Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Een vrouw als een gedicht (1980)

Informatie terzijde

Titelpagina van Een vrouw als een gedicht
Afbeelding van Een vrouw als een gedichtToon afbeelding van titelpagina van Een vrouw als een gedicht

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.66 MB)

Scans (4.08 MB)

ebook (3.23 MB)

XML (0.10 MB)

tekstbestand






Illustrator

Lisa Couwenbergh



Genre

proza

Subgenre

schetsen


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Een vrouw als een gedicht

(1980)–Rudolf Geel–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 49]
[p. 49]

As is verbrande turf

Als we nou eerst eens naar de bioscoop gaan en als we daarna dan frites gaan eten en als we dan klaar zijn, dan...

Ja, dan volgt meestal het antwoord: ‘Niks te assen. As is verbrande turf.’ Wanneer je dat hoort, weet je hoe laat het is: je bent allerlei dingen van plan geweest en je hebt een aantal veronderstellingen geuit, steeds beginnend met ‘als’, en nu kun je het wel vergeten. De pret gaat niet door. Je had het net zo goed niet hoeven zeggen. Er bestaan ook nog andere uitdrukkingen om de onzinnigheid van bepaalde veronderstellingen beginnend met ‘als’ aan te geven: ‘As mijn tante wieltjes had, dan was ze een kinderwagen.’ Of: ‘As mijn tante klootjes had, was ze mijn oom.’ Verder heb je nog: ‘Als de hemel naar beneden valt hebben we allemaal een blauwe muts’; ‘Assen ligt in Drente’ en ‘As ligt in de haard’.

Dit soort woordspelingen op grond van homonymie (dat wil zeggen woorden die hetzelfde klinken maar een verschillende betekenis hebben) zijn heel talrijk in wat dan wordt genoemd ‘de volksmond’. Je zegt bij voorbeeld: ‘Dat kan me niets schelen.’ En dan krijg je als antwoord: ‘Schelen zijn de mooisten niet.’ Of iemand zegt voortdurend: ‘Och.’ Antwoord: ‘Og was de koning van Baza.’ Zegt iemand vaak ‘Watte?’ dan is duidelijk dat het antwoord onmiddellijk luidt: ‘Watte is tussenvoering.’

Mensen die vaak ‘Ik wou wel’ zeggen, kunnen vaak rekenen op de repliek: ‘Wouw ligt een uur achter Roozendaal.’ (Met de auto is het veel korter, maar dit soort uitdrukkingen bestaat al heel lang.)

Sommige mensen merken te pas en te onpas op dat vroeger alles beter was. Die mogen dan nog wel eens rekenen op de opmerking: ‘Was is altijd beter, al regende het honing.’

[pagina 50]
[p. 50]

In de Zaanstreek zegt men tegen iemand die nooit zijn beloftes nakomt: ‘Hij rijdt altijd met de zelwagen’ (de ‘zal’-wagen, omdat hij wat hij beloofd heeft zal doen).

Zegt men in Antwerpen: ‘Ik kan niet,’ dan is het antwoord: ‘Zet de kan weg en neem de stroop.’

Je zou er melig van worden! En toch zijn het allemaal voorbeelden van spelen met taal. Dat laatste kan op heel wat manieren. Het soort taalspel waarvan ik hierboven een aantal voorbeelden gaf, mondt meestal uit in vaste uitdrukkingen, die te pas en te onpas worden gebruikt en waarmee eigenlijk niets meer wordt uitgedrukt. Het zijn dooddoeners, bedoeld om een soort taalgebruik af te straffen dat ook zelf niet prat kan gaan op originaliteit. Als je dooddoeners met dooddoeners bestrijdt, kom je niets verder. Mensen gebruiken deze dooddoeners vaak omdat ze zo gauw niets beters weten te verzinnen. En dat is treurig. Vooral omdat je met de taal werkelijk alle kanten op kunt.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken