Piksjitten op Snyp
(1999)–Josse de Haan–
Auteursrechtelijk beschermd- II -Gearfetting kranteflikker
‘Opfallend is hast de réaksjonêre wearze (dy't de skriuwer hat) tsjin “journeymen of letters” (minsken dy't harsels net skriuwer neame, mar it wol oandoare om oer literatuer te skriuwen). Op side X freget er him bygelyks ôf oft heechlearde literatoaren besteane, en yn it ferhaal “Bloedsûger mei ensyklopedy” skrommet er net om op 'e man, yn dit gefal myn kollega en freon, te spyljen - in praktyk dy't de lêzers fan syn ienmansblêd net alhiel ûnbekend wêze sil.’ Dizze resinsint haw ik der aardich ynstjonke litten hoewol't ik noch warskôge hie yn it boekje sels: ‘Absolute wierheden besteane net, op syn heechst in wierheid op in bepaald stuit. Resinsjes oer literatuer hawwe dan ek wat twaslachtige grûnen fan bestean: se sizze eins allinne wat oer de resinsint op dy oere fan de dei dat er libbe en skreau.’ Earder hie ik al treflik oantoand yn myn tydskrift, dat dizze man fan poëzij gjin moer ferstân hat sa't er der op in middelbereskoallewize oer skriuwt yn in ynlieding op in goeie hûndert fersen. Foar him is poëzij noch altiten ferbûn mei psalmen en gesangen dy't noch helendal yn syn griffemeard liif omtyskje. Ik bin te analytysk, tink ik. Finen hâlde dêr net fan. Sokken witte te goed wat wrekende goaden binne. A journeyman of letters, ja, ja, hast har god sels. | |
[pagina 364]
| |
De twadde resinsint komt út deselde hoeke. Beide hawwe se bygelyks argewaasje fan it rigeltsje ‘yn de lift: gean ik no omheech of omleech’? Dat se beide fan de 144 gedachten krekt dy der úthelje seit wol genôch. Noait bern west fansels - of der neat mear fan witte wolle - want bern freegje yn in lift altiten hokker kant se útgean. Dy lêste resinsint hat foar in part oersetter west fan in spegel fol poëzij (dêr't ik sa't wat langer wat mear bliken docht de spiker op 'e kop sloech), mei't ik moai aardich wat krityk hie op in part minne oersettings. Sa sjochst mar wer, ek dizze god wol wraak. Hjir hast noch wat sitaten út syn besprek: ‘De observaasjes en tinzen dy't er presintearret binne meast flau en ôfkôge. Guon útspraken binne sljochtwei feitlike notysjes: “Ik stean no - even nei L. op in parkearplak - op it punt dêr't eartiids de nachtboat nei A. fearn hat.” Wat is der djipsinnich oan dizze útspraak? Wat makket him geastich of skerp? Neat dus. It absolute djiptepunt berikt er foar 't neist mei dit afoarisme: “skriuwe slagget allinne mar mei in leech brein grôtfol mei bylden.” Wat der stiet is in deagewoane hurdhouten ûnmooglikheid. De slotskôging oer de skriuwer syn leafde foar Camus foarmet in sâltleas en stjoerleas stikje autobiografy.”’ Dat ferhaal oer Camus eindiget mei ‘... dat elk him in eigen Snyp kreëarret, soms mei húsketontsjes dêr't it goud út opdold wurde moat, mei bleate hannen, soms mei in pinne dy't dolt en skept. Dat leveret meastens gjin estetyske drollen op. Gelokkich mar, want dy rinne der al by 't soad yn selsmakke spegels om, en foaral yn de bermen fan de eigen literatuer.’ Sa sjochst mar wer, dêr't ik de beide mannen ferwiis nei de bermen fan de literatuer - sa't sij it lêze docht bliken - dêr falle se daalk troch de koer. Canetti, Scheffer en it lêste boek fan Camus hawwe se net lêzen. Soene besprekkers net wat erudyt wêze moatte? En hoe moat yn de goedichheid in oersetter goed wurk leverje as er de bylden fan de skriuwer net werkent, omdat er syn eigen brein net leech makke hat fan foaroardielen? It is bermhea, mei in soad stientsjes en soerstâlen. Meagere molke leveret soks op, en meagere stikjes. Ik tidigje op dyn reaksje. Mei groetnis, fansels ek fan it bonkerak, dyn Lêzer.
P.S. Untfang meikoarten myn geskink folbloedich, en beskôgje har as | |
[pagina 365]
| |
de njoggende yn it rychje. Se is ien stik spiritualiteit, by en hermafro, en fierder hat se sitten, omdat se ien fan har luwwers de kul ôfsnijd hat. Sterkte dermei. |
|