De spellingsoorlog

[p. 99]

XXX.
Spellingtwist der XVI^e eeuw.aant.

De Spelling broeide eens in het oude Latium
Geen' twist, of zy werd ras na heur geboorte stom,
Als nog vereende kunst der vaedren tael bleef sieren,
't Gebruik zyn vonnis sprak, en van elkeen deed vieren.
Maer thans, wat tweedragtpest sluipt zoo veel boezems in?
Thans, dat kortzichtigheid, met diepverwaenden zin,
Haer overtollig wil verfraeijen. Stoute knapen!
Wat biedt er uw te kiesche onzinnigheid geen wapen?
Deez' sleept een marmersteen ons toe, met vroom gemoed;
Die durft, o tyd, aen uw verpletterenden voet
Een half geknot pilaer betwisten, of het wagen
Beroeste platen stout te ontsluîren, uit de dagen
Van Romulus; of spelt, zoo bly als onversaegd,
Een oude roomsche munt, door de eeuwen afgeknaegd.
Eene andre weder van die scholen-martelaren
Doorsnuffelt vroeg en laet de perkamenten blâren,
En brengt, by een verminkt of slecht ontcyferd woord,
Slechts domme neevlen en belachlyk' onzin voort.

Zoo woedde dolle twist sinds lang, by schoolverkeerdheid;
Tot eindelyk de stem van scheppende geleerdheid

[p. 100]

 

Zich ophief tegen haer. O Valla, Despauteer,

 

Dien zegen dankt zy u; u, onverganklyke eer!

 

Zoo lang oud Rome zweeft op kittelkeurge tongen,

 

Wordt u door eeuw by eeuw het loflied toegezongen.

 

Ja, sinds die lentezon begon weêr Maroos tael

 

Vry te aedmen. Dan, de hoop op vasten zegeprael

 

Werd in de kiem verstikt: nog leefde in menige aderen

 

Verblinde woelzucht; er verscholen nog verraderen

 

In 't donker: Erostraet viel weêr den tempel aen,

 

Waerin men 't kunstaltaer der eeuwge Stad ziet staen.

 

 

 

O, 'k smeek u allen, die voor 't heiligdom blyft gloeijen,

 

Laet in geen Spellingtwist uw denkingskracht vervloeijen.

 

Voedt 't euvel niet, dat, als een uitgeborsten vonk,

 

Ontblakert, voortsnelt en vernielt al wat het vond.

 

Om ééne boekstaef, die men uit haer gryzen zetel

 

Wil dryven of herstelt, geen ban: doem niet vermetel!

 

Genoeg, o broeder, zoo hier door geen duisterheid

 

Haer sluijer over 't regt begrip der rede spreid'.

 

Hecht weinig waerde meê, doorziende Taelkunstzonen,

 

Om met een streep of kap der lettren hoofd te kroonen.

 

Laet vry dit over aen Atheen, zoo de aerd van 't woord,

 

Naer vastgesteld gebruik, uw pen daer toe niet spoort,

 

Den twyfelaer tot licht: zoo strekt een zuil, gestegen

 

Op 's reizers baen, ten gids van onbekende wegen.