|
| |
| |
| |
Zevende bedrijf
Vijfentwintigste tafereel.
Wij bevinden ons, evenals in het veertiende tafereel in de ontvangstkamer van de moeder-overste, zuster Pristina, in het Klooster der Zuivere Bemiddeling. Zuster Pristina zit op de sofa, kardinaal Barberini in een leunstoel op enige afstand van haar verwijderd. De sfeer is, vooral in het begin van de samenspraak, aanzienlijk minder dubbelzinnig dan in het veertiende hoofdstuk. Een sfeer om in alle eer en deugd belangrijke onderwerpen aan te roeren en af te ronden. Het vegetatief rillende van de kardinaal moet door de desbetreffende acteur dan ook in het begin zoveel dis mogelijk worden vermeden.
Ik ben u zeer dankbaar voor de infusion. Zij is werkelijk voortreffelijk gezet.
Ik ben blij dat zij geheel naar uw smaak is uitgevallen, monseigneur.
In de meeste kloosters kan men de infusion niet van de koffie onderscheiden.
Iedereen draagt zijn kruis.
U bedoelt de moderator draagt een kruis van theeblaren?
Ik weet niet of men zover mag gaan. Ik weet niet of men het een kruis mag noemen, het is wel een akelige smaak in de mond.
Moeder-overste, u veroorlooft mij ook mijn waardering uit te spreken voor het grote vertrouwen dat u in mij stelt.
De gelofte van gehoorzaamheid verplicht ons vertrouwen te stellen in de moderator der nonnenkloosters.
Niettemin wens ik toch mijn waar-
| |
| |
dering tot uitdrukking te brengen dat u een dusdanig vertrouwen in mij stelt dat u mij vandaag onder vier ogen heeft willen ontvangen.
Monseigneur, de mededelingen van zuster Sibylla kunnen alleen onder vier ogen worden medegedeeld.
Heeft zij altijd die naam gedragen, zuster Sibylla?
Zij heette eerst zuster Maria Saloma, maar men noemde haar Maria de Slome en daarom hebben wij dispensatie voor naamsverandering gekregen.
(peinzend) Zij heet dus nu van rechtswege zuster Sibylla.
Zij heeft alle stages van ons klooster doorlopen, maar overal gedroeg zij zich als een Maria de Slome. Zij was de slome noviet, een slome boenen boenen boenen en een slome breien breien breien. Zij was een slome mezzo-sopraan en een slome mezzo-mystiek. Maar als Sibylla heeft zij wonderbaarlijke onthullingen gedaan.
(onthullend) Ondeugdelijkheid voor het dagelijks werk is inderdaad een eerste vereiste voor een waarzegster.
Ik zou u willen verzoeken het woord waarzegster te vermijden. Zij verricht haar verantwoordelijke taak niet ais waarzegster maar als een sibylle.
(ongeduldig) Maar haruspex of sibylle, ik hoop dat zij eindelijk een uitspraak heeft gedaan.
Wis en waarachtig heeft zij gesproken.
Nu, dan kunt u mij vandaag tot de gelukkigste mens maken.
Ik had een grotere mate van geduldsbeoefening van de moderator der nonnenkloosters verwacht.
U moet er rekening mede houden, eerwaarde moeder, dat ik iedere avond een apostille van de Heilige Vader ontvang met de dringende vraag: Barberinissime, waar blijft het antwoord? Quousque tandem, barberinissime?
Ik mag dus aannemen dat barberinis-
| |
| |
sime uw vriendjesnaam is. Alleraardigst, alleraardigst.
Ja, barberinissime, alcoholissime, perniciosissime, dat zijn zo enkele van mijn noms d'amitié.
Ja ja, wat kunnen mannen alleraardigst met elkaar omgaan.
Ja, mijn noms d'amitié of beter mijn noms de chien.
De Heilige Vader gebruikt bij voorkeur die koosnaampjes als hij mij vraagt het laatste nieuws te apporteren.
Ja, wat kunnen mannen aardig kat en muis met elkaar spelen met hun noms de chien.
(diepernstig) Ik vrees dat wij thans ook verwikkeld zijn in het spel van kat en muis.
Ik ben u des te dankbaarder dat u zoveel geduld heeft beoefend.
Het ontgaat mij niet, moeder-overste, dat ik u met een haast bovenmenselijke taak heb belast.
Wij hebben geen moeite achterwege gelaten om de dromen van Spanje en Portugal te verifiëren.
De Congregatie der Kardinalen zal uw moeite naar waarde weten te honoreren.
Wij hebben de blauwe kamer ter beschikking gesteld van de gravin van Morina.
Een uiterst gevoelig persoontje.
Wij verwachten de meest waardevolle gegevens van haar onttovering.
Ik meende dat haar onttovering reeds had plaatsgevonden.
Eminentie, eminentie, het is niet alles aanstonds rozegeur en maneschijn. Wij moeten rekening houden met de regressiones. De regressiones (in diepe kwakkelwinterernst) kaatsen soms verder terug dan het aanvankelijk uitgangspunt.
(mijmerziek) Het aanvankelijke uitgangspunt, uitnemend uitgedrukt. Sommigen zijn van
| |
| |
oordeel dat de regressiones tot voor het aanvankelijke uitgangspunt van onze tijdrekening terugkaatsen.
Sommigen beweren tot voor de geboorte van Romulus en Remus.
(in zijn christelijke gevoelens geschokt) Laten wij, moeder Pristina, ons in dit gesprek onder vier ogen onthouden van heidense nomina atque omina. Laten wij tenminste een poging daartoe aanwenden. Een voorzichtige poging, zo het niet anders kan. (Met een onverhoedse wending) Ik neem aan dat tot de intentie van de progressiones van de gravin wordt gebeden.
De gebeden zult u nauwkeurig quoad quantitatem atque qualitatem vermeld vinden op de rekening der Zuivere Bemiddeling.
Ik twijfel niet aan de zorgvuldigheid uwer administratie.
Wij hebben de rose appartementen gli appartamenti graziosissimi, ter beschikking gesteld van doña Emilia en doña Rosario.
Van de muzikale vingeroefeningen kunnen wij de kostelijkste gegevens verwachten. U moet bedenken, monseigneur ...
(onverhoeds zenuwachtig) Ja, wat moet ik eindelijk bedenken?
U moet bedenken dat het vrijwel uitgesloten is weerstand te bieden aan de fluitbegeleidingen van zuster Diafana.
Ja, haar begeleidingen van boetepsalmen en liefdesballaden hebben een grote renommée verworven in de kring van kunstzinnige diplomaten.
(administratief) U moet wel bedenken dat de zilveren fluit van zuster Diafana een kapitaal voor ons klooster vertegenwoordigt.
Wat zegt u me daar? Een kapitaal!
Ja, wij overdrijven niet als wij verklaren
| |
| |
dat wij een kapitaal hebben geïnvesteerd in de zilveren fluit.
Als u het mij vraagt, ik bedoel als ik het zo eens zeggen mag, zo onder vier ogen zeggen mag, zuster Diafana jaagt mij schrik aan.
Ja, ik deel uw mening, zij jaagt ons op hoge kosten. Ik deel uw mening, zij jaagt mij vrees aan, maar zonder haar zou ons klooster haar renommée van helderheid ontberen.
(achterdochtig) Maar ik mag toch wel aannemen dat de sibylle gesproken heeft?
De sibylle heeft gewezen op een ernstige nalatenheid in het tussentijdse rapport van pater Antonio de Toedaan.
Ik moet u wel waarschuwen, moeder Pristina, de Congregatie der Kardinalen heeft een grote waardering voor het tussentijdse rapport van pater Antonio de Toledaan. Omissies, eerwaarde moeder, zijn eigen aan tussentijdse rapporten. Het rapport van pater Antonio, de geheime agent, bevat kostbare bevindingen en adviezen en even kostbare bedenkingen ten aanzien van de adviezen en bevindingen.
Luistert u, monseigneur, weest u niet astrant en recalcitrant. De sibylle heeft ervoor gewaarschuwd dat de dromen van Spanje en Portugal niet alle zijn geverifieerd.
(achterdochtig) Spreekt de sibylle geheimtaal? Of een der vertrouwde levende talen?
Het is eerder met gezichtsuitdrukkingen en schokkingen des lichaams dat zij aan haar gevoelens en gedachten uiting geeft.
(bedenkelijk) De kardinalen zullen, daar kunt u, om zo te zeggen donder op zeggen, de kardinalen zullen ongetwijfeld om nadere uitleg vragen.
Weest u ervan verzekerd, de dromen zijn nog niet alle geverifieerd. Verificatio habenda est.
Nom de diore, nom de chien; verificatio habenda est. De begroting voor de verificationes
| |
| |
van de sueños en ensueños van España y Portugal nemen steeds ernstiger vormen aan. U moet bedenken dat de verificationes niet alleen in Spanje en Portugal, maar ook in Italië en Spanje geschieden. U moet bedenken, zuster Pristina, dat de verificationes van grotten en kloosters van Spanje en Portugal reeds onnoemelijke sommen hebben verzwolgen. U moet bedenken, dat wij eveneens technische en financiële bijstand verlangen voor het onderzoek op de hoogvlakten van de Azteken en de oerwouden van de Maya's. Nom de dion, nom de chien.
Eminentie, ik moge mij veroorloven op te merken dat de verificaties onvolledig zijn zolang niet een diepgaand onderzoek is ingesteld naar de dromen, waarin de Spaanse prinses zulk een belangrijke rol speelt tussen de verlichte geesten van Franse deïsten en agnosten.
Wat een verschrikkelijke vermoedens en gissingen! Wilt u zeggen, wilt u in alle ernst volhouden dat de Spaanse prinses contact zou hebben gezocht met deïsten en agnosten?
Sybille dixit. Het is zeer onwaarschijnlijk, het is niettemin zeer wel mogelijk.
Ja, nu u het zo zegt, als ik mij goed herinner, ik meen er ook enkele opmerkingen over gelezen te hebben in het tussentijdse rapport.
(detaillistisch) Bladzijde 111 en vervolgens.
Ja, nom de dion. In de dromen van de agnosten zou zij naar Parijs zijn uitgeweken.
Zij zou daar de bescherming genieten van de beruchte Franse auteurs.
Encyclopedisten, modernisten, avantgardisten.
Zij wou dagelijks ontmoetingen hebben met Voltaire, d'Alambert en Diderot.
De ergste van allen is dat sentimentele ventje uit Genève en omstreken. Hoe heet die ook weer?
| |
| |
Dat sentimentele ventje is verreweg de gevaarlijkste.
Op bladzijde 113 wordt Rousseau met name vermeld.
(verslagen nochtans geamuseerd) Het zal niet makkelijk vallen de kardinalen te bewegen een onderzoek in te stellen naar de droom van de agnosten. Een Spaanse prinses onderhoudt betrekkingen van intiem intellectuele aard met Rousseau en Voltaire. Men moet zich wel hoeden voor pater Antonio de Toledaan. Hij lijdt chronisch aan zwarte humor.
Zuster Sibylla waarschuwt dat de dromen moeten worden geverifieerd.
(eerder geamuseerd dan verslagen) Wie weet zal de Franse droom ons op de juiste weg helpen (vermanend tegen de afwezige kardinalen) een ernstige nalatigheid, klootzakken, u hebt nagelaten de Franse droom te verifiëren, u hebt, domoren dat ge zijt, bladzijden 111 en vlgg. eenvoudig overgeslagen. De droom van Parijs en omgeving.
(romantisch) De Franse droom speelt zich hoofdzakelijk aan de oevers van de Loire af.
(eensklaps in grote haast) Zuster Pristina, u zult mij moeten verontschuldigen dat ik afscheid van u neem.
Ik neem aan dat u haast heeft, maar ik zou u aan de gedane toezegging willen herinneren.
Ik zal ervoor zorgdragen dat u een renteloos voorschot voor uw voorlopige bemiddeling wordt toegekend.
(met gebogen hoofd, cq. terneergeslagen ogen) De zusters zullen u in het gebed gedenken.
Apropos, zuster Pristina, apropos, ik zal het op hoge prijs stellen als ik door la mia sorella, zuster Agnes, in het gebed word herdacht.
Zuster Agnes wordt de laatste dagen door recidiverende koortsen geplaagd.
| |
| |
De behandelende geneesheer gebruikt vooralsnog de medicamenten tegen de Amerikaanse koortsen.
(in geheimzinnige fluistertaal) Hij vergist zich, zuster Pristina, hij vergist zich. Het gaat hier niet om de Aziatische en evenmin om de Amerikaanse koortsen.
(verbluft) Maar mon eminence, wat voor koortsen zouden het dan toch kunnen zijn?
(met een hevige vegetatieve rilling) De koortsen der neofieten.
(geshockeerd en moralistisch) Zij zal niet nalaten u in haar gebeden te herdenken.
(nogmaals rillend) De koortsen der neofieten (vervolgens zakelijk gehaast) zuster Pristina, ik zal ervoor zorgdragen dat u het renteloos voorschot wordt toegezonden. Ik verzoek u mij te verontschuldigen. De Spaanse prinses in contact met de Franse godloochenaars. Vermenging van passie en esprit. Ik zal een spoedvergadering der kardinalen bijeen moeten roepen.
(knielt en kust de ring van de kardinaal. De knieval veroorzaakt het murmelachtig rinkelen van een bel, waarop de twee identieke zusters verschijnen) Zusters, gelieve zijne eminentie de kardinaal Barberini, uitgeleide te doen (ex kardinaal Barberini en identieke zusters) . Ik ben benieuwd hoeveel het voorschot zal bedragen (de afwezige duivel diep in de ogen kijkend) met minder dan duizend dubloenen laten wij ons niet afschepen (vervolgens mijmerziek) ik ben er zeker van dat zij zich in Parijs bevindt, Parijs of omgeving. Of, aan de Loire, c'est à boire of c'est à voir. Ik moet nodig mijn Frans wat oppoetsen.
| |
Zesentwintigste tafereel.
Wij bevinden ons op de via Flaminia, met de ruïnes van het kilometerslange aquaduct op de achtergrond. De ruïnes verkeren op deze plek in nog ernstiger toestand van verval. Op de voorgrond ophopingen van blokken gesteente. Het is nacht, maar de dageraad begint
| |
| |
zich reeds te melden. Op de voorgrond zitten don Pablo en Valentijn op een rotsachtig blok.
Zou Leontien ons kunnen horen?
Neen, ik ben er zeker van dat zij in diepe slaap bevangen is.
Wat hebben jonge meisjes een vaste slaap.
Reken maar, net als marmotten.
Zouden marmotten ook zo'n vaste slaap hebben?
Sommige mensen beweren dat egels ook zo'n vaste slaap hebben.
Ik heb geen kennis van egels en marmotten, maar dat doet er ook niet toe. Ik wilde je alleen maar een geheim toevertrouwen, beste Valentijn.
Ik geloof, ik weet al wat u gaat vertellen.
Wat wou ik je dan vertellen?
Nou ja, dat u hoe langer hoe minder op de Heilige Vader lijkt.
Dat is ook wel zo, maar ik wou je toch iets anders vertellen. Kijk eens, Valentijn, ik geloof niet dat ik nog lang bij jullie zal blijven.
Voelt u dat u het niet lang meer zult maken?
Neen, maak je niet ongerust, je hoeft nog niet de priester te halen voor de laatste sacramenten.
Maar waarom wilt u dan niet langer bij ons blijven?
Ik wil wel, maar ik kan haast niet langer. Je moet begrijpen, Valentijn, ik hoor altijd en steeds duidelijker de Stem van Toledo.
Maar wat hoort u dan als u de Stem van Toledo hoort?
Eigenlijk is het niet de Stem van Toledo, maar de Stem van het Kerkhof van Toledo.
Ik begin te begrijpen, u bent geboren en getogen tussen de schimmen. U kunt zich niet van hen losmaken. U draagt hen steeds met u mee, diep in uw hart.
Het is eigenlijk alleen maar de Stem van mijn vrouw.
| |
| |
Maar uw vrouw is al zo lang geleden gestorven.
Het zijn de doden die pas werkelijk tot leven ontwaken.
De doden wonen in de hemel.
Nu spreek je als de predikheren die menen dat de doden ten hemel varen.
Ik zal je zeggen, don Pablo, ik weet uit ervaring mee te praten, er zijn genoeg doden die ten hemel varen.
Dat kan wel zo zijn, maar de meeste doden blijven toch gebonden aan de plaats waar zij hebben geleefd.
Mijn moeder is ten hemel gevaren. Ik kan geen behoorlijk gesprek meer met haar voeren.
Mijn vrouw, Valentijn, mijn vrouw die lapt de hemel aan d'r laars. Die blijft rondwaren rond ons huis en rond de zerken.
En wil je dus zeggen dat je geregeld gesprekken met haar voert?
Kijk eens Valentijn, dat gebeurde voornamelijk tegen de dageraad, zo ongeveer tegen dit uur, wanneer de eerste tekens van licht zich melden. Als je oud wordt, heb je steeds minder slaap nodig.
Het is wel vreemd, je wordt steeds suffer en hebt toch steeds minder behoefte aan slaap.
Welnu, dan ga ik maar door de lanen van het kerkhof wandelen. Je moet je het zo maar voorstellen. Zolang ik op de been blijf, zolang ik rondwandel, dan gebeurt er niets - maar als ik ga zitten, dan hoef ik maar enkele secunden te wachten - en ik weet dat zij zich naast mij neerzet.
Je vrouw houdt dus niet van lange wandelingen.
Daar heeft ze nooit van gehouden. Maar als ik mij op een bank neerzet, dan houdt zij mij dadelijk gezelschap.
En de zwarte kat komt zeker ook naast jullie zitten.
Je bent een aardige jongen, Valentijn, je hebt het juiste gevoel voor katten en schimmen.
| |
| |
En gaat de kat aan jouw kant zitten of aan haar kant?
De kat probeert het eerst bij haar maar komt al gauw weer naast mij zitten.
Hoe zou het komen dat de katten als het erop aankomt, de voorkeur geven aan de levenden boven de doden?
Ik zal het zeggen, Valentijn, de katten houden van de levenswarmte.
En waar praten jullie dan al zo over als je daar zo samen zit met de zwarte kat met haar fonkelende ogen?
Dat heb je weer goed gezien, Valentijn, de katteogen beginnen te fonkelen als een schim in de buurt komt.
Nou goed, de katteogen fonkelen maar waar praten jullie dan al zo over?
Dat gaat heel eenvoudig. Wij zetten de gesprekken voort die wij hebben gevoerd, toen zij nog in leven was. Het mens klaagt, dat het jammer is dat ons huwelijk niet met kinderen werd gezegend. Ik zeg dat wij het niet hebben getroffen, maar dat er nog ergere dingen zijn die een mens kunnen overvallen. Zij zevert dat wij zandgrond moeten hebben voor de rozen. Ik zeg maar dat ik rozen de mooiste bloemen vind, maar dat ik net zo goed hou van asters, anjers en chrysanten en vooral ook van die fijne straalbloemen, waarvan de naam mij is ontschoten.
Houden jullie niet van lelies en tulpen?
Vast en zeker, Valentijn, daar houen wij ook van.
Waar praten jullie dan verder over?
Je kunt het mens de zorgen niet uit het hoofd praten. Zij zegt dat ik de kamers moet schoonvegen, anders krijgen wij last van de ratten. Zij zegt dat ik de oogdruppels niet mag vergeten, anders ga ik nog scheler kijken.
Nou, jullie hebben ook niets bijzonders te vertellen.
| |
| |
Ja, Valentijn, dat is het juist, het is zo heerlijk met een dode te keuvelen alsof er niets bijzonders is gebeurd, alsof er geen vuiltje aan de lucht is.
Alsof zij niet gestorven was.
Ik hoor nu steeds duidelijker haar stem. Ik geloof dat ik afscheid van jullie zal moeten nemen en naar Toledo zal moeten terugkeren.
Hoe moeten wij dan de weg naar Rome vinden?
Wees maar gerust, ik zal jullie niet aan je lot overlaten. (Zij luisteren, in de verte hoort men het janken van een hond)
Dat lijkt net het janken van mijn hond in het dorp bij Gent.
Hij heet Valdemar. Hij jankt als hij schimmen ziet.
Katten fonkelen met de ogen, maar honden janken als zij schimmen zien.
(huiverend) Het is om er koud en stil van te worden.
Wees maar gerust, Valentijn, ik zal jullie niet aan je lot overlaten.
| |
Zevenentwintigste tafereel.
Wij bevinden ons, evenals in het twintigste tafereel, in het vertrek van de gravin van Morina. Stijl en details zijn nog steeds dezelfde, met dien verstande dat het goud en het diepe blauw een dusdanige versobering hebben ondergaan, dat de kleurdominanten thans eerder als zilver en grijsblauw kunnen worden gekarakteriseerd. Narcissen en lelies hebben plaatsgemaakt voor de fijnzinnige straalbloemen der gerbera's. Lijsten van wandspiegel en putti vertonen eveneens een neiging tot versobering, hoewel zij eerder de indruk maken van dofgoud dan van zilver. Zuster Pristina is op de sofa gezeten en, naast haar op een stoel, zuster Agnes die ondanks een opvallende bleekheid, nog steeds de indruk maakt van kalmte en ingetogenheid. De gravin van Morina bevindt zich midden in de kamer. Zij is
| |
| |
aanmerkelijk opgelucht. Zij vertoont in houding, gebaar en mimiek de lieftalligheid, zij het niet geheel ongekunsteld, van de femme de trente ans, slank gelijk de straalbloemen der gerbera's, die van een tijdelijke overmoedigheid blijk geeft. Zij vertoont een voorkeur voor de houding, die gepaard gaat met de hand op de rechterheup. Het glinsteren van de briljant aan de vinger verhoogt zowel de lieftalligheid als de gekunsteldheid.
Ik moet u zeggen, ik had mij ernstige zorgen gemaakt over de koorts van zuster Agnes. Het is met bijzondere verheugenis dat ik bemerk dat het herstel weer ingetreden is.
Gelukkig zijn de koortsen der neofieten, hoe benauwend ook, van tijdelijke aard.
Ik mag u feliciteren, zuster Agnes. Wij moeten eigenlijk elkaar feliciteren. Wij hebben beide ogenblikken van grote benauwenis doorgemaakt.
(zelfverzekerd) U moet bedenken dat u koortsvrij was. U moet bedenken dat ik daarbij nog met ernstige koortsen te kampen had.
En een eruptie van zonderlinge exanthemen.
(mijmerend) Neen, ik heb eerder last gehad van een verlaging dan van een verhoging van temperatuur. Ik rilde van de koude. Vooral als ik onverwacht uit een boze droom wakker schoot.
(elegisch) U moet wel bijzonder interessante dromen hebben gehad.
Ja, interessante dromen. Ja, vertelt u toch iets van uw interessante dromen. Ik heb gelezen dat gravinnen in het algemeen zulke interessante dromen hebben.
(hebzuchtig) Wat hebt u een mooie briljant aan de vinger.
(droomziek terzijde) Hoe chique legt het mens de hand op de heup.
Ik zou u zo graag de briljant ten behoeve van uw congregatie aanbieden.
| |
| |
U kunt verzekerd zijn van onze diepe gevoelens van dankbaarheid.
(maakt aanstalten de ring van de vinger te trekken, maar bedenkt zich) Neen, dat kan ik niet op eigen houtje doen, ik zal eerst mijn man moeten raadplegen. De briljant behoort tot het eeuwenoude familiebezit.
U doet verstandig eerst uw man te raadplegen. Heel verstandig. (Gekunsteld geestig) Als ik een echtgenoot had, zou ik hem ook steeds verzoeken mij met raad en daad bij te staan.
(zelfverzekerd berispend) Wij hebben een bruidegom daar hoog in de hemel.
Laten wij alsjeblieft, zuster Agnes, aardse en hemelse liefdebetuigingen terzijde. Er ontstaat zo gemakkelijk een vermenging der affecten. (Tot de gravin) Kom, gravin, vertelt u ons toch iets naders van uw boze dromen. Ze kunnen zo opwekkend zijn om aan te horen.
(Latijns georiënteerd) Per aspera ad astra.
Ik vraag mij af of wij wel van dromen zouden kunnen spreken. Er hadden geen gebeurtenissen plaats. Het waren verhaalloze dromen. Ik verkeerde voortdurend alleen maar in wisselende kleurcombinaties van donkerblauw tot diepblauw.
(bedenkelijk) Van donkerblauw tot diepblauw.
Ja, van duisterblauw tot diepblauw. De combinatie van glans, blauw en duister bracht een onbeschrijfelijke benauwenis teweeg.
Ik bemerk met verheugenis dat zich een belangrijke wijziging van kleuren heeft voorgedaan.
(geheimzinnig) Wilt u wel geloven, ik meende dat ik mij in een diepblauwe kamer bevond. Una grotta azurra, met een tendentie tot verduistering en versombering.
Laat u ons niet langer in het ongewisse! Heeft de verandering geleidelijk of bij toverslag plaatsgevonden?
| |
| |
Als ik eerlijk moet zijn, ik meende dat ook ditmaal de verandering bij toverslag zou plaatsvinden. Maar het omgekeerde gebeurde. Het gebeurde langs lijnen van geleidelijkheid.
Maar wat gebeurde dan zo al langs de lijnen van geleidelijkheid?
(geheimzinnig) Wel, als u het weten wilt, er had een geleidelijke verheldering plaats van de buitenwereld en daarmee ook een opheldering van de innerlijke tweestrijd.
Hoe mooi gezegd. Een uiterlijke verheldering, een innerlijke opheldering.
In de verheldering veranderden het diepe goud en blauw in de mildere kleuren van zilver en grijsblauw (verwonderd) merkwaardig dat kamers van kleur kunnen veranderen.
(in een poging tot openhartigheid) Met de hand op het hart kan ik getuigen dat wij enorme kosten aan onze gastenkamers ten grondslag hebben gelegd. De binnenhuisarchitect heeft ervoor zorggedragen dat de kleuren zo zijn aangebracht dat de aard ervan met onze stemming wisselt.
(zelfverzekerd berispend) Het is bedoeld om commerciële doeleinden te dienen.
Er is geen bezwaar tegen commerciële kleuren als zij uiterlijke verheldering en innerlijke opheldering teweegbrengen.
(profetisch) Uit de opheldering zal het inzicht geboren worden.
(voorbarig) Ik hoop dat u ons het verkregen inzicht niet zult willen onthouden.
Integendeel (geheimzinnig) het geluk van het inzicht dringt tot mededeelzaamheid.
Hoe gaarne worden wij uw perspectieven deelachtig.
Het is nog maar een voorlopig inzicht, het heeft nog niet de pretentie van een perspectief.
| |
| |
Het inzicht is de voorbode van de perspectieven.
Het is al heel eenvoudig. Een jonge vrouw vangt het huwelijksleven aan met vele illusies. Illusies van spirituele en materiële aard.
(diep-neerslachtig) Het leven in de wereld is ook niet alles.
U mag het van mij aannemen, het duurt niet lang of alle illusies zijn uiteengevallen. (Met een cynische glimlach) U moet bedenken, lieve zusters, met uw lieve zieltjes en uw lieve kappen,
altijd neuken altijd kezen
dat moet ook vervelend wezen.
(die haar oren niet kan geloven) Ik ben ervan overtuigd dat ik u heb misverstaan.
(ontsteld, niet zonder humor) Ik trek mijn woorden in.
Dat komt van de omgang met edellieden met paarden en pages.
U heeft gelijk, zuster Agnes. Als zij vrolijk worden kunnen zij ruw uit de hoek komen.
De vrolijkheid van de middenstand mag er ook wezen.
In het begin meenden wij dat wij het gelukkigste paar ter wereld waren. Mijn man beheerde het landgoed en ik verzorgde het huishouden. In de avond kregen wij bezoek van vrienden uit de omgeving.
De pastoor, de notaris en de barbier.
Om de twaalf maanden bracht ik een kind ter wereld en 's avonds bezochten ons de landjonkers, de pastoor,
de notaris en de barbier.
En eensklaps werd het u duidelijk dat u in een toestand van verveling leefde.
En tegelijk met de verveling liet zich ook de verzoeking gelden.
| |
| |
De verveling is het oorkussen des duivels.
Het begon met de betovering. Edellieden van het hof vereerden ons steeds veelvuldiger met hun bezoek. (Waarschuwend) U moet bedenken, de hofadel beschikt over rijkere en listiger middelen van verzoeking dan onze landjonkers maar toch zijn zij niet de gevaarlijkste handlangers van den boze.
(persoonlijk geïnteresseerd) Maar wie zijn dan de gevaarlijkste handlangers?
U kunt dat rustig van mij aannemen, dat zijn de verwaarloosde edellieden.
En ik dacht juist dat dat zulke wazige dromers waren.
Hoedt u voor de wazige dromers.
(droefgeestig) Ik heb er nog nooit een ontmoet.
In Spanje liggen ze voor het grijpen. Men vindt ze in de grotten en op de plateaus van de Sisoa Morena en de Guadarama. De meesten zijn onrustige zwervers. Zij zwerven rond, al naar hun hart het hun ingeeft, van Provincie tot provincie, van stad tot stad, van gehucht tot gehucht. Bij tussenpozen zoeken zij een onderkomen bij naaste of verre verwanten.
Maar hoe zouden zulke arme zwervers gevaarlijk kunnen zijn?
U kunt het van mij aannemen, zij leggen het zaad van de twijfel in ons hart. De twijfel aan de voorzienigheid van de hemelse en de rechtmatigheid van de andere machten.
(wazig) Zij geloven aan God noch gebod.
(ongeduldig) Weest u nou eens eerlijk gravin, en vertelt u ons, bent u bezweken voor de landjonker of de hoveling? Voor de hoveling of de verwaarloosde edelman?
Zuster Pristina, moeder Pristina, ik zal u het antwoord schuldig moeten blijven, ik ben nog niet het volledig inzicht deelachtig geworden. U mag niet verge-
| |
| |
ten dat wij tussen de stemmen van de verzoeker ook de stem van de engel vernemen.
Wat zegt dan de stem van de engel?
Ik geloof niet dat de engel zich in woorden uitdrukt. Ik geloof dat de stem van de engel niet anders doet dan ons waarschuwen voor de stem van de verzoeking.
(peinzend) Of voor de aanwezigheid van de mogelijkheid van verzoeking.
(blijmoedig) De stem van de engel is eveneens een voorbode tot de verheldering en opheldering.
(met een blos van geluk en schaamte) Als wij naar die stem luisteren zal het inzicht niet uitblijven.
(wederom opgelucht) Als wij naar die stem luisteren, zal het diepe goud en blauw versoberen tot zilver en grijs (terwijl zij doorspreekt verlaten zuster Pristina en zuster Agnes behoedzaam het vertrek) het is mogelijk dat het volledig inzicht niet voor de mens is weggelegd. Misschien blijft de mens altijd zweven tussen verheldering en verzoeking. Het is mogelijk dat het volledig inzicht geen verheldering maar verblinding zou teweegbrengen. Hoe merkwaardig, hoe merkwaardig. Misschien is verheldering niet mogelijk zonder een zekere verduistering. (Als zij om zich heen kijkt, bemerkt zij dat de zusters verdwenen zijn) Het is blijkbaar gewoonte van de zusters om ongemerkt weg te sluipen. Een merkwaardige gewoonte. Misschien zijn zij aan tijd gebonden. Misschien hebben zij de klokken voor de completen horen luiden. Misschien hangt het samen met hun geloften van kuisheid, armoede en gehoorzaamheid. Waarschijnlijk nog het meest met de gelofte van gehoorzaamheid. (Weemoedig) Hoe jammer, wij waren het inzicht juist zo dicht genaderd. Wij hadden het inzicht bijna betrapt. (Met weemoedige glimlach) Wij hadden het inzicht op een oor na gevild. (Met weemoed zonder glimlach) Hoe jammer, ik heb hun weer geen goedenacht gewenst.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd