Een gedoodverfde winnaar

[p. 115]

[XXII]

Ik werd wakker door Fritsje 's geschreeuw en sliep onmiddellijk weer in. Voor de deur van mijn slaapkamer maande Alma haar zoontje tot kalmte. Hugo kwam er tussendoor en vroeg of ze allebei stil konden zijn. De woorden speelden een kleine rol in mijn halfslaap, waarin ik droomde dat er tegen mij gesproken werd.

Toen ik hun stemmen niet meer hoorde, liep ik met Alma langs het strand. Zij hield mijn hand vast, als een klein meisje. Door het verstevigen van de greep om haar hand probeerde ik te laten merken dat ik bezorgd om haar was. Tegelijkertijd keek ik, zoals zo vaak, naar mijzelf. Ik kon mijzelf zien lopen.

Wij gingen aan het strand zitten en begonnen elkaar te liefkozen. Het ging allemaal vanzelf, alsof wij niet in eigen persoon konden beslissen over de uitvoerbaarheid van onze voornemens.

Zij trok haar wijd vallende blouse op en ik kuste haar navel. Ik had het duizelingwekkende gevoel dat ik nooit meer uit deze houding omhoog zou hoeven komen. Ik rilde en werd wakker. Beneden was het stil. Ik stapte mijn bed uit met een lichte hoofdpijn. In de keuken aangekomen merkte ik dat Alma alleen thuis was. Zij lachte lief, terwijl ze water op de koffie schonk. Ik drukte mijn hoofd tegen haar borst.

‘Pas op,’ zei ze. ‘Laat Hugo ons niet zien.’

‘Je sliep vannacht niet,’ zei Alma, nadat ze brood voor me gesneden had. ‘Je zat meer dan een half uur beneden.’

Ik beaamde het.

‘We waren alletwee wakker,’ zei Alma. ‘We wisten allebei dat je beneden zat.’

[p. 116]

Ze kwam naast mij staan en legde haar hand tegen mijn wang.

‘Ik dacht eraan wat er met ons gebeuren zou als we een week samen waren,’ zei Alma.

Ze liep de keuken uit en riep Fritsje. Het duurde even voor hij antwoord gaf.

‘Waar is Hugo?’ riep ik.

‘De krant halen,’ zei Alma.

Een ogenblik voelde ik het verlangen naar haar toe te gaan en te vertellen wat hij nog meer deed. Hij kocht een krant en rende in Olga's hotel de trap op. Hijgend van het harde lopen besefte hij dat wat hij deed belachelijk was: een korte ontmoeting die hen allebei pijn deed. Hij verlangde naar zijn natuurlijke omgeving, waar Olga in zijn patroon thuis hoorde. Waar hij college gaf en in slaap viel onder vergaderingen zonder zijn ogen te sluiten. Waar Olga binnen zijn werkdag een opwekkende gebeurtenis vormde, zoals een bezoek aan zijn stamcafé.

Dat bedacht ik voor hem. Ik stond op en liep naar Alma. Ik legde mijn handen om haar heen en drukte haar tegen mij aan.

‘Kom mee naar boven,’ zei ik.

‘Dat kan ik niet met Fritsje in de buurt.’

‘Laat me je dan tenminste even voelen.’

‘Het is allemaal zo oppervlakkig,’ zei Alma.

Ze maakte zich los uit mijn omarming en liep naar buiten om Fritsje op te halen.

Toen ze met haar kind aan de hand weer binnenkwam, verontschuldigde zij zich voor haar houding.

‘Als het ooit maar eens rustig was,’ zei Alma. ‘Zelfs als ik alleen ben is het dat niet.’

Ze ging aan tafel zitten en legde haar handen op het blad.

[p. 117]

‘Ik word oud,’ zei ze. ‘Dat komt omdat ik niets te doen heb.’

Ik haastte mij achter haar te gaan staan om haar troost te bieden. Maar ze zei met nadruk dat ze nu niet aangeraakt wilde worden. Zij regelde haar leven op haar eigen voorwaarden. Ze was bang dat de emoties haar uit de hand zouden lopen. Maar dat was precies wat zij voortdurend nodig had.

‘Heb je Laura nog geschreven?’ vroeg zij opeens.

‘Dat heeft weinig zin.’

‘Soms stelt het mij gerust dat het voorbij is,’ zei Alma. ‘Maar af en toe denk ik dat ze terugkomt en dat je dan niet meer van haar afkomt.’

Misschien bedoelde zij zichzelf met dat laatste.

Wij zaten naast elkaar op het strand terwijl Hugo zich uitsloofde voor Fritsje.

‘Zou het waar zijn,’ vroeg Alma, ‘dat mannen willen dat hun kinderen hen verbeteren?’

‘Vrouwen dan niet?’

Zij schudde haar hoofd, zwaaide even naar Fritsje, die juist in onze richting liep om een bal op te halen.

‘Waarom willen jullie onfeilbaar zijn?’ vroeg Alma. ‘Waarom kunnen jullie nooit eens thuis zitten met een gevoel van tevredenheid?’

‘Het zit er niet in.’

‘God allemachtig,’ zei Alma. ‘De zekerheid waarmee je denkt dat je altijd zo kan doorgaan. Dat benauwt me weet je.’

Ik moest eraan denken dat ze al die dingen vaker had gezegd. Dat ze soms een avond lang haar mond hield om te luisteren. Ze deed dat niet vaak, dus viel het op.

‘Ik heb mijn mond gehouden,’ zei ze dan, ‘omdat ik me niet

[p. 118]

goed voelde. Ik voelde me onzeker. Ik had het idee alsof ik alles al eens eerder had meegemaakt. De gesprekken die we voerden. De manier waarop we naar elkaar keken. Ik weet best dat jij mij aardig vindt. En dat Hugo en Laura elkaar niet zo erg liggen, behalve wanneer ze allebei hebben gedronken en een wedstrijd doen wie het meest heeft gelezen. Het is zo geijkt Paul, zo bekend. Ik voel me oud worden bij die herhaling. Ik ben godverdomme al dertig. En deze week besefte ik dat ik 's avonds liever niet alleen op straat loop.’

Zij vond ons niet minder een reprise dan zichzelf. Herhaling lag in haar verhouding tot Hugo, in het feit dat zij 's avonds insliep om 's ochtends wakker te worden en niet te kunnen beslissen wat zij wilde omdat zij moest. Zij keek tegen haar leven aan en zag dat het niets anders was gebleven dan het ruwe materiaal dat een montagetafel nodig heeft om de overgangen verrassend en de gang van zaken spannend te maken. Er moest iets gebeuren. Maar als iemand stappen in die richting ondernam, trok zij zich als eerste geschrokken terug en bedacht welke dingen niet van pas kwamen en gevaar konden opleveren voor haar rust. Zij besefte maar al te vaak dat zij nog steeds leefde onder de doem van ingetogenheid die haar was opgelegd.

Zij zag ons zitten en herkende ons. Zij wilde niet langer herkennen maar ontdekken. Eigenlijk was het ingewikkelder: zij wilde het volstrekt vertrouwde als nieuw tegenkomen, om zich voor pijn te behoeden. Zij had het vermoeden van andere werelden, als ze maar pasten in die van haar.

‘Ik wou dat ik iets kon,’ zei ze geregeld. ‘Wat hebben mensen die iets kunnen het toch gemakkelijk.’

Alma had het vermogen om liefde te ontvangen. De dingen in haar leven die zij soms verafschuwde, straalden op betere momenten deze liefde uit en maakten haar zacht en ontvankelijk.

[p. 119]

‘Stel dat we hier alleen waren,’ zei ik.

‘Ik zou je in mij willen voelen,’ zei Alma. ‘Ik zou je wel uren lang tegen mij aan willen houden.’

‘Die tijd komt,’ zei ik op geruststellende toon. ‘Op een dag zijn wij echt helemaal alleen.’

‘Ik ben bang dat het zal tegenvallen,’ antwoordde Alma. ‘Ik ben bang dat je mij lelijk vindt en oud.’