Algemeen letterkundig lexicon

Gregory, regel van

In middeleeuwse perkamenten handschriften vindt men als regel in een opening de haarzijde van het perkament tegenover haarzijde, of vleeszijde tegenover vleeszijde. Dit is niet alleen het geval bij uit een plano gevouwen katernen, waarbij de delen van het vel die tegenover elkaar komen te liggen vanzelf dezelfde kant van het perkament zijn. Ook bij andere formaten blijkt men een voorkeur gehad te hebben om voor de twee bladzijden van een opening dezelfde zijde van het perkament te nemen. Waarschijnlijk lag hieraan de esthetische waardering ten grondslag dat zo altijd twee donkere (haarzijden) of twee lichtere bladzijden tegenover elkaar liggen. Dat de buitenzijde van Middelnederlandse handschriften bijna altijd een vleeszijde is, komt waarschijnlijk doordat daarop geschilderd moest kunnen worden, wat beter gaat op een vleeszijde. De regel van Gregory is zo genoemd naar C.R. Gregory, die dit verschijnsel het eerst opmerkte.

Lit: W.Gs Hellinga & P.J.H. Vermeeren, ‘Codicologie en filologie V’ in Spiegel der Letteren 5 (1961) p. 302, 303 • L. Gilissen, Prolégomènes à la codicologie (1977) p. 14-25 • J.M.M. Hermans & G.C. Huisman, De descriptione codicum (1981³) p. 18-20.

gravure

greguería