Hynstefigen

[p. 98]

in grapke

Dat se dêr no noch noait wat op útfûn hienen: altyd rieden dy winkelweintsjes mei boadskippen deryn je ûnder de hannen wei fuort en steefêst in oare kant út as dat je tochten. En in mins hat mar twa fuotten om tsjin dy tsjiltjes oan te setten. Doe glied myn fyts om. Unhandich, mei in pûde tomaten yn 'e hân, sette ik him wer oerein. Betocht doe, dat ik de dingen ek net goed yn myn fytstassen treaun hie. Alles wat swier wie oan ien en deselde kant. Dat moast ferkeard gean.

‘Jo beurs,’ sei in frou, krige him op en joech him my oer.

‘Tankjewol,’ sei ik, ‘Ja, ik tocht al, wêr haw ik dy no wer?’

‘It is altyd in hiel geavesear mei dy boadskippen,’ sei se fol begryp.

‘Sis dat wol,’ en ik sette it weintsje foar de safolste kear oars del en soe opnij mei oerheveljen begjinne. Doe seach ik him stean. Yn 'e telefoansel. Yn 'e telefoansel! It wie him. It miste my net. Dat hier, dy rêch, sa'n broek hied er, al wist ik net, dat er dy hjoed oan hie. Ik socht om in plakje foar de brune sûker en de bus vim en ried doe it karke wer de winkel yn, joech it in flink setsje mei, sadat it kreas tsjin de oaren oan rattele. Hy stie der noch, mei de rêch nei de strjitkant ta. En my mar omkloaie litte. Doe seach ik ús auto ek stean. Foarsichtich ried ik myn fyts by it trottoir del en stapte op.

Dat it safier komme kin, tocht ik. Sjoch ik dêr myn eigen man stean op noch gjin fiifentweintich meter fan my ôf en ik gean der net iens hinne. Freegje net, wêrom as er net op syn wurk is en wa't

[p. 99]

er dêr sa noadich opbelje moat.

En thús, op 'e stoel, mei in kop tee, moast ik der wer oan tinke. Wêrom wie ik net nei him tagongen? Hie ik net even op it glês fan de telefoansel tikke, en sein: ‘Dat is tafallich. Sjogge wy elkoar sa ek nochris.’ En him frege oft hy al dy boadskippen miskien ek meinimme koe yn de auto nei hûs ta. Of gong er net nei hûs? Nee, fansels net, oars hied er der al west. Ik wist op gjin stikken nei wat er allegearre by de ein hie en wat er út 'e wei sette. Ik frege it ek net mear. Doe't ús bern sa grut wiene, dat ik my wat mear mei him ynlitte koe en woe, sei er, dat er de saken better besprekke koe mei Ilse, de sekretaresse. It wie fierstente yngewikkeld en te slim foar my wurden. De wittenskip stie ommers noait stil. Ik moast my mar by myn eigen dingen hâlde, de foaren achtertún, de hûshâlding en de tennisklub, it wellfarewurk en de sike katten fan de buorlju.

En no koe it my neat mear skele. Wat er die ynteressearde my net mear en as ik jûns op bêd stapte en it gongs- en keukensljocht foar him brâne liet, sei ik tsjin dat mins yn de spegel, dat dy hiele man my niks mear skele koe. As ik moarns wekker waard, soed er der wol wer lizze en oars ek mar net. Hy of de Paus, it makke my neat mear út. Wit ik hoe faak besocht ik om wekker te bliuwen, mar it slagge my net. De pillen en de sherry wurken perfekt. De oare moarns oan de breatafel hie ik der gjin sin oan om dy man, dy't sa drok yn de krante siet te lêzen, te freegjen, wêr't se biljerte hienen. Altyd biljerte mei Theo. Ik leaude der niks fan. Ik koe Theo net en ik krige him ek noait te sjen of te hearren. Hy belle Theo op.

Theo belle him noait op.

Ik helle de krante út 'e bus, beseach de koppen. Al-

[p. 100]

les wat fan belang wie, sloech ik oer. Betocht wat wy de jûns ite soenen, spinaazje of slaad. De spinaazje moast earst mar op. En woarst dan mar en moarn de cordon-bleus. De jirpels hie ik al skyld.

Ik koe wer nei de souder ta gean. Lang om let soe de boel dêr no ris opreden wurde. De bern soene no einlings har eigen dingen ris hawwe. Want myn man moast dy souder, dy't hobbyromte neamd waard, doe't wy it hûs kochten, brûke foar opslach. Ik hie der gjin idee fan wat hy dêr opslaan woe.

Ik die alles yn grutte kisten en doazen. Al dagen wie ik der mei oan 'e gong en ik soe der noch tiden mei dwaande wêze. It ferline klibbe my oan alle fingers fêst. De poppen mei de kleantsjes, dy't ik sels makke hie, tekeningen, skriften mei de earste selsskreaune wurdsjes, lytse nifelwurkjes, oerbliuwsels fan boartersguod en dingen dy't gjin namme hawwe en wat net mear. Fan de bern har guod hie ik noait wat fuortdwaan kind. Dêr hong ik oan, noch mear as sij sels.

Ik lies de briefkes, dy't se oan Sinteklaas skreaun hiene, beseach de kleurprinten foar memmedei, de medaljes, dy't se wûn hienen mei draakjefleanen en kuiertochten. En ik fûn it pistoaltsje wer, dat ien fan de bern op 'e jierdei krigen hie fan in freontsje en dêr't ik sa op tsjin west hie, dat goare sjittersark. Mei in doaske donderpoeiers. Ta myn grutte fernuvering die it ding it ek noch. Ik waard kjel fan de knal, mar it rûkte sa as op myn eigen skoalplein, as wy mei ús klomp op de donderpoeiers omsloegen. Dat dat ding der noch wie, ik miende, dat ik it doedestiids ek al yn it jiskefet treaun hie. No gong it fuort en ik treau it yn de bûse fan myn broek. It lêsplankje en de bromtop, dy't in écht ferske brom-

[p. 101]

de, teminsten... En wat soe ik mei it winkeltsje dwaan?

‘Moatst jûn ek noch fuort?’

Ik sette de boarden yn elkoar.

‘Nee, ik bin jûn thús. Mar dat wol net sizze, dat ik niks te dwaan ha. Om tsien oere is der wat op de televyzje, dat ik sjen moat. Ik wol no even it fel oer de eagen ha.’ Hy gong op de bank lizzen, die it fel oer de eagen, de skonken oerelkoar hinne en de hannen ûnder de holle: ‘En no gjin gepraat mear,’ sei er.

Nee. Ik hie ek neat te fertellen, en ik gong by de tafel sitten, mei de krante. Dêr't ik net yn lies, ik seach nei him. Nei de man, dêr't ik myn status oan te tankjen hie. Dêr't ik achteroan rinne mocht (en dat ek die) en dy't my geregeldwei ûnder 'e noas wreau hoe ûnsjoch as ik wie, hoe ûnynteressant en boargerlik koartsichtich. Hystearys en gek waard ik der fan, mar sels myn bêste freonen en freondinnen hjitten it my ligen: sa'n freonlike man, dy't safolle yn 'e marse hie, koe sokke dingen net sizze. Allinnich de tafel en de stuollen wiene myn tsjûgen, dat der wie gjin mins dy't te witten kaam wat dy weake mûle spuie koe. En wy sukkelen mar troch. Want wat moasten wy oars? Ik koe doch net fuortrinne? En hy die it ek net.

‘Martha, doch de teevee even oan. Der is nijs.’

‘Bliuwst dêr lizzen?’

‘Ja, draai dat ding mar nei my ta. Sa sjoch ik fansels niks.’

‘En moatst wol wat sjen.’

‘Dat is de bedoeling fan televyzje, dat men wat sjocht.’

Ik gong op de rûne learen stoel sitten, loek de knib-

[p. 102]

bels omheech. Der stiek my wat yn 't liif. It ruts my út en helle it pistoaltsje út 'e bûse wei.

‘Dêr giest,’ sei ik tsjin myn man en mikte op him. Mei myn earm rjochtút. Ik drukte tagelyk ôf. Fiif kear. Mear donderpoeiers sieten der net yn. De keamer wie fol mei krûddamp.

‘Fûn ik op 'e souder fan 'e middei. Want ik ha fansels wer oan it oprêden west. Sa'n troep as wy dêr hawwe. Dat sjochst pas goed ast deroan begjinst. Alles ha wy dêr doe sa ek mar delsetten. Doazen fol. Ik bin der noch lang net mei klear. En de bern ha der fansels ek gjin sin oan om my te helpen, en och...’

Hy sei niks. Seach nei it nijs.

‘Moat ik him ek wat lûder sette?’ Ik drukte op it knopke. Ik koe it wrâldnijs fan myn stoel ôf en yn de kleur dy't ik woe, op sterkte sette.

‘Dat haw ik dy noch net ferteld,’ sei ik, doe't de reklame begûn, ‘mar Anton hat syn skonk brutsen. Op 'e tennisbaan. Wolst dit ek sjen, wat no komt? Of sil ik him mar útdwaan? Sliepst al wer? Sil ik even tee sette? Ast no sa sliepst, wurdt it fansels fannacht wer niks.’

Mar hy hie de eagen wagewiid iepen. Syn mûle ek. Ik seach no pas, hoe nuver as hy der hinne lei.

‘Hè, ju, toe no ju, ju... It wie net ècht, it wie mar in grapke. Ommers. It is doch mar in boartersguodding. En kinst doch wol oer in grapke? Seachst dat dan net? En bist dêr no sa kjel fan wurden, datst... Sûnder ek mar ien lûd te jaan? Ik kin myn eigen eagen net leauwe. As ik dat earder witten hie... Dat it sa maklik gong. En dan sa'n flinke fint asto bist... wiest...’