Refreinenbundel

[CV] ^[CV]

Het moet gheleden sijn

Een vrouwen refreyn

DIe behagelijc als Hester was hier te voren,
⁺ Gheluckich gheboren, verheuen, vercoren
Bi Assuerum gericht een bloeme der bloemen, ^{vs. 3}
Die als si al haddic mans vrientscap verloren,
Al hadde mans toren mi leet gesworen
Cost vruecht verwecken ende druck verdoemen, ^{vs. 4-6}
Ic mach mi wel die bedrucste wee mi nomen ^{vs. 7}
Want deen lijden, als si, op dander keruick. ^{vs. 8}
Ick leefde ende ick dee leuen sonder beroemen, ^{vs. 9}
Ende nv leuende sonder steruen steruick;
Eenen man haddic, ende leyder dien deruick,
Wie souts te vreden sijn?
Manloos contrarie der fortunen verweruick
Des want mijn man sterf, aen tselue woort eruic
Het moet gheleden sijn.

Als Hester een princesse was ic, docht mi.

Elckerley besocht mi, nyemant en verwrocht mi. ^{vs. 17}

[CV] De stokregel herinnert reeds op zichzelf, maar vooral in verband met de rijmen van vs. 12, 27, 42, 57 en 72, zeer sterk aan Camphuysen's bekende gedichtje ‘Daar moet veel strijds gestreden zijn’, dat op een oud volksrijmpje teruggaat, o.a. ook voorkomend in Valcoogh's Reghel (ed. 1591, blz. 59); zie Kalff, Stud. II, 250.

+ [f. 146 r°]

vs. 3 Assuerum: Ahasverus.
gericht: lees: geacht?

vs. 4-6 De zin is: ik, die, al had ik de vriendschap van mijn man verloren en zijn toorn opgewekt, toch nog wel blij kon zijn.

vs. 7 wee mi: HA. leest weu, weduwe, wat niet onmogelijk is.

vs. 8 keruick: stapel ik; vgl. S. XLI, 13: ‘Al moghen wy deen sonde op dander keruen’; ABN. XIV, b, 9.

vs. 9 Dit schijnt een vaste uitdrukking geweest te zijn; zie b.v. nog ABN. LXXX, e, 11: ‘Tes een vrouken dat can leven en doen leven’; Hooft (ed. Leendertz I, 127: ‘mijn Lief, die leeft en leven doet’ en de daarop teruggaande (Verwey, Proza I, 45) slotregel van Perk's sonnet LXXXIV.

vs. 17 verwrocht: miskende, maakte tot vijandin.

[p. 191]

 

Costelic gecleet, verknaept en gedient, ^{vs. 18}

 

Ouer tafel verhiefmen tot in de locht mi,

20

Deen scanc, dander brocht mi, wat ic eysc men cocht mi, ^{vs. 20}

 

Hemel en eerde schenen waren mijn vrient.

 

Nv trueric als Noemi, mijn vrienden aensient ^{vs. 22}

 

Dies mi nv elck vander hant is slaende; ^{vs. 23}

 

⁺ Al ionden mi duecht menich, si ontrient, ^{vs. 24}

25

Sulcken loon is vanden menschen ontfaende,

 

Elck is sonder god, vliende en mi af gaende

 

Wilt onbetreden sijn. ^{vs. 27}

 

Al waert dat herte sucht of dogen traende,

 

Twaer om niet, mijn eerste woort blijft staende:

30

Het moet gheleden sijn.

 

 

 

Als hester mi int beste ende schoonste stelden ^{vs. 31}

 

Die tot miwarts helden, mijn vrienden mi quelden

 

Die mi als venus hadden in groter weerden,

 

Die met liefden mijn woorden, mijn kuskens telden

35

Si wildent vergelden al gebuerdet selden,

 

Gaen als die vreemden nv haerder veerden.

 

Met Noemi mijnen man doende ter eerden

 

Ionst, vruecht, goet, ere, weluaert begroefic,

 

Als een liggende tusschen punten van sweerden;

40

Na regen na schoon sonneschijn vertoeuic. ^{vs. 40}

 

Troost mi bone Iesu, uwen troost behoeuic,

 

Twilt dus gestreden sijn,

 

De werlt mishaecht mi, haren loon die proefic,

 

Nochtan dit dinckende te min mi bedroefic:

45

Het moet gheleden sijn.

 

 

 

⁺ Ben ic hester weergade is mi bi brengen dan, ^{vs. 46}

 

Waer zijn mijn ringen dan, mijn proper dingen dan,

 

Mijn koersen, mijn faelgien, mijn fluwelen colieren; ^{vs. 48}

 

Ben ic vri, waer om laet ic mi dus dwingen dan,

50

Waer is mijn singen dan, dansen en springen dan,

vs. 18 verknaept: synon. van gedient.

vs. 20 brocht mi: dronk op mij; vgl. CXXXII.

vs. 22 Noemi: Naomi.

vs. 23 vander hant is slaende: in den steek laat; vgl. S. VII, 15.

+ [f. 146 v°]

vs. 24 ontrient (van ontraden): trachtten hen er van af te houden.

vs. 27 is wsch. corrupt.

vs. 31 Onderwerp is Die in vs. 32.

vs. 40 na(2)... vertoeuic: wacht ik op -.

+ [f. 147 r°]

vs. 46 mi (lees met HA. mijn?) bi brengen: mijn betoogen

vs. 48 faelgien: mantels of sluiers.
colieren: halsdoeken; vgl. ABN L, b, 18.

[p. 192]

 

Mijn couten, mijn lachen, mijn blije manieren.

 

Een doot al doot, al mocht ic mi vertieren ^{vs. 52}

 

Die huweliken vallen seer auontuerlick,

 

Dus wilick mijn wilde sinnekens bestieren,

55

Mi seluen kerckeren al smaket mi suerlic;

 

Niet om de menschen, mer om gode puerlic,

 

Hi wilt ghebeden sijn,

 

Dienende, die na lijden verblijt geduerlic,

 

Scriuende, seggende, al luydet wat stuerlic:

60

Het moet gheleden sijn.

 

 

 

Prince

 

Een roosken was ic, nv ben ic verdwenen, ^{vs. 61}

 

Ick moet henen,

 

Dit maect mi moedeloos als een katijf nv.

 

Steruen dwinget mi met dier reenen, ^{vs. 64}

65

Anders hatick steenen:

 

Noyt so lustich ic en waer wilder wijf nv, ^{vs. 66}

 

⁺ Mijn ro lippen, mijn blosende wancxkens root,

 

Mijn borstkens stijf nv, mijn schoon sacht lijf nv,

 

Noch leeuic vry, ick en ben niet doot;

70

Mer opt steruen peysende swaer als loot

 

Moet ick besneden sijn, ^{vs. 71}

 

Dit dwingt mi te seggen so ic eerst werf sloot:

 

Het moet gheleden sijn.

[twee houtsneden naast elkaar]

vs. 52 mi vertieren: van staat veranderen, i.c. hertrouwen.

vs. 61 verdwenen: verwelkt.

vs. 64 reenen: wsch. mv. van rein = grens (zie Mnl. Wdb. VI, 1218); de zin is dan: de dood dwingt mij binnen enge grenzen, belemmert mijn vrijheid.

vs. 66 Versta: ik ben vroeger nooit zoo vroolijk geweest of ik zou nu nog wilder kunnen zijn.

+ [f. 147 v°]

vs. 71 besneden: ingetogen.

1. als, HA.: is als.