Refreinenbundel

[CXIV]

Dlachen doet elcx herte verlichten

⁺ Refreyn

DLachen des volcs is van vreemder aert:
Sulc lacht om eens anders qualic vaert,
Sulck lacht en grijnt eerst ten derden dage,
Sulck lacht al is hem therte beswaert,
Maer daer Venus kinderkens sijn gepaert

+ [f. 159 v°]

[p. 207]

 

Daer is dlachen volmaect sonder clagen.

 

Sulck lacht om een logen, sulck om een sage,

 

Sulck om een sot, sulck om een sottinne,

 

Sulck ketelt hem seluen dat hi lacht een vlage,

10

Sulck lacht, mer ten gaet hem niet beneden zijn kinne,

 

Sulck lacht om een voorde, elken tsijnen ^{vs. 11}

 

Sulck lacht als hi mach tocken en vichten. ^{vs. 12}

 

Dlachen is soet dus lacht ten beginne,

 

Lachen is ghesont want ict bekinne,

15

Dlachen doet elex herte verlichten.

 

 

 

Ic lache als ic sie dees meyskens blosen

 

Gheblancket, gheroset, net als rosen,

 

Schrijende twee treen ouer een sausierken; ^{vs. 18}

 

Ic lache als si hem node laten tosen ^{vs. 19}

20

An haer doecxkens, dwelc schijnt verurosen,

 

Ghestijft seer wit als een spierken;

 

⁺ Ic lache als ick sie menich wilde dierken

 

Haer selfs raet doen al sout hem qualic loonen,

 

Ic lache als ic sie menich cranck bestierken ^{vs. 24}

25

Ende begecken hem seluen honen,

 

Ick lache als hem hinnetasters becronen ^{vs. 26}

 

Dat dese iongers leeren speelen oft dichten,

 

Ic lache als ic Ian treetsacht sie wonen ^{vs. 28}

 

Daermen die toruen tast, want ic wilt betonen ^{vs. 29}

30

Dlachen doet elex herte verlichten.

 

 

 

Ic lache als ick tsauonts mach spueren

 

Dese iongen ionckerkens die selden trueren

 

Achter straten bisen metter mutsen gequelt, ^{vs. 33}

 

Ic lache eer si vrou boels connen bekueren

35

Dat si so dicwil den clepel vander dueren

 

Cussen moeten oft tspel daermen met belt, ^{vs. 36}

 

Ick lache wanneer icse sie ontstelt

vs. 11 voorde: lees wsch. met HA. boerde.

vs. 12 tocken: stoeien (in erot. zin); vgl. XLV, 47.

vs. 18 ouer: gewoonlijk in (zie Ndl. Wdb. XIV, 116); de zin is: met kleine, nuffige pasjes loopen.

vs. 19 tosen: plukken, futselen.

+ [f. 160 r°]

vs. 24 cranck bestierken: iemand die zichzelf kwalijk ‘bestieren’, leiden, kan; vgl. CL, 5.

vs. 26 hinnetasters: sukkels, pantoffelhelden; zie Ndl. Wdb. i.v., en vgl. nog Stoett, Drie Kluchten 143 (zijn omschrijving past niet in den tekst); Sepp, Verb. Lect. 233 noemt als titel van een overigens niet bekend geschrift ‘Vanden Hinnen tastere’. Zie verder nog RR. I, 94: ‘Jan treet saechte, Jan ligtachter ..., Jan den hinnentaster’ enz., en Leuv. Bijdr. IV, 322: ‘Eens begoot zy my met camerlooghen, omdat ick ons hinnen niet en hadt ghetast’. - becronen: met horens?

vs. 28 Ian treetsacht: zie de aanhaling uit RR. bij vs. 26.

vs. 29 Vgl. ABN. LXIX, b, 5/6: ‘zij dragen de broeken, De mans moeten inden torfhoeck wonen’.

vs. 33 bisen: dwalen; vgl. S. XLII, 33; ABN. XI, d, 5; XXXVII, c, 18.

vs. 36 tspel daermen met belt: de bel aan de voordeur; een aardige bewijsplaats voor den ouderdom van dit instrument!

[p. 208]

 

Als rasende menschen haest in die weye, ^{vs. 38}

 

Ick lache om dat mijn here van bijsteruelt ^{vs. 39}

40

Hem dicwils ontgelt in die malueseye, ^{vs. 40}

 

Ick lache als ick sie in die baleye ^{vs. 41/42}

 

Baroogen en schieten met Venus schichten,

 

Ick lache als ick sie slueren ten reyen;

 

⁺ Oock seg ick al lotert mi die keye

45

Dlachen doet elcx herte verlichten.

 

 

 

Ick lache als hem sint ioris vissop wert gesconken ^{vs. 46}

 

Ende si vanden teylbier worden puer droncken, ^{vs. 47}

 

Lopende om gehuwet te sijn wacharmen;

 

Ic lache als si van verre staen en loncken

50

En lijsken op haren cossem can proncken, ^{vs. 50}

 

Quantshuys hanneken ic en sie v niet swermen;

 

Ick lache als ick v sie sonder ontfermen

 

In Venus lamoen sleypen si den block; ^{vs. 53}

 

Ick lache als si als martelaers kermen

55

Recht oft si gheuangen saten inden stock,

 

Ten baet bonte cleeder noch geschoerden roc,

 

Die tpack gheladen heeft can wonder stichten.

 

Dus die yemant [siet] mismaect onder sijn lock ^{vs. 58}

 

Segt dat hi lache, tsi spel of iock,

60

Dlachen doet elcx herte verlichten.

 

 

 

Prince

 

Prince, lacht gij als ghi brast met uwer nichten

 

En wilt hantplichten ^{vs. 62/63}

 

In prosen oft dichten,

 

Want dlachen doet elcx herte verlichten.

⁺ [twee houtsneden naast elkaar]

vs. 38 in die weye: in het wilde.

vs. 39 mijn here van bijsteruelt; vgl. CXV, 1; S. XII, 21; Veelderh. Gen. Dichten 112. Dergelijke namen komen ook in het Fransch voor, b.v. bij Molinet, Chanson sur l'ordre de belistrie (ed. Dupire 725 vg.), dat zeer veel overeenkomst vertoont met de gedichten over de Aernoutsbroeders in de Veelderh. G.D.

vs. 40 Hem ... ontgelt: lees - ontgaet, zich te buiten gaat.

vs. 41/42 in die baleye baroogen:? Bar- of ber-oogen is: staren. Zie Hand. d. Amour. X 4 v°: ‘Sy ber-ooghen als een Spaensche Katte In elcx anders ghezichte’.

+ [f. 160 v°]

vs. 46 sint ioris vissop: zie aant. op XXXVI, 42.

vs. 47 teylbier: bier uit een teil(?), hier in toepassing op het zooeven genoemde ‘vissop’.

vs. 50 cossem: kussen.

vs. 53 lamoen: gareel.

vs. 58 onder sijn lock: in zijn bol? of lees block?

vs. 62/63 hantplichten enz.: vgl. XX, 13.

+ [f. 161 r°]

11. voorde elken tsijne, HA.: boerde nae zijnen sinne.
12. tocken, HA.: iocken.
25. Ende begecken, HA.: Geghecken ende.

41. baleye, HA.: valleye.
42. Baroogen, HA.: Bruyn oogen.
58. HA. na yemant: siet.