 153

Schut (P.) 2: 40

Scoperos satyra ofte Thyrsis minne-wit 2: 449; 3: 374

[p. 504]

Scriptores historiae Augustae, zie ook Aelius Lampridius en Aelius Spartianus ‘De vita Hadriani’, xxiii, 14; 2: 534 ‘Aelius Verus’, v, ii; 2: 535

Scriverius (Petrus) 2: 143

Secundus (Janus) 2: 192 573; 3: 410

Selectae e veteri Testamento et e profanis scriptoribus historiae 3: 361

Selectae e veteris 2: 63

Sem, zoon van Noach 3: 339

Seneca (Lucius Annaeus), Seneca pater (rhetor), schrijver en vader van de gelijknamige filosoof (ca. 55 v.Chr.-ca. 40 n.Chr.) 1: 278; 2: 618; 3: 363 Controversiae, 5, 6; 2: 215 Controversiae, 6, 8 (264 m); 2: 618 Declamationes; 2: 624

Seneca (Lucius Annaeus), schrijver van tragedies, redevoeringen en filosofische werken (14 v.Chr.-65 n.Chr.). Zie ook onder Publilius Syrus 1: 58 63-64 69 81 86-87 105 147 152-153 194-195 207 233 255 267 273 308 315 327 338-339 344; 2: 23 45 49 53-54 61 66-67 82 196-198 206-207 209 224-227 229 240 244-245 256 258 288 293 299 306-307 331 372-373 378-380 385 390 420 433 435 447 462 465 474 487 521 530 575-576 581 595 599-601 605 608 637 664 721 746 748; 3: 11 265 355 361 365 367 417-418 Agamemnon; 1: 254 272 296 Agamemnon, 79-86; 2: 658 Agamemnon, 97-103a; 2: 605 Agamemnon, 101; 3: 418 Agamemnon, 130; 2: 228 Agamemnon, 799; 2: 575 De beneficiis, ii, ix; 2: 202 De beneficiis, ii, xiii; 2: 251 De beneficiis, ii, xiv, 5; 2: 166 De beneficiis, iii, xxix, 3; 2: 201 De beneficiis, vi, xxi, 3; 2: 390 De consolatione ad Helviam matrem, vi, 6; 2: 600 De constantia sapientis, v, i; 3: 395 De constantia sapientis, v, ii; 2: 465 Epistulae morales; 2: 54 88; 3: 360 Epistulae morales, i, 2; 1: 182 266; 2: 441 Epistulae morales, ii, 6; 2: 594 Epistulae morales, iv, 2; 2: 232; 3: 418 Epistulae morales, viii, 3; 2: 371 Epistulae morales, ix, 12; 2: 754 Epistulae morales, ix, 18; 2: 331 Epistulae morales, x, 10; 2: 447 Epistulae morales, xiii, 4; 2: 468 Epistulae morales, xiv, 2; 2: 537 Epistulae morales, xiv, 6; 2: 271 Epistulae morales, xiv, 9; 2: 331 Epistulae morales, xvi, 7; 2: 706 Epistulae morales, xvi, 8; 2: 308 Epistulae morales, xviii, 6; 2: 581 Epistulae morales, xviii, 15; 2: 357 Epistulae morales, xix; 1: 265 Epistulae morales, xix, 6; 2: 594 Epistulae morales, xxiv, 13; 2: 465 Epistulae morales, xxiv, 22-23; 2: 283 Epistulae morales, xxvi; 1: 100 Epistulae morales, xxvi, 4; 2: 277 Epistulae morales, xxvii, 2; 2: 727 Epistulae morales, xxviii; 1: 146 Epistulae morales, xxviii, 1-2; 2: 330 Epistulae morales, xxviii, 1-3; 3: 422 Epistulae morales, xxxvii, 3; 2: 390 Epistulae morales, xxxix, 4; 2: 612 Epistulae morales, xli, 5; 2: 425 Epistulae morales, xliii, 4-5; 2: 721 Epistulae morales, xlvii, 2; 2: 308 Epistulae morales, l, 2; 3: 417 Epistulae morales, l, 3-4; 2: 429 Epistulae morales, li; 1: 176 Epistulae morales, li, 1; 3: 404 Epistulae morales, liii, 8; 3: 392 Epistulae morales, liv, 7; 2: 385 Epistulae morales, lviii; 1: 176 Epistulae morales, lx, 3; 2: 308 Epistulae morales, lxi, 3; 2: 494 Epistulae morales, lxiii, 12; 2: 220 Epistulae morales, lxix, 3; 2: 353 Epistulae morales, lxxii, 8; 2: 597

[p. 505]

Epistulae morales, lxxiv, 5; 2: 468 Epistulae morales, lxxiv, 33; 2: 468 Epistulae morales, lxxxi, 28; 3: 419 Epistulae morales, lxxxi, 28-31; 2: 494 Epistulae morales, lxxxiv, 3-7; 2: 414 Epistulae morales, lxxxv, 8; 2: 262 Epistulae morales, xci, 6; 2: 705 Epistulae morales, xciv, 28; 2: 367 Epistulae morales, xcvi; 1: 326 Epistulae morales, xcvii, 15; 2: 728 Epistulae morales, xcvii, 16; 2: 727 Epistulae morales, civ, 17; 2: 330 Epistulae morales, cv, 4; 2: 250 Epistulae morales, cv, 8; 2: 728 Epistulae morales, cvii, 9; 2: 391 Epistulae morales, cvii, 11; 2: 390 Epistulae morales, cxiii, 20; 2: 403 Epistulae morales, cxv, 16; 2: 447 Epistulae morales, cxvii, 8; 2: 457 Epistulae morales, cxviii, 12; 2: 282 Epistulae morales, cxx, 14; 2: 601 Epistulae morales, cxxii, 7; 2: 215 Epistulae morales, cxxiii, 6; 2: 429 Fragmenta; 2; 215; 3: 417 Hercules furens, 188-190; 2: 355; 3: 420 Hercules furens, 205; 2: 355 Hercules furens, 588; 2: 570 Hippolytus (‘Phaedra’); 1: 50 67 283 Hippolytus, 199-201; 2: 630 Hippolytus, 215; 2: 685 Hippolytus, 279-282; 2: 220 Hippolytus, 334-338; 2: 27 Hippolytus, 348-353a; 2: 27 Hippolytus, 876; 2: 184 Hippolytus, 907-908; 2: 201 Hippolytus, 960; 2: 355 Hippolytus, 982; 2: 307 De ira, ii, xi, 2; 2: 465 De ira, ii, xxiv, 2; 2: 214 De ira, ii, xxix, 4; 2: 202 Medea, 85; 2: 638 Medea, 863; 2: 270 De moribus / Proverbia (Pseudo-Seneca), later toegeschreven aan Publilius Syrus, Sententiae; 1: 229; 2: 202 221 239 250 514 534 768 Octavia; 1: 200 307 337 Octavia, 189-191; 2: 476 Octavia, 192; 2: 684 Octavia, 561-565; 2: 746 Oedipus; 1: 152 Oedipus, 980-984; 2: 385 De providentia; 2: 514 Thyestes; 1: 110 Thyestes, 391-397; 2: 298 De tranquillitate animi; 1: 44 122 193 272 De tranquillitate animi, viii, 4; 2: 325 De tranquillitate animi, viii, 9; 2: 325 605 De tranquillitate animi, ix, 3; 2: 605 De tranquillitate animi, x, 1; 2: 171 De tranquillitate animi, x, 4; 2: 171 461 De tranquillitate animi, x, 5; 2: 461 De tranquillitate animi, xi, 9; 2: 379 De tranquillitate animi, xiii, 2; 2: 605 De tranquillitate animi, xiv, 3; 2: 179 De tranquillitate animi, xiv, 10; 2: 241 De tranquillitate animi, xv, 2; 2: 182 De tranquillitate animi, xvii, 10; 3: 417 Troades, 336; 2: 293

Sententiae auctorum gravissimorum et praestantissimorum 3: 366

Sententiae sive loci communes utriusque iuris 2: 65 354-355 591 742

Sententiae veterum poetarum per locos communes digestae 2: 366 3: 366

Senus (Willem van) 3: 55

Servius 2: 212 249 341 669

Serwouters (Pieter) 2: 682

Severus, mogelijk zijn: Marcus Aurelius Alexander Severus, Romeins keizer van 222-235; en Lucius Septimus Severus, Romeins keizer van 193-211 1: 214; 2: 499 504-505; 3: 420

Seydel (Johannes) 2: 695

Shakespeare (William) 2: 380 730 As you like it, 111-2; 230 The first part of King Henry vi; 2: 740

[p. 506]

Shipton (Samuel) 3: 15

Sibmacher (Johan) 2: 589

Sicardus van Cremona Mitrale, i, iv; 2: 495

Sidney (Robert) 2: 40

Siegenbeek (M.) 3: 56

Silenus 3: 388

Silius Italicus (Tiberius Catius Asconius), Latijns dichter (1e eeuw n.Chr.) 2: 566 Punica, i, 250b-251; 2: 436 Punica, iii, 134; 3: 420 Punica, vii, 89; 2: 572

Simeon, profetische grijsaard uit het evangelie van Lucas 1: 100-101; 2: 278

Simeoni (Gabriele) Le imprese heroiche et morali; 2: 670 740 768

Simonides van Ceos 2: 116

Six van Chandelier (Joannes) 2: 74 168

Sluperius (J.) Omnium fere gentium; 2: 32

Sluyter (D.J.) 3: 56

Sluyter (Willem) 3: 367

Smilde (H.) 2: 140

Smit (W.A.P.) 2: 50-51

Snaphaen (Abraham) ‘Jonge vrouw met muizeval’; 2: 296 481

Snyders (Mich.) 2: 71; 3: 367

Sobek 2: 694

Socrates, Grieks filosoof (469/470-399 v.Chr.) 1: 165 279; 2: 54 89-90 122-124 129 164 240 249 406 408 414 463 469 482 618-619 625; 3: 363 388-390 422

Soet (Jan) Maagden-baak; 2: 537

Solinus (C. Iulius) Collectanea rerum memorabilium; 2: 199 203 545 661 Collectanea rerum memorabilium, 7, 2-3; 2: 669 Collectanea rerum memorabilium, 32, 25; 2: 550 Collectanea rerum memorabilium, 52, 45; 2: 319

Solon 2: 201 280 285 591 609 665 756

Someren (Johan van) 2: 74

Someren (Wed. A. van) 3: 48

Sophocles, Grieks treurspeldichter (ca. 496-406 v.Chr.) 1: 39 313; 2: 159 166-167 697 704

Sorgh (H. Maartensz) ‘De reuk’; 2: 485

Soto (Hernando de) 2: 352

Spenser (Edmund) 2: 739 Colin clouts come home againe; 2: 223

Spiegel (H.L.) 2: 120 306 360 370 591 622 Hert-spiegel; 3: 381

Spinniker (Adriaan) Leerzaame zinnebeelden; 2: 474

Sprankhuisen (Dionysius), of Spranckhuysen Alle de stichtelijke werken; 2: 468 Geestelycke triumphe; 2: 471-472 Opuscula practica; 2: 720

Starter (J.J.) 2: 296 Friesche lust-hof; 2: 362; 3: 397 Steeck-boecxken, ofte 'tVermaek der jeugdelijker herten; 2: 291

Statius (Publius Papinius Statius) 2: 49 Achilleidos, i, 547; 2: 523 Silvae, ii, i, 8; 2: 638

[p. 507]

Silvae, ii, iv, 29; 2: 319

Steelink (W.) 2: 623

Steen (Jan) 2: 74-75 448 707 ‘Meisje biedt een oude man botten aan’; 2: 702 ‘Ongelijke liefde’; 3: 367 ‘De papegaaiekooi’; 2: 317

Stella (Jacques) 2: 466 473

Stendhal (pseudoniem van Marie Henri Beyle) 2: 62-63

Stephanus van Bourbon Tractatus de septem donis Spiritus Sancti; 2: 505

Stephanus van Byzantium De urbis et populis; 2: 664

Stiernhielm (Georg) Hercules; 2: 382 357 615 Öfwerskrifter; 2: 194 450

Stilpo 2: 331

Stobaeus (Johannes), Grieks geleerde (begin 5e eeuw n.Chr.) 1: 50 159; 2: 184-185 396; 3: 362 Anthologia; 2: 42 Anthologia, iv, 20, 69; 2: 227 354 Anthologia, iv, 21, 25; 2: 560 De garrulitate sermo, xxxiiii; 2: 190 Sententiae (‘De foelicitate’), sermo ci; 2: 706 Sententiae (‘Nuptialia praecepta’), sermo lxxii; 2: 537

Stock (Andries Jacobsz.) 3: 347

Stoer (Jacob) 2: 57

Stothard (Thomas) 2: 473

Strabo, Grieks geograaf (ca. 64 v.Chr.-ca. 20 n.Chr.) 2: 35 339 344 736 740; 3: 359 Geographica; 2: 339 500 Geographica, ii, 2, 1; 2: 612 Geographica, ii, 6, 2; 2: 612 Geographica, iii, 2, 6 (144); 2: 505 Geographica, iii, 2, 7 (144); 2: 344 Geographica, vi, 2, (267); 2: 366 Geographica, xvii, 1, 30; 2: 739 Geographica, xvii, 1, 32-33; 2: 739 Geographica, xvii, 1, 33; 2: 735

Stradanus (Johannes) 2: 525 Vermis sericus; 2: 772

Styn (P.) 3: 54 386

Stijp (Geertie) 2: 145

Suada 3: 398

Suerendonk (P. van) 2: 40

Suetonius, Gaius Suetonius Tranquillus (ca. 70 n.Chr.-ná 121 n.Chr.) 2: 627 De vita Caesarum, i, lix; 2: 179 De vita Caesarum, iii, lxi, 6; 2: 239 De vita Caesarum, v, viii, 1; 2: 239 De vita Caesarum, vii-ix; 2: 743 De vita Caesarum, xiv, 2; 2: 621

Sulla Felix 2: 752

Swaef (Hans de) 2: 150

Swaef (Johannes de) 2: 150

Swaef (Samuel de) 1: 31; 2: 27-28 40 149-150; 3: 9 17-18 22 25 40 42 44 50 53 401 Gedichten van verscheijde poëten; 2: 150 228 Over de opvoeding van kinderen; 2: 150 Proef-stuck van de schryf-konste; 2: 150 Salomons prophetie; 2: 150

Swaen (Michiel de) 2: 74

Sweerts (Franciscus) Epitaphia ioco-seria; 2: 117 166

Sweerts (Hieronymus) De biecht der getroude; 3: 374 De tien vermakelikheden des houwelyks; 2: 290

Swelinck (Jan Gerritsz.), en de initialen j.s.

[p. 508]

1: 5; 2: 12-13 27 40-41 112 157 170 182 193 204 219 232 242 254 264 274 285 296 311 323 339 345 358 369 383 393 416 428 439 450 460 474 485 496 517 537 540 553 563 574 584 593 603 610 616 629 642 656 671 683 696 708 719 731 745 758; 3: 24 347 374 404-405

Sylvester (Josuah) 1: 28; 2: 27-28 146-147; 3: 8 16 18 22 25 32 268 353 401 Du Bartas his Divine weeks and works, 2: 147 Tobacco battered and the pipes shattered; 2: 309

Symaethis, nimf bemind door de herder Acis 1: 211; 2: 497

Symbola et emblemata 2: 73

Symphosii veteris poetae elegantissimi erudita iuxta ac arguta & festiva aenigmata 2: 188

Symson (M.A.) Heptameron, the seven dayes; 2: 654

Tacitus, Romeins geschiedschrijver (ca. 55-ca. 115/120 n.Chr.) 1: 63 79 87 92-93 111 237 243 297 333; 2: 45 54 206 249 256 258 266 271 299 542-543 555 658 666 734 Agricola, 39; 2: 262 Agricola, 40, 4; 2: 537 Annales, i, ii; 2: 214 Annales, i, lxxx; 2: 549 Annales, iii; 1: 110; 2: 298 Annales, iii, xxx; 2: 307 561 Annales, iv, i; 2: 243 Annales, iv, xx; 2: 665 Annales, vi; 1: 80 Annales, vi, vi; 2: 244 Annales, vi, xxxix; 2: 548 Annales, xv, lii; 2: 272 Germania; 1: 92 Germania, 29, 2; 3: 399 Germania, 43; 2: 265 Historiae, i-xlix; 2: 743 Historiae, i, vii; 2: 271 Historiae, i, xxx; 2: 742 Historiae, i, lxiv; 2: 307 Historiae, iv, lxiii; 2: 271 Historiae, v, ii; 2: 693

Taffin 2: 215 718

Tamar (Thamar), dochter van koning David, zuster van Absolom, halfzuster van Amnon 1: 129 139; 2: 336 342 359

Tarquinius (L. Tarquinius Superbus), zevende en laatste koning van Rome (534-510 v.Chr.) 1: 83; 2: 246 251

Tarquinius Collatinus 2: 342

Tarquinius (Sextus), vergrijpt zich aan Lucretia 1: 129; 2: 336 342

Tasso (Torquato) La Gerusalemme liberata, Canto xvi, 14; 2: 532

Taurellus (Nicolaus) 2: 683 716 Emblematia physico-ethica; 2: 61 321 533 573 677; 3: 390

Teelinck (Suzanna) 2: 143

Teelinck (Willem) 2: 107 150

Telephus, zoon van Hercules 2: 261

Terentius (Publius Afer), Latijns blijspeldichter (190-158 v.Chr.) 1: 49; 2: 45 54 215 239 444; 3: 355 Adelphoe; 1: 104 Adelphoe, 693-694; 2: 183 Adelphoe, 867; 2: 287 Andria, 34; 2: 214 Andria, 295; 2: 680 Andria, 971; 2: 239 Eunuchus; 1: 181 295 Eunuchus; 143; 2: 201 Eunuchus, 813; 2: 657 Eunuchus, 930-933; 2: 440 Eunuchus, 940; 2: 440 Heautontimoroumenos; 1: 248 Heautontimoroumenos, 199; 2: 565; 3: 419 Heautontimoroumenos, 314; 2: 366

[p. 509]

Heautontimoroumenos, 365; 3: 419 Hecyra; 1: 206 Hecyra, 608; 2: 487

Tertullianus (Quintus Septimus Florens), oudchristelijk schrijver (ca. 160-ca. 240) 1: 97 326; 2: 258 280 729 De anima, 41; 2: 721 727 De cultu feminarum; 1: 86 De cultu feminarum, ii, 5; 2: 255 Ad martyras; 1: 328 Ad martyras, 2, 9-10; 2: 723 De virginibus velandis, xi, 5; 2: 275

Tethys 2: 421

Thamar, zie Tamar

Theagenes, naam bij Heliodorus 1: 140; 2: 359 365-366

Themis 2: 140; 3: 397

Themistocles 2: 572

Theocritus 2: 341; 3: 398 Bucolica; 1: 24; 2: 142 Epigrammata; 2: 136 Idyllen; 2: 136 230; 3: 398 Idyllen, xviii, 47; 2: 230

Theodoretus, bisschop van Cyrus in Syrië (ca. 393-ca. 460) 1: 164; 2: 413; 3: 361 Haereticarum fabularum compendium; 2: 408

Theon van Alexandrië (Aelius) 2: 166

Theophrastus, Grieks filosoof, afkomstig van Lesbos (ca. 370-ca. 286) 1: 233; 2: 66 537 Fragmenta, clvii; 2: 529

Thetys 2: 140

Thevet (André) 2: 736

Thibaut (Willem) ‘De dwaasheid van twist’; 2: 436 ‘De dwaasheid van zinnelijke begeerte’; 2: 436

Thieme (W.J.) 3: 415

Thol (Pieter van) 3: 48 51

Thomas van Aquino 2: 393 Questiones quodlibetales, vii, art. 14; 2: 128 Summa theologiae, 1a, 1, 9, 3; 3: 379

Thriveri, zie Triver

Thronus (Tronus) Cupidinis 2: 9 23 108 137 297 356 481; 3: 340 358 377 386

Thucydides, Grieks geschiedschrijver (ca. 455-ca. 400 v.Chr.) 1: 309; 2: 685-686 De Peloponnesische oorlog, iii; 1: 237; 2: 542 De Peloponnesische oorlog, iii, 37; 2: 549 De Peloponnesische oorlog, iii, 39; 2: 692

Thulden (Theodoor van) ‘Harmonie en het huwelijk’; 2: 647

Tiberius (Claudius Nero), echtgenoot van Iulia Augusta 2: 621 627

Tiberius (Claudius Nero), zoon van Iulia Augusta 2: 621

Tiberius (Julius Caesar Augustus), tweede Romeinse keizer, opvolger van Augustus (42 v.Chr.-37 n.Chr) 1: 237; 2: 542 549 666

Tibullus (Albius), Latijns elegieëndichter (ca. 50-19 v.Chr.) 1: 175; 2: 74 271 390 Elegia, i, viii, 30; 2: 166 Elegia, ii, iv, 3-4; 2: 428

Tiraqeau (André) De legibus connubialibus et iure maritali; 3: 363

Tiras (Jacobus) 2: 751

Tol (Dominicus van) ‘Kinderen met een muizeval’; 2: 296

Tremellius (Immanuel) 2: 57 202 212 435 601 743 770; 3: 357

Trismegistus, zie Hermes

Triver., Serm. 2. in Esaiam 1: 58; 2: 202

Trutius (Antonius)

[p. 510]

2: 516

Tryphaena (Thryhaina), dochter van Ptolemaeus vii 2: 536 637

Tryphoena (Triphoena, Typhaena) 2: 529 629 637

Tullius 2: 483

Turnus Herdonius 2: 251

Turpilius (Sextus Turpilius), Romeins komediedichter 2: 209 Fragmenta (‘Demiurgus’); 2: 215

Tuyl Cornelisdr (Maria van) 3: 386

Tijdloos (Julius Jurriens) 2: 15; 3: 35 410

Tijl (uitgeverij en erven J.J.) 2: 19; 3: 56 336-337

Typhon (Set), godheid 2: 702

Typotius (Jacobus) 2: 45 641 Symbola divina et humana; 2: 758

Udemans (C.) 2: 74

Udemans (G.) 2: 143

Ulpianus 2: 54

Ulvild, dochter van Deense koning, naam bij Saxo Grammaticus 1: 319; 2: 709

Uranus 2: 152

Uria, de Hethiet 2: 273

Utrechts zang-prieeltjen 3: 346

Uytwerf (Hermanus) 3: 51

Uzza 2: 396

Vaenius, zie Van Veen

Vair (Guillaume du Vair of Duvair), Frans redenaar, moralist en wijsgeer (1556-1621) 1: 98; 2: 45 276 280 282 La philosophie morale des stoiques, avec le manuel d'Epictète; 1: 98 152-153; 2: 282 385 390

Valckenborch (Lucas van) ‘Marktscène’ (‘Winter’); 2: 484 ‘Vismarkt’ (‘Winter’); 2: 484

Valckenburgh (Elisabeth van), of Valkenburg 2: 225; 3: 345 355

Valens (Fabius Valens) 2: 307

Valentiner, zie Cesare Borgia

Valeriano Bolzani (G.P.), of Valerianus Hieroglyphica; 2: 124 280 284 333 550 718 744

Valerius (Adriaen) Nederlandtsche gedenck-clanck; 2: 135

Valerius Flaccus Argonautica, vi, 148-149; 2: 638

Valerius Maximus, Romeins historicus ten tijde van keizer Tiberius (begin 1e eeuw n.Chr.) 1: 159 338 345; 2: 396 748 760; 3: 361 Factorum et dictorum memorabilium libri novem; 2: 61 Factorum et dictorum memorabilium libri novem, ii, ii, 1; 2: 403 Factorum et dictorum memorabilium libri novem, iv, iii, ext. 2; 2: 166 Factorum et dictorum memorabilium libri novem, iv, iii, 5; 2: 308 Factorum et dictorum memorabilium libri novem, iv, vii; 2: 754 Factorum et dictorum memorabilium libri novem, vii, ii, 3; 2: 331 Factorum et dictorum memorabilium libri novem, vii, ii, 14; 2: 615 Factorum et dictorum memorabilium libri novem, vii, iv, ext. 1; 2: 571 Factorum et dictorum memorabilium libri novem, ix, v, 4, ext. 3; 2: 768

Varez de Castro 2: 579

Varro (Marcus Terentius), Romeins geleerde en dichter (116-27 v.Chr.)

[p. 511]

1: 74; 2: 239 Saturarum Menippearum, 311 (‘Modius’, viii); 2: 234; 3: 417

Vecellio (C.) Habiti antichi, et moderni di tutto il mondo; 2: 32

Veen (Otto van), of Vaenius 2: 27 62 83 118 135 241 356 399 676-677 725; 3: 352 360 370 376 386 Amoris divini emblemata; 2: 59 71 263; 3: 340 Amorum emblemata; 2: 27 59 71 108 193 201 227 230 238-239 242 261 263 270 272 329-330 350 353-354 357 367 377-378 423 433 483 506 513 516 538 592 599 611 682 726 767; 3: 358 397 410 Emblemata; 3: 358 Q. Horatii Flacci emblemata (Emblemata Horatiana); 2: 59 228 231 249 293 331 424 613 768; 3: 355 363 372

Veen (Jan van der) Raadtselen, uyt gebeelt met zin-rijke uyt leggingen; 2: 479

Vegetius (Flavius Vegetius Renatus), Romeins schrijver (4e eeuw n.Chr.) De re militari, iii, prologus; 1: 163; 2: 407

Velde (Jan van de) 2: 364 648

Velleius Paterculus (ca. 20 v.Chr.-ca. 31 n.Chr.) Historia romana, ii, xiv, 3; 2: 343

Venne (Adriaen van de) 1: 4; 2: 9-13 15 22 25 27 29-31 35 37-41 60 88 93 107-109 112 150 157 162 170 176 225 247 260 292 295 330 339 369 411-412 434 438 445-446 480 484 493 513 559 564 570 583 589 598 613 634 636 642 681 752 765; 3: 8 28 32 35 47-48 58 331 334 338 341 343-345 359 386 404 416 ‘Allegorie op het sluiten van het Twaalfjarig Bestand’; 2: 134; 3: 345 ‘Al te bot’; 2: 459 ‘Gezicht op de haven van Middelburg’; 3: 338 Hollandsche sinne-droom; 2: 309 573 ‘Lente’; 2: 284 ‘Middelburchse lauwer-hof’; 2: 149; 3: 409 Sinne-vonck; 3: 347 (Tafereel van de) Belacchende werelt; 2: 117 165 369 415 425 439 493 506 611 684; 3: 340 346 352 360 375 Tafereel van sinne-mal; 2: 28 115 134 164 493 ‘IJsvermaak op de stadsvest nabij de Noordpoort te Middelburg’; 2: 486

Venne (Elisabeth van de), zie De Pours

Venne (Jan Pietersz. van de) 1: 4; 2: 10-11 28 109-111 493; 3: 23 48 ‘Het panorama van Vlissingen’; 2: 323 329

Venus (Aphrodite), godin der liefde (soms gelijkgesteld aan haar moeder Dione) 1: 16 20 22 43 61-62 93 97 115 127 145 169 187 193 205 230 232 235 241 253 271 337 343; 2: 23 26-27 38 71 116 125 134-136 142 151-152 170 174 176 180 205 210 232 259 268-269 280-281 284 334 338 340 370 396 399 423 433 467 516 532 540 554 574 585 603 608 611 614 637 653 677 713-714 732 752-753 758 763 766; 3: 202-205 246 392-393 398 414

Venus minne-giftjens; 2: 570

Vergilius (Publius Vergilius Maro), Latijns dichter (70-19 v.Chr.) 1: 37 56 79 93 97 128-129 206 213 248; 2: 45 49 53-54 230 249 266 327 330 336 341 377 498 676 702; 3: 26 341 350 355 408 Aeneis, i, 118; 2: 341 Aeneis, i, 588-589; 2: 272 Aeneis, i, 599; 2: 503 Aeneis, i, 720; 2: 341 Aeneis, i, 740-741; 2: 705 Aeneis, ii, 200b; 2: 591 Aeneis, ii, 307; 2: 664 Aeneis, iii, 407; 2: 191 Aeneis, iii, 466; 2: 669 Aeneis, iv; 1: 325; 2: 272 720 Aeneis, iv, 23; 2: 424; 3: 392 Aeneis, iv, 65-66; 2: 636 Aeneis, iv, 65-67; 2: 243

[p. 512]

Aeneis, iv, 66b-67; 2: 158 Aeneis, iv, 68-69; 2: 335 Aeneis, iv, 69b-73; 2: 342 Aeneis, iv, 73; 2: 332 Aeneis, iv, 83; 2: 727 Aeneis, iv, 86-89; 2: 335 Aeneis, v, 709; 2: 487 Aeneis, v, 822; 2: 341 Aeneis, vi, 853; 2: 524 Aeneis, vii, 1; 2: 401 Aeneis, viii, 53b; 2: 678 Aeneis, viii, 481-488; 2: 715 Aeneis, ix, 641; 3: 35 Aeneis, x, 284; 2: 367 Aeneis, x, 501-502; 2: 565 Aeneis, xi; 2: 58 Aeneis, xi, 355-356; 2: 680 Eclogae; 2: 425 Eclogae, i; 2: 705 Eclogae, i, 6; 3: 7 Eclogae, i, 6-10; 2: 503 Eclogae, i, 22; 2: 195 Eclogae, ii; 2: 591 Eclogae, iii; 2: 591 705 Eclogae, iii, 60; 3: 379 Eclogae, iii, 78; 2: 223 Eclogae, v; 2: 705 Eclogae, vi; 3: 388 Eclogae, vi, 42; 2: 212 Eclogae, vii; 2: 705 Eclogae, viii, 41; 2: 272 Eclogae, viii, 109; 2: 239 Eclogae, x; 2: 59 739 Eclogae, x, 4-5; 2: 425 Eclogae, x, 41; 2: 230 Eclogae, x, 52-54; 2: 230 Eclogae, x, 54; 2: 223 Eclogae, x, 69; 2: 269 Eclogae, xi; 2: 739 Georgica, i, 23; 2: 229 Georgica, i, 201-203; 2: 693 Georgica, iii, 100; 2: 165 Georgica, iii, 242-244a; 2: 27; 3: 46 Georgica, iii, 267; 2: 275 Georgica, iv, 5; 2: 229 Georgica, iv, 197-199; 2: 539 Georgica, iv, 387ev; 3: 390 Georgica, iv, 426; 2: 229

Pseudo-Vergilius (Appendix Vergiliana) Dirae, 41, 89 en 95; 2: 401 Lydia; 2: 401

Vermeer (Johannes) ‘Vrouw die een luit stemt’; 2: 649

Verrepaeus (S.) Institutionum scholasticarum libri tres; 3: 361

Verryke (E.) 2: 422 Zederyke zinnebeelden; 2: 427

Vers. vulgar. 1: 73; 2: 233

Verscheide Nederduytsche gedichten; 2: 148

Vertot 2: 62-63

Veselaers (Susanna) 3: 342

Vespasianus (Titus Flavius), keizer 2: 24; 3: 338

Vesta 1: 233 278-279; 2: 530 618

Vett (Adriaen) 3: 47

Vetustissimorum et sapientiss. comicorum 3: 366

Vianen (I. van) 3: 48

Victor (Sextus Aurelius), Romeins schrijver (2e helft, 4e eeuw n.Chr.) Epitome de Caesaribus; i: 188 Epitome de Caesaribus, i, 5; 2: 452 457

Victors (Jan) 2: 371 382; 3: 367 ‘De optocht met de prijsos’; 2: 376

Vida (Marcus Hieronymus) 2: 765 770 De bombyce; 2: 771

La Vie van Enkhuizen (Catharina) 3: 386

Vier nieuwe tafelspeelen 2: 506

Vilers (Phillippe de), kloosternaam: Ludovicus van Leuven 2: 71; 3: 368

Villava (Juan Francesco de) 2: 82 Empresas espirituales y morales; 2: 60

[p. 513]

175-176 199 615

Vincentius van Beauvais 2: 199 504

Vinck (Andries), of Vink 2: 364; 3: 342

Vinckboons (David) 2: 30 456; 3: 342

Vinkeles (Reinier) 3: 55

Visscher (Claes Jansz) 2: 456 496 677 ‘Afbeeldinghe van 't Nederlants Bestandt’; 3: 396 ‘T'Arminiaens kapproen’; 2: 492

Visscher (Evert), of Visser 3: 49 52

Visscher (Jan), of Visser 3: 49

Visscher (L.G.) 3: 353

Visscher (Anna Roemers) 1: 29; 2: 27-28 140 147-148 151 228 333 356 363 393 492 731; 3: 8 16 18 20 22 25 29 40 42 44 50 53 204 401

Visscher (Pieter Roemer) 2: 36 59 69 82 86 117 168 352 364; 3: 204 352 Sinnepoppen; 2: 9 59 80 85 117 122 127 148 180 214 235 242 291 302-303 309-310 329-330 332 339 357 361 363 389 405 491 513 517 559 564 569-570 649 726; 3: 339 344-345

Visscher (Wed. van Barend) 3: 50

Visser (Jan) 3: 49

Visserus (Jacobus) 3: 31

Vivere (Adriaen van de) 2: 110

Vivere (Jacob van de) 2: 9 110-111

Viverius (Jacobus) De wintersche avonden; 2: 704

Vives (Juan Luis), of Joannes Lodovicus, Spaans humanist, Neolatijns schrijver (1492-1540) 1: 201; 2: 126 357 476; 3: 356 361 De officio mariti; 2: 65 De officio mariti (‘De accessu ad coniugium’), ii; 2: 680 De officio mariti (‘De eligenda uxore’); 2: 179; 3: 363 De officio mariti (‘De eligenda uxore’), i; 2: 482 625 De officio mariti, ix; 2: 483

Vivianus (Johannes), of Jean Vivien 2: 176 181

Vlacq (Adriaan) Arithmetica logarithmica; 3: 334

Vliet (Johannes van) 3: 28

Vloten (Johannes van) 2: 19 303 343 556 690 697; 3: 56 337 350 354

Voetius (Gisbertus) Proeve van de cracht der godtsalicheyt; 2: 180

Voigtländer (Gabriel) Erster Theil allerhand Oden unnd Lieder; 2: 134

Volusius, naam bij Catullus 1: 289; 2: 643 651

Vondel (Joost van den) 2: 53 60 116 217 380 539 635-636; 3: 351-352 358 397 Aenleidinge ter Nederduitsche dichtkunste; 2: 53 Den gulden winckel; 2: 59 80 85 121 151 231 249 264 613 684; 3: 350 377 379 381 394 Gebroeders; 2: 693 Het lof der zeevaart; 2: 729 Samson of heilige wraeck; 2: 433 Stryd of kamp tusschen kuyscheyd en geylheyd; 2: 150 Vorsteliicke warande der dieren; 2: 59 203 240 293 307 374 381 444 559 569 603 632 634

Vos (Jan) 3: 401

Vos (Maarten de) 2: 411 506 738; 3: 339 501

Vossius 2: 146

Vrancx (Sebastian)

[p. 514]

Satirs vergelding; 2: 218

Vreeswyk (Goossen van) 2: 72-73 211 225 238 248 270 281 329 340 352 422 456 492 533 547 559 570 580 590 599 610 649 663 690 715 738 752 766; 3: 370-371 De goude leeuw of den asijn der wysen; 3: 371 De groene leeuw, of het licht der philosophen; 3: 371 De roode leeuw, of het sout der philosophen; 2: 280; 3: 370 Vervolg van 't cabinet der mineralen, of de goude son der philosophen; 3: 371 703

Vries (M. de) 3: 56

Vulcanus 2: 136

Waesberghe (firma Janssonius van) 3: 337-338

Waesberge (Johannes Janssonius van) 3: 371

Waesberge (Pieter van) 1: 4; 2: 11-13 26 107 109 111 339 610; 3: 23-24 386

Wandelaar (J.) 3: 51 414

Wassenaer (J.H.V.) 3: 53 386

Water (J. en Wilhem vande) 3: 48

Wechthlin (Johannes) 2: 567

Weddepohl (C.) 3: 55

Werff (Adriaen van der) ‘Jongen met een muizeval’; 2: 296

Westerbaen (Jacob) 2: 49-50; 3: 353

Westrheene (Tobias van) 3: 374 Jan Steen, historisch-romantische schetsen; 2: 74

Whitney (Geoffrey) 2: 332; 3: 364 A choice of emblemes; 2: 321 496 718 730

Wiering (Thomas von Wierings Erben) 3: 337

Wierix (Antonie (ca. 1552-1614?); Hieronymus (ca. 1553?-1619); of Johan (ca. 1549-na 1615)) 3: 339

Wilhelmina (H.P.M.), koningin der Nederlanden 3: 335

Willem iii (W.A.P.F.L), koning der Nederlanden 3: 335

Wirth (H.F.) 3: 373

Wirth (K.-A.) 2: 42

Witsen (Nicolaes) 2: 424

Witsen Geysbeek (P.G.) 3: 55 Het leven en de verdiensten van Jacob Cats in gesprekken; 3: 374 415

Wittewrongel (Petrus) 2: 215 718 Oeconomia christiana; 2: 601 676

Woestijne (Karel van de) 3: 351

Wolterink (W.) 2: 19; 3: 57

Wttewael (Joachim) 2: 592

Wijbrants (Sander), of Wybrantz 2: 364; 3: 342

Wijngaert (Willem Jansz.) 3: 335

Xenophanes 2: 388

Xenophon van Colophon, Grieks filosoof en geschiedschrijver (ca. 570-ca. 480 v. Chr.) 1: 129 345; 2: 66 181 335-336 391 718 760 Cyropaedia, v, i, 16; 2: 177 Cyropaedia, viii, iv, 14; 2: 768 Oeconomicus, xii, 14; 2: 341

Yñiguez de Lequerica (Herederos Juan) 2: 579

[p. 515]

Zacheus, overste van de tollenaren in Jericho 1: 329; 2: 723-724 729

Zeeusche nachtegael 2: 28 110 138 143 149 151 153 493; 3: 35 378 400-402

Zeno van Kition, Grieks filosoof en stichter van de stoïcijnse school (342/325-279/263 v.Chr.) 1: 45; 2: 172 175 179 332

Zenobius 2: 558 562

Zeus, zie Jupiter

Zevecote (Jacob van) 2: 148 204 707

Zincgreff (Julius Wilhelm) 2: 168 247 310 Emblematum ethico-politicorum centuria; 2: 252

Zoïlus, Grieks sofist en retor (285-247) 1: 188; 2: 452 457

Zomeren (Koos van) 2: 449

Zonaras (Johannes), Byzantijns kerkelijk schrijver (?-ca. 1130) 1: 183; 2: 441 Epitome historioon; 2: 447

Zurcher (A.) 3: 55 415

Zypper (Oswald) 2: 368