Een loer draaien
Wie heeft er nooit iemand een loer gedraaid? Sommige mensen zijn er werkelijk gespecialiseerd in. Zij zien er geen been in anderen te bedotten of beet te nemen.
Volgens sommigen houdt ‘loer’ verband met loeren en dan betekent de uitdrukking: iets afloeren om daarna van de verkregen kennis van feiten misbruik te maken ten koste van degene die je afgeloerd hebt.
Anderen zijn van mening dat hier ‘loeren’ in de betekenis van ‘bedriegen’ bedoeld wordt. Als je iemand een loer draait, bedrieg je hem dus.
Nu is het zo dat je zo'n loer ‘draait’. Wat dat werkwoord draaien, aandraaien, betreft: dat heeft hier de betekenis van in orde maken, leveren.
Dus je levert iemand een loer, je bedriegt hem.
Maar we zijn er nog niet.
Want er is nog een andere verklaring, ontleend aan de valkerij. Dat zit zo: de op vliegend wild, met name patrijzen, afgerichte valken beschrijven hoog in de lucht kringen. Wordt een patrijs door de valkenier, met behulp van zijn hond, opgejaagd, dan gaat de valk in duikvlucht op hem af en slaat hem. Moet de valk bij de jager terugkomen, dan lokt deze hem door met een loer te zwaaien. Die loer is een voorwerp enigszins in de gedaante van een vogel. Het is vervaardigd uit twee op elkaar gestikte stukken leer, opgevuld met zaagsel. De loer dient als schijnprooi, waarmee de valk voor de gek gehouden wordt. Er wordt inderdaad mee gedraaid.
We mogen zelf kiezen welke verklaring we het meest voor de hand vinden liggen.
Hoe dan ook: moeilijker te verklaren zijn verwante uitdrukkingen als: ‘iemand ollen (prullen, vodden) draaien’; ‘iemand een