Kanalje en Opstandige liedjes

[p. 23]

Van een staking.

Stil lei de benedenziekenzaal van 't stadsgasthuis in 't even doorgelaten licht, mooi zonnig al, op Paaschmorgen. Half zes nog maar, en de gordijnen neer... Aan de muur de zes bedden van de patiëntjes, maar die nu rustig waren. In 't midden zat de zuster van de wacht, moe van haar wakenstijd. Ze las de Zaterdagsche bladen nog eris even over. Met 'n gevoel van eindelijke verveling, dat 't nog niet uit was... nog niet uit met die staking... en wat hadden ze d'ran... wat wonnen ze... als ze eens iets wonnen, dan verloren ze toch later maar weer zooveel te meer... wat gaf 't ze...

Zuster Lize keek om... achter d'r werd geroepen... zeker Jan weer... ja natuurlijk... jé, daar zat die jongen weer óp en hij moest liggen ...

‘Zuster... zuster.’

‘Ja... toe nou, niet zoo vroeg spoken, baasje.’

‘Kom u dan eve hier... toe eve maar.’

‘Nou, eventjes dan... maar 't mag eigenlijk niet, dat weet je wel... ze slapen allemaal nog... ga nog maar wat slapen hoor.’

Maar hij zat wakker rechtop in 't warm gewoelde bed, en z'n jongensstem vleide haar zoo vriendlijkjes:

‘Hé nee, zuster... laat ik nou maar wakker blijve ligge... ik heb echt heelemaal geen slaap meer... toe haal u nou 't gordijn op, dan ga ik 'n beetje legge uitkijke.’

Zuster dée het zachtjes... ze hield zooveel van Jan, die altijd zoo vriendelijk was, en met z'n pijn zoo geduldig... arm baasje... zoo heel veel zonnige dagen zou hij óok niet meer hebben... Maar hij praatte weer:

‘Wat zit die pereboom vol, hè zuster?’

‘Ja... die is heelemaal uit.’

‘Wat zalle d'r daar 'n hoop ankomme, hè zuster?’

‘Ja... een heele hoop... maar nou rustig zijn... ga dan nou ook uitkijken.’

Hij lag stilletjes, 'n arm baasje van pijn, en nou inneenen weer stiller, bedroefd... zuster was gaan zitten... keek weer vaag in de kranten... de wacht was haast om, tegen half zeven kwamen ze d'r aflossen... Jan was nou gelukkig ook rustig. Hij lag te kijken, vèruit over den bloeiensblijen tuin, waar ál 't bloeien zoo druk begonnen was... en dan keek-ie weer naar de pereboom... jé, wat zat-ie vol... wat zat-ie vol, daar was die van tante Ant toch nog niks bij... Frans moest noodig nog praatjes maken... as-ie weerkwam, dan most-ie hún boom d'ris zien... as 't nou maar niet ging sneeuwen... affijn sneeuwen, dat was nog 't ergste niet... maar as 't maar niet vriezen ging... dat knoeide ze had de zuster gezeid... hoe laat zou 't nou al zijn... nou die andere jongens,

[p. 24]

die konne d'r óok wat mee, die bleven zeker maar meteen tot Pinksteren doorslapen... d'ris even roepen:

‘Zuster... zuster’...

‘Ja, wat is 't Janbaas?’

‘Hoe laat is 't al?’

‘Zoowat zes uur denk ik.’

Maar hij ineens met 'n plotseling beven van drift, dat-ie wel meer had:

‘Zeg u 't dan precies... kijk u d'r dan voor op uw horloge’...

‘Ze deed 't rustig geduldig: Vier minuten vóór zessen... daar kijk nou maar zelf... dwingelandje’.

Hij was weer heel tevreden nu, maar met zoo'n pijn... zoo'n pijn... lei maar stil achterover:

‘Zuster, krijgen we ze?’

‘Wat?’

‘U weet wel... de eieren en de krentebroodjes.’

‘Ja zeker’...

Hij lachte al weer, prettig met z'n geschilderd suikerei van straks en z'n Paaschbolletjes met krenten...

‘Zuster, Siem is óok wakker... dag Siem... 't is Paschen... we krijge allemaal 'n suikerei en krentebroodjes’...

‘Luchtig klapte-n-ie d'r 't groote, o, zoo groote geheim uit, dat zuster Lize zoo gewichtig aan al de ziekelingetjes verteld had, nèt of zij 't ieder alleen wisten... en met 't stellige bevel, het niet verder te vertellen... domme Jan, nou verklapte-n-ie 't toch...

‘Zuster, weet Jan 't ook?’ vroeg Siem spijtig, dat hij 't niet alleen wist.

‘Welnee... Jan heeft 't maar gedroomd... kijk Frans is ook wakker... dág Frans... heb je lekker geslapen?’

Druk kreeg ze 't al dadelijk, met àl die jongens, om ze klaar te hebben als dokter kwam, die zoo precies was.

Jan was heel stil gaan liggen, wel met zoo heel veel pijn nu, maar toch ook met zoo'n heel prettig denken... daar had-ie niet eens dadelijk aangedacht... maar nou dacht-ie d'r weer heelemaal aan... vanmiddag kwam z'n vader... als de groote wijzer nog... drié... viér... achtmaal omgedraaid was, dan kwam vader... dan kwam z'n lieve, goeie, beste vader... daar hield-ie nog wel honderdduizendmaal zooveel van as van zuster Lize, en dat was anders de aardigste zuster, die d'r was...

Om twee uur kwam-ie... dan kwam die altijd...

Daar beefde-n-ie nou van, sterk, in z'n ellendig zwak lijfje... daar praatte-n-ie zachtjes over in zich-zelf... dat had-ie zich aangewend, dat praten voor zich uit, in de langzame uren van verveling, als de anderen sliepen, of als d'r 'n nare zuster op de zaal was, van wie je niks mocht, geen eens even praten van 't eene bed naar 't andere... Jé, wat was vader d'r in 'n tijd niet geweest, maar vanmiddag dan kwam-ie vast... dan

[p. 25]

kwam-ie vast... hoe lang was 't nu al geleden van de laatste keer... toen lag Dries nog an de overkant, die altijd zoo snurkte... die was d'r nou uit... nou lag Siem d'rin... en al die tijd was vader d'r toch maar niet geweest... alleen tante Bet... die tellekes zei, dat vader nou echt de volgende week kwam. Siem had vader nog nooit gezien... wou geen eens glooven, dat Jan 'n vader had. En Jan, kleindriftig, boos, had zuster Lize d'r bij geroepen of-ie 'n vader had, ja ofte nee...

En zuster Lize had 'm gezoend en gezeid, dat Jan's vader de beste vader was, die d'r in de heele wereld was... d'r waren wel meer goeie vaders... maar Jan's vader was de beste... die van Siem ook... als ze kiezen moest, dan wist ze 't nog niet... Toen was Jan van plezier daarover maar weer goed geworden met Siem... als vader kwam, en wat meebracht, dan kreeg Siem d'r de helft van... dan had die ook lol... maar vader bracht gerust wel wat mee... de laatste keer nog een heele doos flikkies...

Maar dan lag-ie weer stiller bedroefd, begreep tòch niet goed, waaróm vader d'r in zoo'n tijd niet geweest was... waarom nou niet... as-ie maar niet ziek was geworre... as-ie maar niet ziek was...

‘Zuster... is me vader ziek?’

Hij snerpte 't over de zaal, in eenen met 'n heftige angst scherp in z'n woorden... ze kwam bij 'm staan... en hij huilde zoo... hij huilde zoo, zonder bedaren, met hevig snikken door z'n uitgeziekte lijf.

Zuster troostend zei maar aldoor, dat vader niet ziek was... en dat-ie wel vast kwam... dat had vrouw van der Wal d'r zelf gezegd... wist Jan wel, dat Piet van der Wal ook in 't ziekenhuis lag... die had z'n been gebroken... die wou vogelnestjes uithalen... nou als je dan viel en je been brak, dan wist zij ook wel wie z'n schuld 't was... Jan zeker óok wel... maar Piet had wel veel pijn... en Jan moest nou maar kalm z'n tijd afwachten, dat vader kwam...

Wat stiller was Jan wel geworden... en zuster maakte zich klaar al, om heen te gaan... die arme jongen... z'n vader die kwam niet... dat had je nou van die staking alweer... dat kon dat kind z'n dood zijn, als z'n vader niet kwam... ze hadden 'm nou al zoo lang gespaard...

Zuster Dorsman kwam beneden om háar af te lossen... dee de gewone vraagjes van koorts en nachtrust... zij antwoordde vaagjes... dacht wéer aan Jan... nou huilde-n-ie nog maar altijd door...

‘Nou dag Jan... zoet zijn hoor... als vader vandaag niet komt, dan komt-ie morgen...’

Ze dacht d'r vrije dag maar niet te nemen vandaag... als z'n vader vandaag niet kwam, dan wou ze maar liever bij 'm wezen... en z'n vader kon niet komen...

Trillend van verlangen en angst lei Jan in z'n bed, starend maar star naar de deuropening en dan telkens schokte-n-ie, òpschrikkend als er iemand was... was 't vader... nee nog niet... Siem had al bezoek...

[p. 26]

en Frans ook... als vader vandaag niet kwam dan kwam die nooit... en 't was al kwart over tweeën...

En toen tegen de zuster van de wacht, wèl sterk, maar toch met tranen in z'n stem:

‘Zuster... m'n vader komt strakkies voor bezoek... maar as-ie d'r is niet komt... dan wil ik óok liever maar niet, dat tante Bet komt, of 'n ander...’

Dan lag-ie stil weer... keek naar de deur...

En met z'n oogen in eenen overgrootopen van verschrikking zag-ie tante Bet komen... nou kwam vader niet... nou kwam-ie niet...

Hij keerde zich om, ineenen sterk besloten om niemand te zien, nou dat z'n vader niet kwam... hij huilde niet... beet bloedend met z'n tanden in z'n lippen... tante Bet praatte tegen 'm... wou 'm flikjes geven... streelde 'm over z'n heete hoofd... hij bleef liggen...

Zuster Lize kwam binnen... ze had tante Bet zien ingaan... wou kijken hoe Jan zich hield... saam met haar ging ze weg... Jan hoorde niet, wat ze zeien van 'n stomp in 'n onderkruipersrug... en van effetief 'n jaar daarvoor, omdat 't zoo angekomme was...

Toen zuster Lize wéer binnenkwam lag Jan weer rustig achterover... zonder snikken huilde hij, rolden de smartstranen uit z'n donkere oogen... ze stond bij 't bed... ze zagen elkaar aan.

En dan wild uitbarstende, met z'n vermagerde armpjes om haar hals snikte hij: ‘o, vadertje dan, vadertje’.