Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuw (1991)

Informatie terzijde

Titelpagina van Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuw
Afbeelding van Het Nederlandse lied in de Gouden EeuwToon afbeelding van titelpagina van Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuw

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (6.34 MB)

Scans (22.45 MB)

XML (0.92 MB)

tekstbestand






Genre

sec - letterkunde

Subgenre

studie
liederen/liedjes


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuw

(1991)–Louis Peter Grijp–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

De verdringingstheorie

Wanneer we een aantal contrafacten op een bepaalde melodie verzamelen, zullen we in eerste instantie zoeken naar liederen met dezelfde wijsaanduiding. Het kan evenwel gebeuren dat een van die contrafacten zelf weer als wijsaanduiding is gebruikt. Blijkbaar is dat lied dan bekender geworden dan het lied dat oorspronkelijk als wijsaanduiding fungeerde. Men kan zo'n situatie als volgt in een diagram uitdrukken:

illustratie

In dit diagram gaan de liederen B tot en met F op de wijs van A en de liederen G tot en met L op de wijs van C. Men kan zeggen: C heeft A in populariteit verdrongen.

Dit verdringingsschema is in de meeste gevallen een vereenvoudiging van de werkelijkheid. In het diagram is de factor tijd bijvoorbeeld buiten beschouwing gelaten. Wanneer men deze dimensie erin brengt, krijgt het plaatje een geheel ander aanzien. Stellen we een verticale tijdas in en plaatsen we de liederen in volgorde van het jaar van uitgave, dan zou het plaatje er kunnen uitzien als volgt:

[pagina 222]
[p. 222]


illustratie

In dit geval duurt het even voordat de ‘verdringing’ doorzet: de liederen E en F hebben nog steeds de oude wijsaanduiding A, terwijl er al diverse contrafacten op C zijn verschenen.

In dergelijke situaties, waarin een melodie met verschillende namen wordt aangeduid, kan het praktisch zijn een standaardnaam in te voeren, de zogenoemde melodienorm. Men kan daarvoor de oudst bekende naam gebruiken (zoals is gedaan op het Nederlands Volksliedarchief van het P.J. Meertens-Instituut) of de meest gebruikte, welke optie ik in de voetenbank heb aangehouden. Bij twijfelgevallen - wanneer de aantallen ongeveer gelijk zijn, zoals hierboven - houd ik de oudste (A) als melodienorm aan. Alle liederen van dit diagram hebben dus als melodienorm A, ook diegene die als wijsaanduiding C dragen.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken