Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
DBNL - Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
DBNL - Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren

Hoofdmenu

  • Literatuur & Taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw

meer over deze tekst

Informatie terzijde

Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuw
Toon afbeeldingen van Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuwzoom

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (6,34 MB)

Scans (22,45 MB)

XML (0,92 MB)

tekstbestand






Genre

sec - letterkunde

Subgenre

studie
liederen/liedjes


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuw

(1991)–Louis Peter Grijp–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
bron

Louis Peter Grijp, Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuw. P.J. Meertens-Instituut, Amsterdam 1991

codering

DBNL-TEI 1

Wijze van coderen: standaard

dbnl-nr grij001nede01_01
logboek

- 2010-09-22 AS colofon toegevoegd

verantwoording

gebruikt exemplaar

eigen exemplaar dbnl

 

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuw van Louis Peter Grijp uit 1991.

 

redactionele ingrepen

p. 248: voor de duidelijkheid is de rij met afwisselend ‘L’ en ‘Z’ in deze digitale versie tweemaal weergegeven, eenmaal in de illustratie en eenmaal als tekst in de tabel.

p. 327-344: de eindnoten zijn in deze digitale editie bij de bijbehorende nootverwijzingen geplaatst. De genoemde pagina's zijn hierdoor komen te vervallen.

 

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (p. 6, 18, 22, 110, 146, 148, 184, 226, 232, 256, 280, 320, 358) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.


[pagina 1]

Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuw


[pagina 2]

Publikaties van het P.J. Meertens-Instituut

 

voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen

 

Deel 15

 

Redaktie: Dr. J.B. Berns, Dr. J.G. Kruisheer

Prof. Dr. J. van Marle, Dr. P.G.J. Post, Dr. R. Rentenaar

Sekretaris van de redaktie: I. Meijer

 

P.J. Meertens-Instituut

voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde

Keizersgracht 569-571, 1017 DR Amsterdam


[pagina 3]

Louis Peter Grijp

Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuw

Het mechanisme van de contrafactuur

Amsterdam 1991


[pagina 4]

Het onderzoek dat aan deze publikatie ten grondslag ligt, werd mogelijk gemaakt door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek.

 

De publikatie kwam tot stand met steun van de Stichting Dr Hendrik Muller's Vaderlandsch Fonds.

 

CIP-GEGEVENS KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK, DEN HAAG

 

Grijp, Louis Peter

 

Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuw/Louis Peter Grijp. - Amsterdam: P.J. Meertens-Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde. - Ill.; muziekvoorbeelden - (Publikaties van het P.J. Meertens-Instituut; 15)

Met lit.opg., reg.

ISBN 90 70389 28 2

SISO 820 UDC 82 NUGI 952

Trefw.: lied; literatuurgeschiedenis; muziekgeschiedenis.

 

© 1991: P.J. Meertens-Instituut - Amsterdam

 

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopieën of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.


[pagina 7]

Inhoud


Dankbetuigingen 11
Voorwoord 13
Het corpus van de voetenbank 19
 
Inleiding 23
- Definities 23
- Algemene verklaring van de contrafactuur 23
- De geestelijke contrafactuur 24
- De wereldlijke contrafactuur 27
- Het lied tussen volks- en elitecultuur 29
- Nationale en internationale aspecten 31
- Werden alle liederen gezongen? 33
- De woord-toonverhouding 38
- Hoe herkent men een lied? 41
- Contrafactuur en oraliteit 45
- Meerstemmige contrafacten 50
 
Deel I: Literaire ontlening 55
 
1. Drie ontleningsniveaus 57
- Het hiërarchische ontleningsmodel 57
- Ontlening en overeenkomst 61
- Bijzondere combinaties van ontleningen 62
- Ontleningen aan meer dan één model 64
- Ketens van ontleningen 68
- Samenvatting 73
 
2. Literaire ontlening 75
- De contrafactuur in het middeleeuwse lied 75
- Imitatio in de kunsttheorie van de Renaissance 78
- Navolgingen in het Nederlandse lied van de Renaissance 80

 


[pagina 8]


- Technieken van de literaire ontlening 81
- Initiële ontlening 81
- Doorlopende ontlening 85
- Thematische ontlening 88
- Samenvatting 90
 
3. Pendanten 93
- Pendanten-zonder-meer 93
- Politieke antwoordliederen 99
- Amoureuze antwoordliederen 104
- Pendanten op verschillende melodieën 107
- Samenvatting 108
 
4. Dialogen 111
- Basispatronen van het dialooglied 111
- ‘Ach Amaryllis!’ 113
- De receptie van ‘Ach Amaryllis!’ 119
- De bronnen van ‘Ach Amaryllis!’ 122
- ‘Malle Symen’ 128
- ‘Potshonderdduizend slapperment’ 135
- Alternerend meerwijzige liederen 139
- Samenvatting 143
 
Waarschuwing 145
 
Deel II: De wijsaanduiding 147
 
5. De velden van het lied 149
- Het opschrift 150
- De titel 151
- Het incipit 160
- Registers 161
- Ordeningsprincipes van liedboeken 162
- Op melodie geordende liedbundels 163
- Samenvatting 166
 
6. De wijsaanduiding 169
- Wijsaanduidingen in de Middeleeuwen 169
- De opkomst van de wijsaanduiding in Nederland 170
- Vormen van de enkelvoudige wijsaanduiding 171
- De wijsnoemer 171
- Zeldzame wijsnoemertermen 173

 


[pagina 9]


- Kale wijsaanduidingen 174
- Epitheta in wijsnoemers 177
- Syntaxis van de enkelvoudige wijsaanduiding 178
- Wijsaanduidingen op rijm 179
- De wijsnaam 179
- Samenvatting 182
 
7. Bijzondere wijsaanduidingen 185
- De impliciete wijsaanduiding 185
- De wederkerige wijsaanduiding (‘Alst begint’) 186
- De open wijsaanduiding 189
- De notenwijzende wijsaanduiding 189
- De terugverwijzende wijsaanduiding 190
- De meervoudige wijsaanduiding 191
- Samenvatting 196
 
8. Aanvullende aanwijzingen voor de zang 197
- Aanwijzingen betreffende herhalingen 197
- Herhalingen aanbrengen 198
- Herhalingen weglaten 204
- Aanwijzingen betreffende het metrum 207
- Incomplete strofen 207
- De incomplete slotstrofe 211
- Gecombineerde melodieën 213
- Asynchronie 213
- Dubbele strofen 214
- Halve strofen 215
- Anderhalve strofen 216
- Samenvatting 217
 
9. De klassieke heuristiek van de contrafactuur 219
- De zoekroutines 219
- De verdringingstheorie 221
- Netwerken 222
 
Deel III: De strofevorm 225
- Inleiding 227
 
10. De codering van strofevormen 233
- Strofecodering op verschillende niveaus 233
- Primaire gegevens 234
- Secundaire gegevens 234

 


[pagina 10]


- Tertiaire gegevens 236
- De voetenbank temidden van andere strofische repertoria 236
 
11. Metriek 239
- Historische ontwikkeling van het metrum 239
- Metrum en ritme 240
- Variërende aantallen lettergrepen 246
- De opmaat 248
- Polyinterpretabele metra 250
- Een metrica voor het lied 253
 
12. Strofische variatie 257
- Transformaties 258
- Metrisch indifferente transformaties 258
- Transformaties met metrische verandering 261
- Omvang van de strofische variatie 272
- Ontlening van strofevormen 275
- De estetiek van strofevormen 277
- Samenvatting 278
 
13. De muzikale dimensie van de strofevorm 281
- Correspondentie van tekst en muziek 281
- Muzikale rijmdwang 284
- Niet-muzikale achtergronden van strofevormen 289
 
14. De heuristische toepassing van de strofevorm 291
- De authenticiteit van melodieën 291
- Criteria voor het herkennen van authenticiteit 292
- Zoeken naar verwante strofen 297
- Interactieve zoektechnieken 298
- Toepassingsmogelijkheden van de voetenbank 303
- Bredero als toetssteen van de voetenbank 304
- Evaluatie van de toets 315
- Samenvatting 316
 
Besluit 317
Summary 321
Noten 327
Bibliografie 345
Alfabetisch register 359

 


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Algemene gebruikersvoorwaarden
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken