Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Verhalen uit de geschiedenis van België (1856)

Informatie terzijde

Titelpagina van Verhalen uit de geschiedenis van België
Afbeelding van Verhalen uit de geschiedenis van BelgiëToon afbeelding van titelpagina van Verhalen uit de geschiedenis van België

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.55 MB)

ebook (2.88 MB)

XML (0.15 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/geschiedenis-archeologie
non-fictie/schoolboek


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Verhalen uit de geschiedenis van België

(1856)–Johan Michael Dautzenberg, Prudens van Duyse–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 11]
[p. 11]

III.
Liederick de Buck,
Eerste forestier (boschheer) van Vlaenderen, 676.

 
Geregtigheid.

Uit oude geschiedenissen kunnen wy altoos de eene of andere goede les en leering putten, zelfs dan, wanneer ons de aengehaelde gebeurtenissen twyfelachtig of verdicht voorkomen. Wat oud of grys is, dat zal een verstandig kind achten en eerbiedigen; want het denke: ik ook hoop eens oud te worden, en achting te verdienen.

In Vlaenderen heeft men, vóór vele eeuwen, een aental boeken geschreven, die, al zyn ze in 't vlaemsch opgesteld, door de volkeren, onze taelverwanten, nog gretig gelezen worden. Onder deze telt men oude kronyken, die tot den tyde des schryvers loo-

[pagina 12]
[p. 12]

pen, en bykans allen met den beginne der wereld aenvangen: dit viel destyds in den smaek. Eenige dier kronyken bezitten historische nauwkeurigheid, andere zyn met sagen, of verdichtsels, doorvlochten; weêr andere behelzen, buiten de verhalen, lessen en waerschuwingen.

Wy trekken uit de Excellente Cronicke van Vlaenderen de schrikkelyke historie van Liederik de Buck, eenen prins, die (zegt het merkwaerdig boek) boven alles de regtvaerdigheid minde.

Omtrent Sint Jan in den midzomer, ontving Liederik verscheidene persoonen van den hove des konings Lotharius, welke by zyner vrouwe Ydonea een bezoek aflegden. Het onthael was, ter eere des konings, heel minnelyk en luisterryk. Liederik had vele zyner edele onderdanen, mannen en vrouwen, uitgenoodigd om de vreemden des te beter te ontvangen. Het hof was prachtig; men danste, en reide er. Eenige der jonkvrouwen, door den dans verhit zynde, wenschten ter verversching pruimen, of eenig ander fruit. Juist kwam daer eene schamele vrouw met eenen korf rype vruchten, die ze verkoopen wilde, om met de ontvangene penningen zich spys voor hare hongerende kinders te kunnen aenschaffen. Jozeram, Liederiks oudste zoon, kocht hierop dit fruit, zonder te betalen, maer beloofde dit spoedig te doen. De korf met fruit werd den vrouwen en jonkvrouwen voorgesteld, en - de belofte vergeten. De arme moeder wachtte met immer klimmend ongeduld voor de poorte, en

[pagina 13]
[p. 13]

wachtte er nog, toen het donkere nacht was. Biddend en sidderend ging zy huiswaerts, en als zy t'huis kwam, vond zy haer kindeken van honger gestorven.

De troostelooze vrouw begaf zich 's anderendaegs naer Liederiks paleis, en bragt hare klagte voor den vader. Zy wist wat gestrenge wetten deze had uitgevaerdigd tegen dergelyke feiten op eenen tyd, dat Vlaenderen, als ‘een woud van ongenade,’ met rooveren was bezet. Weldra vertrok Liederik met zynen zoon naer Doornik, en liet hem daer aen de galg opknoopen.

Jozerams moedwilligheid of nalatigheid had hier de dood van het arm wichtjen ten gevolge. Men ziet het: een klein gebrek, eene schynbaer nietige zonde kan de ergste gevolgen hebben.

Maer wat moet men van 's vaders gedrag denken? Al heeft het eenen schyn van regtvaerdigheid, het is niet te min zoo streng, zoo wreed, zoo onvaderlyk, dat wy niet zullen trachten het te regtvaerdigen. Eene mindere straf ware overeenkomstiger geweest met christelyke gevoelens; zy hadde den vader tot geenen beul gemaekt: iets wat ten sterkste tegen de natuer strydt, en dus tegen eene wet, die God zelf onuitwischbaer in ons harte heeft gegrifd.

Maer had dit geval geen zoo bloedig einde genomen, zouden wy er wel even veel belang in stellen, zouden wy er wel even door ontroerd zyn als thans? Immers wekt het samen medelyden en schrik op; en de menschelyke ziel is zoo wonderlyk geschapen,

[pagina 14]
[p. 14]

dat een verhael van dergelyke feiten, ook voor eeuwen voorgevallen, haer treft, en boeit.

Wy kunnen er nog de opmerking by maken, dat wy nooit eenig verhael bloot om het verhael moeten aenleeren: wy dienen het aen ons verstand te toetsen, en na te gaen, in hoe verre het al of niet verdicht is, of zyn kan; in hoe verre het ons leert, wat wy moeten doen en laten. Het is met de geschiedenis gelyk met alle andere wetenschap gelegen; hare kennis moet vooral strekken om ons over het aengeleerde te doen nadenken.

 
Regtvaerdigheid, ver boven vrees,
 
Heeft medely' met weeûw en wees.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken