Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Algemeen letterkundig lexicon (2012-....)

Informatie terzijde

Titelpagina van Algemeen letterkundig lexicon
Afbeelding van Algemeen letterkundig lexiconToon afbeelding van titelpagina van Algemeen letterkundig lexicon

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave




Downloads

Lexicon van drama en theater (5.97 MB)

Lexicon van de poëzie (8.51 MB)

Lexicon van de retorica (3.19 MB)

Lexicon van de verhaalkunst (6.00 MB)

Lexicon van literaire genres (18.94 MB)

Lexicon van de literatuurgeschiedenis (22.09 MB)

Lexicon van de algemene literatuurwetenschap (4.89 MB)

Lexicon van handschriftenkunde, boekwetenschap en editietechniek (23.36 MB)

XML (11.77 MB)

tekstbestand



Genre

sec - letterkunde

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Algemeen letterkundig lexicon

(2012-....)–Anoniem Algemeen letterkundig lexicon–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Middelnederlands

De taalfase van het Nederlands die ruwweg begrensd wordt door enerzijds het begin van de schriftelijke overlevering in de 12de eeuw (Sint Servaeslegende van Hendrik van Veldeke, ca. 1170) en anderzijds het doordringen van de renaissance rond 1500.

Taalkundig markeert men de overgang van het Oudnederlands naar het Middelnederlands wel met de reductie van ‘gekleurde’ vocalen in zwak beklemtoonde lettergrepen tot sjwa (bijv. Oudnederlands ‘hebban’, Middelnederlands ‘hebben’), hoewel er aanwijzingen zijn dat deze overgang al eerder heeft plaatsgevonden.

Het Middelnederlands was geen eenheidstaal, maar bestond uit verschillende dialecten: Middelvlaams, Middelbrabants enz. Ook de laatmiddeleeuwse Saksische dialecten van Groningen, Drenthe, Overijssel en Oost-Gelderland worden in de praktijk tot het Middelnederlands gerekend. Evenmin was er een duidelijke taalgrens tussen het Middelnederlandse en het Middelduitse taalgebied; de verschillende dialecten binnen het continentaal Germaans dialectcontinuüm vloeien geleidelijk in elkaar over. Aardig is in dit verband de nog altijd durende strijd over de vraag of het oeuvre van Hendrik van Veldeke nu tot de Nederlandse of tot de Duitse literatuur behoort. Dit probleem is nog lang niet opgelost, maar uit recent onderzoek is gebleken dat Veldeke bij het schrijven van zijn Eneide de rijmwoorden zo selecteerde, dat zij zowel voor een Hoogduits (Thürings-Hessisch) als voor een Middelnederlands (Maaslands) publiek aanvaardbaar waren.

De overgang van Middelnederlands naar Nieuwnederlands rond 1500 valt niet duidelijk te markeren; veel deskundigen beschouwen de 16de eeuw als een overgangsperiode. Het Middelnederlands is uitvoerig beschreven; als standaardwerken kunnen worden beschouwd (deels ook digitaal beschikbaar): het Middelnederlandsch woordenboek (MNW) van E. Verwijs & J. Verdam (1885-1952) en het Vroegmiddelnederlands woordenboek (VMNW; voltooid in 1998); J.J. Mak, Rhetoricael Glossarium (1959); F.A. Stoett, Middelnederlandsche spraakkunst, syntaxis (19233); A. van Loey, Middelnederlandse spraakkunst, dl. 1: Vormleer (19809) en dl. 2: Klankleer (19767); J. Deschamps, Middelnederlandse handschriften uit Europese en Amerikaanse bibliotheken (19762); M. Gysseling & W. Pijnenburg, Corpus van Middelnederlandse teksten tot en met het jaar 1300 (1977-….).

Lit: G. Schieb, Henric van Veldeken, Heinrich von Veldeke (1965) • Th. Klein, ‘Heinrich von Veldeke und die mitteldeutschen Literatursprachen, Untersuchungen zum Veldeke-Problem’ in Th. Klein & C. Minis, Zwei Studien zu Veldeke und zum Straßburger Alexander (1985), p. 1-121 • M.J. van der Wal & C. van Bree, De geschiedenis van het Nederlands (1992) • J.W. de Vries, R. Willemijns & P. Burger, Het verhaal van een taal. Negen eeuwen Nederlands (1993; 20036) • M. Mooijaart & M. van der Wal, Nederlands van Middeleeuwen tot Gouden Eeuw (2011²).

middeleeuwse literatuur middenrijm
thematisch veld:

Moderne stilistiek en taalkunde
Talen en taalvarianten

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken