Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Schetsen. Deel 1 (onder ps. Samuel Falkland) (1915)

Informatie terzijde

Titelpagina van Schetsen. Deel 1 (onder ps. Samuel Falkland)
Afbeelding van Schetsen. Deel 1 (onder ps. Samuel Falkland)Toon afbeelding van titelpagina van Schetsen. Deel 1 (onder ps. Samuel Falkland)

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.87 MB)

Scans (14.30 MB)

ebook (3.01 MB)

XML (0.33 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

schetsen


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Schetsen. Deel 1 (onder ps. Samuel Falkland)

(1915)–Herman Heijermans–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
[pagina 170]
[p. 170]

Poppenwinkel.

Zaterdagmorgen bleven de luiken gesloten.

Kennisgeving werd niet rondgebracht. Ze was dood. Ieder wist het. Dag aan dag had de dokterskoets voor de deur gewacht. De luiken waren dicht.

Hij kwam niet thuis dien avond.

Voor zoolang als het duurde sliep hij bij zijn zuster. Hij was te klein behuisd. Vóór was de speelgoedwinkel, achter de huiskamer, waarin de alkoof stond. In de huiskamer hadden ze geleefd. Ze was groot genoeg geweest voor àlles. Nu er een lijk lag, was het huis te klein. Veel te klein.

 

Zwager en zuster waren zulke hartelijke mense. - Nou ie in z'n bed lag, begon-ie weer te huilen, omdat ze allemaal zoo hartelijk voor 'm waren. - Ze hadden koek laten halen bij de koffie en een sigaar met een goud ringetje. - Dirk had 'm voorgelezen van Van Maurik om m af te leien. - Ze wouen maar niet dat-ie in gedachten zat, zulleke goeie, beste mense! - Maar nou lag-ie dan toch...

‘Leg-ie al, Willem?’ riep Sien achter 't houten beschot.

‘Ja-a-a!’

[pagina 171]
[p. 171]

‘Leg-ie warrem?’

‘Ja-a-a!’

‘Wil je nou nog niet een deken?’

‘Nee... ik leg best’...

‘An niks denken, hoor Willem!’

‘Nee...’

‘Nou slaap lekker!’

‘Dank-ie!’

‘As-je ons noodig heb, heb-ie maar te kloppen!’

‘Ja-a-a!’

‘Nou dag!’

 

Nou hoorde-ie hoe Sien en Dirrek an 't klessen waren onder de dekens - As Dirk sprak, was 't zoo'n diep gebrom. - As Sien wat zei, leek 't nog verder af. - Nou hadden ze 't over 'm, over Bertha... Je kon 't voelen. - Nou waren ze 'm an 't beklagen... an 't bekla-a-age...

En hij begon weer te grienen uit meelij met zichzelf en om zooveel hártelikheid van die goeie mense.

As z'm nou maar niet hoorden, daarnaast - 't stond zoo belabberd, as ze je hoorden huilen. - Maar ze praatten met elkaar. - Ze leien te praten in 't donker, zooals-ie zoo dikkels met háár gedaan had. - Nou was 't uit, al kon je 't niet gelooven, al begreep je d'r niks van. Nou lag-ie alleen te kijken naar de rooie stip van z'n sigaar, die nog te branden lag op 't zeepbakkie van de waschtafel, was zij óók alleen, alléén achter de tulle gordijnen van het glazen beschot, alléén in de alkoof, alléén met d'r dichte oogen in den speelgoedwinkel. Nou zag-ie 't nog net zoo precies as of-ie d'r was - op de bovenste plank had je doozen met soldaatjes en boerderijen - op de tweede poppen - op de derde poppen - op de vierde poppen - van uit

[pagina 172]
[p. 172]

de alkoof zag je poppen, niks anders dan poppen. - 't Was altijd 'n kemiek gezicht, als boven de luiken licht op de poppen viel. - Wat waren d'r een boel weggegaan met Sinterklaas. - Nog nooit was d'r zoo'n jaar geweest. - Ze had d'r schik in gehad. Ze lei altijd in bed te luisteren, als-ie verkocht. - Ze had pleizier als 't belletje van de deur ging. - Nog voor acht dagen, toen d'r zoo druk om de dure soorten geloopen werd, had-ie van achter de toonbank geroepen: ‘Wat doet ook weer de groote met de kap?’ - en ze had geroepen c.d.f. - Ze wist alles van buiten. - Nou wist ze niks meer, lag ze met d'r dichte oogen onder het laken - God, God, God, as je d'r over dacht, wer-je krankzinnig - da-je elkaar zoo gesproken had, dat 't zoo uit was...

 

‘Slaap ie Willem?’

Hij hield zich maar stil. Wat most-ie nou nog verder praten? Zoo zachies mogelijk snoot-ie z'n neus, om niet te laten merken dat-ie nog wakker lag.

 

Maandag was de begrafenis.

Dinsdag waren de luiken van het winkelraam.

‘Blijf nou nog 'n páár dagen bij ons slapen,’ zei Sien.

‘Nee, nou slaap ik weer hier.’

‘Ze zellen toch niet bij je inbreken!’

‘Dat weet ik wel. Maar een paar dagen vroeger of later, wat geeft dat nou?... Ik doe jullie tòch last an met 't eten.’

‘Last? Geen zier!’

‘Nee Sien, ik ga weer hier slapen!’

‘Kom dan in elk geval an.’

‘Goed.’

Van tien tot twaalf was-ie bij ze. Ze hadden stil

[pagina 173]
[p. 173]

gezeten en gepraat over de dingen die in de krant stingen, toen hadden ze gedomineerd en een boterhammetje gegeten, toen was-ie naar huis gegaan. Ze wouen 'm houen, maar hij wou niet. 't Most alles weer z'n geregelde gang gaan. Acht uur zou de schoonmaakster kommen. Die most geholpen worden.

Kwart over twaalf was-ie in de achterkamer, stak de lamp an, kleedde zich uit. Nou lag-ie. Alléén. Maar je most d'r niet over denken. 't Gaf nou toch niks meer. Raar was 't bed met één kussen - as je d'r niet an gewend was. Zoo. Nou de lamp uit. De lamp uit? - Zou-ie de lamp uitblazen? - Natuurlijk. Dat dee-ie altijd. - Hij kon niet slapen mèt licht. - Puf! Puf! - Donker. - Een, twee, drie, vier, vijf, zes, zeven, acht... negen... tien,.. ellef... twaallef... Nou zou-ie tot honderd doortellen. Dat hielp... Maar dan most je an niks anders denken... Dertien... veertien... vijftien... zestien... Jazzus wees nou niet bang... Wat 'n flauwe kul!... Zeventien... achttien... negentien... - Daar sloeg 't hallef een... Waar wasie gebleven?... Veertien, vijftien, zestien.... zeventien... achttien... negentien... twintig... Twéémaal gefloten, vlak voor de deur. Da-was de politie... Daar had je 't toeteren ook... Nog een in de verte... Nog een... Wat je 's nachts alles precies kon hooren... Nou was alles veilig... Ga nou slapen!... Waar was-ie gebleven?... Dertig... Een-en-dertig... Twee-en-dertig... Drie-en-dertig... An de cijfers denken, anders lukt 't niet.... Vier èn dertig. Vijf èn dertig... 't Ging niet! 't Ging niet! Omdraaien. Zoo zag-ie den winkel. Net of d'r licht was. Daar ha-je de boerinnen op de tweede plank, daar ha-je de dure, die scheef in de doozen leien. - As zoo'n pop nou spreken kon. - Kijken deeën ze.

[pagina 174]
[p. 174]

Kijken deeën ze as menschen. - Je zag zoo 't wit van d'r oogen. - Wat ze toch niet na konden maken! - Als je ze achterover hield, deeën ze d'r oogen toe. - Kijken deeën ze as menschen. - Een, twee, drie, vier, vijf, zes... langzaam ademhalen, dan kwam de slaap... zeven, acht, negen, tien... ellef... twaallef... dertien... Dàt was een muis... achter 't behang... Wat de boerinnetjes glommen... Je kon zoo de kappen zien... Die zware, dikke riep pa en ma-ma, as je op de borst drukte. Je kon d'r an- en uitkleeën... Wat kèken ze allemaal... Net as menschen. - Die dikke boerin keek 'm geregeld an. Die stond scheef. - Kemiek je mòst d'r telkens naar kijken... D'r hielp niks an... As zoo'n pop nou zien kon... dan zàg ze 'm... met z'n hoofd op 't kussen, met z'n oogen open... Zou je nou slapen of niet?... Begin nou bij honderd... Honderd... Honderd èn een... Honderd èn twee... Wacht even. Je kan zoo niet slapen met die kijkende pop.

Hij sprong 't bed uit, liep het winkeltje in, draaide de boerin om.

Maar meteen kreeg-ie zoo'n kou in z'n haren, zoo'n snijdende kou, zoo'n misselijke kou en stiktedie haast. Nou zag-ie zelf 't bed, dat zoo wit was, alsof d'r 'n laken over lee. O God, wat... was... dat... allemaal... verschrikkelijk... terwijl... d'r... toch... niks... was.

Langzaam, telkens met dat beverig-koue gevoel in z'n haren, alsof iemand d'r langzaam over streek, stak-ie de lamp weer aan, trok de dekens over het hoofd en ging weer tellen... Een... twee... drie... vier... vijf... zes... zeven... acht... negen... tien... ellef...


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken