Hannes Brinker of de zilveren schaatsen

[p. 2]

Voor vijf jonge Australiërs, ter herinnering aan hun geboorteland

[p. 5]

Waar het verhaal van de zilveren schaatsen vandaan komt

Ja, dat is een oude geschiedenis, die van de ‘Zilveren Schaatsen’. Vraag het maar eens aan jullie vaders en moeders, ooms en tantes, grootvaders en grootmoeders of, als jullie die nog hebt, aan jullie overgrootvaders en overgrootmoeders! Zeker zullen hun ogen gaan glanzen en ze zullen vriendelijk knikken als tegen een oude bekende!

‘Jaja,’ zullen ze dan zeggen, ‘dat was nog eens een mooi verhaal! Kennen jullie het niet? Och nee, het is ook al zo lang geleden. Wij lazen het toen we nog op school gingen. Jongens, jongens, wat een prachtig boek was dat! Nee, misschien vinden jullie er nu niets meer aan. Jullie lezen liever over vliegtuigen en onderzeeërs en wat al meer. Al die wonderbaarlijke dingen waren er toen nog niet. Maar mooi was het, dat is zeker! Jaja!’

En de overgrootvaders en overgrootmoeders, grootvaders en grootmoeders, ooms en tantes, vaders en moeders knikken nog eens een paar maal met het hoofd en lachen dan zacht in zichzelf. Maar op jullie vraag: ‘En hoe was dat verhaal dan wel?’ geven ze geen antwoord, want eigenlijk weten ze er weinig of niets meer van. Het is allemaal ook al zo lang geleden...

Gelukkig zijn er nog mensen die er wel meer van weten en die vast en zeker geloven dat jullie ‘De Zilveren Schaatsen’ ook nu nog mooi zult vinden.

Eigenlijk heet het ‘Hannes Brinker of de Zilveren Schaatsen’ en het werd geschreven door een Amerikaanse dame, Mary Mapes Dodge, in 1865. Ze was van Hollandse afkomst en had al heel veel gehoord en gelezen over dat landje met zijn polders en molens, waar alle mensen op klompen liepen.

Ze vond dat allemaal zo aardig, dat ze hierover eens aan de Amerikaanse kinderen vertellen wilde. Toen las ze nog meer over Holland en vroeg nog veel meer aan mensen, die er juist vandaan kwamen, en dat schreef ze allemaal nauwkeurig op. Wel, en toen

[p. 6]

bedacht ze een mooi verhaal over jongens en meisjes in Waterland en daar omheen vertelde ze van alles wat ze over ons landje wist en het werd een heel dik boek. Duizenden en duizenden en nog eens duizenden kinderen lazen het en ze vonden het allemaal prachtig. Niet alleen in Amerika werd het boek bekend, ook in andere landen, want al gauw werd het in verschillende talen vertaald, ook in het Nederlands. Dat was in het jaar 1867 en P.J. Andriessen vertaalde 't. Ja, hij veranderde er wel iets aan, want er stond natuurlijk veel over ons land in wat de Nederlandse kinderen allemaal wel wisten. Maar het echte boeiende verhaal bleef hetzelfde en dat werd ook hier door duizenden en nog eens duizenden kinderen verslonden, totdat het nergens meer in de winkels te koop was en alleen nog hier en daar in een vergeten hoekje, oud, vergeeld en half versleten, was te vinden. Wanneer jullie dat boekje nu gingen lezen, dan zouden jullie misschien toch nog zeggen: ‘Het lijkt wel een mooi verhaal, maar ... maar...’ En zo is het dan ook wel een beetje. En daarom is er nu een heel nieuw verhaal van geschreven. De geschiedenis over de zilveren schaatsen en wat daarmee samenhing is wel zowat hetzelfde gebleven, maar verder is het allemaal heel anders. Dat van die dijken en klompen en molens, en wat er in Amsterdam, Haarlem, Leiden en Den Haag zo allemaal te zien is, leren jullie wel op school. En misschien zijn jullie daar ook wel eens geweest. Het gaat nu allemaal zo gemakkelijk, met treinen, bussen en auto's. Toen was alles zo heel anders... Ja, het is allemaal zo heel lang geleden... Men reisde toen per trekschuit of met de diligence. Er was geen gas en geen elektrisch licht. Er was geen bioscoop en geen radio en ook geen televisie. Er was veel meer armoede dan nu en dus was er ook veel meer honger.

Ja, het was voor veel mensen een moeilijke tijd, zo omstreeks 1840. Maar ook was er veel goeds.

En over die ‘goede, oude tijd’ kunnen jullie nu lezen in het nieuwe boek: de zilveren schaatsen!