Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Gheestelycke dichten (1622)

Informatie terzijde

Titelpagina van Gheestelycke dichten
Afbeelding van Gheestelycke dichtenToon afbeelding van titelpagina van Gheestelycke dichten

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.04 MB)

ebook (3.49 MB)

XML (0.52 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Gheestelycke dichten

(1622)–Willem van der Elst–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

XIV. gedicht.
Tot den Hovwelycken staet.

 
GHy vrouwen ende mans, die t'samen werdt bevonden
 
Geknoopt in eenen bandt die nimmer werdt ontbonden
 
Voor dat de doot hem breeckt, schept vreught en goeden moet,
 
Ga naar margenoot+Den staet is toch voorwaer, geheylight ende goet:
 
Geëert, geacht, gesien, en in de Wet verheven:
 
Gepresen oock met hem, all' die hem wel beleven.
 
Het bed is sonder smet: heel suyver ende gans,
 
Daer liggen in gepaert, de vrouwen met de mans.
[pagina 73]
[p. 73]
 
Oock bringht den selven staet met hem dry deughden medeGa naar margenoot+
 
Tot meerder eer en lof: tot rust en soeten vrede.
 
En d'eerste van de dry, seer noodigh boven al,
 
Is, dat den man de vrou, ghetrou by-blijven sal
 
In 't houwelijck verbandt. Dat hy ter geender daghen
 
Een' ander boven haer sal soecken te behaghen. Ga naar margenoot+
 
En, dat de vrou den man oock blijven sal getrou:
 
En toogen t'aller stondt dat s'is alleen sijn' vrou
 
En niet een-anders paer. Soo dat sy sonder blamenGa naar margenoot+
 
Niet mogen andersins, als man met vrou versamen.
 
Soo een met een beghint, soo moetet houden trijn
 
Tot op den lesten dagh. 't En mach doch anders zijn.
 
Gheen voordeel voor de mans: geen voordeel voor de vrouwen:
 
Elck man moet sijne vrou: elck' vrou haer man behouwen.
 
Siet hier dan d'eerste deught. De tweede, zy de vrucht:Ga naar margenoot+
 
Die desen staet verblijdt met veelderley ghenucht'.
 
Want datter werdt ghesocht met langhen tijt te minnen,
 
Het alder-meest wel is, te moghen vruchten winnen.
 
De vrucht moet toch voor al in 't houw'lijck zijn ghesocht;
 
Maer daer te veel aen kleeft hoe sy werdt op-ghebrocht.
 
De welvaert van het kindt is daer in toch geleghen,
 
Dat in sijn eerst beghin daer voor zy sorgh gedreghen:
 
Want soo in 't eerste faelt de deught, als 't alder-best,
 
Seer dickwijls, soo men siet, komt sy te laet op 't lest.
 
Het onderschil is groot, hoe dat men leeft met kinders:
 
Veel ouders hedendaeghs en zijn toch geen' beminders
 
Van een soo na bestandt als eygen vlees en bloet:
 
Dus kommet hen op een, hoe 't kindt werdt op-ghevoet.
 
Met dagelijckschen kost, met maetelijcke kleeren,
 
Verstaen veel dat sy zijn ghenoegh ghestelt in eeren.
 
De deught, de siel, en Godt, besijden staen geset:
 
Op't meeste goet van al, het minste werdt gelet.
 
Nochtans, voor alle werck (als 't hooft van goede dinghen)
 
Staet va'er en moeder toe hun' kinders op te bringhen
 
In deughden en in eer: te geven goeden raet:
 
Te prijsen in het goet: te straffen van het quaet.
 
Hier voren staet hun' siel voor Godt altijt te panden,
 
Dat sy met alder spoet, met voeten en met handen,
 
Die sullen queecken op in oeffeningh der deught;
 
Den kinderen tot baet, den ouderen tot vreught.
[pagina 74]
[p. 74]
 
Ga naar margenoot+De derde deught die volght, dient mede niet vergheten:
 
Want yder, wie het zy, gelooven moet, en weten,
 
Ga naar margenoot+Dat 't houw'lijck niet alleen, werdt voor contract bekent,
 
Maer boven dien gheacht voor een groot Sacrament;
 
Met d'ander' ingestelt; en 't leste van de seven,
 
Die Christus aen sijn' Kerck ghejont heeft en ghegheven.
 
Ga naar margenoot+Door dese weerdigheyt de trouw werdt meer gheacht,
 
Verbetert, en versterckt met gheestelijcke kracht:
 
Waer door den swaeren last, en moeyelijcke wetten,
 
Ga naar margenoot+Die 't houw'lijck volghen naer, kan man en vrou verpletten.
 
Behoudens dat daer by het Sacrament oock gheeft
 
Den bant die noynt en breeckt als man en vrou noch leeft.
 
Wt kracht van het contract alleen, den bant kan breken:
 
Den man noch kan sijn' vrou naer sulcke trou versteken,
 
En scheyden want hem lust, oock buyten scheydens noot.
 
Maer door het Sacrament sijn' sterckheyt is soo groot
 
Ga naar margenoot+Dat hy ten geenen tijt kan breken, of bederven,
 
Ten zy eerst en voor al komm' man of vrou te sterven.
 
Geen ongelijck soo groot dat hier toe dient van pas
 
Of d'eerste trou blijft trou, soo sy te voren was.
 
Al wiert de vrou mismaeckt van boven tot beneden:
 
Al waer sy dul en sot, en kranck in all' haer' leden,
 
't En doet hier niet het minst. Al had oock menigh jaer
 
Den man gheweest van huys, noch blijft het selve paer.
 
Eens trou, altijt is trou: daer valt niet op te seggen:
 
Den bant eens vast geknoopt, kan niemant anders leggen
 
Dan Godt den Heer alleen. De saeck dan dient versint
 
Eer ymant desen last met 't houwelijck begint.

margenoot+
Gen. 1.
Gen. 2.
Mat. 19.
Ioan. 2.
Ephes. 5.
margenoot+
Tria matrimonij bona: Fides, Proles, & Sacramentum.
margenoot+
Fides explicatur.
margenoot+
Rom. 7.
margenoot+
Proles.
margenoot+
Sacramentum.
margenoot+
Ephes. 5.
margenoot+
1. Thess. 4.
margenoot+
Gen. 2.
Marc. 10.
Luc. 16.
Rom. 7.
1. Cor. 7.
margenoot+
Rom. 7.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken