Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Van den boom des levens (1630)

Informatie terzijde

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.33 MB)

ebook (2.72 MB)

XML (0.10 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie

Subgenre

dialoog


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Van den boom des levens

(1630)–D.V. Coornhert–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

God straft des serpents, Eve en Adams zonden,
en gaet den boetvaerdigen ghena verconden.

Godt, Adam, Eva, Serpent.

 
DE mensch wandert niet meer onschuldigh naeckt int licht,
 
Maer hy vliet nu besmet mijn suyver gesicht,
 
Waer hy in mijn heylsame woordt ghebleven,
 
Hy waer noch int onschuldighe goede leven.
 
Nu wijckt hy van't leven, van my zijnen Gode,
 
En comt deur de sonde inder sielen doode
 
Soo quaedt ist overtreden van mijn ghebode
 
Doch wil ick noch vertroosten in desen noode.
 
En hem die sich self niet mach vryen van't quade
 
Soo lieflijck voorcomen met ilde ghenade
 
Dat hy noch boven zijn eerste staet werdt eerlijck
 
Soo hy gheduldigh aen neemt mijn straffing leerlijck
 
En op mijn beloften bout vast en begheerlijck
 
Blijvende nu voorts in mijn woordt on-afkeerlijck.
 
Nu keert hy vluchtigh van my door't wroeghen doornigh
 
En 'tverkeert oordeel, d'welc my die lieft ben waent toornigh
 
Dus can hy niet my, maer ick hem wel soecken
 
Waer zijdy Adam? komt uyt die duyster hoecken
 
Adam
 
Ick hoorde u stem inden lusthof, en quam in sorghen
 
Om mijn naecktheydt. Dus heb ick my Heer verborghen,
 
Voor u aensichte streng, suyver en volmaeckt.
 
Godt.
 
Wie heeft u gheseydt dat ghy van onschuldt waert naeckt?
 
Anders dan dat u weetgierigh soo vermeten
 
U vande verboden Boom zondigh dede eten,
 
Adam.
 
Ghy beklaeght my recht Heer, recht ist dat ickt kinne
 
tLieve wijf dat ghy my gaeft tot gesellinne,
 
Gaf my de vrucht, ick adt, en condt haer niet weerstaen.
 
Waerom hebdy, segt onwijse vrou, dat gedaen?
 
Eva.
 
Het listighe Serpent bedroogh my en ick at.
 
Godt.
 
Wee u ghy valsche waen, aertsche lust, Helsche padtGa naar margenoot+
 
En loghens dochter, om dat ghy u hebt vercloeckt
 
Den goeden mensch te verderven, suldy vervloeckt
 
Sijn en blijven met schanden onwaerden,
 
Onder al 'tander ghedierte vander aerden,
 
Op dijnen hovaerdighen Borst suldy treden
 
Dijn hoogh vlieghen sal dy doen sincken beneden.
 
Eten suldy met dijne tanden fenijnigh
 
Gheen Broodt des Levens, maer aerdt Serpentinigh.
 
Niet Hemelsch, maer aertsche dinghen suldy wenschen
 
Aertsch zijnde suldy verslinden d'aertsche menschen
 
Welcker zin niet dan dat aertsch is can beluycken
 
Dats meest des vleeschs wellust d'Afgodt van der Buycken.
 
Die elck met 'tgunt daer onder is weeldig verstijft,
 
Daer door men veel geyle Hoerderye bedrijft.
 
Welcke Buyckdieners oock gheen stem sal gebreken
 
Om van dees valsche wellust 't valsch Lof te preken
 
En and'ren (als ghy 'twijf deedt) oock te bedrieghen
 
Maer tot een boete van sulck u venijnigh lieghen
 
Stel ick die waerheydt crachtigh voor triacule
 
Als een zaedt der Vrouwe (een groot miracule)
 
Tusschen den welcken en u, haer en dijn zade
 
Ick vyantschap sal stellen sonder ghenade.
 
d'Almachtighe waerheydt sal dit quaedt oock wreken
 
En valsche waen, dijn hooft sulcx tot morteren breken
 
Dat ghy waerheydts Jonghers soo blijft verschooven
 
Dat hen onmoghelijck sy u meer te gheloven,
 
Door versochtheydt wis, in heur kloecke hersenen
 
Dan suldyse belaghen in heur versenen
 
Dats in hare navolghende ghewoonten quaet,
 
want men 'quaet eer verstdet en haet, dan daetlijck laet.
 
Maer ghy vrou die mijn ghetrouwe waerheydt hebt verachtGa naar margenoot+
 
Den loghen ghelooft, en u man ten val ghebracht
 
Door u ongheloofs vermetele blendigheydt
 
Sult gheplaeght sijn met meering van ellendigheydt
 
Int ontfanghen van die wenschelijcke deughden
 
Die ghy goedt zijnde mooght verwerven met vreughden.
 
Maer na dien ghy door de zondt quaet zijt van herten,
 
Suldy sonder voorgaende dootlijcke smerten
 
Int sterven der zonden, gheen deught moghen baren,
[Folio 406r]
[fol. 406r]
 
Voort levens deught sal der zonden doodt beswaren.
 
Want ghy die u mans raedt behoorde te volghen
 
Sonder zijn weten die vrucht hebt in gheswolgen
 
Ja hebt hem noch, door u aentreckelijck smeken
 
Met u doen vallen en in den doodt versteken
 
Als ghy die hem schuldigh waerdt te ghehoorsamen
 
Hem u ghehoorsaem maeckte tegen 'tbetamen,
 
Soo dat het minste het meeste t'onder brachte
 
Suldy voordts aen wesen onder des Mans machte.
 
'tVerstandt sal ghebieden al die begheerlijckheydt,
 
En mijn woordt het verstant, dits des Mans heerlijckheyt.
 
Dits mijn schicking, want dat ghy die niet meer verstoort.
 
En ghy Adam om dat ghy dwaeslijck hebt ghehoortGa naar margenoot+
 
Die smekende stem ws wijfs die u heeft becoort
 
Soo dat ghy smaeckte van die vrucht teghen myn woordt
 
Daer op ghy meer dan op't wijf hoorde te mercken.
 
Sal nu die Aerde vervloeckt zijn in u wercken.
 
Ick meyn u aertsche Mensch, u Aertsche sinnen
 
Soo dat ghy daer n moyte en verdriedt sult vinnen,
 
Ende niet sonder u arbeydelijck zweeten,
 
Ellendighe vruchten daer af en sult eten.
 
Als roubarende lusten, wroeghende doornen,
 
Ydel hopen, ancxtigh vreesen, droevigh toornen
 
Met ander aertsche Cruyden bitter vol rouwe
 
Dit sal u broodt zijn in Warme Arbeydts douwe
 
Tot dat ghy Adam nu Aertsch van naem en van aert
 
Wten Hemel valsch daer in ghy hoogh ghesteghen waert
 
Ootmoedelijck daelt int diepste van der Aerden
 
Daer uyt ghy eerst quaemt, ja tot stof van onwaerden
 
U self verneert en vercleynt in uwen ooghen
 
Soo lang suldy dees arbeyt pijnlijck ghedoghen
 
Wort ghy soo inder waerheydt stof, cleyn ende niet
 
Terstont sal verdwijnen u moeyelijck verdriet
 
Dan salder een nieuwe Adam in urijsen
 
Die met het Hemelsch Man versaden en spijsen,
 
En mijn lieft tot u in hem soo naeckt bewijsen
 
Dat ghy my het alderbeste goedt sult kinnen,
 
En boven al met hert ende ziele beminnen.

Lanck 104. Regulen.

Nadencken.

God wil niet het verderven der zondaren, veel min des oprechten menschen. Zonde baerdt den doodt, godt voorkomt genadelijck den vluchtigen mensche, de hovaerdighe wert vernedert, hovaerdie verslint d'Aertsche menschen lijflijcke wellust verleyt. Waerheyt maect vry vande logen. 'tQuaet moet sterven sal't goede leven. Pijnlijck valt het sterven van't quade 't Snootste moet het Edelste dienen, Quade ghewoonte baert quade wercken. Inde Wereldt, dats buyten die ghehoorsaemheydt Christi, heeft men onrust. Ootmoedigheyt brengt tot rusten. Den cleynen wert gods goetheyt cont. Kennisse van goetheyt teelt liefde.

margenoot+
Tot het Serpent.
margenoot+
Tot het wyf.
margenoot+
Totten Man.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken