Piksjitten op Snyp

Haadstik 91
Mata Hari en de ropfroulju

De Fryd gong ynienen stean nei't se in skoftsje knikkere hiene. Se wie oan it hynderkeriden, hy rierde de pinne en stjoerde har mei de boarsten. Har gesicht ferkrampte as krige se in swypslach yn de kûten. De Grutsk hie noch nea in frou meimakke dy't sa hoeden en sinsueel mei syn biljertballen boarte. En dat wie net it iennige.

- Dit giet ferkeard, - hie se sein. - Do wurdst mear as in objekt, as in klant. Myn spieren protestearje sels. Ik gean te fier. Ik wol dat net wer. Nim my net kwea ôf, mar ik wie eins te nijsgjirrich. Ik fielde tefolle. Basta, út! Set mar kofje, of skink in boarrel yn, dan sil ik dy wol fertelle wa't ik bin, en wat ik noait wer wol. Guon saken stean ik mysels net mear ta. Do bist te echt, sadat ik ek fierste folle mysels bin. Do hast helendal fereale west op dy De Sjok. Dit kloppet net oan ien kant, want do brûkst my wylst ik eins dy brûke moat. Do bist in fantast, in ivige boarter, in ivich bern, dat it libben as in boarterstún sjocht. Ik bin gjin skommel, want ik sjoch it al wer oankommen. -

Dêrnei rûn se nei har klean en luts dy oan. Even letter fertelde se him har ferhaal. Nei dy nacht neamde De Grutsk har Mata Hari as er har oan de telefoan hie. Se moast der om laitsje, mar dêrnei makke se har altiten bekend as Mata Hari as se skille. De Grutsk hie har ûnder dy namme opnommen yn syn aginda, mei har geheime telefoannnûmer.

De Fryd hie yn de oarloch har hele famylje ferlern. Troch in goed pleechgesin koe se dochs de middelbere skoalle folgje en dêrnei Frânsk

[p. 311]

studearje. Dat hie se net ôfmakke. Se wie nei Israël gongen, nei in pear jier weromkommen. Yn it eigen lân hie se wurke as oersetster. Se behearske in fiiftal talen. Op in stuit hie se in bern oerwûn, of se woe net mei de heit trouwe, miskien woe se ek wol allinne mem wêze, - De Grutsk hie dat net goed yn 'e rekken krigen, - mar yn elk gefal wie se dêrnei yn it sirkwy kommen. As selskipsdame op bûtenlânske reizen. It waard heel goed betelle, omdat se har yn heel wat talen rêde koe en elke sitewaasje de baas wie. Boppedat seach se der prachtich út. Ut en troch pikte se der thús ek noch wat by. As se tocht dat it nijsgjirrich wêze koe. Se soarge goed foar har dochter. Fereale wurde woe se noait wer. Dat koe se ûnder kontrole hâlde. Yn njoggenennjoggentich fan de hûndert gefallen. Mei De Grutsk rûn it hast fout. Se hie dat earlik tajûn.

De Fryd hie him har priveeadres jûn, har eigen namme en har telefoannûmer. Se fûn it wol aardich as er ris delkaam. Ut en troch iet De Grutsk dêrnei by de Fryd. Soms wiene se tegearre, mei har dochter, soms kamen der ek freondinnen fan De Fryd dy't yn itselde fak sieten as sij. Se wiene allegearre opropfroulju fan topkwaliteit. Dat seine se sels, en De Grutsk twifele der net oan. De measten hiene gjin hege pet op fan de minsken. De manlju rûnen achter har kul oan, en de froulju fûnen se foar it measte part ek mar trutsjes dy't benaud wiene foar har eigen lichem.

De Grutsk genoat fan de ferhalen fan de froulju. Ut en troch brocht er wolris ien thús. Hy mocht dy Mata Hari-typen wol. En mei't er dat tinkt sjocht er it skarminkel wer lizzen. Under de sprei, en noch altiten yn 'e sûs. It wurdt tiid dat har klean komme, want hy moat noadich oan 'e gong.

De Grutsk beslút dat de Filipynske mar nei syn konfrater yn de binnenstêd moat. Se kin út soarte net werom nei har âlde stee, en sa op strjitte sette is ek wat grouwélich. Hy sil der in briefke by dwaan, dat syn maat dêre mar in oplossing sykje moat. Miskien kin er de hele sitewaasje noch brûke foar syn wurk, want der sit samar in ferhaal yn. Faaks ek noch op in oare wize. Hawar, dat is yn saak. De Grutsk gniist lûd as er betinkt wat dy ikel wol net tinke sil. Briefkes, bakkerts. Teoryen oer literatuer en no stjoert er him sels al foar de twadde kear in libjend wêzen. Hy moat wol tinke dat er oer liken giet. Oan syn psyk

[p. 312]

sil De Grutsk ek in ferslach stjoere. In aardige titel foar dat essay kin wêze: ‘Yn geramten bliuwt men hingjen’. Miskien sjocht er de dûbele betsjutting.