Grammatica van het dialect van Bree
(2014)–Jozef Dupont–
Auteursrechtelijk beschermdToelichtingDe transcriptie vermeldt tussen rechte haken de paginanummers van Dupont's manuscript (door Goossens 2012 ‘Eerste ms.’ genoemd) en tussen ronde haken de paragraafnummers zoals door Dupont toegekend. Die paragraafnummering begint hieronder bij 17 en sluit daarmee direct aan bij Dupont 1922, die tot en met paragraaf 16 was gekomen. De paragrafen zijn veelal onderverdeeld in subparagrafen (1o, 2o, 3o, enz.), waarin soms met behulp van letters (a, b, c, ...) weer verdere onderverdelingen zijn gemaakt.
De lay-out van onderstaande transcriptie volgt grotendeels die van Dupont's gepubliceerde dialectbeschrijving in Leuvensche Bijdragen. Zo wordt vetdruk gebruikt voor Breese dialectwoorden en cursiefdruk voor Standaardnederlandse vertalingen daarvan en voor woorden uit andere talen die door Dupont ter illustratie toegevoegd worden. De bladspiegel volgt voor zover mogelijk die van Dupont's handschrift. Wel is af en toe een witregel toegevoegd tussen paragrafen en aanmerkingen waar dat ons inziens de overzichtelijkheid ten goede komt. De interpunctie is hier en daar geüniformeerd, zo zijn bijvoorbeeld punten toegevoegd na afkortingen en aan het zinseinde waar die in Dupont's handschrift zonder duidelijke reden ontbreken. Immers, Dupont moet ooit van plan zijn geweest zijn handschrift voor de druk te bewerken, en hij zou dan ook zeker dergelijke details hebben gecorrigeerd. Wel laten we Dupont's systeem van interpunctie als zodanig in tact, bijvoorbeeld zijn gebruik van de puntkomma (;) om verschillende vormen te onderscheiden, en de frequente spatie voor en na een komma.
Alle voetnoten die Dupont aangeeft met (x) zijn volledig overgenomen. Potloodaantekeningen zijn niet overgenomen behalve als ze nuttig leken bij het lezen van de transcriptie, met name waar het gaat om doorstrepingen of aanduidingen van twijfel. Tenslotte gebruikt Dupont hoofdletters in fonetische weergaven wanneer het om een plaats- of persoonsnaam gaat. Die zijn in de transcriptie vaak vervangen door kleine letters.
De afkortingen van talen zoals die in het ms. voorkomen zijn niet geheel eenvormig. Om zoeken te vergemakkelijken, hebben we ze geüniformiseerd conform de afkortingen op p. 195 van Dupont 1910-1911. Het zijn:
Dupont schrijft dan eens cf. dan eens cfr. Dit verschil is integraal overgenomen in de transcriptie. Merk op dat Dupont de tekens < en > precies omgekeerd gebruikt vergeleken met het hedendaagse gebruik, waarin < ‘is ontstaan uit’ en > ‘werd tot’ betekenen.
Hieronder volgt eerst een Overzicht van de gebruikte fonetische tekens. Daarna volgen pagina [130] tot en met [249] van het manuscript alsmede de index. De inhoud van het gedeelte na de toelichting bestaat uit de volgende hoofdstukken (volgens de indeling van Dupont zelf, met zijn paginanummering):
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||