|
| |
| |
| |
Schema I.
Angelus, Tempus, & Occasio, sua explicant munia.
Angelus, 1. Diabolus, Tempus, Occasio.
Qvis Patris aeterni genus in mortale fauores
Explicet? Haud satis ille ratus, duxisse sub auras
Aethereas mediasque plagas, laquearibus orbes
Auricomos statuisse poli titaniaque astra;
Aligeros nisi stellanti demitteret axe,
Praeficiens curis hominum rebusque gerendis.
Ecquid commemmorem, quoties bella horrida bella
Contra Acherontaeas dextra hac praeeunte phalanges
Bellarint facili euentu; exuuiasque superbas
Spectandas solium tulerim ad sublime Tonantis?
Nec fuit haec curae & votorum summa meorum:
Vlteriùs progressus amor: ceruicibus enses
Auerti, strauique vias, luctantia ventis
Aequora pacaui, nocituri daemonis iras
Compressi meliore manu; vitamque per omnem
Justitiae docui rectos insistere calles.
At, caeli me iussa vocant; laetusque facesso.
Prô! quid conspiciunt oculi? Monstrose satana!
Tuus iste locus? Quid, sedibus errans
Animas: Stygi pabula grata:
| |
| |
Heîc mihi magna lucri spes.
Te mercesque tuas. Nulla hîc te praeda moratur.
Semper mihi pendet ab hamo
Quibus? hanc quibus est gustare voluptas.
O quanta hac mihi messis in herba!
Non faciam. Siqua est tibi cura tuorum;
Et mihi cura mea est, mea vis, mea copia fandi.
Magnáne promittis? magnis ego sum quoque diues
Pollicitis. Si dona feras argentea; mî sunt
Aurea. Non minor est huic denique gloria mundo
Plutonis quàm Caelicolûm. Inuiolata tuebor.
(Quidquid agas) mea iura: Orcum sic testor opacum.
O Stygis in miseros mortales vsque minacis
Jmmortale odium! Sed magna potentia caelo;
Quae vires fraudesque Erebi et molimina frangat.
Rumpo moras, ne quemquam astu dulcique veneno
Hostis agat retrò. Juuenes, prodite: timoris
Nil habet, horrisonis timidos percellere flabris
Qui solet; imbelli sed abactus terga pauore
Vertit, si leuibus contrà conatibus itur.
Tempvs, ades; teque his Occasio amabilis offer:
Praesidio vt freti vestro, Caeloque fauente,
Dent operam studiis alacres, & rebus honestis.
Consilium auxiliumque feram: mihi fidite tantùm.
Vt, qui sim, norint homines, haec pauca profabor.
Tempvs ego: sine quo nihil est quodcumque creatum est.
| |
| |
Me sine nec caelum, neque caelo sidera, nec sol
Aureus irradient: sine me, nec terra, nec aequor,
Nec quidquid vastá mundi compage tenetur,
Existat. Sed enim per me velut omnia constant;
Omnia sic rursum per me reuoluta labascent.
Et, quia Musarum cultoribus omnia praesens
Suppedito, quibus ad Sophiae conscendere possint
Virtutisque iugum: visum, me sistere coràm;
Et facere, ad magnos nihil his vt desit honores.
At, germana soror, Occasio, quae mihi semper
Fida latus cinxti, comes i. Quia dura nouerca
Dum te incauta rapit, primâ sub origine, cassam
Reddidit his oculis: ideoque obtutibus aegris
(Vt tegat indecorem vultum) à cervice rèducti
Moesta capillitij oppandit velamen: & inde
Fronte capillata es; sed post, Occasio, calva.
Ne tamen intereà proprij studiosa pudoris
Vsque domi latites, frustratis foenore tanto
Terrigenis; meritò genitrix Natura monebat,
Lux tibi duxque forem. Quare, vestigia fratris
Ponè legas, quocumque manu vel arundine lentâ
Duxero. Tu intereà tua commoda fida recense,
Cognita quò fias mortalibus, hisque fruatur
Quisquis auet, cuique vllus amor studiumve salutis
Est propriae: nihil vt valeat praetexere culpae,
Si te contemtá meritum damnetur ad Orcum.
Jlla ego, quae Angelicis olim cum mentibus auras
Ducta sub aethereas, rerum primordia noui.
Has inter, quae me dignatae amplexibus, omnes
| |
| |
Sedibus asserui superis: meaque ora perosis
Dira dedi horrifici fundare palatia Ditis;
Et luere aeternas mixtâ caligine flammas.
Illa ego, sub primis vix nomine cognita mundi
Principiis: quam cùm paradisi (heu fata!) colonus,
Versuti implicitus spiris serpentis, abegit;
Nudus & infelix mortem, miserandaque pendit
Supplicia, in totam fundens contagia stirpem.
Illa ego, quae optato rursum data tempore, gentem
Fractam restitui: dum terris nascitur infans
Patre Deo; qui mirando cum morte duello
Congrediens, propria arma suum contorsit in hostem.
Jlla ego, primorum quondam quae prouida fratrum
Consilio intereram. Quam cùm malesanus abhorret
Voce minax senior, caelestia numina laesit:
Primus & innocuam fraterno sanguine terram
Imbuit; hinc miseram extorris pro crimine vitam
Traxit. At, expansis dum me complectitur vlnis
Et pius & prudens alter; caelestia structis
Jncensisque sibi promissa fideliter aris
Promeruit, iustique viri per saecula nomen.
Jlla ego, quae quondam Jsacidùm genitrice Rebeccâ
Partu vno effusis geminis oblata, modestè
Adrisi, cupiens vtrique placere. Repulsam
Sed quando à maiore tuli, bona cuncta repulsam
Passa fuêre simul; mox succedente malorum
Jliade, ob stultum facinus. Sed me minor omni
Dum colit officio; gaudet: caelique solique
Munere foecundo cumulatur, crescit in horas;
Ac fratrum, inuersâ geniturae lege, suorum
| |
| |
Accipit imperium, famâ super aethera clarus.
Jlla ego, quae Phariis quondam versabar in oris,
Me spretâ dum fusca phalanx Pharaonis, ab vndis
Ebria Erythraeis, perijt. Sed cara fideli
Abramidûm populo, atque hilari suscepta fauore,
Diuisa incolumem victo hoste per aequora duxi.
Jlla ego, quae Sauli primùm Regalia gentis
Jsraële satae moderanti sceptra, benignum
Promisi obsequium, & prosperrima regna spopondi.
Quam dum fastidit; caelestes protinus iras
Sensit, & indignus solio vitaque, decorem
Jmperij posuit, merso in sua viscera ferro:
Tanti me spreuisse fuit. Jesseia proles
Dum mihi conspectae miro gratatur amore,
Amplexaeque genis figit mille oscula; felix
Conscendit regale decus: fit gloria gentis
Ipse suae, patriae columen, caeli inclytus heres.
Jlla ego, quam Iudae plebes dum negligit excors,
Frustrata eloquiis vitae, ieiuna relicta est.
Porrò Barbaricae gentes hoc munere gaudent,
Caelestisque tenent Regni deposta fidemque;
Quando Palaestinae sceleratis finibus actam
Suscipiunt, atque hospitij dignantur honore.
Illa ego, quam vastum dum contemsere per orbem
Tot turritae vrbes, tot regna arcesque; ruinam
Extremam perpessa iacent. Obscura vicissim
Dum loca multa meum non adspernantur amorem;
Florida splendescunt, ac laude in sidera surgunt.
Cetera quid memorem? Quicumque ab origine mundi
Hactenus oblatam non fastidiuit, amico
| |
| |
Sed fouit captiuam animo, mandata capessens;
Ille sibi, compos voti, decora ampla parauit.
Ast primâ queîs fronte minùs fortasse placebam,
Atque adeò vel spreta fui, vel iussa proteruè
Ire foras, quocumque pedes, vel quò via moestam
Duceret; (ô facinus!) cladem miserandaque fata
Passi, stultitiae poenam cum morte dederunt.
Vos, ô praeclari iuuenes! quibus ardua virtus
Et studium cordi, sine me indulgete labori
Si lubet; ast operam atque oleum perdetis, & omnis
Incassùm conatus erit. Sin me duce laeti
Attentatis opus; faciles mea dicta per aures
Demissa in pectus seruatis, & aurea dona
Accipitis; quondam vos gloria tollet Olympo.
At dedignati tantum siquando fauorem
Negligitis; me mox aliò pede praepete Tempvs
Abripiet: sors intereà vos dura manebit.
Discite quod rectum est moniti, dum tempus & ansam
Dant Superi: quae serò Phryges elapsa requirant.
|
|
Auteursrechtvrij