Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Met de helm geboren (1949)

Informatie terzijde

Titelpagina van Met de helm geboren
Afbeelding van Met de helm geborenToon afbeelding van titelpagina van Met de helm geboren

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.86 MB)

Scans (45.41 MB)

XML (0.29 MB)

tekstbestand






Illustrator

H. Perdok



Genre

proza
jeugdliteratuur

Subgenre

historische roman


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Met de helm geboren

(1949)–Simon Franke–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Geboeid werd hij weggevoerd

Het gezin zat om de haard, waarin een heerlijk turfvuur brandde. Moeder stopte kousen en vader las in het grote Boek.

Vader had een zware, hoornen bril op de neus gezet, hij leek wel een beetje op een tovenaar, dacht Joost.

Hij was erg op zijn vader, die Joost, hij dacht, dat zijn vader alles kon, niet alleen de molen bedienen, maar ook als het moest zelfs een molen maken. Het was dus zo vreemd niet, dat hij zijn vader vergeleek bij een tovenaar.

Joost luisterde naar het steunen van de molen, die maar aldoor water uitsloeg. De wind blies regelmatig uit het zuidwesten. De zeilen waren half ingenomen, de wieken

[pagina 12]
[p. 12]

draaiden met een flinke vaart rond. De molenaar kon gerust in het grote Boek gaan lezen, alles ging als het ware vanzelf.

En toen ze daar zo zaten, gedrieën, Joost met de kop van Bruno op zijn knie, gromde de hond plotseling kwaadaardig. Het dier liet de tanden zien en zette de haren op.

Moeder schrikte en werd bleek.

Vader sloeg bedaard het Boek dicht en borg het in de hoekkast.

‘Wat kan dat zijn, man, zo laat nog?’

‘We zullen zien, vrouw, dan weten we het.’

Vader sprak zo rustig, dat Joosts hart, dat heftig was beginnen te kloppen, dadelijk bedaarde. Hij vond zich zelf flauw; zich zo van streek te maken, omdat de hond gromde. Als vader er bij was, kon er immers niets gebeuren!

Op dat ogenblik werd er hard tegen de deur gebonsd.

De hond blafte woedend.

‘Doe open, molenaar, of we rammen je deur!’

‘Man’, sprak moeder, hijgend, ‘ze komen om jou.’

‘Wat ik niet afwenden kan, moet over me komen, vrouw.’

Bij die woorden stapte hij naar de deur en nam de bommel weg.

Opnieuw werd er gebonkt, harder nog dan de eerste keer.

Buiten klonken rauwe stemmen. Er was gekletter van wapens.

De molenaar schoof de grendel van de deur en meteen stoof de wind naar binnen. Die droeg een koude regen op de rug, die mee naar binnen drong.

De hond vloog op de mannen, buiten, af, maar een kort: ‘Hier!’ van de molenaar was voldoende om hem in be-

[pagina 13]
[p. 13]


illustratie

[pagina 14]
[p. 14]

dwang te houden. Grommend, diep in zijn keel, posteerde hij zich naast de kleine Joost, die beefde als een riet.

‘Wat is er van jullie dienst?’ vroeg de molenaar, kalm, alsof zich gewoon bezoek aandiende.

‘We komen je halen, Harmen, de hertog van Alva....’ Verder kon de man niet komen, de vuist van de molenaar hield de rest terug.

De man, die de klap kreeg, tuimelde achterover, zo lang als hij was, op het klinkerstraatje, buiten de molen.

Harmen sprong over hem heen, maar werd meteen gegrepen door de anderen van het gezelschap en werd overweldigd.

Joost zag, hoe ze zijn vader in boeien sloten en naar de kar sleepten, die op de kruin van de dijk wachtte, twee zware paarden er voor.

Wat er verder gebeurde, wist Joost niet, want in de algemene verwarring stootte iemand de kaars om, zodat alles in de diepste duisternis gehuld werd. Wel herinnerde hij zich later, dat Bruno, luid blaffend, de dijk oprende, achter de kar aan. En dat men hem de volgende dag vond, tegen de helling, bloederig en dood.

Ook herinnerde hij zich, dat zijn moeder de kaars weer had opgestoken, nadat ze de deur opnieuw gegrendeld had.

Hij was erg bang voor zijn moeder geworden, want ze was zo bleek en ze zei geen woord. Ze beefde over haar hele lijf. Het was, of ze niet meer leefde, zo vreemd zag ze er uit. Ze ging naar de hoekkast en greep het grote Boek, sloeg het open, op haar knieën, en begon overhard te lezen.

Dat klonk plechtig, maar naar tegelijk, want moeder had zo'n rare stem. Het was, of een vreemde vrouw daar zat te lezen.

Toen werd de kleine Joost vreselijk bang. Hij liep op

[pagina 15]
[p. 15]

een draf de kleine, ronde kamer in het rond, zo hard hij kon. Hij kon er niets aan doen, maar hij moest hollen.

Ineens schreeuwde hij: ‘Ik heb het vooruit gezien!’

Zijn moeder hief het hoofd op, uit de Bijbel.

‘Wat heb je vooruit gezien, jongen?’ vroeg ze, met verstikte stem.

‘Dat vader geboeid weggevoerd werd en nu is het werkelijk gebeurd!’

Toen klapte moeder het grote Boek dicht en nam hem in haar armen. Ze was niet meer een vreemde vrouw, maar echt zijn moeder. Ze streelde hem over de haren en drukte hem tegen zich aan. Ze sprak hem toe met lieve woordjes, om hem te kalmeren.

‘Dus toch’, fluisterde ze, als tot zich zelf, ‘ik wist het, hij is met de helm geboren.’

Daarop schreiden ze zachtjes, allebei, om het grote ongeluk, dat hun overkomen was. De sterke molenaar was geboeid weggevoerd op last van de ijzeren hertog. Ach, ze zouden hem nooit terugzien. De bloedraad kende geen mededogen.

Joost wist nog niet, wat de bloedraad was, maar hij rilde bij het horen van het woord.

Al die herinneringen droeg Joost in zich om, ook hoe hij die nacht, met zijn moeder samen, met de grootste moeite de molen verkruide, toen de wind omsloeg en er nog meer ongelukken dreigden te gebeuren.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken