Logo DBNL
Beschrijvinghe van alle de Neder-landen (1979)

Beschrijvinghe van alle de Neder-landen

(1979)–Lodovico Guicciardini–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Lotrijck ofte Lottier.

+ LOtrijck heeft den naem van Hertoghdom in Brabant behouden, maer zynen staet in Lorreyne ghelaten, om soo te spreken; ghelijck wy hier nae beschryven sullen: Wordt genoemt in Latijn Lotharingia, in Duytsch Lotrijck, in Fransoys Lorraine, in Italiaens Lorrenso, nae 't Fransoys: Alle welcke ghebroocken namen komen van Lotharis, Keysers Lotharis sone, Karels des grooten neve. Welcke Keyser Lotharis + (ghelijck Paulus AEmilius ende andere Schryvers melden) beweecht wesende door eenen geestelijcken yver, Monick is gheworden in't jaer ons Heeren 1356, te vooren uytgedeylt hebbende zynen drie sonen al wat hy in zijn groot Keyserdom hadde: overghevende ten eersten den voorseyden Lotharis zynen sone een deel van Borgondien met gantsch Austrasie, + twelcke Austrasie naemaels Lotharingia ghenaemt is, nae zynen naem; hoe wel sommighe willen segghen, dat is naer des Keysers zijns vaders naem, niet naer des soons: + begrypende t'samen Lorreyne, Brabandt, Henegouwe, Geldre, Cleve, ende veel andere landen. Ende is aldus beseten geweest van Karels des grooten afkomste oft erfghenamen, totter tijdt toe dat Karel de derde Koninck van Vranckrijck, genoemt de Simpele, door zyne simpelheydt ende slechticheydt de selve heeft ghegeven Keyser Hendrick den eersten, in't jaer 1424. Waer door is gheschiedt, dat + een wyle tijdts daer na, Otto de tweede Keyser ontboden heeft Karel den broeder van Lotharis Koninck van Vranckrijck, om hem af te scheyden van zijns broeders vriendtschap, ende heeft hem ghemaeckt Hertoge van Lorreyne, maer de oude palen des landts seer gekort, ende een goet deel van dien ghegheven der Kercken van Ceulen, ende van Luyck. Van de selve Provincie, welcke met een Koninckrijck wel hadde moghen vergheleecken worden; zijn oock namaels, als leden van eenen lichame verscheydelijck ghetrocken; veel Hertoghdommen ende Graefschappen ghemaeckt gheweest. Maer nae de aflyvicheydt van Koninck Lotharis, is tot de kroone ghekomen Lodewijck de vijfste, ende leste Koninck in Vranckrijck van Karels des grooten gheslachte: Welcke Lodewijck ontrent een jaer gheregneert hebbende, is ghestorven sonder hoyr achter te laten, deshalven Karel van Lotrijck + als wettigh erfgenaem van Vrancrijck, daerwaerts trock om't Koninckrijck aen te veerden: welck Hugo Capet alreedt ingenomen hadde. Maer want de voorseyde Karel + den Fransoysen niet seer aengenaem en was, midts hy hen dochte te seer met de Duytsche behanghen te zijn, soo is hem dit qualijck bekomen: hy verloor den veldtslagh teghen den voorseyden Hugo, ende werdt korts daer nae door de onghetrouwicheydt ende verraderye van Asselin, Bisschop van Laon, ende Ghenoot van Vranckrijck, + ghevanghen in de selve stadt van Laon, in Latijn Laudunum genoemt: ende voorts naer Orleans ghevoert, daer hy in't ghevanckenisse is gestorven: hoe wel hem toegelaten werdt by hem te hebben zijn huysvrouwe, welcke zijn tweede was, daer hy twee sonen by ghewan, + Lodewijck ende Karel, die jonghe kinderen zijn ghestorven, door 't bedrijf van sommighen: maer in Lotrijck (soo Sibebert Historieschryver van + Gemblours schrijft) hadde hy van zijn eerste huysvrouwe achterghelaten eenen sone Otto genoemt: hoe wel ander Schryvers daer by noch setten twee dochteren: Als dese Otto quam te sterven, is weder een nieuwe oorloge opghestaen ter selver oorsaken van Lotrijck, tusschen de Keysersche ende de Fransoysen. Eyndelijck naer veel overkominghen, heeft



illustratieuitvergroten
BRABANTIÆ DESCRIPTIO


+ Keyser Hendrick de tweede dit Hertoghdom ghegheven Godevaerdt van Ardennen, ende daer toe oock de stadt van Valencijn, met noch sommighe andere Heerlijckheden, hem maeckende Vassal ende Leenheere des Keyserrijcks. Nae desen Godevaerdt zijn langen tijdt in dese heerschappye ghebleven sommighe Heeren van zynen bloede: tot dat Keyser Hendrick de vijfste die afgenomen heeft Hertogh Hendrick van Limborg, die't selve ghekreghen hadde by gunste en ghifte van Keyser Hendrick den vierden: soo dat dese + Provincie ontrent het jaar 1106 ghedeylt is in twee deelen, in hoogh ende leegh Lotrijck: hy gaf hoogh Lotrijck, welck Lorreyne is, nu ter tijdt staende in't besit van het huys van Vaudemont, des voorseyden lesten Godevaerdts neve, ghenoemt Dierick: ende neder Lotrijck, welck Brabandt is, ghaf hy Godevaerdt met den Baerde, Grave van Leuven, gheboren, soo het schijnt van vrouwelijcken stamme uyt den gheslachte des lesten Karels van Lotrijck: ende is gheweest (soo men segt ende schrijft) de eerste Grave van Leuven, die den tytel van't Hertoghdom van Brabandt aenghenomen oft wederom aenveert heeft: deshalven nochtans niet achterlatende den tytel des Hertoghdoms van Lotrijck: soo dat hy beyde hoogh ende leech Lotrijck voor zijn eyghen hiel: uyt welcke oorsaecke zijn naecomelinghen noch op den dagh van heden den + tytel des Hertoghs van Lotrijck oft Lottier ghebruycken. Maer hier te lande en is schier anders niet (soo voorseyt is) van den blooten tytel alleen: want de staet ende de naem blyven waerachtichlijck in Lorreyne: hoe wel sommighe segghen dat Genape in Walschlandt ligghende, het landt van Lotrijck is: + ende dat daer een Hof is van borgerlijcke ende criminele saecken, ghenoemt 'thoogh Hof van Lotrijck (gelijck ter behoorlijcker plaetsen gheseght sal worden) mar 'tis hedensdaeghs ghemeynlijck al begrepen onder den naem van Walsch Brabant: Niet te min tot beter verstandt van dese ende meer ander saken onser voornemingen, heeft my nootlijck ghedocht dese dinghen in sonderheydt te verklaren.

Soo sullen wy dan ten eersten spreecken van Brabant, stellende ten eersten de Landtkaerte, met alle de voornaemste steden ende plaetsen: ghelijck wy oock allen desen anderen Provincien sullen doen: welck boven de gherieffelijckheydt grootelijck sal helpen tot verstandt der teghenwoordigher saecken.


Vorige Volgende