Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuw (1991)

Informatie terzijde

Titelpagina van Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuw
Afbeelding van Het Nederlandse lied in de Gouden EeuwToon afbeelding van titelpagina van Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuw

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (6.34 MB)

Scans (22.45 MB)

XML (0.92 MB)

tekstbestand






Genre

sec - letterkunde

Subgenre

studie
liederen/liedjes


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuw

(1991)–Louis Peter Grijp–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Samenvatting

In dit hoofdstuk hebben we ons beziggehouden met aanvullende aanwijzingen voor de zang. Deze betroffen steeds incongruenties tussen de tekst en de melodie, vooral in het aantal regels. Soms bleken deze een gevolg van het voorschrijven van een niet-originele melodie (omwijzing) die niet goed paste op de tekst. In andere gevallen waren de aanwijzingen bedoeld om de zanger er op attent te maken dat de strofevorm afweek van die van het lied waarvan de wijs werd aangehaald. Het gaat bijna steeds om herhalingen van regels, zowel in de tekst als in de melodie, herhalingen die hetzij aangebracht of juist weggelaten moeten worden. Metrische aanwijzingen zijn zeer zeldzaam. Een en ander is uitvoerig geïllustreerd aan de hand van onder meer het Devoot ende profitelyck boecxken (1539). Het is opmerkelijk dat de meeste aanwijzingen die pasproblemen betreffen uit de 16e eeuw stammen.

In de 17e eeuw hebben aanvullende zangaanwijzingen meestal betrekking op een bijzondere behandeling van melodieën en strofevormen. Zo wordt soms aangegeven dat men

[pagina 218]
[p. 218]

een melodie slechts gedeeltelijk moest zingen. Dit betreft in het bijzonder psalmmelodieën. De verklaring van deze opmerkelijke praktijk moet wellicht worden gezocht in een eigenaardigheid van de toenmalige berijming van sommige psalmen, waarbij de slotstrofe halverwege de melodie eindigde. Dit werkte op twee manieren door in de contrafactuur: enerzijds in het genoemde gebruik van ‘halve’ melodieën, anderzijds in het toepassen van de incomplete slotstrofe in sommige contrafacten.

Sommige aanvullende zangaanwijzingen betreffen een verschijnsel dat ik ‘asynchronie’ heb genoemd. Men kan dan een liedtekst op een alternatieve melodie zingen, mits men de versregels op een andere manier in strofen groepeert dan genoteerd staat. Meestal worden de strofen daarbij verdubbeld of gehalveerd.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken