Voor kinderen van ezeldrijvers

Ceterum censeo

Ik citeer Heine niet zonder genoegen, maar ik ben niet van mening dat nu de emancipatie de eerste Aufgabe unserer Zeit ist. De belangrijke taak waarvoor wij in West-Europa staan is een andere. Er komt weer oorlog. Het duitse expansionisme is nog precies hetzelfde als dat van Hitler en dat van vóór Hitler, al is het uitgesproken doeleinde voorlopig bescheidener: teruggave van de aan Polen verloren gebieden. Onze belangrijkste taak is: eindelijk eens in te zien wat wij hiermee te maken hebben. In Hitlers Mein Kampf staat (ik volg een vertaling van het boek van mr A.S. de Leeuw, Nederland in de Wereldpolitiek, van 1936, dat nodig eens herdrukt zou moeten worden): ‘Maar als wij heden in Europa over nieuw grondgebied spreken, dan kunnen wij in de eerste plaats slechts aan Rusland en de aan Rusland onderdanige staten denken.’ God zij dank hebben de

[p. 38]

duitsers hun veroveringsoorlog verloren. Wij zijn de konsekwenties daarvan in Potsdam overeengekomen, waaronder de Oder-Neisse grens. God zal ons straffen omdat wij daarna Duitsland toestonden zich weer te bewapenen, want het doel van die bewapening is, zich te bevrijden van Potsdam. De nieuwe duitse tank is de sterkste ter wereld en er rollen er voorlopig al 1500 de fabriek uit. U zegt: de duitsers bewapenen zich, om zich tegen de russen te verdedigen? Dan lijkt u op mijn vader en zijn politieke vrienden, die opgevoed waren door Kuyper en met De Standaard, dat is pro-duits, en die het in 1933 dus redelijk vonden dat de duitsers zich weer bewapenden ‘om zich tegen de fransen te verdedigen’. Ik herinner mij dat ik schreeuwde: maar als de bedreiging van de fransen komt, waarom vallen die dan nu niet aan, waarom zouden zij wachten tot de duitsers even sterk zijn als zij? Mijn vader heeft later genoeg gelegenheid gehad om de Duitsers te leren haten, maar dat was tien jaar te laat. Ik ben in zekere zin nog (of weer) de provo die ik was in mijn klimaat van toen: ik was rood en republikein en ik vond het Wilhelmus een gek lied dat ik weigerde om mee te zingen. Het is allemaal iets genuanceerder geworden, maar ik mis mijn vader, want vandaag zou hij het met mij eens zijn als ik zei: ‘Waar wachten die russen dan nog op? Die rotmoffen worden met de dag sterker. Als de stelling waar is, dat de russen westwaarts willen aanvallen, dan hadden zij het tot vandaag moeten doen!’ Ik zou

[p. 39]

mijn vader in de Stern van 10 augustus 1965 laten lezen wat de 16-jarige Hans-Joachim Sch. naar huis schreef toen hij onlangs bij de oefeningen in de Bundesgrenzschutz een machinegeweer in de handen kreeg: ‘Plötzlich glaubte ich ein anderer Mensch zu sein. Solche Kraft schien von der Waffe auszustrahlen. Ich fühlte mich stark genug, notfalls ganz Ruszland damit zu erobern.’ Zijn kollega, de 14-jarige Michael D., leerling van de achtste klas van de lagere school, wil het met dat moordwapen meteen ‘tegen een heel garnizoen russen opnemen’. Mijn vader zou niet vloeken, dat deed hij nooit, maar tandenknarsen, dat kon hij uitstekend. Ik neem het hem niet meer kwalijk dat hij dat in 1933 niet deed, ik ben blij zeker te weten dat hij het vandaag zou doen. Dit was een uitstapje; daarom heette het ook ceterum censeo. Wat moeten wij doen en wat kunnen wij doen? De belangrijkste opgave van onze tijd is, voor ons nederlanders, verzet tegen de ontwikkeling, waardoor Duitsland weer een grote militaire macht wordt.

Doordat wij in een demokratie leven, kunnen wij ons in elk geval uitspreken. De demokratie funktioneert alléén als wij haar dagelijks evalueren, en zo nodig onze mening laten horen.