Piksjitten op Snyp

Haadstik 34
Ploaitsje de dei en begjin betiid

Sast witst besocht ús heit op in stuit ryk te wurden mei einen en einaaien. Tamme, begryp my goed. In pear hûndert fan dy lûdrazende fûgels skarrelen om it hûs hinne. Us heit tocht dat dy beesten aaien lizze soene. Dy aaien soene neffens him goud opbringe. Mar dat pakte al even oars út.

[p. 131]

Yn it foarste plak leine se net allegearre, en twad gongen moai aardich wat fan dy einen op 'e skarrel yn de omkriten. Se leine de aaien yn nêsten dy't hast net te finen wiene. Se woene op in stuit fansels briede sa't dat by gewoane einen ek it gefal is. Fan in ein kinst hast net in soarte fan hin meitsje. Al gau waard ik der moarns op útstjoerd, ier en betiid, en sykje de aaien fan de einen dy't folslein op 'e doele wiene. Dat betsjutte dat ik de wâlen fan de sleatsjes yn de omkriten fan ús hûs ôfrûn, en besocht dy ûngelokken fan de nêsten te jeien. Ik begûn meastens om healwei seizen-seis oere hinne.

Sa bedarre ik op in moarntiid achter de skoalle, yn de reiden fan de âlde opfeart. Ik siet krekt yn 'e hoksen foar in nêst doe't ik de tuskendoar fan de skoalle en it âlde hok hearde. Dy siet altiten oan de binnenkant op slot. Troch de ligusterhage seach ik in reade fluwielen moarnsjas foar it ljocht kommen. Dy mantel strûsde nei de achterdoar fan de skoalle. Dy doar gong iepen en de jas gong yn de skoalle. Ik skode in eintsje fierder troch it reid, mar ik koe net goed troch de glêzen fan de achterdoar sjen. Ik gong wer fierder mei it sykjen fan einaaien.

It wie noch gjin kertier letter of ik hearde de skoaldoar foar de twadde kear. Earst kaam De Fer ta de doar út - se hie de fluwielen moarnsjas oan - en even letter De Bor. Dy sleat de doar ôf mei in kaai. Hy streake De Fer oer it lange hier en skeat doe om 'e hoeke fan de skoalle. De Fer rûn nei de tuskendoar. Even letter hearde ik de skoattels fan dy doar, en doe wie ik wer allinne mei myn einen en einaaien. Ik hie yntusken al sa'n tweintich yn myn ammerke.

De Bor makke de skoalle skjin en sette moarns betiid de kachels oan. Sa likernôch tusken healwei sânen en sân oere wie er mei de kachels dwaande, en middeis nei skoaltiid himmelen hy en syn frou de lokalen en de gong. Ik besleat de oare dei om seis oere wer nei de achterkant fan de skoalle te gean. Ik woe der mear fan witte, foaral mei't ik noait heard hie dat De Fer holp by it kacheloansetten.

De oare dei lei ik noch mar krekt yn de reiden achter de skoalle doe't De Bor foar 't ljocht kaam. Hy iepene de doar en even letter baarnden de ljochten yn de gong en yn it achterste lokaal. Hy soe fêst mei de kachels begjinne. Ik wachte op it ferfolch. En dat kaam al ridlik gau. De klok fan de toer hie noch net healwei sânen slein of dêr hearde ik foar de twadde kear de skoattels fan de tuskendoar. De Fer stode wer

[p. 132]

yn har jas nei de achterdoar. Dêr ferskynde De Bor. Hy die dy doar iepen en de Fer stapte yn de skoalle, de jas wappere achter har oan.

De Bor tute har op de mûle en doe rûnen se tegearre nei de lange tafel yn de midden fan it keammerke. Dêrachter lei de gong yn it folle ljocht fan in lampe. Se bleaunen deun foarinoar stean en doe tearde De Bor de reade mantel fan De Fer iepen en liet dy op de tafel glydzje. De Fer stie poerneaken foar De Bor.

De Bor streake har boarsten, har liif en har skonken. Dêrnei lei er De Fer mei har rêch op de tafel. Allinne har skonken hongen der by del. De Bor sakke troch de knibbels en tute har tusken de skonken en op har billen. De Fer sloech har hannen om har boarsten. De Bor gong wer stean en die syn gulp iepen. Hy helle syn kul foar 't ljocht dy't lykas dy fan De Jent, doe't er syn keunsten fertoande, skeef foarút stie. Mei dy kul rûn er nei foaren en liet him ferdwine tusken de skonken fan De Fer. Hy sloech syn hannen om de skammels fan De Fer.

De Fer hie de mûle iepen. De Bor skode De Fer hin en wer op de tafel, as wie er oan it seagjen of skaven lykas de timmerman op syn wurkbank. Ynienen foel De Bor foaroer oer de Fer hinne. Dat duorre in pear tellen en doe kaam de Bor wer omheech. Nei't er stie luts er de Fer oan de skouders omheech. Dêrnei gong De Fer ek stean. Se gong tsjin de Bor oanhingjen. Ik koe allinne de kont en de billen fan De Fer sjen. Dy wiene breed en stevich. Har boarsten treaunen tsjin it lichem fan De Bor. Se joech De Bor in tút. Dêrnei draaide se har om en luts de reade jas oan.

Nei't De Fer har in heale slach draaid hie tikke De Bor op de boarsten fan De Fer. Hy streake oer de reade spienen. Dy stiene omheech. De Fer lake en rûn nei de doar. De Bor iepene de doar en De Fer kaam nei bûten. Har holle wie read. Se gong streekrjocht nei de tuskendoar. De Bor die de ljochten út en sleat de skoaldoar ôf. Hy ferdwûn om de hoeke fan de skoalle. Ik koe wer fierder gean mei it einaaisykjen. Ik besleat der thús mar net oer te praten, sa't ik ek net oer De juf Annach praten hie. Eins fûn ik De juf Annach moaier. De Fer wie folle fetter, se die my tefolle oan de slachter tinken as er achter de kij of de bargen oan siet en deabenaud wie foar dy grutte konten.