Liederen. Deel 3

Opstandige liederen

[p. 51]

De Schilderij

Uit uren van aandacht was het beeld ontstaan,
Het had hem aangegrepen en hij was gegaan
Door haar oogen henen naar beneden,
Langs het toevallige was hij vergleden,
Hij zag de ziel die in haar levend stond,
Het bevende waaruit die vrouw bestond,
Het cellenweefsel, waaruit liepen draden
En van dit vreemd gelaat maakten de naden,
En weefden dezen mond, dien zij bewoog
Tot een vreemd lachend masker, waarop woog
Een verre schaduw, een verdriet, een last
Van kleine schilfertjes, een saamgetast
Van vele droeve heimlikheden,
Die scheefden haren mondhoek naar beneden,
Haar mond lag stil te lachen in den kreet
Van een die 't weggaan van de vreugde weet,
En op haar oogen néér de leden hingen
Als vleugellamme vogels, en ontvingen
De weifelende glans van somberend metaal;
Haar loome oogen waren het verhaal

[p. 52]

 

Van voetstappen over haar heen geschreden,

 

Van mannenhanden door haar lijf beleden,

 

Haar oogen droegen schijnsels van een lamp

 

Uit avondkamer, waar opstijgt een damp

 

Uit fijne sigaret, een zoete geur

 

Die op den smaak neerslaat gelijk likeur,

 

En maakt het denken van zijn weeheid ziek,

 

Een geur die drijft de luchten balsemiek,

 

En 't lichaam willig en tot overgave

 

Naar de begeerige handen die aandraven;

 

Haar oogen waren weters van dit leed

 

Als men vergeten wordt; - en zij vermeed

 

Ze op te heffen naar het open licht,

 

Ze hield ze in halve tinten, bijna dicht,

 

En verfde haar gelaat met vermiljoen

 

Een weinig, om behaaglijk aan te doen,

 

En te verkleinen haar nádagen;

 

Zij hield ze met een veinsje opgeslagen

 

Alsof zij schalkte met haar vrouwe-zijn,

 

Zij wilde wel voor ieder uwer zijn

 

De liefste, d' allerliefste, de bekoorde,

 

Die tot de driften van uw lijf behoorde, -

 

Zij stond dan voor u uit en was gereed,

 

En gaf zich uit de cirkels van haar kleed,

 

Aan uwe oogen, om snel op te rijzen,

 

Wanneer gij wenschen zoudt. - Zij wist de wijzen

 

Die Liefde speelt en ook het dansgebaar

 

Waarmee de hartstocht maakt zich openbaar,

 

Zij wachtte -

[p. 53]

 

Uit haar oogen viel een straal

 

Een bevende, belegd met blauwig staal,

 

Haar mond lag in vermoeidheid neergezonken,

 

Twee dunne streepjes nauwlijks geblonken,

 

Haar vaal gelaat verbeeldde het palet,

 

Waarop een schilder verven had gezet, -

 

Onwezenlijk een menschenaangezicht,

 

Dat dood geleek te zijn en toch verlicht

 

Door het geheime binnenwaarts gebeuren

 

Dat van haar ziel uitging de oogen kleuren,

 

En trok het droeve weefsel van haar mond

 

Tot bevende sylaben - en zij stond

 

Gegoten in haar kleed van mauve zijde

 

Een smarte-mensch, een voorgewende blijde,

 

Die niet wist, dat zij was de schilderij

 

Der priesteresse onzer maatschappij.