Piksjitten op Snyp

Grande parade mei tango
Haadstik 139
Itselde wetter oare wurden

De Grutsk hat in grutte ballon yn in feestwinkel kocht. Hy blaast him op. Dan leit er de ballon op syn buro en giet op syn matras lizzen. De ballon wibelet wat hin en wer. De Grutsk besiket him yn te tinken dat syn freon en grut alterego werombrocht is nei sa'n bargebongelballon. Dan rint er nei de boekekast en siket it boek fan de Amerikaanske skriuwer De Roth dy't ‘It boarst’ skreaun hat. Hy wol even krekt witte hoe't syn maat him no fielt. Ut in omkearde wrâld trochsjitte nei de eksistinsje fan in bargebongelballon is fansels net neat. Yn wêzen is er werombrocht nei in kul, omdat er dêrmei allinne noch mar in ferbining mei de wrâld lizze kin. Sokken rinne der fansels by boskjes om, mar dit slacht dochs wol alles. De Grutsk lêst in pear rigels:

= Ik bin in boarst. Op de achttjinde febrewaris 19safolle, tusken tolve oere nachts en fjouwer oere moarns, hat der him yn myn lea in fenomeen ôfspile dat om bar omskreaun is as in ‘massale tafloed fan hormoanen’, in ‘endokrinopatyske ramp’ en/of in ‘hermafrodityske kromosoameneksploazje’, sadat ik feroare bin yn in gigantyske boarstklier dy't net fêst sit oan in mins, in boarstklier sa't men dy allinne yn dreamen of op in skilderij fan Dali ferwachtsje soe. Ik bin noch altiten ien meter tachtich lang, en weagje njoggenensechtich kilo. Ik rin út yn in spien mei in silindryske foarm dy't tolve en in heale sintimeter boppe myn ‘lea’ útstekt. =

De Grutsk gniist. In echte bargebongel. Prachtich, en dat syn maat dat no krekt treffe moat. Hawar, it is net mear syn saak. Hy hat de ferhalen, de kommentaren en de analyzes oer de faks weromkrigen, sadat er dêrtroch ynienen al in moai ein hinne is. It is in kwestje fan komposysje, seleksje en gearstallen. Eins is it hast klear.

Hy moat noch neitinke oer de linen dy't er folgje wol. Dy linen moatte

[p. 463]

te krijen hawwe mei de literêre en de net-literêre wurklikheid. Troch it skriuwen feroarje de oantinkens faak yn in absolút definitive wurklikheid. Dat makket it ek spannend. Soms is it wolris te absolút. As it ienkear op papier stiet is it hast net mear moogiik en sjoch it oars, sadat it feroarjen in helsk kerwei is. Dêr hie ek de krêft fan syn eksfreon út de binnenstêd lein, omdat dy ek de oare wrâld sjen liet. Troch him kamen de ûnderskate konkrete en psychyske realiteiten byelkoar. Soms rûnen se sels ynelkoar oer. Foar de lêzer soe it op dy wize objektivearre wurde, sadat dyselde lêzer der subjektyf yn sitten gean koe.

De Grutsk sjocht himsels, mar tagelyk sjocht er ek oare ikken, mei oare eagen. En dat fynt er eins wol it nijsgjirrichste as er de ferhalen opskriuwt. Hy kin mei alle eagen sjen dy't foar 't ljocht komme. Dat kin troch al dy eagen sûnder in sprankje meilijen, want by eintsjebeslút is skriuwen in foarm fan registrearjen, yn wêzen bûten tiid en romte.

It sjit him yn 't sin dat er soks al ris fêstlein hat yn in ferske. Hy rint nei it laad fan de ferskes en rammelet der wat yn om. Der binne ûnderskate ôfdielingen, mar op it lêst fynt er it fers yn it fakje ‘tiid’. It hjit:

itselde wetter oare wurden

Stadich groeie tiden foarút
hâlde skoft, pearje in amerij

histoarysk sjoen, soms djip field
leit yn it no it doe, yn 't doe it nije

noch alle dagen drinke wy
itselde wetter fan ieuwen lyn

noch altiten besteane wy út de jiske
dy't brûkt is troch al ús foargongers

de dea makket plak foar berte
allinne de wurden moatte leard wurde

op 'e nij searn yn 't âlde wetter

[p. 464]

De Grutsk sykhellet ferromme. It fers seit presys wat er bedoelt mei de ferhalen. Der is neat nijs ûnder de sinne of achter de moanne. Mar yntusken hat elk syn eigen ferhaal op it fjoer stean. Yn de tsjetteltsjes mei it âlde wetter komme de wurden yn in nije kombinaasje foar 't ljocht. Siedend, kâld, dea of libjend. Mar wòl nij.

De Grutsk wriuwt yn syn hannen en rint nei de bargebongelballon. Hy hâldt syn sigarettepeuk tsjin de ballon. Dy knapt op itselde stuit mei in ôfgryslike knal. De spien sjit troch de keamer en bliuwt oan de muorre mei allegearre koarte teksten en oantekens kleven. En dêr heart er ek, syn opblaasde maat. Oantinken en oerbliuwsel, mear is er net. De Grutsk hat him net mear noadich.

De Grutsk siket de steapels papier fan himsels, fan syn eksmaat út de binnenstêd en de faksen byelkoar. Hy makket trije steapels dy't elk har eigen ferhaal hawwe. Letter sil er wol sjen hoe't er de ferbiningen leit en de linen lûkt. Dit is earst genôch. Hy pakt syn bril en siket yn it telefoanboek it nûmer fan De Fryd. Hy wol mei har oerlizze oer it grutte feest, oer de grutte parade-mei-tango foar alle gasten yn it boek. Tagelyk sil er har freegje de ferhalen oer De Lytsk te lêzen, sadat se by steat wêze sil mei him as in De Lytsk de tango te dûnsjen. De tango dy't alles byelkoar bringt en eins de muzyk fan it bordeel wie. De wrâld is in bordeel, en dêr hearre De Fryd en hy folslein by.