Het denken van den schaker

verantwoording

gebruikt exemplaar

exemplaar universiteitsbibliotheek Leiden, signatuur: DISADA 1946: 50

 

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Het denken van den schaker. Een experimenteel-psychologische studie, het proefschrift van A.D. de Groot uit 1946.

 

redactionele ingrepen

p. VII: Tussen vierkante haken is de kop ‘Woord vooraf’ toegevoegd.

p. 15: In de digitale versie kan een accolade niet over meerdere regels weergegeven worden. De accolade met bijbehorende tekst is daarom herhaald.

p. 82: In de digitale versie kan een asterisk boven een cijfer in subscript niet weergegeven worden. De asterisk is achter het cijfer geplaatst.

p. 168: wass,, → was,: ‘Verder kan het zijn, dat er vòòr het vinden van een minimum-oplossing of van een onverwacht gunstige mogelijkheid (vgl. blz. 159) reeds een zekere toespitsing gaande was, die nu door het nieuwe resultaat wordt omvergeworpen; ...’

p. 193: missschien → misschien: ‘... (verwachtingsmaximum misschien 7  ̅ nu) ...’

 

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (p. II, IV, VI, VIII, XII en 316) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

 

[pagina ongenummerd (p. I)]

HET DENKEN VAN DEN SCHAKER. EEN EXPERIMENTEEL-PSYCHOLOGISCHE STUDIE.

 

[pagina ongenummerd (p. III)]

HET DENKEN VAN DEN SCHAKER
EEN EXPERIMENTEEL-PSYCHOLOGISCHE STUDIE

ACADEMISCH PROEFSCHRIFT TER VERKRIJGING VAN DEN GRAAD VAN DOCTOR IN DE WIS- EN NATUURKUNDE AAN DE UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM OP GEZAG VAN DEN RECTOR MAGNIFICUS Dr. P.N.U. HARTING, HOOGLEERAAR IN DE FACULTEIT DER LETTEREN, IN HET OPENBAAR TE VERDEDIGEN IN DE AULA DER UNIVERSITEIT OP WOENSDAG 23 OCTOBER 1946, DES NAMIDDAGS TE 4 UUR DOOR ADRIANUS DINGEMAN DE GROOT GEBOREN TE SANTPOORT

1946 N.V. NOORD-HOLLANDSCHE UITGEVERS MAATSCHAPPIJ AMSTERDAM

 

[pagina ongenummerd (p. IX)]

Inhoud.

HOOFDSTUK I: Probleemstelling.
	A.	Inleiding.	blz.
	§ 1. De schaaklitteratuur		1
	§ 2. Binet's onderzoek		2
	§ 3. Het vraagstuk der begaafdheid		7
	B.	Psychologische vraagstellingen.
		§ 4. De analyse van het schaakdenken	10
		§ 5. Hoofdstukken-indeeling	12
	C.	Het probleem van de zetkeuze.
		§ 6. De variabiliteit van dit probleem	13
		§ 7. De reglementaire keuzevrijheid (K)	14
		§ 8. De ‘objectieve’ keuzevrijheid	18
	D.	Het bewijsschema in een objectief-oplosbare stelling: Zet W1 is de beste.
		§ 9. De tweedeelige structuur van het bewijsschema	22
		§ 10. De beteekenis van het schema voor het denkproces	25
HOOFDSTUK II: Psychologische Theorieën van het Denken.
	A.	Associationnisme en tegenstroomingen.
		§ 11. Hoofdtrekken van de klassieke associatie-psychologie	28
		§ 12. Het empiristische associatie-begrip	31
		§ 13. De rol van de aanschouwing in het denken	34
		§ 14. Het atomisme van de associatieleer	36
		§ 15. De verklaring van het gerichte denkproces	37
		§ 16. De activiteit van het subject	42
		§ 17. Samenvatting	43
	B.	Hoofdpunten uit de denkpsychologie van Selz.
		§ 18. Algemeene koppelingen	43
		§ 19. De schematische anticipatie	44
		§ 20. De algemeenste oplossingsmethoden	47
		§ 21. Phasenstructuur	53
HOOFDSTUK III: Methode en Proefopstellingen.
	A.	Analyse der methode.
		§ 22. Methoden van andere onderzoekers	55
		§ 23. Voor- en nadeelen van ‘hardop denken’	58
		§ 24. Experiment- en wedstrijdsituatie	61
	B.	Nadere beschrijving der experimenten.
		§ 25. Proefpersonen	64
		§ 26. Gebezigde stellingen	64
		§ 27. Plaats en tijd	69
		§ 28. Instructie en proefopstellingen	70

 

 

[pagina ongenummerd (p. X)]

HOOFDSTUK IV: De Uitwendige Structuur van het Denkproces.
		§ 29. Inleiding tot het analytische gedeelte (hfdst. IV-VI))	73
	A.	De uitwendige phasenstructuur.
		§ 30. Het protocol (M2; B)	73
		§ 31. De eerste phase	75
		§ 32. Afwisseling van uitwerkingsphasen	76
		§ 33. Cumulatieve en subsidiaire schakelingen	81
		§ 34. Overgangsphasen	83
	B.	Numerieke structuurgegevens en hun variatie.
		§ 35. Algemeene gegevens	87
		§ 36. Statistiek der oplossingsvoorstellen	90
HOOFDSTUK V: Hoofdprobleem en Onderproblemen.
	A.	Systematische analyse der probleemstructuur.
		§ 37. De interpretatie der inhoudselementen van een protocol	97
		§ 38. Probleem en doelstelling	104
		§ 39. De algemeene probleemstructuur van het schaakdenkproces	105
	B.	Typische onderproblemen in het denkproces.
		§ 40. Onderproblemen bij het stellingsonderzoek (eerste phase)	111
		§ 41. Doelstellingen en probleemformuleeringen bij het mogelijkhedenonderzoek (hoofddeel)	118
		§ 42. Heronderzoek van bepaalde mogelijkheden	127
		§ 43. De toespitsing tot en recapitulatie van de ‘redeneering’ (slotphase)	131
HOOFDSTUK VI: De Ontwikkeling van het Probleem.
		§ 44. Het oplossingsproces als ontwikkeling van het probleem	138
		§ 45. De probleemvorming in de eerste phase	144
		§ 46. De aanvulling en verrijking van het totaal-schema na de eerste phase	155
		§ 47. Structuurtransformaties van het beredeneeringsschema	166
		§ 48. De overgangsphasen als phasen van probleemtransformatie	174
		§ 49. Typen en specimina van probleemontwikkeling	185
HOOFDSTUK VII: Organisatie en Methodiek van het Denken.
	A.	De opeenvolging der phasen.
		§ 50. Het principe der wisselwerking	196
		§ 51. De rangorde van subsidiaire methoden	203
		§ 52. Het afstappen van een mogelijkheid en de methodiek der successieve verdieping	206
		§ 53. De uitwerkingsphasen en hun opeenvolging	213
		B. De methoden van het schaakdenken.
		§ 54. De belangrijkste methoden als typische probleemtransformaties	218
		§ 55. Speciale methoden bij onderdeelen van het denkproces	224
		§ 56. Probeeren als algemeene methode	230
		§ 57. De speel-methoden, het arsenaal van den schaakmeester	233
		§ 58. Reproductieve factoren in het productieve denken: Kennis en Ervaring	239
		§ 59. Individueele methodiek	246

 

 

[pagina ongenummerd (p. XI)]

HOOFDSTUK VIII: Begaafdheid voor het Schaakspel.
	§ 60. Meesterschap	249
	§ 61. De eerste seconden der waarneming van een nieuwe stelling	254
	§ 62. Speciale trekken van het schaakdenken	263
	§ 63. Karakter van schaakspel en -speler	267
	§ 64. De ontwikkeling van den aanleg	274
	§ 65. Factoren van den schaakaanleg	282
	§ 66. Schaakaanleg, andere talenten en algemeene begaafdheid	287
HOOFDSTUK IX: Theoretische Resultaten en Perspectieven.
	§ 67. Resultaten ten aanzien van de theoretische denkpsychologie	297
	§ 68. Theoretische problemen en perspectieven	301
LITTERATUURLIJST	306
NAMENREGISTER	309
REGISTER VAN BEGRIPPEN	311